1. ¿Kʼusi batem ta yoʼonton epal krixchanoetik li avi kʼakʼale?

 ¿MI AVAKʼOJ venta ti oy epal krixchanoetik ti jaʼ batem ta yoʼonton li kʼusi tskʼan stukike? Junantike tstunesik redes sociales sventa stsakatik ta venta xchiʼuk ti xilik epal krixchanoetik li kʼusi spasojik talele. Pe jaʼ jutuk li buchʼutik chalbeik smukʼulal li Jeova Diose. Jech oxal, li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel kʼusi smakoj ti chkalbetik smukʼulal Jeova xchiʼuk ti kʼusi srasonaltak oy kuʼuntik sventa jech jpastike. Jech xtok, ta jchantik batel kʼuxi xuʼ xkalbetik smukʼulal Dios ti sta-o jech jpasbetike xchiʼuk ta jkʼeltik batel ti jutuk xa skʼan smukʼibtasbe skʼoplal li sbie.

¿KʼUSI SMAKOJ TI CHKALBETIK SMUKʼULAL JEOVAE?

2. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel smukʼulal Jeova li ta vits Sinaie? (Kʼelo xtok li lokʼol ta pajina 1).

² Kʼalal «smukʼulal» xi li ta Vivliae, xuʼ van jaʼ chalbe skʼoplal kʼalal oy buchʼu labal sba kʼusi tspase. Kʼalal mu toʼox jaluk slokʼelik ta mosoil ta Ejipto li j-israeletike, li Jeovae toj labal sba ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel smukʼulale. Jnoptik avaʼi liʼe: ta smiyonal xa noʼox j-israeletik te tsobolik ta yok vits Sinai sventa xchikintaik li kʼusi chal Diose. Laj une, te tal ikʼal tok li ta sba vitse. Vaʼun, lik nikuk li balumile, lik lokʼuk xchʼailal li vitse, xkʼavlajet noʼox likel chauk xchiʼuk xjaplajet noʼox saksevul xchiʼuk tsots bakʼ jun kachu (Eks. 19:​16-18; 24:17; Sal. 68:8). Ta melel, li j-israeletike labal van sba tajek laj yilik ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel smukʼulal li Jeovae.

3. ¿Kʼusi smakoj ti chkalbetik smukʼulal Jeovae?

³ ¿Mi xuʼ van xkalbetik smukʼulal li Jeova eke? Xuʼ. Jtos ti kʼuxi xuʼ jpastike, jaʼo kʼalal chkalbetik yantik ti toj labal sba li sjuʼele xchiʼuk ti toj kʼupilik sba li stalelaltake. Jech xtok, chkalbetik  smukʼulal Jeova kʼalal ta jtoybetik skʼoplal ta skotol li kʼusitik ta jpastike, yuʼun jaʼ chakʼ kipaltik sventa spas kuʼuntik (Is. 26:12). Lek ta chanbel kʼusi la spas li ajvalil Davide, yuʼun jun veltae xi la spas orasion ta yeloval li jteklum Israele: «Kajval Jeova, oy amukʼulal, oy ajuʼel, jun avutsil, xaxojobinaj noʼox xchiʼuk voʼot aventainoj skotol, yuʼun jaʼ avuʼun skotol li kʼusitik oy ta vinajel xchiʼuk ta balumile». Kʼalal laj xa ox spas orasione, «sjunul li tsobobbaile la skʼupil kʼoptaik li [Jeovae]» (1 Kron. 29:​11, 20).

4. ¿Kʼuxi laj yalbe smukʼulal Jeova li Jesuse?

⁴ Kʼalal ay ta balumil li Jesuse, ep ta tos ti kʼu yelan laj yalbe smukʼulal li Stote. Yuʼun kʼalal tspas skʼelobiltak juʼelale, chalbe krixchanoetik ti jaʼ ta sjuʼel Jeova ti jech tspase (Mar. 5:​18-20). Jech xtok, laj yalbe smukʼulal Stot ta skʼopojel xchiʼuk jech la spas kʼalal la stsak ta venta li yantike. Jun veltae, kʼalal jaʼo te chchanubtasvan ta nail tsobobbaile, oy te jun ants ti oy xa ta 18 jabil ip ta skoj ti uʼninbil yuʼun jun pukuje. Ta skoj li pukuj taje, vujkʼijem xa spat xchiʼuk mu stakʼ tukʼ xvaʼi. ¡Tsots tajek li svokole! Kʼalal laj yakʼ venta Jesus ti kʼu yelan chil svokole, kʼuxubaj ta yoʼonton xchiʼuk xi ta slekil yoʼonton laj yalbe li antse: «Ants, chkol li achamele». Laje, laj yakʼ skʼob ta sba, vaʼun tukʼib spat li antse xchiʼuk «lik stoybe skʼoplal li Diose» (Luk. 13:​10-13). Poxtaj li ants taje xchiʼuk oy xa sbalil laj yaʼi sba. Jech oxal, oy lek srasonal yuʼun sventa xalbe smukʼulal li Jeovae. Li voʼotik eke, oy lek srasonal kuʼuntik sventa xkalbetik smukʼulal.

¿KʼUSI SRASONAL OY KUʼUNTIK YOʼ XKALBETIK SMUKʼULAL LI JEOVAE?

5. ¿Kʼusi srasonal oy kuʼuntik sventa xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae?

⁵ Chkalbetik smukʼulal Jeova ta skoj ti kichʼojtik ta mukʼ ta sjunul koʼontontike. Oy ep srasonal kuʼuntik sventa xkichʼtik ta mukʼ. Li Jeovae jaʼ li buchʼu skotol xuʼ yuʼune, muʼyuk spajeb li yipe (Sal. 96:​4-7). Ta skotol li kʼusitik spasoje jamal xvinaj ti toj echʼ xa noʼox spʼijile. Yakʼoj jkuxlejaltik xchiʼuk yakʼoj skotol li kʼusitik chtun kuʼuntike (Apok. 4:11). Jaʼ jun tukʼil Dios (Apok. 15:4). Lek chbat ta pasel yuʼun kʼusiuk noʼox ti tspase xchiʼuk ta onoʼox xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi chale (Jos. 23:14). Jech oxal, oy lek srasonal yuʼun ti xi laj yalbe Dios li j-alkʼop Jeremiase: «Ta skotol li buchʼutik pʼijik ta mukʼtik lumetike xchiʼuk ta skotol li ajvaliletik yuʼunike, chʼabal buchʼu junuk ti xakoʼolaj xchiʼuke» (Jer. 10:​6, 7). Jech kʼuchaʼal chkakʼtik ventae, oy ep srasonal kuʼuntik sventa xkichʼtik ta mukʼ li Jtotik ta vinajele. Pe maʼuk noʼox sta-o ti xkichʼtik ta mukʼe, yuʼun tstij koʼontontik xtok yoʼ jkʼantik.

6. ¿Kʼu yuʼun jkʼanojtik li Jeovae?

⁶ Chkalbetik smukʼulal Jeova ta skoj ti jkʼanojtik ta sjunul koʼontontike. Li Jeovae toj lek stalelaltak, ta skoj taje tstij koʼontontik yoʼ jkʼantik. Oy xkʼuxul yoʼonton (Sal. 103:13; Is. 49:15). Kʼalal chkil jvokoltike, kʼux chaʼi xchiʼuk xaʼibe smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbatike (Sak. 2:8). Tskoltautik sventa xijnopaj ta stojolal xchiʼuk ti xijkʼot ta yamigoe (Sal. 25:14; Ech. 17:27). Jech xtok, bikʼit yakʼoj sba xchiʼuk «tsnijan sba yalel sventa tskʼel li vinajel xchiʼuk balumile, tstoy likel ta pukuktik li buchʼu bikʼit yakʼoj [sbae]» (Sal. 113:​6, 7). ¿Mi mu jechuk ti tstij koʼontontik yoʼ xkalbetik smukʼulal Dios ti toj lek yoʼontone? (Sal. 86:12).

7. ¿Kʼusi matanal jtaojtik?

⁷ Chkalbetik smukʼulal Jeova ta skoj ti ta jkʼantik ti xojtikinik li yantike. Epal krixchanoetik muʼyuk kʼusi lek tsnopik ta stojolal li Diose. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li Satanase ep kʼusitik chopol yaloj ta stojolal Dios ti mu meleluke  xchiʼuk smakojbe snopben li krixchanoetike (2 Kor. 4:4). Yakʼojbe xchʼun krixchanoetik ti toj lek snaʼ x-ilin li Jeovae, ti muʼyuk oyutik ta yoʼontone xchiʼuk ti jaʼ la ta smul jutuk mu skotoluk li kʼusitik chopol chkʼot ta pasel ta balumile. Pe li voʼotike jnaʼojtik ti mu meleluke. Jech xtok, jtaojtik jun mukʼta matanal, jaʼ ti xuʼ jkoltatik yantik sventa xojtikinik kʼu yelan ta melel li Diose. Vaʼun, ti xalbeik smukʼulal eke (Is. 43:10). Ta jkʼeltik batel jayibuk versikuloetik li ta Salmo 96 sventa jnaʼtik kʼuxi xuʼ xkalbetik smukʼulal li Jeovae. Mi la jchantik batele, jaʼ tskoltautik sventa jnaʼtik kʼuxi xuʼ xkalbetik smukʼulal Dios ti sta-o jech jpasbetike.

¿KʼUXI XUʼ XKALBETIK SMUKʼULAL LI JEOVAE?

8. ¿Kʼuxi xuʼ xkalbetik smukʼulal li Jeovae? (Salmo 96:​1-3).

⁸ (Kʼelo Salmo 96:​1-3). Xuʼ xkalbetik smukʼulal Jeova ta skoj li kʼusi chkaltik ta stojolale. Li versikuloetik liʼe, tstijbe yoʼonton yajtuneltak Dios ti akʼo skʼejintabeik kʼejoj li Jeovae, ti skʼupil kʼoptabeik li sbie, ti xalik batel li lekil aʼyejetik sventa kolebale xchiʼuk ti xalik batel ta stojolal mukʼtik lumetik li smukʼulale. Kʼalal jech ta jpastike, jaʼ jech chkalbetik smukʼulal li Jtotik ta vinajele. Skotol li judaetik ti tukʼ laj yakʼ sbaik xchiʼuk li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe laj yakʼ yipik sventa spakbeik skʼoplal li sbi Jeovae xchiʼuk ti xalik batel li kʼusitik lek spasoj ta stojolalike (Dan. 3:​16-18; Ech. 4:29). ¿Kʼuxi xuʼ jech jpastik ek?

9, 10. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal Angelinae? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁹ Kalbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolal jun ermana ta Estados Unidos ti Angelina sbie. a Li stuke tsots yoʼonton la spakbe skʼoplal sbi Jeova ti bu ch-abteje. Ta skoj ti jaʼ to och ta abtele, laj yichʼ takel ta ikʼel ta jun tsobajel ti te skotolik li buchʼutik jaʼ to ochik ta abtel sventa x-ojtikinatike. Li ermanae la xchapan lokʼoletik ti bu xvinaj ti xmuyubaj noʼox ti jaʼ stestigo Jeovae. Pe oy jun xchiʼil ta abtel ti jaʼ baʼyel kʼopoje, laj yal ti tsʼitesat yuʼun stot smeʼ ti jaʼik stestigotak Jeovae, pe lik xchopol kʼopta li kʼusitik jchʼunojtike. Xi chal kʼu yelan laj yaʼi sba li Angelinae: «Lixiʼ tajek. Pe xi la jnopbe skʼoplale: ‹¿Mi te noʼox jkʼeloj li kʼusitik chopol chal ta stojolal Jeovae o mi ta jpakbe skʼoplal?›».

¹⁰ Kʼalal laj yoʼonton ta loʼil li xchiʼil ta abtele, li Angelinae la spas orasion ta anil ta yoʼonton. Laje, xi laj yalbe ta slekil yoʼontone: «Oy kʼusi  xijkoʼolaj-o, li jtot jmeʼe stestigotak xa onoʼox Jeova ek kʼalal lichʼitalele xchiʼuk jaʼun-o stestigo Jeova». Oy xa ox kʼusi tsots chkʼot ta pasel, pe li ermanae laj yakʼ persa ti muuk xlik kʼope. Vaʼun, laj yakʼ ta ilel junantik fotoetik ti bu chakʼ ta ilel ti xmuyubaj noʼox chtun ta stojolal Jeovae. Laje, ta slekil yoʼonton la spakbe skʼoplal li kʼusitik xchʼunoje (1 Ped. 3:15). Kʼalal laj xa ox yoʼonton ta loʼil li Angelinae, li xchiʼil ta abtele vul ta sjol ek ti oy kʼusitik kʼupilik sba la spasik kʼalal tsʼitesat yuʼun stot smeʼ ti jaʼik stestigotak Jeovae. Xi chal li Angelinae: «Li Jeovae sta-o ti jpakbetik skʼoplal li sbie, ¡jaʼ jun mukʼta matanal chkaʼi!». Li voʼotik eke jaʼ jun mukʼta matanal chkaʼitik ti ta jkʼupil kʼoptatik li Jeovae xchiʼuk ti xkalbetik smukʼulale akʼo mi oy buchʼutik chopol kʼusi chalik ta stojolal.

11. ¿Kʼu yelan yakʼoj ta ilel yajtuneltak Dios ti chakʼ ta xkuxlejalik li kʼusi chal Salmo 96:8?

¹¹ (Kʼelo Salmo 96:8). Chkalbetik smukʼulal Jeova kʼalal ta jtunestik li kʼusitik x-ayan kuʼuntik ti ep sbalile. Li melel yajtuneltak Diose jech onoʼox spasojik talel (Prov. 3:9). Li j-israeletike laj yakʼ li kʼusitik x-ayan yuʼunik sventa xichʼ vaʼanel xchiʼuk xichʼ kʼelel li temploe (2 Rey. 12:​4, 5; 1 Kron. 29:​3-9). Junantik yajchankʼoptak Kristoe laj yakʼ li kʼusitik oy yuʼunik sventa skoltaik li Jesuse xchiʼuk li yajtakboltake (Luk. 8:​1-3). Li ta baʼyel siglo xtoke, li yajtsʼaklomtak Kristoe la stakik batel matanal takʼin sventa skoltaik li yermanotakike (Ech. 11:​27-29). Li avi kʼakʼal eke xuʼ xkalbetik smukʼulal Jeova kʼalal chkakʼtik matanal takʼin ta sjunul koʼontontike.

12. ¿Kʼuxi xuʼ xkalbetik smukʼulal Jeova kʼalal chkakʼtik matanal takʼine? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹² Jkʼeltik batel kʼu yelan laj yichʼ albel smukʼulal Jeova ta skoj li matanal takʼin chkakʼtike. Li ta 2020, jal muʼyuk xakʼ voʼ li ta Zimbabue, jech oxal ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik xuʼ ox xchamik ta viʼnal. Taje te skʼoplal li ermana Priscae. Akʼo mi muʼyuk bu chakʼ voʼ, li stuke jech-o la xchol mantal ta jujun mierkoles xchiʼuk jujun viernes akʼo mi jaʼo yorail tslok yosilik ti bu nakalike. Li slakʼnatake la slabanik ti muʼyuk chabtelan li yosile ti jaʼ noʼox batem ta yoʼonton cholmantale, xi ch-alilanbate: «Ta me xacham ta viʼnal». Pe xi la stakʼ ta sjunul yoʼonton li ermanae: «Li Jeovae muʼyuk onoʼox bu yiktaoj li yajtuneltake». Ta tsʼakal jutuke, koliyal li matanal takʼin chkakʼtike, li j-organisasiontike la stakbe batel li kʼusitik chtun  yuʼune. Junantik slakʼnatake labal sba laj yilik xchiʼuk xi laj yalbeike: «Li Diose muʼyuk bu yiktaojot-o. Oy ta koʼontonkutik chkojtikinkutik li Adiose». Jech oxal, vukvoʼ slakʼnatak lik batikuk ta tsobajel.

13. Jech kʼuchaʼal chal ta Salmo 96:​9, ¿kʼuxi xuʼ xkalbetik smukʼulal Jeova li ta jtalelaltike?

¹³ (Kʼelo Salmo 96:9). Xuʼ me xkalbetik smukʼulal Jeova li ta jtalelaltike. Li paleetik ti tunik ta axibalna xchiʼuk ta temploe skʼan spok yokʼ skʼobik xchiʼuk ti sakuk li skʼuʼike (Eks. 40:​30-32). Li voʼotik eke kakʼoj kipaltik sventa sakuk noʼox xijvinaj, pe li kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ ti sakuk jtalelaltik ta sat Diose (Sal. 24:​3, 4; 1 Ped. 1:​15, 16). Skʼan xkakʼ kipaltik yoʼ jlokʼtik li jmol talelaltike xchiʼuk ti jlaptik li achʼ talelale, jaʼ xkaltik, ti xkikta li jchopol talelaltike xchiʼuk li kʼusi chopol ta jpastike. Vaʼun, ti jechuk xlik jnoptik xchiʼuk jpas jtalelaltik jech kʼuchaʼal li kʼupil sba stalelaltak Jeovae (Kol. 3:​9, 10). Akʼo mi oy krixchanoetik ti toj chopol stalelalik xchiʼuk ti toj xibalik sbae, pe ta skoj ti chkoltavan li Diose, xuʼ me xjelik xchiʼuk slapik li achʼ talelale.

14. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal li Jacke? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁴ Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal Jack ti jaʼ jun vinik ti xibal sba tajek ti Pukuj yixtol bie. Ta skoj ti toj echʼ xa noʼox chopol kʼusitik la spase, laj yichʼ tikʼel ta chukel xchiʼuk laj yichʼ alel ti chichʼ milele. Kʼalal mu toʼox chkʼot skʼakʼalil ti chichʼ milele, laj xchʼam jun chanubtasel ta Vivlia xchiʼuk jun ermano ti te kʼot xchol mantal ta chukinabe. Manchuk mi toj chopol kʼusitik la spas ta voʼne li Jacke, jel stalelal xchiʼuk laj yichʼ voʼ sventa xkʼot ta stestigo Jeova. Toj echʼ xa noʼox labal sba ti kʼu yelan jel stalelale, yuʼun kʼalal kʼot skʼakʼalil ti chichʼ milele oy junantik jchabichukinabetik x-okʼoletik xa la xchiʼinik ta loʼil slajeb velta. Xi chal jun soltaro ti te ch-abtej ta chukinabe: «Li Jacke jaʼ toʼox li buchʼu toj chopol tajeke, pe avie lek xa tajek stalelal». Kʼalal echʼ jun xemana ti laj yichʼ milele, li ermanoetike sutik batel ta chukinab sventa sjelubtasik li tsobajele. Kʼalal kʼotike, te chotol la staik jun jchukel ti jaʼ to sba velta kʼote. ¿Kʼu yuʼun ti te kʼote? Yuʼun toj labal sba laj yil ti kʼu yelan la sjel stalelal li Jacke  xchiʼuk oy ta yoʼonton tsnabe skʼoplal kʼusi skʼan spas yoʼ xlik yichʼ ta mukʼ li Jeovae. Jamal xvinaj ti xuʼ xkalbetik-o smukʼulal Jtotik ta vinajel li ta jtalelaltike (1 Ped. 2:12).

¿KʼUXI JUTUK XA SKʼAN SMUKʼIBTASBE SKʼOPLAL SBI LI JEOVAE?

15. ¿Kʼusi jutuk xa skʼan spas Jeova sventa smukʼibtasbe skʼoplal li sbie? (Salmo 96:​10-13).

¹⁵ (Kʼelo Salmo 96:​10-13). Li kʼusitik chal ta slajebtik xa kapitulo 96 ta Salmoe, chakʼ ta ilel ti jaʼ jun Ajvalil ti tukʼ chchapanvan li Jeovae. Pe ¿kʼuxi ti jutuk xa skʼan smukʼibtasbe skʼoplal sbi li Jeovae? Jaʼ ta skoj ti kʼu yelan chchapanvane. Li stuke jutuk xa skʼan xakʼbe slajeb li Mukʼta Babiloniae, yuʼun li jecheʼ relijionetike ep kʼusi chopol spasojik xchiʼuk ep jutbil kʼopetik chalik ta stojolal li Jeovae (Apok. 17:​5, 16; 19:​1, 2). Junantik li buchʼutik chilik kʼu yelan chichʼ lajesel li jecheʼ relijionetike xuʼ van xlik yichʼik ta mukʼ Jeova xchiʼuk voʼotik. Ta mas jelavel mi kʼot skʼakʼalil li Armajedone, li Jeovae te tslajesbe skʼoplal li sbalumil Satanase, tslajesbe skʼoplal skotol li buchʼutik chkontrainate xchiʼuk li buchʼutik chikʼubtasbeik sbie. Pe jaʼ chakʼbe skolebal skotol li buchʼutik skʼanojik li Diose, ti chchʼunbeik smantale xchiʼuk ti xmuyubaj chalbeik smukʼulale (Mar. 8:38; 2 Tes. 1:​6-10). Mi tsuts xa ox li Ajvalilal ta Jmil Jabil yuʼun Kristo xchiʼuk mi echʼ xa ox li slajeb prevae, chʼul xa ox me ta j-echʼel yuʼun sbi li Jeovae (Apok. 20:​7-10). Mi kʼot yorail taje, «li balumile chnoj ta krixchanoetik ti chojtikinbeik li smukʼulal Jeovae jech kʼuchaʼal noj ta voʼ li nabe» (Abak. 2:14).

16. ¿Kʼusi jpʼel ta avoʼonton chakʼan chapas? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁶ ¡Toj kʼupil xa noʼox sba kʼalal jaʼ xa noʼox chichʼ albel smukʼulal sbi Jeova ta spʼejel balumile! Yoʼ to ta jmalatik xkʼot skʼakʼalil taje, kakʼtik persa ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa xkalbetik batel smukʼulal li Jdiostike. Sventa xkaʼibetik smelolal ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal li kʼusi jbainojtike, li Jtsop Jbeiltasvaneje la stʼuj Salmo 96:8 li teksto sventa sjabilal 2025: «Albeik smukʼulal Jeova ti sta-o ta skoj li sbie».