1. ¿Kʼusi la spas Jeova ta jtojolaltik?

LI Jeovae yikʼojutik talel ta stojolal ta jujuntal yoʼ xkojtikintik (Juan 6:44). ¿Kʼusi skʼan xal taje? Kʼalal jaʼo yakal tskʼel skotol li krixchanoetike, laj yakʼ venta ti oy kʼusi lek ta koʼontontike xchiʼuk ti xuʼ jkʼantike (1 Kron. 28:9). Li Jeovae xojtikinutik, xaʼibe smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk skʼanojutik. ¿Mi mu jechuk ti tspat koʼontontik taje?

2. ¿Kʼusi skoʼoltasobil laj yal Jesus yoʼ xkaʼibetik smelolal ti skʼanojutik jkotoltik li Jeovae?

² Skʼanojot tajek li Jeovae xchiʼuk skʼanoj tajek ek skotol li kermanotaktike. Li Jesuse laj yalbe jun skoʼoltasobil yoʼ xkaʼibetik smelolal. Mi oy sien ta kot xchij li jun jkʼelchije, ¿kʼusi van tspas mi chʼay jkotuke? «Chikta ta vitstik li 99 ta kot sventa chbat saʼ tal li jkot ti chʼayeme». Mi la stae, muʼyuk ch-ilin ta stojolal, yuʼun xmuyubaj tajek. ¿Kʼusi chakʼ kiltik taje? Jaʼ ti tsots skʼoplal chil skotol xchijtak li Jeovae. Xi laj yal li Jesuse: «Muʼyuk lek chaʼi [...] ti xlaj junuk li buchʼutik liʼ oy ti bikʼit chakʼ sbaike» (Mat. 18:12-14).

3. ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe?

³ Mu onoʼox jkʼantik ti xchibaj kuʼuntik junuk ermano ta skoj li kʼusi ta jpastik o li kʼusi chkaltike. Li ta xchanobil liʼe, ta jtakʼtik batel li sjakʼobiltak liʼe: ¿kʼusi xuʼ jpastik sventa mu jmakbetik yok li yantike? xchiʼuk ¿kʼusi xuʼ jpastik mi oy buchʼu chopol kʼusi la spasbutik o laj yalbutike? Pe baʼyel jkʼeltik batel buchʼutik skʼoplal li buchʼutik bikʼit chakʼ sbaik ti chal ta Mateo kapitulo 18.

4. ¿Buchʼutik jaʼ «ti bikʼit chakʼ sbaike»?

⁴ Li buchʼutik «bikʼit chakʼ sbaike» jaʼik skotol li yajchankʼoptak Jesuse. Mu ventauk li sjabilalike, xkoʼolajik «kʼuchaʼal  li uni ololetike», yuʼun chakʼ sbaik ta chanubtasel yuʼun li Jesuse (Mat. 18:3). Akʼo mi jelajtik slumalik, stsʼunbalik, li kʼusitik tskʼupinike o li stalelalike, skotolik yakʼoj xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Kristo xchiʼuk kʼanbilik tajek yuʼun li Jesuse (Mat. 18:6; Juan 1:12).

5. ¿Kʼu yelan chaʼi sba Jeova kʼalal oy buchʼu chakʼbe svokol o tsmakbe yok junuk yajtunele?

⁵ Li Jeovae toj ep sbalil chil skotol li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike. Yoʼ xkakʼtik venta ti kʼu yelan chile, jnopbetik skʼoplal ti kʼu yelan chkiltik li ololetike. Toj ep sbalil chkiltik. Jaʼ yuʼun, ta jchabitik ta skoj ti jnaʼojtik ti muʼyuk to tsots yipik, ep to kʼusitik muʼyuk yilojik xchiʼuk ep to kʼusitik mu snaʼik jech kʼuchaʼal li mukʼta krixchanoetike. Muʼyuk onoʼox lek chkaʼitik kʼalal chakʼbeik svokol li yantike, pe mas to chopol chkaʼitik o xuʼ van xij-ilin-o mi oy buchʼu chakʼbe svokol jun olole. Jaʼtik jech chaʼi sba li Jeova eke. Oy ta yoʼonton chchabi li yajtuneltake. Jaʼ yuʼun, kʼalal chil ti oy buchʼu chakʼbe svokol o tsmakbe yok junuke, chopol chaʼi o xuʼ van x-ilin-o (Is. 63:9; Mar. 9:42).

6. Jech kʼuchaʼal chal 1 Korintios 1:26 kʼalal ta 29, ¿kʼu yelan ch-ilatik yuʼun yan krixchanoetik li yajchankʼoptak Jesuse?

⁶ ¿Kʼusi smelolal xtok ti bikʼit yakʼoj sbaik li yajchankʼoptak Jesuse? Veno, ¿buchʼutik ti tsots skʼoplal ch-ilatik li ta balumile? Jaʼik li jkʼulejetike, li buchʼutik lek ojtikinbilike xchiʼuk li buchʼutik tsots yabtelike. Pe jutuk mu skotoluk li yajchankʼoptak Jesuse mu jechikuk. Jaʼ yuʼun, muʼyuk tsots skʼoplal ch-ilatik yuʼun li krixchanoetike (kʼelo 1 Korintios 1:26-29). Pe mu jechuk ch-ilatik yuʼun li Jeovae.

7. ¿Kʼu yelan tskʼan Jeova ti akʼo xkil li kermanotaktike?

⁷ Li Jeovae skʼanojutik jkotoltik akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal o jaʼtik to. Mi tsots skʼoplal chil kermanotaktik li Jeovae, skʼan me jechuk xkiltik ek. Skʼan jkʼantik skotol li kermanotike, mu tʼujbiluk noʼox yajval kuʼuntik (1 Ped. 2:17). Skʼan jchabi kermanotaktik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. Mi laj kaʼitik ti oy chopol laj yaʼi sba kuʼuntik junuk ermanoe, skʼan ti mu xlik jpak jkʼoplaltik xchiʼuk ti mu xiuk xlik jnoptike: «Toj tij tajek, sk’an xchʼay ta sjol li kʼusi kʼot ta pasele». ¿Kʼu yuʼun oy junantik ti kʼux chaʼiik li kʼusi ta jpastik o chkaltike? Xuʼ van muʼyuk ep sbalil chaʼi sbaik ta skoj ti kʼu yelan chʼiik tale o xuʼ van achʼik to ta mantal xchiʼuk vokol to chaʼiik yakʼel perton. Mu ventauk ti kʼu yuʼun chopol chaʼi sbaike, skʼan xkakʼtik persa sventa jchapan li jkʼoptike. Pe mi oy buchʼu toj anil chopol chaʼi li kʼusitik chkʼotanuk ta pasele, skʼan xakʼ persa sventa sjel stalelal yoʼ junuk yoʼonton xchiʼuk ti mu xakʼ ta vokol li yantike.

8. ¿Kʼusi toʼox tsnop li yan krixchanoetik ti jaʼ xa jech lik snopik ek li yajchankʼoptak Jesuse?

⁸ ¿Kʼu yuʼun laj yalbe skʼoplal Jesus li buchʼutik «bikʼit chakʼ sbaike»? Yuʼun xi xa ox jakʼbat yuʼun li yajchankʼoptake: «¿Buchʼu ti mas mukʼ skʼoplal ta melel li ta Ajvalilal ta vinajele?» (Mat. 18:1). Li vaʼ orae, epal judaetike jaʼ oy tajek ta yoʼontonik ti tsotsuk skʼoplal x-ilatike. Xi chal jun vinik ti xchanojbe skʼoplale: «Ti kʼu sjalil kuxulike jaʼ xa xlajik-o ti xichʼikuk ojtikinel leke, ti tsakbilikuk ta ventae xchiʼuk ti tsotsuk skʼoplal x-ilatike».

9. ¿Kʼusi skʼan spasik li yajchankʼoptak Jesuse?

⁹ Li Jesuse snaʼoj ti skʼan xakʼik persa li yajchankʼoptak sventa mu tsotsuk skʼoplal xaʼi sbaik jech kʼuchaʼal nopem to’ox xaʼiik li judaetike. Xi laj yalanbee: «Li buchʼu  tskʼan mukʼ skʼoplal avuʼunike, skʼan baʼyel xkʼot ta itsʼinal; jech xtok, li buchʼu jbabee skʼan baʼyel xkʼot ta jtunel» (Luk. 22:26). Sventa jechuk jtalelaltik kʼuchaʼal li itsʼinale, skʼan ti masuk tsots skʼoplal xkiltik li yantike (Filip. 2:3). Mi jech jtalelaltike, muʼyuk me ta jmakbetik yok li yantike.

10. ¿Kʼusi laj yal Pablo ti skʼan xkakʼ ta koʼontontik spasele?

¹⁰ Oy onoʼox kʼusitik mas xtojobik spasel li ermanoetik xchiʼuk ermanaetik kʼuchaʼal voʼotike. Anil xvinaj kʼalal jaʼ ta jkʼelbetik li kʼusitik lek tspasike o li slekil talelalike. Skʼan xkakʼ ta koʼontontik li kʼusi laj yalbe batel jkorintoetik li Pabloe: «¿Kʼusi jelelot-o xchiʼuk li yantike? Ta melel, ¿kʼusi oy avuʼun ti muʼyuk bu la-akʼbate? Vaʼun chaʼa, mi la-akʼbate, ¿kʼu yuʼun xatoyet xa chavaʼi aba ti xkoʼolaj kʼuchaʼal muʼyuk buchʼu yakʼojbot yilele?» (1 Kor. 4:7). Jaʼ yuʼun, mu xijtoyetuk mi jaʼuk jkʼantik ti tsotsuk xa jkʼoplaltik chilutik li yantike. Mi toj lek snaʼ xetʼes diskurso li jun ermanoe o mi toj ep yaj-estudiotak li jun ermanae, skʼan ti jaʼuk xakʼik ta ichʼel ta mukʼ li Jeovae.

11. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop laj yal Jesus ta sventa li ajvalil xchiʼuk smosoe?

¹¹ Kʼalal laj xa ox yalbe yajchankʼoptak ti mu smakbeik yok li yantike, li Jesuse laj yalanbe jun lokʼolkʼop ta sventa jun ajvalil xchiʼuk smoso. Li ajvalile la xchʼaybe yil smoso akʼo mi ep tajek ti mu onoʼox xtoj yuʼune. Pe jaʼuk li mosoil taje muʼyuk la xchʼaybe yil li xchiʼil ta mosoil ti mas jutuk yile. Jaʼ yuʼun, li ajvalile la stikʼ ta chukel li vaʼ mosoil ti muʼyuk laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone. ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ me jech tspasboxuk Jtot ta vinajel ek mi mu ta sjunuluk avoʼontonik chapasbe abaik perton ta jujuntal xchiʼuk li avermanotakike» (Mat. 18:21-35).

12. ¿Kʼuxi chkakʼbetik svokol yantik mi mu xkakʼtik pertone?

¹² Li kʼusi la spas li mosoil taje maʼuk noʼox laj yil-o svokol stuk, yuʼun laj yakʼbe svokol li yantike. Chopol kʼusi la spasbe li xchiʼil ta mosoile xchiʼuk la «stikʼ ta chukel, jaʼ to tslokʼes mi toj li yile». Jech xtok, laj yakʼbe svokol li yan mosoiletike. Xi laj yal li Jesuse: «Chopol tajek laj yilik li xchiʼiltak ta mosoil kʼalal laj yilik li kʼusitik kʼot ta pasele». Li kʼusitik ta jpastik eke xuʼ stabeik sbalil o xuʼ x-akʼbat svokolik li yantike. Mi mu xkakʼtik ta perton li buchʼu chopol kʼusi la spasbutike, yakal me chkakʼbetik svokol, yuʼun chkakʼtik ta ilel ti muʼyuk jkʼanojtike xchiʼuk xuʼ van mu xa jkʼan jkʼelbetik sat. Jech xtok, ta me xkakʼbetik svokol li ermanoetike, yuʼun xuʼ van mu xa junuk yoʼonton chaʼi sbaik kʼalal chilik ti muʼyuk xa lek chkil jbatik xchiʼuk li ermano taje.

13. ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi kʼot ta stojolal jun prekursorae?

¹³ Kʼalal chkakʼtik ta perton li ermanoetike, ta jtabetik sbalil xchiʼuk jun yoʼonton chaʼi sba li yantike. Jaʼ jech kʼot ta stojolal jun prekursora ti Crystal chkalbetik sbie. Xvul ta sjol ti chopol tajek chaʼi sba ta skoj ti kʼu yelan stalelal li jun ermana ta stsobobbaile, xi chale: «Bateltike, toj kʼuxik kʼusi chalbun ti xkoʼolaj kʼuchaʼal tsyayijesun ta jun kuchilue. Kʼalal chilokʼkutik ta cholmantale, mi jaʼuk jkʼan ti jmojuk jkarroalkutike. Solel muʼyuk xa ximuyubaj ta skoj taje». Li Crystale la snop ti oy lek srasonal ti jech chopol chaʼi sbae, pe muʼyuk la snakʼ skʼakʼal yoʼonton mi jaʼuk bat ta yoʼonton snopel ti kʼu yelan chaʼi sbae. Bikʼit laj yakʼ sba xchiʼuk laj yakʼ ta xkuxlejal li beiltaseletik ta Vivlia ti chal li ta mantal  ti xi sbie: «Perdonemos de corazón» ti lokʼ li ta revista La Atalaya ta 15 yuʼun oktuvre ta 1999. Jaʼ yuʼun, laj yakʼ ta perton li ermanae. Xi chale: «Li avie, xkaʼibe smelolal ti jkotoltik yakal chkakʼtik persa sventa jel batel li jtalelaltike xchiʼuk ti skotol ora ta slekil yoʼonton chakʼutik ta perton li Jeovae. Xkoʼolaj chkaʼi ti la jyales li alal ikatsil jkuchoj toʼoxe».

14. 1) Jech kʼuchaʼal chal Mateo 18:21 xchiʼuk 22, ¿kʼusi vokol toʼox chaʼi li Pedroe, xchiʼuk kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la stakʼ Jesuse? 2) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik mi vokol chkaʼitik yakʼel pertone?

¹⁴ Jnaʼojtik ti skʼan xkakʼtik pertone, pe xuʼ van vokol chkaʼitik spasel. Jaʼ van jech laj yaʼi sba bakʼintik li jtakbol Pedroe (kʼelo Mateo 18:21, 22). ¿Kʼusi xuʼ skoltautik mi vokol chkaʼitik yakʼel pertone? Baʼyel, jnopbetik skʼoplal kʼu to yepal yakʼojutik ta perton li Jeovae (Mat. 18:32, 33). Mu jtatik-o ti xakʼutik ta pertone, pe ta slekil yoʼonton tspas (Sal. 103:8-10). Jech xtok, «persa skʼan jkʼan jbatik ta jujuntal». Jaʼ yuʼun chaʼa, skʼan xkakʼtik ta perton li kermanotaktike (1 Juan 4:11). Xchibal, jnopbetik skʼoplal li kʼusi lek chkʼot ta pasel kʼalal chij-akʼvan ta pertone. Ta jkoltatik li buchʼu chopol kʼusi la spasbutike, jmoj noʼox oyutik li ta tsobobbaile, lek-o chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae xchiʼuk jun noʼox koʼontontik (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14). Yoxibal, jkʼopontik Jeova, yuʼun jaʼ yalojbutik ti skʼan xkakʼtik ta perton li yantike. Mu xkakʼtik ti akʼo xchʼakutik xchiʼuk kermanotaktik li Satanase (Efes. 4:26, 27). Jkʼanbetik koltael Jeova yoʼ mu xijtsʼuj li ta spetsʼ Satanase.

15. Jech kʼuchaʼal chal Kolosenses 3:13, ¿kʼusi skʼan jpastik mi oy kʼusi tspas jun ermano ti chopol tajek chkaʼitike?

¹⁵ ¿Kʼusi skʼan jpastik mi oy kʼusi tspas jun ermano ti chopol tajek chkaʼitike? Skʼan xkakʼtik persa sventa junuk  koʼontontik xchiʼuk. Jkʼopontik Jeova xchiʼuk kalbetik ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Kalbetik ti akʼo skolta li buchʼu chopol kʼusi la spasbutike xchiʼuk ti skoltautik sventa jechuk xkilbetik stalelal jech kʼuchaʼal chil stuke (Luk. 6:28). Pe mi mu x-echʼ chkaʼitik li kʼusi la spasbutike, jkʼeltik lek kʼuxi xuʼ jchiʼintik ta loʼil (Mat. 5:23, 24; 1 Kor. 13:7). Kʼalal ta jchiʼintik ta loʼile, mu jnoptik ti yolbaj yuʼun li kʼusi la spasbutike. Pe ¿mi mu skʼan xchikintabutik une? Xi chal li Vivliae: «Jechuk-o me tsʼikbo abaik ta jujuntal». Mu jnoptik ti muʼyuk xa chjel-o li stalelale (kʼelo Kolosenses 3:13). Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti mu jnakʼ skʼakʼal koʼontontike, yuʼun mi jech la jpastike, muʼyuk xa me lek chilutik li Jeovae. Mu me xkakʼtik ti oyuk kʼusi smak koktike. Vaʼun, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik Jeova manchuk mi oy kʼusi ta jnuptantike (Sal. 119:165).

16. ¿Kʼusi skʼan xkakʼtik persa spasel?

¹⁶ ¡Xijmuyubaj tajek ti jmoj chijtun ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jun noʼox jchabichij kuʼuntike! (Juan 10:16). Li livro Lek chapalutik ta spasbel yabtel Jeova ta pajina 165 xi chale: «Skʼan xkakʼtik persa sventa jmojuk-o tsobolutik». Xi to chale: «Muʼyuk me chlik jkʼoptik xchiʼuk kermanotaktik mi tsots skʼoplal chkiltik jech kʼuchaʼal ch-ilatik yuʼun Jeova». Li Jeovae jaʼ jech chilutik jkotoltik jech kʼuchaʼal li buchʼutik «bikʼit chakʼ sbaike» xchiʼuk ep jbalil chilutik. Jaʼ jech skʼan xkiltik ek li kermanotaktike. Li Jeovae toj ep sbalil chil kʼalal ta jkoltatik xchiʼuk ta jchabitik li kermanotaktike (Mat. 10:42).

17. ¿Kʼusi skʼan xkʼot ta nopel kuʼuntik?

¹⁷ Jkʼanojtik li kermanotaktike, jaʼ yuʼun «xiuk xa noʼox kʼotuk ta nopel kuʼuntike: mu me kʼusi xkakʼtik ti xuʼ smak akanile o yan kʼusi ti xuʼ smak-o yakan junuk ermanoe» (Rom. 14:13). Masuk tsots skʼoplal xkiltik li kermanotaktike xchiʼuk ta sjunuluk koʼontontik akʼvankutik ta perton. Mu jmak-o koktik ta skoj li kʼusi tspas yantike. Jaʼ lek «jpastik-o li kʼusi chakʼ jun oʼontonale xchiʼuk li kʼusitik tstsatsubtasvan ta jujuntale» (Rom. 14:19).