1. ¿Mi oy anopojbe skʼoplal kʼu yelan li Jeovae?

 ¿MI OY anopoj kʼu yelan li Jeovae? Kʼalal chapas orasione, ¿kʼu yelan chtal ta ajol? Akʼo mi mu xvinaj ta kʼelel, li Vivliae jeltos kʼu yelan chalbe skʼoplal. Bateltike, xi chichʼ albel skʼoplale: «Jaʼ kʼakʼal xchiʼuk eskudo» xchiʼuk xkoʼolaj ta «kʼokʼ ti [chchikʼvane]» (Sal. 84:11; Ebr. 12:29). Jun veltae, li j-alkʼop Esekiele akʼbat yil yuʼun Jeova ti xkoʼolaj ta safiro tone, ti stsʼayayet kʼuchaʼal junuk takʼine xchiʼuk ti xojobaj kʼuchaʼal vaknakʼobale (Esek. 1:​26-28). Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal taje, labal sba tajek chkaʼitik xchiʼuk xuʼ van chijxiʼ-o yuʼun.

2. ¿Kʼu yuʼun oy junantik vokol chaʼiik chnopajik ta stojolal li Diose?

² Li Jeovae mu xkiltik, jaʼ yuʼun xuʼ van vokol chkaʼitik ta xchʼunel ti skʼanojutike. Jech xtok, ta skoj van ti muʼyuk la skʼanutik li jtotik ti la stsʼitesutike, xuʼ van vokol chkaʼitik ta xchʼunel ti skʼanojutik li Diose. Pe li kʼusi leke, jaʼ ti xaʼi ti kʼu yelan chkaʼi jbatik li Jeovae xchiʼuk li kʼusitik echʼem ta jkuxlejaltike. Yoʼ jnaʼtik lek ti skʼanojutike, chalbutik ta Skʼop ti kʼu yelan li stalelaltake.

3. ¿Kʼu yuʼun chkalbetik batel skʼoplal Jeova xchiʼuk ti kʼu yelan skʼanojutike?

³ Ojtikinbil ti «jaʼ kʼanelal» li Jeovae (1 Juan 4:8). Yuʼun skotol li kʼusi tspase, jaʼ ta skoj ti kʼanvaneme. Toj echʼ xa noʼox skʼanojutik. Akʼo mi mu skotoluk krixchanoetik skʼanojik li Diose, pe kʼanbilik li stukike (Mat. 5:​44, 45). Li ta xchanobil liʼe, chkalbetik batel skʼoplal Jeova xchiʼuk ti kʼu yelan skʼanojutike. Yuʼun kʼalal mas to chkojtikintike, mas to ta jkʼantik.

 LI JEOVAE SKʼANOJUTIK TAJEK

4. ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ti skʼanojot li Jeovae? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁴ Li Jeovae «toj echʼ xa noʼox snaʼ xkʼanvan» (Sant. 5:11). Li ta Vivliae tskoʼoltas ta jun meʼil ti oy xkʼuxul yoʼontone (Is. 66:​12, 13). Nopbo avaʼi skʼoplal junuk meʼil ti skʼanoj li yuni ole. Ta slekil yoʼonton tspet xchiʼuk xlamet yutsil yechʼomal ye tskʼopon. Kʼalal ch-okʼ li yuni neneʼe o kʼalal oy kʼusi kʼux chaʼie, ta anil chbat skʼel. Jaʼ jech li Jeova eke, te xchiʼukutik kʼalal ta jvul koʼontontike. Jaʼ yuʼun, li jtsʼibajom yuʼun salmoe xi la stsʼibae: «Kʼalal mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas yuʼun li vokolile, voʼot la apatbun koʼonton xchiʼuk la apasbun ta jun koʼonton» (Sal. 94:19).

5. ¿Kʼusi smakoj li tukʼil kʼanelal yuʼun Jeovae?

⁵ Li Jeovae tukʼ yakʼoj sba (Sal. 103:8). Jech-o skʼanojutik akʼo mi oy bu chijchʼay. Li j-israeletike ep ta velta laj yakʼbeik yatel yoʼonton li Jeovae; pe kʼalal tsutes yoʼontonike chkʼanatik yan velta. Li Jeovae xi laj yalbe jun velta li steklumale: «Ep abalil chkilot, kichʼojot ta mukʼ xchiʼuk jkʼanojot» (Is. 43:​4, 5). Li Jeovae jaʼ jech-o stalelal. Xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti jaʼ jech skʼanojutik eke. Akʼo mi oy kʼusi chopol la jpastik, muʼyuk bu chiktautik. Yuʼun mi la jsutes koʼontontik xchiʼuk mi lijnopajutik ta stojolal yan veltae, jech-o skʼanojutik. Jamal chalbutik ti «muʼyuk spajeb ch-akʼvan ta [pertone]» (Is. 55:7). Li Vivliae chal ti kʼalal ch-akʼvan ta pertone, siket noʼox koʼontontik yuʼun (Ech. 3:19).

6. ¿Kʼusi chchanubtasutik ta stojolal Jeova li kʼusi chal Sakarias 2:8?

⁶ (Kʼelo Sakarias 2:8). Li Jeovae tskoʼoltasutik ta yuninal sat. Li jsatike toj kʼun tajek xchiʼuk toj tsots skʼoplal. Jech oxal, xkoʼolaj ti xi chalbutik li Jeovae: «Kʼalal chilbajinoxuke, yalal chilbajinik li kʼusi toj tsots skʼoplal chkile». Ta skoj ti skʼanojutik tajek li Jeovae, chopol chil li kʼusi ta jnuptantike xchiʼuk tskʼan chchabiutik. Kʼalal chkil jvokoltike, kʼux chaʼi. Jaʼ yuʼun, xuʼ xi xkalbetike: «Chabiun kʼuchaʼal chachabi li yuninal asate» (Sal. 17:8).

7. ¿Kʼu yuʼun skʼan jchʼuntik ti skʼanojutik li Jeovae?

⁷ Li Jeovae tskʼan ti achʼunojuk lek ti skʼanojote. Ta skoj li kʼusitik echʼem tal ta akuxlejale o li avokol yakal chanuptane, xaʼibe smelolal ti vokol chavaʼi ta xchʼunel ti skʼanojote. Pe tsots skʼoplal ti achʼunojuk  lek ti skʼanojote. ¿Kʼusi xuʼ skoltaot? Jaʼ ti xachanbe skʼoplal ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel Jeova ti skʼanoj li Jesuse, li buchʼutik chbat ta vinajele xchiʼuk ti kʼu yelan skʼanojutik eke. Taje jaʼ li kʼusi ta jkʼelbetik batel skʼoplale.

LI JEOVAE CHAKʼBUTIK TA ILEL TI SKʼANOJUTIKE

8. ¿Kʼu yuʼun jpʼel ta yoʼonton Jesus ti kʼanbil yuʼun Stote?

⁸ Li Jeova xchiʼuk Jesuse stuk xa noʼox jech ti kʼu yelan jmoj oyike. Ta epal miyon jabil jmoj te oyik ta vinajel, jech oxal skʼanoj sbaik tajek. Li ta Mateo 17:​5, li Jeovae jamal laj yal ti skʼanoj li Jesuse. Jech oxal, mu xiuk noʼox laj yale: «Liʼe jaʼ li buchʼu ximuyubaj yuʼune». Moʼoj, yuʼun oy ta yoʼonton ti jnaʼtik ti skʼanoj tajeke, ti xmuyubaj ta stojolale xchiʼuk ti jnaʼtikuk li kʼusi poʼot xa spas Jesuse. Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Liʼe jaʼ Jnichʼon, jaʼ li buchʼu jkʼanoje» (Efes. 1:7). Li Jesuse jpʼel ta yoʼonton ti kʼanbil yuʼun li Jeovae, yuʼun ep ta velta laj yal ti kʼanbil yuʼun li Stote (Juan 3:35; 10:17; 17:24).

9. ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti skʼanoj li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele? (Romanos 5:5).

⁹ Li Jeovae chakʼ ta ilel ti skʼanoj li buchʼutik tʼujbil chbat ta vinajele (kʼelo Romanos 5:5). Kʼalal «malbil xa talel» xie, jlik diksionario ti chchapbe skʼoplal Vivliae chal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal yok ukʼum ti chmal tal ta jtojolaltike. Toj labal sba ti kʼu yelan chakʼ ta ilel Jeova ti skʼanoj li buchʼutik tʼujbil chbat ta vinajele. Snaʼojik ti kʼanbilik yuʼun li Diose (Jud. 1). Li jtakbol Juane la stsʼiba ti kʼu yelan chaʼi sbaike, xi chale: «¡Kʼelavilik ti toj echʼ xa noʼox skʼanojutik li Totile, yuʼun xnichʼnabutik Dios chkichʼtik albel!» (1 Juan 3:1). Li Jeovae, ¿mi jaʼ noʼox skʼanoj li buchʼutik chbat ta vinajele? Moʼoj, yuʼun jech kʼuchaʼal ta jkʼeltik batele, skʼanoj skotol li yajtuneltake.

10. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova ti toj echʼ xa noʼox skʼanojutike?

¹⁰ Li Jeovae laj yakʼ ta ilel ti toj echʼ xa noʼox skʼanojutik kʼalal la spojutike. Muʼyuk buchʼu yan jech skʼanojutik jech kʼuchaʼal li Jeovae (Juan 3:16; Rom. 5:8). Li Jeovae la stak talel li skʼanbil Nichʼone xchiʼuk te skʼeloj cham sventa xuʼ jtatik perton xchiʼuk ti xijkʼot ta yamigoe (1 Juan 4:10). Mi ta jnopbetik lek skʼoplal ti kʼu to yepal la stojutik li Jeova xchiʼuk Jesuse, mas to me chkakʼtik venta ti kʼu to yepal skʼanojutik ta jujuntale (Gal. 2:20). Ti jech la spas Jeovae maʼuk noʼox ta skoj ti jech chal li mantaletike, yuʼun jaʼ ta skoj ti skʼanojutike. Kʼalal laj yakʼ ta matanal xkuxlejal li Jesuse, ti laj yil svokole xchiʼuk ti chame, jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti skʼanojutik tajek li Jeovae.

11. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi chal Jeremias 31:3?

¹¹ Kʼuchaʼal la jchantik xa talele, li Jeovae maʼuk noʼox chal ti skʼanojutike, yuʼun chakʼ ta ilel xtok (kʼelo Jeremias 31:3). Yikʼojutik tal ta steklumal, yuʼun skʼanojutik (koʼoltaso xchiʼuk Deuteronomio 7:​7, 8). Chʼabal kʼusi xuʼ snamajesutik li ta kʼanelal yuʼune (Rom. 8:​38, 39). ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ti jech kʼanbilote? Ta jkʼeltik batel li kʼusi chal Salmo 23. Kʼalal ta jkʼeltik batele, akʼo avil venta ti kʼu yelan laj yaʼi sba David ti kʼanbil yuʼun Jeovae xchiʼuk ti kʼu yelan xuʼ xkaʼi jbatik eke.

¿KʼU YELAN CHAVAʼI ABA TI KʼANBILOT TAJEK YUʼUN JEOVAE?

12. ¿Kʼuxi xuʼ xachapbe smelolal ta jpʼelchaʼpʼel noʼox li kʼusi chal Salmo 23?

¹² (Kʼelo Salmo 23:​1-6). Li ta Salmo 23, li Davide te la stsʼiba ti kʼanbil tajek  yuʼun Jeovae xchiʼuk ti ta slekil yoʼonton chchabiate. Te laj yal ti jaʼ chchabiat yuʼun li Jeovae xchiʼuk laj yal ti yamigo tajek sbaike. Jun yoʼonton li Davide, yuʼun snaʼoj ti chbeiltasat yuʼun li Jeovae, jaʼ yuʼun jech-o la spat yoʼonton ta stojolal. Snaʼoj lek ti kʼanbil-o yuʼun Jeova ti kʼu sjalil kuxule. Jkʼeltik batel ti kʼu yuʼun jech laj yale.

13. ¿Kʼu yuʼun snaʼoj David ti chchabiat onoʼox yuʼun li Jeovae?

¹³ «Muʼyuk kʼusi tspas palta kuʼun». Li Davide snaʼoj ti chchabiat yuʼun li Jeovae, yuʼun akʼbat li kʼusitik chtun yuʼune. Snaʼoj xtok ti jaʼ yamigoe xchiʼuk ti xmuyubaj yuʼune. Jech oxal, jpʼel ta yoʼonton David ti ch-akʼbat onoʼox li kʼusitik chtun yuʼune, mu ventauk li kʼusitik tsnuptane. Xmuyubaj noʼox xchiʼuk muʼyuk kʼusi tsvul-o yoʼonton, yuʼun snaʼoj ti kʼanbil tajek yuʼun Jeovae (Sal. 16:11).

14. ¿Kʼu yelan chakʼbutik ta ilel slekil yoʼonton li Jeovae?

¹⁴ Li Jeovae ta slekil yoʼonton chchabiutik, mas to kʼalal oy kʼusi tsots ta jnuptantike. Jkʼeltik batel kʼusi kʼot ta stojolal Kler a ti oy xa mas ta 20 jabil te chtun ta Betele. Chal ti chʼabal yipal laj yaʼi sventa skolta yutsʼ yalal kʼalal oy kʼusitik tsots la snuptane, yuʼun li stote mal chichʼ ta xchinab (infarto cerebral), li smuke lokʼ ta mantal, laj yil svokol ta takʼin li yutsʼ yalale xchiʼuk chʼabal xa snaik kom. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova ti la xchabiane? Xi chal li Klere: «Li Jeovae laj yakʼbe kutsʼ kalal li kʼusitik chtun yuʼunik jujun kʼakʼale, oy jaykojuk laj kakʼ venta ti ep tajek li kʼusitik  akʼbatike. Te-o ta jnopben ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel Jeova ti skʼanojune xchiʼuk ta jnopilanbe-o skʼoplal, yuʼun jaʼ tskoltaun kʼalal oy kʼusitik chopol ta jnuptane».

15. ¿Kʼuxi tsatsub yan velta li Davide? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁵ «Jaʼ chakʼbun kipal». Li Davide oy kʼusitik tsots la snuptan ti jaʼ la svul-o tajek yoʼonton bakʼintike (Sal. 18:​4-6). Pe kʼalal laj yakʼ venta ti kʼanbil xchiʼuk ti kʼuxubinbil yuʼun Jeovae, jaʼ la sta-o yipal yan velta. Xkoʼolaj ti ikʼe batel «ti bu pulem lek yaxaltike» xchiʼuk ti beiltasat batel «li ta kuxob oʼontonal ti bu oy lek voʼe». Jaʼ yuʼun, tsatsub yan velta David sventa jechuk-o xmuyubaj xtun ta stojolal li Jeovae (Sal. 18:​28-32).

16. ¿Kʼu yelan yakʼojbot talel avip li Jeovae?

¹⁶ Kʼalal oy kʼusitik ta jnuptantike, xuʼ xi xkaltik eke: «Ta skoj ti oy tukʼil kʼanelal yuʼun li Jeovae, muʼyuk lajemutik-o» (Lam. 3:22; Kol. 1:11). Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal li Reichele. Kʼalal jaʼo yakal li chamel COVID-19, li smalale la sten komel Jeova xchiʼuk tenat komel ek. ¿Kʼuxi koltaat yuʼun li Jeovae? Xi chale: «La skoltaun sventa kʼanbiluk xkaʼi jba, laj yakʼbun ep kamigotak, laj yakʼbeikun jveʼel, la stsʼibabeikun mensajeetik xchiʼuk tekstoetik ta Vivlia, jmoj chitseʼinkutik xchiʼuk la svulesbeikun ta jol ti yakal chchabiun li Jeovae. Jech-o ta jtojbe ta vokol Jeova ti yakʼojbun kutsʼ kalal ti skʼanojikun tajeke».

17. ¿Kʼu yuʼun xi laj yal ta sjunul yoʼonton li Davide: «Muʼyuk kʼusi ta jxiʼta»?

¹⁷ «Muʼyuk kʼusi ta jxiʼta, yuʼun te achiʼinojun». Toj xibalik sba li yajkontratak Davide xchiʼuk oy bateltik ti jutuk xa mu laj yichʼ milele. Pe ta skoj ti kʼanbil yuʼun Jeovae, jun yoʼonton laj yaʼi xchiʼuk chabibil laj yaʼi sba. Xkoʼolaj ti te chiʼinbil-o yuʼun li Jeovae. Jech oxal, xi kʼejine: «Jaʼ la skoltaun lokʼel ta sventa li kʼusitik ta xixiʼoe» (Sal. 34:4). Akʼo mi xiʼ bateltik li Davide, pe tsatsub yoʼonton, yuʼun snaʼoj ti kʼanbil yuʼun li Jeovae.

18. Ta skoj ti jnaʼojtik ti skʼanojutik li Jeovae, ¿kʼuxi tskoltautik kʼalal oy kʼusi ta jnuptantik ti chijxiʼo yuʼune?

¹⁸ Kʼalal jnaʼojtik ti skʼanojutik li Jeovae, ¿kʼuxi xuʼ tskoltautik kʼalal oy kʼusi ta jnuptantik ti chijxiʼo yuʼune? Jun prekursora ti Susi sbie chal ti kʼu yelan laj yaʼi sba xchiʼuk smalal kʼalal la smil sba li skeremike: «Ti jech chopol kʼusi kʼot ta jtojolalkutike, la syayijesunkutik xchiʼuk mu xa jnaʼ kʼusi ta jpaskutik. Pe ta skoj ti laj yakʼ ta ilel slekil yoʼonton li Jeovae chabibil laj kaʼi jbakutik».  Li Reichel ti laj kalbetik skʼoplal ta parafo 16 xi chale: «Jun akʼobal kʼalal la jvul tajek koʼonton xchiʼuk ti lixiʼe, mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas. Jaʼ yuʼun, xi-okʼolet la jkʼopon Jeova. Ta anil noʼox laj kaʼi ti xkoʼolaj kʼuchaʼal tsmeyun Jeova sventa xchʼanubtasune, jech kʼuchaʼal tspasbe yol jun meʼile. Vaʼun, och jvayel. Mu xchʼay-o ta jol li kʼusi kʼot ta pasele». Jun mol ta tsobobbail ti Tasos sbie chanib jabil laj yichʼ tikʼel ta chukel ta skoj ti mu skʼan x-och ta soltaroale. Xi chal ti kʼu yelan ta slekil yoʼonton chabiat yuʼun li Jeovae: «Mas to la jpat koʼonton ta stojolal kʼalal x-echʼ to yepal laj yakʼbun li kʼusitik chtun kuʼune. Jech xtok, laj yakʼbun xchʼul espiritu sventa junuk noʼox koʼonton manchuk mi toj chopol ti bu tikʼilune. Te laj kakʼ venta ti mi mas ta jpat koʼonton ta stojolal Jeovae, mas to kʼanbil chkaʼi jba. Jaʼ yuʼun, la jnop ti chi-och ta prekursor regular kʼalal te chukulune».

NOPAJKUTIK TA STOJOLAL LI JKʼANVANEJ DIOSE

19. 1) ¿Kʼu yelan skʼan jkʼopontik Jeova ta skoj ti jnaʼojtik ti skʼanojutike? 2) ¿Kʼusi tekstoal ta Vivlia ti mas chakʼ ta ilel chavil ti skʼanojot li Jeovae? (Kʼelo li rekuadro « Tekstoetik ti chakʼ ta ilel ti skʼanojot li Jeovae»).

¹⁹ Li loʼiletik laj kalbetik tal skʼoplale, chakʼ ta ilel ti Jeovae jaʼ «Dios ti chkʼanvane» (2 Kor. 13:11). Oyutik ta yoʼonton ta jujuntal. Jpʼel ta koʼontontik ti tsjoyobtautik li «tukʼil kʼanelal yuʼune» (Sal. 32:10). Kʼalal mas ta jnopbetik skʼoplal ti kʼu yelan yakʼoj ta ilel ti skʼanojutike, mas to ta jchʼuntik ti kuxul ta melele xchiʼuk mas nopol chkaʼi jbatik ta stojolal. Jaʼ yuʼun, xuʼ ta sjunul koʼontontik jpastik orasion yoʼ xkalbetik ti jechuk-o xakʼ ta ilel ti skʼanojutike. Jech xtok, xuʼ xkalbetik ta jamal li kʼusi ta jvul-o koʼontontike, yuʼun jpʼel ta koʼontontik ti xaʼibe smelolal xchiʼuk ti oy ta yoʼonton tskoltautike (Sal. 145:​18, 19).

20. ¿Kʼu yuʼun tsnopajesutik ta stojolal Jeova li kʼanelal yuʼune?

²⁰ Toj echʼ xa noʼox lek li kʼanelal yuʼun Jeovae, yuʼun xkoʼolaj ta xkʼixnal kʼokʼ li ta yorail siktike. Ta jkʼantik ti teuk-o nopol oyutik ta stojolale. Toj tsots yip li kʼanelal yuʼun Jeovae, pe toj echʼ xa noʼox lek xtok ti kʼu yelan chakʼ ta ilele. ¡Xijmuyubaj yuʼun ti skʼanojutik tajek li Jeovae! Jaʼ yuʼun, jkotoltik ta jkʼan xi chkaltike: «Jkʼanoj li Jeovae» (Sal. 116:1).