Livokʼ ta 1955, oxvoʼunkutik ta vokʼel, voʼon li xkʼoxilune. Te lichʼi ta stsʼel sural Finlandia ti Vantaa ojtikinbil avie.

Li jmeʼe laj yichʼ voʼ kʼuchaʼal stestigo Jeova kʼalal skʼan toʼox xivokʼe. Pe li jtote skontrainoj tajek li mantale, jaʼ yuʼun laj yalbe jmeʼ ti mu xi xchanubtasunkutik ta Vivliae xchiʼuk ti mu xikʼunkutik batel li ta tsobajeletike. Jaʼ yuʼun, kʼalal jaʼo muʼyuk te oy li jtote, jaʼo chchanubtasunkutik ta Vivlia li jmeʼe.

Ta jbikʼtal onoʼox ta jkʼan chitun ta stojolal li Jeovae. Jech kʼu chaʼal liʼe, kʼalal kichʼoj xa ox vukub jabile, ilin tajek ta jtojolal li jmaestrae, yuʼun mu jkʼan jlajes li verilättyjäe (jtos pan ta Finlandia ti yichʼoj chʼichʼe). Ta jun skʼobe la xjachʼbun ke, li ta jun skʼobe laj xa ox stikʼbun ta persa li pane. Pe la jtabe ta majel li skʼobe, vaʼun pʼaj ta piso li pane.

Cham jtot kʼalal kichʼoj xa ox 12 jabile. Vaʼun, lik batkun ta skotol li tsobajeletike. Li ermanoetike laj yakʼik ta ilel ti skʼanojikune, taje jaʼ la skoltaun sventa xichʼi ta mantal. Lik jchan jujun kʼakʼal li Jvivliae xchiʼuk li yan vunetike. Ti jech la jpase, jaʼ la skoltaun sventa xkichʼ voʼ ta 8 yuʼun agosto ta 1969 kʼalal kichʼoj xa ox 14 jabile.

Kʼalal tsuts jchanune, lik tunkun ta prekursor regular. Te van jayib xemana ta tsʼakale,  libat ta Pielavesi sventa xikoltavan ta cholmantal, taje jaʼ jun bikʼit jteklum ta Finlandia.

Li ta Pielavesie te laj kojtikin Sirkka ti kʼot ta kuni ajnile. Li kʼusi lek laj kilbe ta stojolale, jaʼ ti bikʼit yakʼoj sbae xchiʼuk ti lek chʼiem ta mantale. Muʼyuk bu xtoyet xa chaʼi sba xchiʼuk muʼyuk bu tskʼan kʼusi lekik yuʼun. Koʼol oy ta koʼontonkutik chitunkutik mas ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jpaskutik ti kʼusi xi-albatkutike. Linupunkutik ta 23 yuʼun marso ta 1974. Muʼyuk bu xibatkutik ta paxyal (luna de miel), tukʼ libatkutik ta Karttula ti bu chtun tajek jcholmantaletike.

Ti kʼu xa sjalil nupunemunkutike, laj kilkutik ti ta onoʼox xakʼbutik Jeova li kʼusitik chtun kuʼunkutik mi jaʼ baʼyel ta jpasbetik li yabtele (Mat. 6:33). Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal te oyunkutik ta Karttulae, muʼyuk jkarrokutik. Ta slikebale naka ta visikleta chixanavkutik. Pe kʼalal ta yorail siktike, mi jsetʼ stakʼ xijxanav. Jech xtok, ta skoj ti mukʼ tajek li territorio bu ta jcholkutik mantale, skʼan jkotuk jkarrokutik, pe chʼabal jtakʼinkutik sventa jmankutik.

Jun kʼakʼale, tal svulaʼanunkutik jun jbankil, pe muʼyuk bu xalbunkutik talel, vaʼun laj yakʼbunkutik li skarroe. Muʼyuk bu la jtojbekutik mi jaʼuk li seguroale. Jaʼ noʼox skʼan jtikʼbekutik sgasolinail, ¡oy xa jkarrokutik un!

Jamal onoʼox yaloj Jeova ti chakʼbunkutik li kʼusitik chtun kuʼunkutike. Ti kʼusi noʼox skʼan jpaskutike, jaʼ ti baʼyel xkakʼ ta jkuxlejalkutik li Ajvalilal yuʼune.

Li ta 1978, kʼalal li-aykutik li ta Chanob vun sventa Prekursore, li jchanubtasvanej kuʼunkutik ti Raimo Kuokkanen sbie, a la stij koʼontonkutik sventa jnojeskutik li solisitud sventa Chanob vun ta Galaade. Jaʼ yuʼun, lik jchankutik inglés sventa jnojeskutik li solisitud taje. Pe muʼyuk onoʼox bu la jtakutik bal, yuʼun li ta 1980 laj kichʼkutik takel ta ikʼel ta Betel ta Finlandia. Li vaʼ orae, mu toʼox xuʼ xbatik ta Chanob vun ta Galaad li jbetelitaetike. Oy ta koʼonton ti jchʼunkutik ti bu tstakunkutik batel li Jeovae, maʼuk ti bu ta jkʼan  jtukutike. Jaʼ yuʼun, libatkutik li ta Betele. Pe muʼyuk laj kikta jbakutik ta xchanel li inglese, jaʼ mi litakekutik ta ikʼel junuk kʼakʼal li ta Galaade.

Junchib jabil ta mas tsʼakale, li Jtsop Jbeiltasvaneje laj yal ti xuʼ xa xbatik ta chanob vun ta Galaad li jbetelitaetike. Jaʼ yuʼun, ta anil noʼox la jtak batel jsolisitudkutik. Akʼo mi ximuyubajkutik onoʼox ti chitunkutik ta Betele, oy ta koʼontonkutik xtok ti xbat tunkunkutik ti bu tskʼanik mas koltaele, pe jaʼ to mi laj kichʼkutik albel mi xuʼ xibatkutike. Vaʼun, laj onoʼox kichʼkutik takel ta ikʼel li ta chanun numero 79 ta Galaade. Lilokʼkutik ta chanun ta septiembre ta 1985. ¿Bu litakekutik batel xanaʼik? ¡Ta Colombia!

Kʼalal likʼotkutik ta Colombiae, litakekutik batel ta Betel. Laj kakʼbe yipal ti lekuk jpas li kabtele, pe kʼalal lokʼ jun jabile la jnop ti skʼan van xkichʼ jelbel li kʼusi ta jpaskutike. Jun noʼox velta la jkʼan jelbel ti kʼusi ta jpase. Vaʼun, litakekutik batel kʼuchaʼal misionero ta jteklum Neiva, li ta yosilal Huilae.

Ta onoʼox jkʼupin tajek li cholmantale. Kʼalal muʼyuk toʼox nupunemun xchiʼuk ti chitun xa ox ta prekursor ta Finlandiae, bakʼintike sob ta jlikes cholmantal xchiʼuk ikʼ xa osil ta jkechan. Jech xtok, kʼalal jaʼ toʼox jnupunelkutike, sjunul kʼakʼal ta jcholkutik mantal. Kʼalal chibatkutik ta namal territorioe, te chivay ta jkarrokutik. Vaʼun, jaʼ jech sob xa ta jlikeskutik cholmantal ta yokʼomal.

Kʼalal lik jcholkutik mantal yan velta li ta territorioetike, lik jkʼupinkutik yan velta. Li tsobobbail ti bu chitunkutike lik chʼiuk. Jech xtok, li ermanoetik ta Colombiae toj lek snaʼ x-ichʼvanik ta mukʼ, toj lek snaʼ xkʼuxubinvanik xchiʼuk lek snaʼ stojik ta vokol.

Li ta jteklumetik ta stsʼel Neivae muʼyuk junuk stestigo Jeova. Li kʼusi mas vokole, jaʼ ti oy paskʼope, vaʼun toj xibal sba kʼusi xuʼ snuptan li ermanoetik ti maʼuk te likemike. ¿Kʼuxi van chaʼiik mantal li krixchanoetik li ta jteklumetik taje? Te ta jnopilanbe tajek skʼoplal. Lik kalbe Jeova ti skoltaun sventa oyuk buchʼu jcholbe mantal ti te likem tal li ta jteklumetik taje, pe ti liʼuk nakal ta Neiva xchiʼuk ti x-och ta stestigo Jeovae. Laj kalbe xtok ti xichʼ voʼe, ti xchʼiuk batel ta mantale xchiʼuk ti xkʼot ta nopel yuʼun ti sut batel ta slumal sventa xchol mantale. Xaval yaʼele, lek tajek ti kʼusi kʼot ta nopel kuʼune. Pe kʼuchaʼal jnaʼojtike, li Jeovae mas to lek li kʼusi snopoj tspase.

Mu ta sjaliluke, lik jchanubtas ta Vivlia jun vinik ti kerem toe ti Fernando González sbie. Te nakal ta Algeciras ti jaʼ jun jteklum ti bu chʼabal stestigotak Jeovae. Te ch-abtej ta Neiva jujun xemana, ti te van 15 ora snamal chanave. Lek snaʼ xchapan li kʼusi ta jchankutike. Ta slikebal onoʼox lik batuk ta tsobajeletik. Jech xtok, li ta xemanail noʼoxe, lik stsob jayvoʼuk krixchanoetik ta slumal sventa xakʼbe xchan li kʼusi yakal chchan ta Vivliae.

Li Fernandoe laj yichʼ voʼ ta enero ta 1990, kʼalal vakib toʼox u yakal chchan Vivliae. Laje och noʼox ta prekursor regular.  Avi une, oy xa jun stestigo Jeova ta Algeciras, jaʼ yuʼun li Betele muʼyuk xa xiʼel laj yaʼi la stak batel prekursor espesialetik li ta lum taje. Li ta fevrero ta 1992, ayan li baʼyel tsobobbail tee.

Pe li Fernandoe muʼyuk te kom xchol mantal ta Algeciras. Kʼalal nupun xa ox xchiʼuk Olgae, batik ta yan lum ti bu chʼabal stestigotak Jeovae: ta San Vicente del Caguán. Te la skolta sbaik sventa xlik jun achʼ tsobobbail. Li ta 2002, laj yichʼik biiltasel ta jkʼelvanej ta sirkuito, jech-o yakal chtunik li avi kʼakʼale.

Li kʼusi laj kil ta jkuxlejale oy kʼusi toj tsots skʼoplal laj yakʼ jchan, jaʼ ti jamaluk xkalbetik Jeova li kʼusi ta jkʼan ta jtatik kʼalal ta jpasbetik yabtele. Li Jeovae spas yuʼun li kʼusi mu spas kuʼuntike, yuʼun jaʼ Yajval abtelal (Mat. 9:38).

Li ta 1990, laj kichʼ biiltasel ta jkʼelvanej ta sirkuito. Ti bu baʼyel litakekutik batele, jaʼ ta Bogotá, ta skapitalil Colombia. Li voʼon xchiʼuk Sirkkae muʼyuk ti yan xa sba kʼusi jnaʼkutik spasele o ti jtuk xa noʼox jechunkutike. Jech xtok, muʼyuk nopem xkaʼikutik ti te xinakikutik ta jun mukʼta lume. Jaʼ yuʼun, lixiʼkutik jutuk ta skoj ti bu litakekutik batele. Pe li Jeovae kʼot ta pasel yuʼun li kʼusi yaloj ta Filipenses 2:13: «Jaʼ chakʼboxuk avipalik li Diose sventa oyuk ta avoʼontonik spasel xchiʼuk ti xuʼuk avuʼunik spasel li kʼusitik lek chile».

Ta tsʼakal jutuke, lijelbat batel jsirkuitokutik ta Medellín, jaʼ li jteklum ti laj kalbe skʼoplal ta slikebale. Epal krixchanoetik tee nopem xa tajek xaʼiik li paskʼope, yuʼun muʼyuk xa bu chiʼik. Xvul ta jol jun velta kʼalal yakal chkakʼ chanubtasel ta Vivliae, te lik yakʼbe sbaik bala ta kaye. Voʼone ta xa ox jip jba ta piso, pe li j-estudiantee jech-o la xchan batel li parafoe, mu kʼusi noʼox chaʼi yilel. Kʼalal laj yoʼonton xchanel li parafoe, laj yalbun ti chlokʼ batel jlikeluke. Laj une, yikʼoj xa sutel tal chaʼvoʼ ololetik. Xi jun yoʼonton laj yalbune: «Paso perton, yuʼun ay kikʼ tal jnichʼnab».

Mu jkojuk noʼox jech laj kilkutik xiʼel. Jun veltae, kʼalal yakal ta jcholkutik mantal ta naetike, tal ta anil li kajnile, sakpakʼan ta jyalel. Xtʼeltʼun ta xiʼel laj yalbun ti tukʼaat yuʼun jun vinike, lixiʼ ta jyalel ek. Pe ta tsʼakale laj kakʼkutik venta ti yan-o buchʼu chichʼ tukʼaele, yuʼun jaʼo te echʼ ta xokon kajnil li vinik ti chtukʼaate.

Ta mas tsʼakale, nop kaʼikutik li vokolil taje. Labal sba laj kilkutik ti kʼu yelan tsʼikem talel yuʼunik paskʼop li ermanoetike xchiʼuk yantik vokoliletik ti mas to tsotsike. Xi la jnopkutike: «Mi chkoltaatik yuʼun Jeova li ermanoetike, jaʼ me jech tskoltautik ek». Laj onoʼox jchʼunkutik li tojobtaseletik laj yakʼik li moletik ta tsobobbailetike, laj kichʼ jpʼijilkutik xchiʼuk laj kakʼbekutik sbain Jeova skotol li kʼusi ta jnuptankutike.

Melel onoʼox, bakʼintike mu skotoluk velta toj xibal sba. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal yakal  chivulaʼaj ta jpʼej nae, jaʼ to laj kaʼie yakal chvochʼ sbaik ta utel chaʼvoʼ antsetik. Muʼyuk ta koʼonton ta jkʼel li utbaile, pe li yajval nae laj yalbun ti jnachʼta lokʼele. ¡Mi xanaʼike, jaʼik cha’kot loro ti yakal chchanbeik ti kʼu yelan chut sbaik li slakʼnaike!

Li ta 1997, laj kichʼ biiltasel ta jchanubtasvanej li ta Chanob vun sventa Xchanubtasel Jtuneletike. b Ta onoʼox jkʼupin tajek ti chikʼot ta chanob vune, pe mi junuk velta bu la jnop ti voʼon chkakʼ chanubtasele.

Laje, laj kichʼ biiltasel ta jkʼelvanej ta distrito. Pe kʼalal chʼay skʼoplal taje, lik tunkun ta sirkuito yan velta. Mas ta 30 jabil yakal chitun ta jchanubtasvanej xchiʼuk ta jkʼelvanej ta sirkuito. Ep bendisionetik jtaoj ta skoj li kʼusitik jbainoje, pe mu skotoluk velta ti solel lek tajek skotole. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkale?

Ta melel, tsots jutuk jtalelal. Taje jaʼ skoltaojun ta stsalel jlomuk vokoliletik, pe yakʼoj jvokol xtok. Yuʼun bakʼintike, tsotsik xa ke ta jtukʼibtas li ermanoetik ta tsobobbailetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, bakʼintike tsotsik xa chkalbe ermanoetik ti skʼan xakʼik ta ilel kʼanelal ta stojolal li yermanotakike xchiʼuk ti skʼan xaʼibeik smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Pe bu chata, voʼon mas skʼan xkakʼ ta ilel li talelaletik taje (Rom. 7:​21-23).

Bakʼintike, chopol tajek chkaʼi jba ta skoj li jpaltailtake (Rom. 7:24). Jun veltae, chopol tajek laj kaʼi jba, jaʼ yuʼun laj kalbe Jeova ti jaʼ lek chkikta li misioneroale xchiʼuk ti xisut batel ta Finlandiae. Pe li vaʼ kʼakʼale, laj kaʼi jun mantal ta jun tsobajel ti jaʼ la skoltaun sventa mu xkikta li kʼusi yakʼoj jbain li Jeovae xchiʼuk ti jechuk-o jtukʼibtas batel li jtalelale. Mu xchʼay ta jol ti kʼu yelan la stakʼbun j-orasion Jeova li vaʼ kʼakʼale. Jech xtok, ta jtojbe tajek ta vokol ti ta slekil yoʼonton tskoltaun sventa xitukʼib batele.

Li voʼon xchiʼuk Sirkkae ta jtojbekutik tajek ta vokol Jeova ti jal xa jtunesoj tal jkuxlejalkutik sventa jpasbekutik li yabtel ta tsʼakal orae. Jech xtok, ta jtojbe tajek ta vokol Jeova ti laj yakʼbun kajnil ti skʼanojun tajeke xchiʼuk ti skoltaojun tale.

Poʼot xa jtsak 70 jabil, jaʼ yuʼun poʼot xa xkikta li chanubtasvanej ta chanob vunetike xchiʼuk ti chitun kʼuchaʼal jkʼelvanej ta sirkuitoe. Pe taje muʼyuk chkat-o koʼonton. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jpatoj lek koʼonton ti mu persauk oy kʼusitik tsotsik skʼoplal jbainojtik sventa xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae. Li kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ ti bikʼituk xkakʼ jbatik kʼalal chijtun ta stojolale xchiʼuk ti jkʼupil kʼoptatik ta skoj ti jkʼanojtike xchiʼuk ti ta jtojbetik ta vokole (Mik. 6:8; Mar. 12:​32-34).

Ti kʼu xa sjalil kuxulun tale jkʼupinoj talel jaytosuk li spasbel yabtel Jeovae. Pe kʼalal ta jnopbe lek skʼoplale, maʼuk ta skoj ti yuʼun xijtojob xa tajek spasel kʼuchaʼal yantike, moʼoj, yuʼun akʼo mi toj ep jpaltail, ta slekil yutsil yoʼonton Jeova la skoltaun. Ti muʼyukuk la skoltaune, muʼyuk spas kuʼun ti jechuke. Jnaʼoj lek ti jaʼ laj yakʼbun kipal li sjuʼel Diose (2 Kor. 12:9).