Li jtote jaʼ ansiano li ta Iglesia Unida ta Canadáe. Jaʼ yuʼun, jujun sob domingo tstakunkutik batel xchiʼuk kixlel sventa jchankutik Vivlia xchiʼuk yan ololetik. Mi laje, chibatkutik yan velta xchiʼuk jtot. Li ta mal kʼakʼale, chbat jchiʼin jmeʼkutik ta Salon sventa Tsobobbail. Te laj kakʼkutik venta ti jelel li kʼusi chakʼik ta chanele.

Li jmeʼe laj yalbe kʼusi yakal chchan li Bob Hutcheson xchiʼuk li yajnil ti Marion sbi ti jaʼ yamigotake. Ta tsʼakale, pasik ta stestigotak Jeova ek. Li ta 1958, li Bob xchiʼuk li Marione laj yikʼikun batel xchiʼuk li oxvoʼ yalab xnichʼnabik li ta Asamblea Internasional «Voluntad Divina» ti jalij vaxakib kʼakʼal ti te laj yichʼ pasel ta Nueva Yorke. Avie chkakʼ venta ti ep kʼusitik la spasik ta jtojolal sventa xikʼikun batel li ta asambleae. La jkʼupin tajek li vaʼ kʼakʼale.

Kʼalal chex keremun toʼoxe, te nakalun ta jun rancho ti bu oy ep chonbolometike. La jkʼupin tajek skʼelel. Ta jkʼan ox ta jchan veterinaria. Pe li jmeʼe laj yalbe mol ta tsobobbail li kʼusi yakal ta jnope. Vaʼun, li mol ta tsobobbaile la xchiʼinun ta loʼil. Ta slekil yoʼonton la svulesbun ta jol ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale, vaʼun la sjakʼbun mi tskoltaun van sventa lek-o xkil jba xchiʼuk Jeova mi libat jayibuk jabil ta chanun ta universidade (2 Tim. 3:1). La jnopbe skʼoplal li kʼusi laj yalbune, vaʼun muʼyuk libat.

 Ta skoj ti mu jnaʼ kʼusi ta jpas mi tsuts kuʼun li sekundariae, lik onoʼox jcholmantal jujun savado xchiʼuk domingo, akʼo mi mu masuk jkʼupin xchiʼuk muʼyuk onoʼox jnopoj chitun ta prekursor. Li jtot xchiʼuk li juntot ti maʼuk stestigotak Jeovae tskʼanik ox ti xi-abtej skotol kʼakʼal ta jun empresa sventa seguro ti lek ojtikinbil ta Torontoe. Li juntote tsots yabtel yichʼoj li ta empresa taje, jaʼ yuʼun te lik abtejkun.

Teye chi-abtej kʼalal to ta ikʼ osil xchiʼuk jaʼ ta jchiʼin li buchʼutik maʼuk stestigotak Jeovae. Ta skoj taje, mu xa masuk chibat ta cholmantal xchiʼuk ta tsobajeletik. Te nakalun xchiʼuk jmukʼtot ti maʼuk stestigo Jeova eke. Ta tsʼakale cham, vaʼun la jsaʼ bu xuʼ xinaki.

Li Bob xchiʼuk Marion ti jaʼ li buchʼu laj yikʼikun batel li ta asamblea ta 1958 kʼot kʼuchaʼal jtot jmeʼ. Te libat ta naklej xchiʼukik, vaʼun la skoltaikun sventa xichʼi ta mantal. Li ta 1960, laj kichʼ voʼ xchiʼuk John ti jaʼ li jun skeremike. Ta skoj ti och ta prekursor li Johne, mas to lik jcholmantal ek. Li ermanoetike laj yakʼik venta ti yakal chichʼi ta mantale. Jaʼ yuʼun ta tsʼakale, laj yakʼbeikun jbain li Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose. a

Li ta 1966, linupun xchiʼuk Randi Berge jun baxbol prekursora ti tskʼan chbat tunuk ti bu chtun mas jcholmantaletike. Li jkʼelvanej ta jsirkuitokutike la stij koʼontonkutik sventa xibatkutik li ta tsobobbail Orillia ta Ontario. La jtsobkutik skotol li kʼusi oy kuʼunkutike. Vaʼun, ¡libatkutik!

Ta skoj ti baxbol ta cholmantal li kajnile, la stij koʼonton. Jaʼ yuʼun, kʼalal jaʼ toʼox likʼotkutik li ta Orilliae, li-och ta prekursor xchiʼuk laj kakʼ ta koʼonton sventa xikʼot ta lekil jchanubtasvanej. Kʼalal lik jtunes Vivlia xchiʼuk lik jkolta yantik sventa xojtikinik li mantale, limuyubaj-o tajek. Jaʼ jun bendision laj kaʼi ti la jkolta jun nupultsʼakal ta Orillia sventa sjel stalelalik xchiʼuk ti xakʼ xkuxlejalik ta stojolal Jeovae.

Jun veltae li-ay ta Toronto. Vaʼun, te laj kojtikin Arnold MacNamara ti jaʼ sbainoj li Betel teye. La sjakʼbunkutik mi ta jkʼan chitunkutik ta prekursor espesial, xi la jtakʼbe ta anile: «Tana, jaʼ noʼox venta mi maʼuk ta Quebec». Yuʼun li buchʼutik chkʼopojik ta inglése chopol kʼusi tsnopik ta stojolal li buchʼutik chkʼopojik ta francés ta Quebec. Li vaʼ jabile, li krixchanoetike yakal tspasik marcha sventa skontrainik li ajvalile xchiʼuk tskʼanik ti tsventain sba stuk li jteklum Quebec.

Xi la stakʼbun li Arnolde: «Li Betele jaʼ noʼox te tstak batel prekursor espesialetik li ta Quebec ta Canadáe». Jaʼ yuʼun, la jnop ti chibatkutike. Yuʼun jnaʼoj xa onoʼox ti te tskʼan chbat tunuk li Randie. Ta tsʼakale, laj kakʼ venta ti lek ti jech kʼot ta nopel kuʼunkutike.

Kʼalal laj xa ox kichʼkutik chanubtasel ta francés kʼop ti jalij voʼob xemanae, laj kichʼkutik takel batel xchiʼuk jun nupultsʼakal ta Rimouski ti te van 540 kilometro snamal xil li snoresteal Montreale. Mu to jnaʼ lek xikʼopoj ta francés. Taje te vinaj kʼalal laj kal junantik aʼyejetik li ta tsobajele. Yuʼun laj kal ti chtal «avestrusetik li ta asamblea» ch-echʼ kuʼunkutike, pe li kʼusi ox ta jkʼan chkale, jaʼ ti chtal «ermanoetik ti chlikik tal ta Austriae».

Li ta Rimouskie maʼuk noʼox te nakalunkutik xchiʼuk li jun nupultsʼakale, yuʼun te nakalik ek chanvoʼ tsebetik ti baxbolik ta cholmantale xchiʼuk li nupultsʼakal Huberdeau ti oy chaʼvoʼ stsebetike. Li nupultsʼakal taje xchʼamunojik jpʼej na ti oy vukub skuartoaltake xchiʼuk koʼol ta jtojkutik. Jech xtok, «la Casa Blanca» chkalbekutik ta skoj li skolorale xchiʼuk ti oy yoyaltak ta yochebale. Te van 12 o 14 linakikutik. Ta skoj ti chitunkutik ta prekursor espesial xchiʼuk li Randie, sob ta jlikeskutik li cholmantale xchiʼuk ikʼ xa osil chkiktakutik. Lek tajek chkaʼikutik ti oy onoʼox buchʼu chbat xchiʼinunkutik ta cholmantal mu ventauk mi sik tajek o akʼobaltik xa ox.

Kʼot ta kutsʼ kalalkutik li prekursoretik taje, yuʼun nopolik noʼox ta jtsoy o ta jtsan jkʼokʼkutik sventa jchʼay koʼontonkutik jlikeluk xchiʼuk ta jmeltsankutik pierogis jtos empanada ti jeltos kʼusi ta jtikʼbekutike. Jutuk mu skotoluk savado ta ikʼ osile chikʼejinkutik xchiʼuk chi-akʼotajkutik kʼalal jaʼo tstij son li jun ermanoe.

Lik chʼiuk ta mantal li buchʼutik la jcholbekutik mantal ta Rimouskie. Yuʼun li ta voʼob noʼox jabile laj yichʼik voʼ jayvoʼuk estudioetik, vaʼun kʼot ta 35 jcholmantaletik li ta tsobobbaile. Taje limuyubaj-o tajek yuʼun.

Ep kʼusi la jchankutik ta Quebec: la skoltaunkutik sventa xitojobkutik lek ta cholmantal. Laj kakʼkutik venta xtok kʼu yelan la skoltaunkutik Jeova li ta cholmantale xchiʼuk laj onoʼox yakʼbunkutik li kʼusitik chtun kuʼunkutike. Jech xtok, laj kojtikinkutik lek li krixchanoetik ti chkʼopojik ta francése xchiʼuk la jkʼupinbekutik li skʼopike xchiʼuk li stalel xkuxlejalike. Taje la skoltaunkutik sventa jkʼankutik li buchʼutik yan-o slumalike (2 Kor. 6:13).

Ta mas tsʼakale, li ermanoetik ta Betele la sjakʼbunkutik mi ta jkʼan chbat tunkunkutik ta Tracadie jun jteklum ti te xkom ta tiʼ nab ta s-esteal Nueva Brunswick. Labal sba laj kaʼikutik, yuʼun jaʼ toʼox la jtakutik ta chʼamunel jpʼej na xchiʼuk chi-abtej toʼox junchib kʼakʼal ta jun eskuela. Jech xtok, oy jayvoʼ j-estudiokutik ti jaʼ to ochik ta cholmantale xchiʼuk jaʼo yakal  tsmeltsanik li Salon sventa Tsobobbaile. Jaʼ yuʼun, vokol laj kaʼikutik ti xibatkutike.

Laj kalbekutik Jeova li kʼusi laj kichʼkutik albele. Ta tsʼakale, libatkutik li ta Tracadie xchiʼuk laj kakʼkutik venta ti jelel tajek xchiʼuk li Rimouskie. Pe ta skoj ti tskʼan Jeova ti te chitunkutike, te likomkutik. Laj kakʼkutik ta preva li Jeovae, vaʼun laj kilkutik kʼu yelan la skoltaunkutik (Mal. 3:10). Ta skoj ti lek ta mantal li Randie, mu vokoluk laj kaʼikutik ti xibatkutike, yuʼun lokʼ ta yoʼonton xikta li kʼusi oy kuʼunkutike xchiʼuk xmuyubaj noʼox.

Kʼajomal jun mol ta tsobobbail li ta Tracadie, jaʼ li Robert Ross. Li ermano xchiʼuk li yajnil ti Linda sbie te bat tunikuk ta prekursor. Pe kʼalal vokʼ li baʼyel skeremike, te komik-o ta naklej. Akʼo mi yakʼoj ta yoʼontonik stsʼitesel li yuni keremike, la stijbun koʼontonkutik. Yuʼun lek snaʼ xchʼamvanik xchiʼuk baxbolik tajek ta cholmantal.

Kʼajomal toʼox chib jabil chitunkutik ta prekursor ta Tracadie kʼalal laj kichʼkutik albel mi ta jkʼan chitunkutik ta jkʼelvanej ta sirkuitoe. Vukub jabil la jvulaʼankutik tsobobbailetik ti chkʼopojik ta inglése. Ta tsʼakale, laj kichʼkutik takel batel ta Quebec ti ta francés chkʼopojike. Li jkʼelvanej ta distrito kuʼunkutik ti Léonce Crépeault sbie nopem xaʼi tskʼupil kʼoptaun kʼalal mi laj ketʼes junuk mantale. b Pe ta tsʼakale xi chalbune: «¿Kʼusi van xuʼ xapas xanaʼ sventa masuk to xlekub li mantal chajelubtase?». Koliyal ti la skoltaune, mas lekub ti kʼu yelan chketʼes li mantale.

Mu xchʼay ta jol li Asamblea Internasional «Fe Victoriosa» ti te laj yichʼ pasel ta Montreal ta 1978. Te li-abtej ta Departamento sventa spasel xchiʼuk spukel veʼlil. Li veʼlil chichʼ pasele jaʼ sventa 80 mil krixchanoetik, pe jaʼtik toʼox laj yichʼ jelel ti kʼu yelan chichʼ meltsanel li veʼlile, li makinaetike xchiʼuk ti kʼusi chichʼ akʼele. Te van 20 ta kot mukʼtik karoetik la jtuneskutik sventa sikubtasobil li veʼlile. Pe bakʼintike tsok. Maʼuk noʼox taje, yuʼun muʼyuk xi-ochkutik ta estadio sventa jchapankutik li veʼlile. Yuʼun kʼalal jun xa ox kʼakʼal skʼan li asambleae, jaʼo te echʼ jun tajimol. Kʼalal li-ochkutike, oʼlol xa ox akʼobal. Pe skʼan ti tsanal xa ox kuʼuntik li ornoetik sventa xichʼ pasel li veʼlil ta sob yokʼomale.  Lubemunkutik tajek, pe ep kʼusi la jchan ta stojolal li ermanoetik ti la jchiʼinan ta abtele. Yuʼun lek oyik ta mantal xchiʼuk xmuyubajik noʼox. Li kʼusi kʼot ta pasel taje la skoltaunkutik sventa jmojuk oyunkutik xchiʼuk jaʼ to kamigotak junantik. Mu kʼusi xkoʼolaj-o li asamblea echʼe, yuʼun li ta 1940 xchiʼuk ta 1960 chkontrainvanik toʼox li krixchanoetike.

Ep kʼusi la jchan ta stojolal li buchʼutik sbainojik asamblea ta Montreale. Jun veltae, li David Splane ti chtun ta Jtsop Jbeiltasvanej avie jaʼ la sbain skʼelel li asambleae. Ta tsʼakale, voʼon xa la jbain, pe la skoltaun tajek li Davide.

Litunkutik 36 jabil ta jkʼelvanej ta sirkuito. Laje, li ta 2011 litun kʼuchaʼal jchanubtasvanej li ta Chanob vun sventa Moletik ta Tsobobbaile. Ta chib noʼox jabile, 75 tem la jvayebinkutik, mu kʼunuk, pe la jtabekutik sbalil. Kʼalal chlaj jujun xemanae, li moletik ta tsobobbaile tstojik tajek ta vokol li kʼusi tspas ta stojolalik li Jtsop Jbeiltasvaneje.

Ta tsʼakale, litun ta jchanubtasvanej li ta Chanob vun sventa j-al lekil aʼyejetik yuʼun Ajvalilal yuʼun Diose. Ep ta velta li jchanunetike mu xa snaʼ kʼusi tspasik, yuʼun vukub ora chchanunajik, oxib ora ta kʼakʼal tspas stareaik xchiʼuk skʼan xchapanik chanib o voʼob sparteik jujun xemana. Li voʼon xchiʼuk li yan jchanubtasvaneje nopem xkaʼi chkalbekutik jchanunetik ti jaʼ noʼox chkoltaatik yuʼun li Jeovae. Mu xchʼay ta jol ti labal sba chilik ti kʼu yelan chkoltaatik yuʼun li Jeovae, yuʼun laj yakʼik venta ti ep kʼusi spas yuʼunike.

Koliyal ti la skolta s-estudiotak li jmeʼe, chʼiik ta mantal. Jech xtok, koliyal taje, li jtote lik sjel li kʼusi tsnop ta sventa li chanubtasel chakʼik li stestigotak Jeovae. Kʼalal oxib xa ox kʼakʼal xchamel li jmeʼe, li jtote kʼot li ta tsobajel sventa xaʼi li mantal sventa skotol krixchanoetike. Vaʼun, 26 jabil muʼyuk la xchʼay sba ta tsobajeletik. Muʼyuk laj yichʼ voʼ, pe li moletik ta tsobobbaile laj yalbeikun ti jaʼ baʼyel chkʼot li ta salone.

Li jmeʼe oy kʼusi lek laj yakʼ jchankutik xchiʼuk li oxvoʼ kixleltake, yuʼun chtunik ta stojolal Jeova xchiʼuk snup xchiʼilik. Li chaʼvoʼe te chtunik ta Betel: li june ta Portugal, li jun xtoke ta Haití.

Avie chitunkutik ta prekursor espesial ta Hamilton (Ontario). Kʼalal litunkutik ta jkʼelvanej ta sirkuitoe, la jkʼupinkutik xchiʼinel ta spasel srevisitaik xchiʼuk s-estudioik li ermanoetike. Pe avi ti oy xa j-estudiokutike ta jkʼupinkutik ti chkilkutik chchʼiik ta mantale. Jech xtok, mas xa xkojtikinkutik li ermanoetik ta tsobobbaile xchiʼuk tspat koʼontonkutik kʼalal chkilkutik ti kʼu yelan chkoltaatik yuʼun li Jeovae.

Ta jtojbekutik ta vokol Jeova ti oy buchʼutik la skoltaunkutike. Li voʼonkutik eke ta jtijbekutik yoʼonton yantik sventa xtunik ta stojolal Jeova ti bu kʼalal xuʼ yuʼunike (2 Kor. 7:6, 7). Oy jun utsʼ alalil ti chtun ta prekursor li meʼile, li skereme xchiʼuk li stsebe. Vaʼun, la jakʼbe mi muʼyuk snopoj chtun ta prekursor li totil eke. Pe laj yalbun ti yakal xa tskolta li oxvoʼe. Xi la jakʼbee: «¿Mi mu masuk to lek chchabiatik yuʼun Jeova xanaʼ?». La jtijbe yoʼonton sventa skʼupin li kʼusi yakal tskʼupin li yutsʼ yalale. Vaʼun, kʼalal echʼ xa ox vakib ue jaʼ xa ox prekursor.

Li Randi xchiʼuk voʼone jech-o chkalbekutik batel skʼoplal «li kʼusitik toj labalik sba» spasoj Jeova li yan jkʼol kuxlejal chtale. Oy ta koʼontonkutik ti skʼupin chtunik ta stojolal Jeova jech kʼuchaʼal jpasojkutik tal eke (Sal. 71:17, 18).