¿Kʼuxi xuʼ xijnop noʼox mi la jel jtsobobbailtike?
¿MI OY ajeloj junuk velta atsobobbail? Mi jeche, xuʼ van jech chavaʼi aba kʼuchaʼal Jean-Charles ti xi chale: «Melel onoʼox ti mu xijnop ta anil mi la jel jtsobobbailtike xchiʼuk ti jkʼeltik ti lekuk noʼox ta mantal li kutsʼ kalaltike». Yuʼun li buchʼu tsjel stsobobbaile, skʼan saʼ yabtel, sna xchiʼuk ti bu xuʼ xchanunaj mi oy yalab xnichʼnabe. Jech xtok, skʼan xnop xaʼi ti kʼu yelan xkʼixnal o sikil osil ti buchʼu chbate xchiʼuk ti kʼu yelan xkuxlejal li krixchanoetike xchiʼuk ti bu chchol mantale.
Li Nicolas xchiʼuk Céline jelel jutuk li kʼusi la snuptanike, yuʼun li Betel ta Franciae jaʼ laj yal ti xbat tunikuk ta yan tsobobbaile, xi chal kaʼitik li nupultsʼakale: «Ta slikebale, ximuyubajkutik tajek, pe laje vokol xa tajek laj kaʼikutik, yuʼun ta jnaʼ li kamigotakutike. Jech xtok, mu toʼox xkojtikinkutik lek li ermanoetik ta tsobobbaile». a Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼusi xuʼ skoltaot yoʼ stsal avuʼun li vokoliletik xchiʼuk ti xanopuk noʼox ta anil li ta yan tsobobbaile? ¿Kʼuxi xuʼ skoltaot ta mantal li ermanoetike xchiʼuk kʼuxi xuʼ xakoltaan ek?
CHANTOS TI KʼUSI XUʼ SKOLTAOTE
1. Pato avoʼonton ta stojolal Jeova (Sal. 37:5). Li ermana Kazumi ti likem ta Japone, 20 xa ox jabil te chtun li ta stsobobbaile, pe la sjel stsobobbail ta skoj ti yan-o xa bu take batel ta abtel li smalale. ¿Kʼusi la spas sventa spat yoʼonton ta stojolal Jeova? Xi chale: «La jambe koʼonton li Jeovae xchiʼuk laj kalbe ti jtuk chkaʼi jbae, ti chixiʼe xchiʼuk ti ta jvul tajek koʼontone. Laj onoʼox skoltaun li Jeovae».
¿Kʼusi tskoltaot yoʼ masuk to xapat avoʼonton ta stojolal Jeova? Jaʼ mi oy lek yorail avuʼun chachan Avivliae. Mi jech la apase, tskoltaot sventa xkuch avuʼun kʼusiuk xanuptan ta akuxlejal. Jech xtok, xuʼ xakoltaan ta mantal li ermanoetik ta tsobobbaile. Li xchʼunel koʼontontike xkoʼolaj ta jpets teʼ ti tskʼan maltael xchiʼuk akʼbel lek skʼaʼal sventa lekuk xchʼie. Li Nicolas ti laj xa kalbetik skʼoplale, jaʼ la snopbe skʼoplal Abraan, Jesus xchiʼuk Pablo ti jaʼ la spasbeik li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose, vaʼun
jpʼel ta yoʼonton ti ta onoʼox xkoltaat yuʼun li Jeovae.2. Mu xakoʼoltas ti kʼu toʼox yelan li atsobobbaile (Ekl. 7:10). Li ermano Jules ti likem ta Benine bat ta naklej ta Estados Unidos, chal ti jelel tajek xkuxlejal li krixchanoetik tee, xi chale: «Muʼyuk nopemun ti chkalbe kʼu yelan jkuxlejal li buchʼu chkojtikinane». Yuʼun ti bu likeme muʼyuk nopem xaʼiik ti jech tspasike. Jaʼ yuʼun, chopol laj yaʼi sba xchiʼuk muʼyuk xa mas chchiʼin ta loʼil li ermanoetike. Pe kʼalal mas laj yojtikin li ermanoetike, jel ti kʼu yelan chaʼi sbae. Xi chale: «Laj kakʼ venta ti koʼolutik jkotoltike, jaʼ noʼox ti jelajtik ti kʼu yelan chijkʼopojutike. Jaʼ yuʼun, skʼan jkʼan jbatik». Xi chal jun prekursora ti Anne-Lise sbie: «Ti la jel batel jtsobobbaile maʼuk ta jkʼan ti koʼoluk xa tajek ti bu toʼox oyune, yuʼun jaʼ sventa oyuk kʼusitik yan jchan».
Li moletik ta tsobobbail eke lek ti mu skoʼoltajesik li stsobobbailik ti bu toʼox echʼik tale, yikʼaluk van chakʼik venta ti oy kʼusi jelel tspasik li ermanoetike, pe maʼuk skʼan xal ti muʼyuk leke. Jaʼ yuʼun, yoʼ to mu xakʼ junuk tojobtasele, jaʼ mas lek ti xojtikin baʼyel li kʼusitik nopem xaʼiik spasel li krixchanoetik tee (Ekl. 3:1, 7 xchaʼvokʼal). Jaʼ mas lek ti baʼyuk xakʼ ta ilel ta xkuxlejal li kʼusi tskʼan akʼo spas li yantike (2 Kor. 1:24).
3. Oyuk kʼusitik xapas li ta atsobobbaile (Filip. 1:27). Melel onoʼox ti mu kʼunuk kʼalal ta jel jnailtike, yuʼun skʼan oyuk kipaltik xchiʼuk yorail kuʼuntik. Jaʼ yuʼun, mi lakʼot li ta yan tsobobbaile, tsots me skʼoplal ti xabat noʼox li ta tsobajeletike. Yuʼun mi muʼyuk labat li ta tsobajeletike, li ermanoetike mu snaʼik ti kʼuxi xuʼ skoltaoxuke. Li Lucinda xchiʼuk li chaʼvoʼ stsebetake chal kʼusi la spasik kʼalal batik ta naklej ta Sudafricae, xi chale: «Li kamigotake laj yalbeikun ti akʼo xkojtikinan li ermanoetik ti bu yakal xa chikʼot ta tsobobbaile, ti xilokʼ ta cholmantal xchiʼuk li ermanoetike xchiʼuk ti xkakʼ jloʼil li ta tsobajeletike. Jech xtok, laj kal ti xuʼ te stsob sbaik ta jna sventa te xlokʼik li ta cholmantale».
Mi chavakʼ persa ti oyuk kʼusitik xapas xchiʼuk li ermanoetik ta atsobobbaile, jaʼ me jech chapatbe aba avoʼontonik. Li Anne-Lise albat yuʼun moletik ta tsobobbail ti jaʼ mas lek ti xchiʼinan ta cholmantal skotol li ermanoetike. Xi chale: «Laj kakʼ venta ti jaʼ li kʼusi skʼan jpas sventa junuk noʼox koʼonton li ta tsobobbaile». Mi chakolta aba ta smesel xchiʼuk ta xchʼubael li salone, jaʼ me jech chil ermanoetik ti nop xa xavaʼi li ta tsobobbaile. Mi jaʼ jech chakolta abae, mas me jun avoʼonton chavaʼi aba xchiʼuk jaʼ xa avutsʼ avalal chavil li ermanoetike.
4. Saʼo avamigotak (2 Kor. 6:11-13). Jtos ti kʼusi xuʼ xapas sventa xasaʼ avamigotake jaʼ ti oyuk ta avoʼonton li yantike. Xuʼ van sob xakʼot ta tsobajel xchiʼuk ti mu xalokʼ batel ta anil sventa xachiʼinan ta loʼil li ermanoetike. Akʼo persa ti xa komes ta ajol sbi li ermanoetike. Mi chavakʼ ta ilel slekil avoʼonton xchiʼuk mi chakʼoponan ta sbi li ermanoetike, mas me jun yoʼonton chaʼi sbaik xchiʼuk tskʼan me chamigoinoxuk.
Mu me jeleluk ti kʼu yelan chavakʼ ta ilel atalelal ta skoj noʼox ti chakʼan lek chiloxuk li yantike, jaʼ lek akʼo ta ilel ti kʼu avelan ta melele. Jchantik li kʼusi la spas Lucindae, xi chale: «La jtak ta ikʼel ermanoetik sventa xtalik ta jna, ti jech la jpase la jta kamigotak».
«TA SJUNUL AVOʼONTONIK CHʼAMO ABAIK TA JUJUNTAL»
Junantik ermanoetike vokol tajek chaʼiik ti xbatik ta tsobajel ta skoj ti chʼabal buchʼu xojtikinike. Jaʼ yuʼun, mi oy buchʼu te kʼot ta atsobobbaile, ¿kʼuxi xuʼ xakolta? Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Ta sjunuluk avoʼontonik chʼamo abaik ta jujuntal jech kʼuchaʼal ta sjunul yoʼonton la xchʼamutik li Kristoe» (Rom. 15:7). Li moletik ta tsobobbaile lek ti xchanbeik stalelal li Kristoe xchiʼuk ti skoltaik li buchʼutik jaʼ to la sjel stsobobbailike (kʼelo li rekuadro « ¿Kʼusi skʼan xapas mi chakʼan chajel atsobobbaile?»). Kʼalal ta bikʼit ta mukʼ xuʼ skoltaik li buchʼutik jaʼ to la sjel tal stsobobbailike.
Sventa jkoltatik li buchʼu jaʼ to vul li ta jtsobobbailtike, lek ti xkikʼtik batel ta jnatike xchiʼuk ti oyuk kʼusi jpastik yoʼ jkoltatike. Jech kʼuchaʼal la spas jun ermanae laj yakʼbe yojtikin jteklum jun ermana ti jaʼ to skʼotele xchiʼuk laj yakʼbe yil bu ta tsakel li karro xtoke. Li ermanae lek laj yaʼi ti laj yichʼ koltaele, jaʼ yuʼun nop noʼox xaʼi.
XU’ ME TE XIJCH’I TA MANTAL
Mi anopoj chajel atsobobbaile, yikʼaluk van chaxiʼ xchiʼuk chavul avoʼonton, pe nopbo skʼoplal liʼe: li neneʼ mutetik ti te to ta stasike mu skʼan xvilik ta skoj ti chiʼike. Pe mi lik vilikuke, chvilik-o batel. Li voʼotik eke skʼan xkiktatik komel li kʼusitik chijxiʼo yuʼun sventa xijchʼi ta mantale xchiʼuk ti xuʼuk to mas xijtun ta stojolal Jeovae. Xi chal kaʼitik li Nicolas xchiʼuk Céline: «Toj ep kʼusi chakʼ jchantik kʼalal ta jel
jtsobobbailtike. Kʼalal laj kilkutik ti kʼu yelan xkuxlejal li ermanoetike o li kʼusitik nopem xaʼiik spasele, la skoltaunkutik sventa masuk to jel jtalelalkutik». Li Jean-Charles ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebale chal kaʼitik kʼusi sbalil la stabe li yutsʼ yalale: «Kʼalal la jel jtsobobbailkutike, jaʼ koltaat-o li jnichʼnabtak sventa masuk to xchʼiik ta mantale. Ta jun chib noʼox ue, li jtsebe lik sjelubtas sparte li ta tsobajele xchiʼuk li jkereme och ta jcholmantal».¿Kʼusi xuʼ xapas mi oy kʼusi tsmakot sventa xbat koltavanan ta yan tsobobbaile? Xuʼ xatsak ta venta junantik li kʼusitik laj kalbetik skʼoplal li ta mantal liʼe. Vaʼun, xkoʼolaj ti te xa oyot ta jun achʼ tsobobbail chavaʼie. Pato avoʼonton ta stojolal Jeova, koltao aba ta sventa li kʼusitik chichʼ pasel ta tsobobbaile. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿mi xuʼ van mas xachiʼinan ta cholmantal li ermanoetike xchiʼuk ti xavamigoinane? Mi oy xa avamigotake, kʼelo kʼusi xuʼ xapas sventa masuk to lek xavil abaik xchiʼuk. ¿Mi oy van kʼuxi xuʼ xakolta li buchʼu jaʼ to chvulik ta tsobajel o li buchʼutik tskʼanik koltaele? Mi jech la apase, tskoltaot sventa xachʼi ta mantal, yuʼun chavakʼ ta ilel ti akʼanoj li avermanotake xchiʼuk ti jaʼot melel yajtsʼaklom Kristoe (Juan 13:35). Teuk me ta ajol ti «lek tajek chil Dios li milbil matanaletik taje» (Ebr. 13:16).
Vokol onoʼox chkaʼitik kʼalal ta jel jtsobobbailtike, pe oy ep ermanoetike tsalem xa yuʼunik taje xchiʼuk xmuyubajik xa li ta achʼ stsobobbailike. ¡Xuʼ me jech xavaʼi aba ek! Xi chal li Anne-Lise: «Ti la jel jtsobobbaile jaʼ la skoltaun sventa xinopaj mas ta stojolal li ermanoetike». Xi chal li Kazumi eke: «Kʼalal ta jel li jtsobobbailtike, mas to chkiltik kʼu yelan tskoltautik Jeova ti muʼyuk toʼox bu jech kilojtik-oe». Xi chal kaʼitik li Jules eke: «Ep xa jtaoj kamigotak xchiʼuk mu xa jtukuk chkaʼi jba li ta tsobobbaile. Nop xa tajek xkaʼie xchiʼuk mu xa jkʼan xkiktaik-o yaʼel».
a Kʼelo li mantal «Cómo enfrentarse a la nostalgia en el servicio de Dios», ti lokʼ ta 15 yuʼun mayo ta 1994 li ta revista La Atalaya.