XCHANOBIL 48
KʼEJOJ 97 Jaʼ chakʼ jkuxlejtik li Skʼop Diose
¿Kʼusi chak’ jchantik li skʼelobil juʼelal la spas Jesus ta sventa li pane?
«Voʼon li panun sventa kuxlejale. Li buchʼu chtal ta jtojolale mi jaʼuk xa bu chaʼi viʼnal» (JUAN 6:35).
LI K’USI CHALBE SKʼOPLALE
Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik li ta kapitulo 6 ta Juan kʼalal laj yepajes pan xchiʼuk choyetik li Jesus sventa smakʼlin li epal krixchanoetike.
1. Li krixchanoetik ta voʼnee, ¿kʼu yelan laj yilik li pane?
LI Vivliae chal ti toj tsots skʼoplal chilik pan li krixchanoetik ta voʼnee (Jen. 14:18; Luk. 4:4). Yuʼun kʼalal chalbe skʼoplal pan li Vivliae, bateltike jaʼ chalbe skʼoplal skotol li veʼliletike (Mat. 6:11). Jech xtok, li Jesuse la stunes pan li ta chib skʼelobil juʼelal la spas ti lek ojtikinbile (Mat. 16:9, 10). Kalbetik skʼoplal junuk li loʼil taje, ti te ta jtatik ta Juan kapitulo 6. Laje, ta jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik.
2. ¿Bakʼin tun yuʼunik veʼlil epal mil krixchanoetik?
2 Kʼalal laj xa ox yoʼontonik xcholel mantal li jtakboletike, li Jesus xchiʼuk li yajtakboltake la xtuchʼik jelavel ta varko li nab Galileae sventa xbat xkuxik ti bu stsʼijlan noʼox ti te nopol xkom ta Betsaidae (Mar. 6:7, 30-32; Luk. 9:10). Pe ta anil noʼox te kʼot ta smilal xa noʼox krixchanoetik sventa skʼelik li Jesuse. Li stuke la stsakanan ta venta, ta slekil yoʼonton laj yalbe skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk la xpoxta li buchʼutik ipike. Ta skoj ti chmal xa ox batel kʼakʼale, li yajchankʼoptake lik sjakʼbe sbaik bu van tsta sveʼelik li epal krixchanoetike. Junantike xuʼ van yichʼoj batel yuni veʼelik, pe jutuk mu skotolikuke skʼan xbatik ta bikʼtal lumetik sventa xbat sman li sveʼelike (Mat. 14:15; Juan 6:4, 5). ¿Kʼusi van tspas li Jesuse?
TA SKʼELOBIL JUʼELAL AKʼBATIK PAN
3. ¿Kʼusi la spas Jesus kʼalal laj yil ti chviʼnaj xa li krixchanoetike? (Kʼelo xtok li lokʼol ta pajina 1).
3 Li Jesuse xi laj yalbe li yajtakboltake: «Mu persauk xbatik, makʼlinik voʼoxuk» (Mat. 14:16). Pe taje mu kʼunuk ta pasel, yuʼun te van voʼmil viniketik ti te oyike, pe jaʼ muʼyuk chapbil li antsetik xchiʼuk li ololetike, jaʼ yuʼun ta skotole te van 15 mil krixchanoetik (Mat. 14:21). Li Andrese xi laj yale: «Liʼ oy jun kʼox kerem ti yichʼoj tal voʼob pan pasbil ta sevadae xchiʼuk chaʼkot uni choy. Pe ¿mi xlokʼik-o van ta skoj ti toj ep li krixchanoetike?» (Juan 6:9). Li pan ti pasbil ta sevadae jaʼ li kʼusi nopem xaʼiik slajesele xchiʼuk tsulul noʼox stojol. Li uni choyetike takintasbil xchiʼuk yichʼoj atsʼam. Pe ti vaʼ yepal li veʼlile, mu xlokʼ-o sventa xichʼ makʼlinel li epal krixchanoetike.
Li Jesuse laj yakʼbe kʼusi chtun yuʼunik li krixchanoetike xchiʼuk li kʼusi chtun yuʼunik ta mantale. (Kʼelo parafo 3).
4. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi chal ta Juan 6:11 kʼalal ta 13? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
4 Li Jesuse tskʼan chakʼ ta ilel li slekil yoʼontone, jaʼ yuʼun laj yalbe krixchanoetik ti akʼo xchotiik jujutsop ta yaxaltike (Mar. 6:39, 40; kʼelo Juan 6:11-13). Li Vivliae chal ti Jesuse la stojbe ta vokol Stot li pan xchiʼuk li uni choyetike. Lek tajek ti jech la spase, yuʼun jaʼ onoʼox laj yakʼ Dios li veʼlile. Taje chakʼ kiltik ti skʼan jpastik orasion kʼalal mu to chijveʼe akʼo mi jtuktik oyutik o mi oy buchʼutik te jchiʼuktik. Laje, laj yal Jesus ti xichʼ chʼakel li veʼlile, vaʼun noj lek kom xchʼutik. Maʼuk noʼox, yuʼun kom to sovrail li veʼlile. Li Jesuse mu skʼan ti xichʼ ixtolanele. Jech oxal, laj yal mantal ti xichʼ tsobele, jaʼ van sventa xichʼ lajesel ta mas tsʼakal. Ti jech laj yichʼ pasele, li Jesuse chakʼ kiltik ti toj tsots skʼoplal ti lekuk jtunestik li kʼusitik x-ayan kuʼuntike. Li loʼil taje xuʼ me stunes totil meʼiletik sventa xakʼbe xchan yalab xnichʼnabik ti toj tsots skʼoplal skʼan spasik orasion kʼalal mu to chveʼike, ti lekuk snaʼ xchʼamvanike xchiʼuk ti xlokʼ ta yoʼontonik yakʼbel yantik li kʼusitik oy yuʼunike jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse.
Xi xanopbe skʼoplale: «¿Mi yakal ta jchan li kʼusi la spas Jesuse xchiʼuk mi ta jpas orasion kʼalal mu to chiveʼe?». (Kʼelo parafo 4).
5. ¿Kʼusi ox tspas li krixchanoetik kʼalal laj yilik li skʼelobil juʼelale, pe kʼusi la spas li Jesuse?
5 Li krixchanoetike toj labal sba tajek laj yilik kʼu yelan chchanubtasvan li Jesuse xchiʼuk li skʼelobiltak juʼelal la spase. Snaʼojik xa onoʼox li kʼusi yaloj Moisese, ti chichʼ vaʼanel jun j-alkʼop ti stuk noʼox jeche. Jaʼ yuʼun, laj van snopik ti jaʼ li Jesuse (Deut. 18:15-18). Jech oxal, laj van snopik ti xuʼ xkʼot ta jun lekil Ajvalil li Jesuse, yuʼun xuʼ yuʼun smakʼlin sjunul li jteklume. Jaʼ van ta skoj ti tskʼan xa ox tstsakik batel sventa svaʼanik ta ajvalile (Juan 6:14, 15). Ti lekuk xa laj yaʼi li Jesuse, laj van stikʼ sba jechuk li ta politika yuʼun judaetike ti jaʼ ventainbilik yuʼun li jromaetike. Pe mu jechuk la spas, yuʼun li loʼile xi chal ta stojolal li Jesuse: «Lokʼ batel, bat ta [vits]». Akʼo mi la sujik, muʼyuk stikʼ sba ta politika. ¡Lek tajek ta chanbel li kʼusi la spase!
6. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik Jesus li kʼusitik la spase? (Kʼelo xtok li lokʼole).
6 Melel onoʼox ti muʼyuk chkichʼtik kʼanbel ti akʼo xkepajestik li veʼlile o ti jpoxtatik ta skʼelobil juʼelal li buchʼutik ipike. Jech xtok, muʼyuk bu chkichʼtik sujel sventa xijkʼot ta ajvalil. Pe xuʼ van xkichʼtik sujel sventa jtikʼ jbatik ta politika jech kʼuchaʼal ti jpastik votar ta stojolal junuk partidoe o ti jkoltatik li buchʼutik tsnopik ti xuʼ xlekub yuʼun li jkuxlejaltike. Pe li Jesuse oy kʼusi lek laj yakʼ jchantik. Li stuke muʼyuk la stikʼ sba ta politika. Ta mas tsʼakale, xi laj yale: «Maʼuk sventa balumil li Ajvalilal kuʼune» (Juan 17:14; 18:36). Li yajtsʼaklomutik Kristoe skʼan jchanbetik ti kʼu yelan la snop xchiʼuk li kʼusitik la spas Jesuse. Li voʼotike ta jkoltatik li Ajvalilal yuʼun Diose, ta jpukbetik skʼoplal xchiʼuk ta jpastik orasion sventa xlik xa noʼox ventainvanuk (Mat. 6:10). Ta jkʼeltik to batel kʼusitik to mas xuʼ jchantik ta sventa li skʼelobil juʼelal la spas Jesus kʼalal laj yepajes li pane.
Li Jesuse muʼyuk la stikʼ sba ta politika, jaʼ jech skʼan jpastik li voʼotik eke. (Kʼelo parafo 6).
«LAJ YAʼIBEIK SMELOLAL TA SVENTA LI PANE»
7. ¿Kʼusi yan skʼelobil juʼelal la spas li Jesuse, xchiʼuk kʼu yelan laj yil li yajtakboltake? (Juan 6:16-20).
7 Kʼalal laj xa ox smakʼlin li epal krixchanoetike, li Jesuse laj yalbe yajtakboltak ti akʼo xmuyik batel ta varko sventa sutik batel ta Kapernaume. Li stuke bat ta vitstikaltik sventa mu xtikʼat ta ajvalil (kʼelo Juan 6:16-20). Kʼalal jaʼo chanavik batel ta varkoe, tal jun tsatsal ikʼaloʼ ti xyukʼlajet tajek yuʼun li nabe, vaʼun li Jesuse xanav batel ta ba voʼ sventa xbat sta li yajtakboltake xchiʼuk laj yalbe Pedro ti akʼo jech xanavuk ta ba voʼ eke (Mat. 14:22-31). Kʼalal muy ta varko li Jesuse, tsʼij xi li tsatsal ikʼe. Chʼayal tajek kʼot yoʼontonik li yajchankʼoptake, jaʼ yuʼun xi laj yalbeike: «Ta batsʼi melel, voʼot Xnichʼonot li Diose» (Mat. 14:33). a Labal sba ti jech laj yalik kʼalaluk laj yilik ti xanav ta ba voʼ li Jesuse. Pe mu jechuk laj yalik kʼalal laj yepajes li pane. Li Markose laj to yalbe skʼoplal ti kʼu to yelan labal sba laj yilik li yajtakboltake, yuʼun «muʼyuk bu laj yaʼibeik smelolal ta sventa li pane, yuʼun makal-o li yoʼontonike, mu xaʼibeik-o smelolal» (Mar. 6:50-52). Pe mu toʼox xaʼibeik smelolal kʼu to yepal akʼbil sjuʼel yuʼun Jeova li Jesus sventa spas li skʼelobil juʼelale. Kʼalal mu toʼox jaluk sjelavele, li Jesuse la xchaʼalbe skʼoplal li skʼelobil juʼelal la spas ta sventa li pane. Ti jech la spase jaʼ sventa oyuk kʼusi xakʼ jchantik.
8, 9. ¿Kʼu yuʼun bat saʼik Jesus li epal krixchanoetike? (Juan 6:26, 27).
8 Li kʼusi mas oy ta yoʼonton li epal krixchanoetike jaʼ ti xmakʼlinatik yuʼun li Jesuse xchiʼuk ti x-akʼbatik li kʼusi chtun yuʼunike. Li ta yokʼomale, kʼalal laj yilik ti chʼabal xa ox te oy li Jesus xchiʼuk li yajtakboltake, muyik batel ta varkoetik ti likem talel ta Tiberiadese, vaʼun li epal krixchanoetike batik ta Kapernaum sventa xbat saʼik li Jesuse (Juan 6:22-24). Ti jech la spasike, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti oy ta yoʼontonik xchikintael mas ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose? Moʼoj. Yuʼun li kʼusi oy ta yoʼontonike jaʼ ti xmakʼlinatike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje?
9 Jkʼeltik batel kʼusi kʼot ta pasel kʼalal te la staik Jesus ta stsʼel Kapernaum li epal krixchanoetike. Li Jesuse jamal laj yalanbe ti jaʼ noʼox oy ta yoʼontonik ti x-akʼbatik li kʼusi chtun yuʼunike. Laj yal ti la sveʼik pan xchiʼuk ti lek noj kom xchʼutik li ta «veʼlil ti snaʼ xlaje». Jaʼ yuʼun, li Jesuse la stijbe yoʼonton epal krixchanoetik ti tsots skʼan x-abtejik sventa staik «li veʼlil ti te oy-oe xchiʼuk ti chakʼ kuxlejal sbatel osile» (kʼelo Juan 6:26, 27). Jech xtok, laj yal ti jaʼ chakʼ Stot li veʼlil taje. Kʼalal laj yaʼiik ti chakʼ kuxlejal sbatel osil li veʼlile, xuʼ van labal to laj yaʼiik. ¿Kʼusi veʼlilal chalbe skʼoplal taje xchiʼuk kʼuxi xuʼ xichʼ tael?
10. ¿Kʼusi «yabtel Dios» skʼan spasik li krixchanoetik sventa staik li kuxlejal sbatel osile?
10 Yaʼeluke, li judaetike snaʼojik ti oy kʼusi skʼan spasik sventa staik li veʼlil taje. Xuʼ van jaʼ la snopbeik skʼoplal li kʼusi chal ta Smantal Moises ti skʼan spasike. Akʼo mi jech, li Jesuse xi laj yalanbee: «Jaʼ yabtel Dios liʼe: akʼo xchʼunel avoʼontonik ta stojolal ti buchʼu stakoj tale» (Juan 6:28, 29). Sventa staik li kuxlejal sbatel osile, toj tsots skʼoplal ti xakʼ ta ilel xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li buchʼu stakoj talel li Diose. Taje jech xa onoʼox yaloj li Jesuse (Juan 3:16-18, 36). Ta mas tsʼakale, laj yalbe skʼoplal yan velta kʼusi skʼan jpastik sventa jtatik li kuxlejal sbatel osile (Juan 17:3).
11. ¿Kʼuxi laj yakʼik ta ilel li judaetik ti jaʼ oy ta yoʼontonik ti x-akʼbatik li veʼlile? (Salmo 78:24, 25).
11 Li judaetike mu xchʼunik ti skʼan xakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li Jesuse. Jaʼ yuʼun, xi la sjakʼbeike: «¿Kʼusi senyail chavakʼ kilkutik sventa jchʼunkutik li kʼusi chavale?» (Juan 6:30). Vaʼun, laj yalik ti ta skʼakʼalil Moisese akʼbatik li mana ti xkoʼolaj ta pane (Neem. 9:15; kʼelo Salmo 78:24, 25). Jamal xvinaj ti jaʼ noʼox tsvul-o yoʼontonik ti oyuk sveʼelike. Yuʼun kʼalal laj yalbe skʼoplal Jesus ta sventa «li pan ti likem tal ta [vinajel]» ti xkoʼolaj ta mana ti chakʼ kuxlejale, li judaetike muʼyuk la sjakʼik kʼusi skʼan xal (Juan 6:32). Jaʼ batem tajek ta yoʼontonik li kʼusi noʼox chtun yuʼunike ti jaʼ muʼyuk la stsakik ta venta li kʼusi laj yalbe skʼoplal Jesuse. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li loʼil taje?
LI KʼUSI MAS TSOTS SKʼOPLAL CHKAʼITIKE
12. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus li kʼusi mas tsots skʼoplale?
12 Li kʼusi mas tsots skʼoplal chakʼ jchantik li ta kapitulo 6 ta Juane, jaʼ liʼe: ti jchʼunbetik li smantaltak Diose xchiʼuk ti lekuk xkil jbatik xchiʼuke. Taje jaʼ xa onoʼox jech laj yakʼ ta ilel Jesus kʼalal la spʼaj li preva akʼbat yuʼun li Satanase (Mat. 4:3, 4). Li ta mantaletik ta vits xtoke te laj yalbe skʼoplal ti chtun kuʼuntik li beiltaseletik ti chakʼbutik Diose (Mat. 5:3). Jaʼ yuʼun, xiuk jnoptike: «Ti kʼu yelan jkuxlejale, ¿mi chkakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal chkil ti lekuk xkil jba xchiʼuk li Diose o mi jaʼ mas tsots skʼoplal chkaʼi li kʼusitik noʼox tskʼan koʼontone?».
13. 1) ¿Kʼu yuʼun muʼyuk chopol ti jkʼupintik li veʼlile? 2) ¿Kʼusi pʼijubtasel skʼan jtsaktik ta venta? (1 Korintios 10:6, 7, 11).
13 Muʼyuk onoʼox chopol ti ta jkʼanbetik Dios li kʼusitik chtun kuʼuntike xchiʼuk ti jkʼupintike (Luk. 11:3). Li Vivliae chal ti kʼalal tsots chij-abteje, xuʼ xijveʼ xchiʼuk xij-uchʼbolaj. Vaʼun, chijmuyubaj, yuʼun «te likem talel ta stojolal li melel Diose» (Ekl. 2:24; 8:15; Sant. 1:17). Akʼo mi jech, skʼan onoʼox ta spʼisoluk xkiltik li kʼusitik chtun kuʼuntike. Taje jech la svulesbe ta sjol li jtakbol Pablo li jchʼunolajeletik kʼalal jutuk xa ox skʼan xlaj skʼoplal li steklumalike. Ti jech la stsʼibae jaʼ sventa xalbe skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolal j-israeletik jech kʼuchaʼal li kʼusi kʼot ta pasel ta vits Sinaie. Ti jech albatike, jaʼ sventa xpʼijubtasatik ti muuk x-ayan ta yoʼontonik li kʼusi xuʼ sokesatik jech kʼuchaʼal la spasik li j-israeletike (kʼelo 1 Korintios 10:6, 7, 11). Li Jeovae la smakʼlin ta skʼelobil juʼelal li j-israeletike, pe ta skoj ti la xpichʼ oʼontaik li veʼlile, laj yil-o svokolik (Num. 11:4-6, 31-34). Jaʼ jech la snuptanik xtok kʼalal jaʼo chveʼik, ch-uchʼbolajik xchiʼuk kʼalal jaʼo tsobolik chichʼik ta mukʼ li jkot chʼiom tot vakax ti pasbil ta oroe (Eks. 32:4-6). Ti jech laj yalbe skʼoplal Pabloe jaʼ sventa spʼijubtas li yajtsʼaklomtak Kristo ti kuxiik kʼalal jtuk xa ox skʼan xichʼ lajesel li Jerusalen xchiʼuk li temploe, ti kʼot ta pasel ta sjabilal 70 kʼalal talem xa ox Jesuse. Li avi eke jutuk xa skʼan xlaj skʼoplal li sbalumil Satanase, jaʼ yuʼun tsots skʼoplal ti jtsaktik ta venta li pʼijubtasel laj yal Pabloe.
14. ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa li veʼlil ta achʼ balumile?
14 Kʼalal la xchanubtasutik Jesus ti jkʼanbetik Dios li jveʼeltik jujun kʼakʼale, laj yalbe skʼoplal xtok ti akʼo kʼotuk ta pasel yuʼun li kʼusi tskʼan yoʼonton «ta sba balumil jech kʼuchaʼal ta vinajele» (Mat. 6:9-11). ¿Kʼu van yelan chanopbe skʼoplal li vaʼ kʼakʼale? Li Vivliae chalbe skʼoplal xtok li kʼusi to mas oy ta yoʼonton li Diose: ti x-ayan veʼlil li ta balumile. Li ta Isaias 25:6 kʼalal ta 8, te chalbe skʼoplal xtok ti kʼalal mi jaʼ xa ox ch-ajvalilaj li Ajvalilal yuʼun Diose, ch-ayan epal veʼlil ti naka lekike. Li ta Salmo 72:16 xi chale: «Ch-ayan ep kʼusitik stakʼ lajesel li ta balumile, li ta joljolvitse solel busul ti kʼusi stakʼ lajesele». ¿Mi xnop avuʼun ti yakal xa chatunes li kʼusitik chchʼi li ta achʼ balumil sventa xapas jtosuk aveʼel ti chakʼupin tajeke o ti xapas jtosuk veʼlil ti muʼyuk apasoj-oe? ¿Mi te xa oyot chavil ti yakal chalobe sat li a-uva atsʼunoje? (Is. 65:21, 22). Jech xtok, maʼuk noʼox me atuk ti jech chakʼupin li bendisionetik taje.
15. ¿Kʼusitik van skʼan xaʼibeik smelolal li buchʼutik chchaʼkuxiike? (Juan 6:35).
15 (Kʼelo Juan 6:35). ¿Kʼusi chkʼot ta stojolalik li krixchanoetik ti la sveʼik li pan xchiʼuk li choyetik ti laj yepajes Jesus ta skʼelobil juʼelale? Mi kʼot yorail li chaʼkuxesele, xuʼ van xkojtikintik junantik li krixchanoetik taje. Yikʼaluk van chchaʼkuxiik talel akʼo mi muʼyuk laj yakʼ ta ilel xchʼunel yoʼontonik li ta voʼnee (Juan 5:28, 29). Ta van xaʼibeik smelolal kʼusi la skʼan laj yal li Jesus liʼe: «Voʼon li panun sventa kuxlejale. Li buchʼu chtal ta jtojolale mi jaʼuk xa bu chaʼi viʼnal». Skʼan xakʼ xchʼunel yoʼontonik li ta matanal laj yakʼ Jesuse, jaʼ xkaltik, ti laj yakʼ xkuxlejal ta stojolalike. Li buchʼutik chchaʼkuxiik xchiʼuk li ololetik ti chvokʼik li ta achʼ balumile ta xichʼik chanubtasel ta sventa Jeova xchiʼuk li kʼusi oy ta yoʼonton tspase. Xijmuyubaj tajek kʼalal ta jkoltatik yantik sventa lekuk xil sbaik xchiʼuk li Jeovae ti jaʼ mu sta li muikil pan ti chichʼ lajesel ta achʼ balumile.
16. ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobil chtale?
16 Li ta xchanobil liʼe, jaʼ to noʼox la jkʼeltik juteb li kʼusi chal li ta kapitulo 6 ta Juane. Pe li Jesuse oy to kʼusi mas laj yalbe skʼoplal ta sventa li kuxlejal sbatel osile. Li kʼusi laj yalbe skʼoplal li Jesuse oy ta yoʼonton li judaetike, jaʼ jech oy ta koʼontontik li voʼotik eke. Li ta yan xchanobil chtale, jaʼ to ta jkʼelbetik skʼoplal li kapitulo 6 ta Juane.
KʼEJOJ 20 Laj avakʼ ta matanal li Anichʼone
a Mi chakʼanbe to mas yaʼyejal ta sventa li loʼil liʼe, kʼelo li livro Li Jesuse: jaʼ li bee, jaʼ li melele, jaʼ li kuxlejale, ta pajina 131 xchiʼuk li livro Jchanbetik li xchʼunel yoʼontonike, ta pajina 185.
