1, 2. ¿Kʼusi skʼelobil xuʼ jtunestik sventa xkaʼibetik smelolal li kʼusi chal ta 1 Pedro 2:21?

JNOPTIK noʼox ti ep buchʼutik ta jchiʼintik batel ta xanbal ta jun osil ti bu yan sba achʼel xchiʼuk ti xibal sbae. Oy buchʼu chchiʼinutik batel ti xojtikin lek li bee. Kʼalal chanav batele, te chkom yav yok li ta achʼele. Jaʼ yuʼun, muʼyuk chijxiʼ kʼalal chchʼay ta jsatik li buchʼu tsbeiltasutike, yuʼun chkakʼtik persa stsʼakliel lek li yav yoke.

² Li melel yajtsʼaklomutik Kristoe xkoʼolaj ti yakal chijxanav ta jun xibal sba osil eke: li chopol balumil liʼe. Pe li Jeovae yakʼojbutik jun lekil jbeiltasvanej ti jaʼ li Jesukristoe sventa jtsʼaklibetik batel lek «li yav yoke» (1 Ped. 2:21). Jlik livro ti chalbe skʼoplal Vivliae chal ti Pedroe la skoʼoltas kʼuchaʼal jun jbeiltasvanej li Jesuse. Jech kʼuchaʼal xuʼ stsʼaklibeik batel yav yok li jbeiltasvanej yuʼunik li buchʼutik chbatik ta xanbale, li voʼotik eke xuʼ jtsʼaklibetik batel li yav yok Jesuse. ¿Kʼusi skʼan xal ti ta jtsʼaklibetik li yav yoke? ¿Kʼu yuʼun skʼan jtsʼaklitik batel? Xchiʼuk ¿kʼuxi xuʼ spas kuʼuntik?

3. ¿Kʼusi skʼan xal kʼalal oy buchʼu ta jtsʼaklibetik li yav yoke?

³ ¿Kʼusi skʼan xal kʼalal oy buchʼu ta jtsʼaklibetik li yav yoke? Bateltike, kʼalal chalbe skʼoplal xanbal o akanil li Vivliae, jaʼ skʼoplal ti kʼu yelan xkuxlejal li jun krixchanoe (Jen. 6:9; Prov. 4:26). Ti kʼu yelan stalelal li jun krixchanoe xkoʼolaj ta yav yok. Jaʼ yuʼun, kʼalal chkaltik ti oy buchʼu ta jtsʼaklibetik batel li yav yoke, jaʼ skʼan xal ti ta jchanbetik stalelale.

4. ¿Kʼusi skʼan xal ti ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse?

 ⁴ Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi skʼan xal ti ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse? Jaʼ ti ta jchanbetik stalelale. Li ta teksto ta xchanobil liʼe, te laj yal jtakbol Pedro ti toj lek ti jchanbetik stalelal Jesus ta skoj ti kuch yuʼun li svokole. Pe ep to kʼusitik yan xuʼ jchanbetik (1 Ped. 2:18-25). Toj lek ta chanel skotol li kʼusitik la spas Jesuse xchiʼuk li kʼusitik laj yal ti kʼu sjalil ay ta balumile.

5. ¿Mi xuʼ jchanbetik stalelal Jesus ti maʼuk tukʼil krixchanoutike? Albo smelolal.

⁵ Pe ¿mi xuʼ jchanbetik stalelal Jesus ti maʼuk tukʼil krixchanoutike? Xuʼ. Manchuk mi mu jechuk tajek spas kuʼuntik kʼuchaʼal la spas Jesuse, pe li Pedroe laj yal ti xuʼ onoʼox jtsʼaklibetik lek li yav yoke. Mi ta jtsʼaklibetik batel yav yok ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike, ta me jchʼuntik li tojobtasel laj yal jtakbol Juan ti jech-o xijxanav jech kʼuchaʼal Jesuse (1 Juan 2:6).

6, 7. ¿Kʼu yuʼun chijnopaj ta stojolal Jeova mi ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse?

⁶ Chijnopaj ta stojolal Jeova mi ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse. ¿Kʼu yuʼun? Baʼyel, yuʼun toj lek laj yakʼ kiltik Jesus kʼu yelan skʼan jkuxlejaltik sventa lek xilutik li Diose (Juan 8:29). Jaʼ yuʼun, chmuyubaj kuʼuntik Jeova mi la jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse xchiʼuk xuʼ jchʼuntik ta melel ti chnopaj talel ta jtojolaltik ta skoj ti chkakʼtik persa xijkʼot ta yamigoe (Sant. 4:8).

⁷ Xchibal, toj lek la xchanbe stalelal Stot li Jesuse. Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Yiloj xa Totil ek li buchʼu yilojune» (Juan 14:9). Ta jchanbetik stalelal Jeova kʼalal jaʼ jech chkakʼ ta ilel jtalelaltik kʼuchaʼal li  Jesuse xchiʼuk ti jaʼ jech chkiltik yantik kʼuchaʼal stuke. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta slekil yoʼonton la xpoxta li jun vinik ti ip ta kʼaʼemal chamele, laj yaʼibe xkʼuxul svokol jun ants ti tsots ipe xchiʼuk kʼuxubaj ta yoʼonton li buchʼutik cham yutsʼ yalalike (Mar. 1:40, 41; 5:25-34; Juan 11:33-35). Mi chkakʼtik persa jchanbetik stalelal li Jeovae, mas to me chijnopaj ta stojolal.

8. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jpastik ta kanal balumil mi ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse? Albo smelolal.

⁸ Mi ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse, muʼyuk tsmakutik ta mantal li chopol balumil liʼe. Kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xcham li Jesuse, xi laj yale: «Jtsaloj xa li balumile» (Juan 16:33). ¿Kʼusi la skʼan laj yal taje? Jaʼ ti muʼyuk jelbat snopben yuʼun li chopol balumil liʼe, ti xjelbat li kʼusitik tspase o li kʼusitik tskʼan tstae. Laj yakʼ persa sventa teuk-o ta sjol ti tal ta balumil sventa spakbe skʼoplal li sbi Jeovae. Toj ep kʼusitik xuʼ xchʼay-o koʼontontik ek li ta balumil liʼe. Pe mi jaʼ laj kakʼ ta koʼontontik spasbel li yabtel Jeova jech kʼuchaʼal la spas Jesuse, ta me jpastik ta kanal ek li balumile (1 Juan 5:5).

9. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtatik li kuxlejal sbatel osile?

⁹ Ta jtatik kuxlejal sbatel osil mi ta jtsʼaklibetik li yav yok Jesuse. Jun veltae, oy jun jkʼulej kerem ti la sjakʼbe Jesus kʼusi skʼan spas sventa sta li kuxlejal sbatel osile. Vaʼun, xi takʼbate: «Laʼ tsʼakliun» (Mat. 19:16-21). Xi albatik yuʼun Jesus junantik judaetik ti mu xchʼunik ti jaʼ li Kristoe: «Li jchijtake [...] tstsʼakliikun. Voʼon chkakʼbeik kuxlejal sbatel osil» (Juan 10:24-29). Jech xtok, li Nikodemo ti te toʼox ch-abtej ta Sanedrin xchiʼuk ti tskʼan tsnaʼ li kʼusi chakʼ ta chanel Jesuse albat yuʼun Jesus ti tsta xkuxlejalik sbatel osil li buchʼutik chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolale (Juan 3:16). Chkakʼtik ta ilel ti oy xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jesus kʼalal chkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusitik laj yale xchiʼuk kʼalal ta jchanbetik stalelale. Mi jech la jpastike, ta me jta jkuxlejaltik sbatel osil (Mat. 7:14).

10. ¿Kʼusitik skʼan jpastik sventa xkojtikintik lek li Jesuse? (Juan 17:3).

¹⁰ Sventa jtsʼaklibetik lek li yav yok Jesuse, baʼyel skʼan xkojtikintik (kʼelo Juan 17:3). Mu xlaj kojtikintik-o li Jesuse, yuʼun skʼan xkojtikinbetik lek stalelal, ti kʼu yelan tsnope xchiʼuk li smantaltake. Mu ventauk mi jal xa kocheltik ta mantal o jutuk to, jkotoltik skʼan xkakʼtik-o persa sventa xkojtikintik lek li Jeova xchiʼuk Xnichʼone.

11. ¿Kʼusi chalbe skʼoplal li chanib Evanjelioe?

 ¹¹ Skʼanojutik tajek li Jeovae, jaʼ yuʼun laj yakʼ ta tsʼibael ta Skʼop li chanib Evanjelio sventa xkojtikinbetik lek li Xnichʼone. Li Evanjelioetike jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼu yelan echʼ xkuxlejal li Jesuse xchiʼuk ti kʼu yelan la xchol mantale. Te chal li kʼusitik laj yale, li kʼusitik la spase xchiʼuk ti kʼu yelan laj yaʼi sbae. Li loʼiletik taje tskoltautik yoʼ xkakʼtik lek venta ti kʼu yelan stalelal li Jesuse o li yav yoke (Ebr. 12:3). Jaʼ yuʼun, mi la jchantik lek li Evanjelioetike mas to chkojtikintik xchiʼuk ta jtsʼaklibetik lek li yav yoke.

12. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jtabetik sbalil kʼalal ta jchantik li Evanjelioetike?

¹² Sventa jtabetik lek sbalil li kʼusi chal ta Evanjelioetike, mu baluk noʼox ti xkaptatike, yuʼun skʼan jchʼakbetik yorail sventa jkʼeltik lek xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplale (koʼoltaso xchiʼuk Josue 1:8). Jkʼeltik chaʼtos kʼusi stakʼ jpastik sventa jnopbetik skʼoplal li kʼusi chal Evanjelioetike xchiʼuk ti xkakʼ ta jkuxlejaltike.

13. ¿Kʼuxi xuʼ teuk xa jkʼelojtik yilel li kʼusi ta jchantik ta Evanjelioetike?

¹³ Baʼyel, teuk xa jkʼelojtik yilel li kʼusi ta jchantik ta Evanjelioetike. Meleluk xa xkiltik li kʼusitik chkʼotanuk ta pasele, ti xkaʼitikuk xa li kʼusitik chbakʼanuke xchiʼuk ti jechuk xkaʼi jbatik kʼuchaʼal li buchʼutik te chalbe skʼoplale. Xuʼ skoltautik sventa xkaʼibetik lek smelolal li vunetik tslokʼes talel li organisasione. Jkʼeltik sjunul li loʼil ti yakal ta jchantike, jsabetik skʼoplal li krixchanoetik ti chalbe skʼoplale, li lumetike, li kʼusi baʼyel xa onoʼox kʼot ta pasele xchiʼuk li kʼusi kʼot ta pasel ta jelavele. Mi yakal ta jkʼeltik junuk loʼil ti chalbe skʼoplal ta yan Evanjelioetike, jkʼeltik kʼusitik xkoʼolaj-o, vaʼun te chkakʼtik venta ti oy yan kʼusitik laj yalbeik skʼoplal li yan jtsʼibajometik ta Vivliae.

14, 15. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi ta jchantik ta Evanjelioetike?

 ¹⁴ Xchibal, kakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi ta jchantik ta Evanjelioetike (Juan 13:17). Mi laj xa ox jkʼeltik junuk loʼil li ta Evanjelioetike, xiuk jakʼbe jbatike: «¿Kʼusi chakʼbun jchan li loʼil liʼe? ¿Kʼuxi xuʼ jkolta-o yantik?». Jnopbetik skʼoplal buchʼu xuʼ jkoltatik-o. Vaʼun, mi stakʼ chkiltike, ta slekiluk koʼontontik kalbetik li kʼusi la jchantike pe kichʼ jpʼijiltik xtok.

¹⁵ Jkʼeltik kʼuxi xuʼ jpastik li chaʼtos laj kalbetik skʼoplale. Jkʼelbetik batel sloʼilal jun ants ti laj yalbe skʼoplal Jesus ti te laj yil ta temploe.

16. Chapbo jutuk smelolal li kʼusi chal ta Markos 12:41.

¹⁶ Teuk xa jkʼelojtik yilel (kʼelo Markos 12:41). Jnoptik li kʼusi yakal chkʼot ta pasele. Jaʼo ta 11 yuʼun nisan ta sjabilal 33. Mu xa sta jun xemana ti kuxul li Jesuse xchiʼuk jutuk mu sjunuluk xa kʼakʼal ti te yakal chchanubtasvan li ta temploe. Li jnitvanejetik ta relijion ti tskontrainik Jesuse tskʼelik kʼuxi xuʼ stabeik smul. Junantike tsnopik ti muʼyuk tsots yabtel yichʼoje, yantik xtoke ep kʼusitik tsjakʼbeik ta skoj ti tsnopik ti mu xtakʼ yuʼune (Mar. 11:27-33; 12:13-34). Yikʼaluk van jaʼ xa te bat ti bu amakʼ sventa antsetik sbi yuʼunike, ti te xil batel li xkaxailtak takʼine. Chchoti xchiʼuk chakʼ venta li buchʼutik chkʼot yakʼ stakʼinike. Te chil ti ep jkʼulejetik chkʼot stikʼ stakʼinike. Tetik noʼox van nopol oy, yuʼun chaʼi kʼu yelan chbakʼanuk li takʼin kʼalal ch-och ta kaxae.

17. ¿Kʼusi la spas li ants ti chalbe skʼoplal ta Markos 12:42?

¹⁷ (Kʼelo Markos 12:42). Ta tsʼakale, te laj yil jun «jun ants ti chamem smalale xchiʼuk ti chʼabal kʼusi oy yuʼune» (Luk. 21:2). Toj tsots svokol, muʼyuk no’ox kʼusi x-ayan yuʼun. Akʼo mi jech, ta mukul mukul la stikʼ ochel chaʼsep yuni takʼin ti jutuk tajek xkaʼitik kʼu yelan kʼot li ta kaxae. Pe li Jesuse snaʼoj ti la stikʼ chaʼsep lepton ti jutuk tajek sbalil li vaʼ orae. Taje mi jaʼuk xman-o uni jkot saktarin ti yalel tajek stojole.

18. Jech kʼuchaʼal chal Markos 12:43 xchiʼuk 44, ¿kʼusi laj yal Jesus ta sventa li matanal takʼin laj yakʼ li antse?

¹⁸ (Kʼelo Markos 12:43, 44). Labal sba laj yil Jesus li kʼusi la spas li ants taje. Jaʼ yuʼun, la stak ta ikʼel li yajtakboltake, laj yalanbe ti akʼo skʼelik batele xchiʼuk xi laj yalanbee: «Li jun povre ants ti chamem smalal leʼe jaʼ mas ep la stikʼ stakʼin ta skotol li yantik la stikʼ stakʼinik ta xkaxailtak takʼine». Te une, xi to chale: «Naka skomenal stakʼin la stikʼ skotolik [mas to li jkʼulejetike], yan li antse la stikʼ skotol ti kʼu yepal oy yuʼun sventa chkuxi-o akʼo mi povree». Li vaʼ ora kʼalal la stikʼ skotol yuni takʼin li ants taje, laj yakʼ ta ilel ti spatoj lek yoʼonton ti chchabiat yuʼun li Jeovae (Sal. 26:3).

19. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi laj yal Jesus ta stojolal li antse?

¹⁹ Kakʼ ta jkuxlejaltik. Xiuk jakʼbe jbatike: «¿Kʼusi xuʼ jchan ta sventa li kʼusi laj yal Jesus ta stojolal li antse?». Jnopbetik skʼoplal li ants taje. Oy ox van ta yoʼonton ti masuk to ep xakʼbe matanal li Jeovae. Akʼo mi jech, la spas ti bu kʼalal xuʼ yuʼune, yuʼun laj yakʼbe li kʼusi mas lek x-ayan yuʼune. Li Jesuse snaʼoj ti ep sbalil chil Stot li kʼusi laj yakʼe. Taje oy kʼusi tsots skʼoplal chakʼ jchantik: li Jeovae xmuyubaj kʼalal chkakʼbetik  li kʼusi mas lek x-ayan kuʼuntike, ti xijtun ta stojolal ta sjunul koʼontontike xchiʼuk ti k’u sjalil kuxulutike (Mat. 22:37; Kol. 3:23). Taje te smakojbe skʼoplal kʼalal ta jchʼakbetik yorail sventa xkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk chkakʼ kipaltik spasele, jech kʼuchaʼal kʼalal ta jcholtik mantal xchiʼuk kʼalal chijbat ta tsobajele.

20. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi la jchantike? Albo junuk skʼelobil.

²⁰ ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi la jchantike? Jnopbetik skʼoplal junantik ermanoetik ti xuʼ xkoltaatik mi la jvulesbetik ta sjolik ti ep sbalil chil Jeova li kʼusi tspasike. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿mi xkojtikintik junuk ermana ti oy xa sjabilal ti chopol chaʼi sba ta skoj ti mu xa masuk chchol mantale? ¿O mi xkojtikintik junuk ermano ti tsots ip xchiʼuk ti chchibaj-o ta skoj ti mu xa xuʼ xbat ta skotol li tsobajeletike? Xuʼ xkoltaatik mi la jpatbetik yoʼontonike (Efes. 4:29). Jloʼiltabetik li kʼusi laj yakʼ jchantik li sloʼilal li ants ti chamem smalale. Taje chvulesbat ta sjolik ti xmuyubaj Jeova kʼalal chijtun ta stojolal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike (Prov. 15:23; 1 Tes. 5:11). Kʼalal ta jkʼupil kʼoptatik yantik ta skoj ti chtunik ta stojolal Jeova ti bu kʼalal xuʼ yuʼunik akʼo mi muʼyuk ep sbalil chil li stukike, yakal me jtsʼaklibetik lek li yav yok Jesuse.

21. ¿Kʼusi xuʼ xlik apas?

²¹ Toj ep sbalil chkiltik ti ep kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal Jesus li Evanjelioetike, vaʼun jech xuʼ jtsʼaklibetik lek li yav yoke. Lek ti xlikuk jchantik li Evanjelioetik ta kutsʼ kalaltik o ta jtuktik noʼoxe. Sventa jtabetik lek sbalile, teuk xa jkʼelojtik yilel li kʼusi ta jchantik batele xchiʼuk kakʼ ta jkuxlejaltik. Pe mu baluk noʼox ti jech jpastik li kʼusitik la spas Jesuse, yuʼun tsots skʼoplal ti xkaʼitik xtok li kʼusi laj yale. Li ta yan xchanobile, ta jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi laj yal Jesus kʼalal te jokʼol ta jtel teʼe.