1. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik ti oyutik ta s-organisasion Jeovae?

 ¡TOJ kʼupil sba ti oyutik ta s-organisasion li Jeovae! Akʼo mi yantik sok batel li kuxlejale, koliyal li Jeovae oy kutsʼ kalaltik ta mantal ti jmoj noʼox tsobol oyutik yuʼune (Sal. 133:1). Ta skoj ti chakʼbutik beiltaseletik li Diose, xuʼ xijmuyubaj li ta kutsʼ kalaltike (Efes. 5:33–6:1). Jech xtok, chakʼ jpʼijiltik kʼuxi xuʼ xijmuyubaj noʼox xchiʼuk ti stsal kuʼuntik li kʼusi chopol ta jnop ta jtojolaltike.

2. ¿Kʼusi skʼan jpastik, xchiʼuk kʼu yuʼun?

² Bakʼintike skʼan tsots xkakʼ kipaltik sventa jech-o xijtun batel ta stojolal li Jeovae, yuʼun bateltike xuʼ chopol xkaʼi jbatik yuʼun li kʼusi tspasik xchiʼuk li kʼusi chalik yantike. Jech xtok, xuʼ me chopol xkaʼi jbatik yuʼun kʼalal oy kʼusi chopol chbat ta pasel kuʼuntike. Mas to mi oy jayibuk velta jech la jpastike. Li ta xchanobil liʼe, tskoltautik sventa jechuk-o xijtun batel ta stojolal Jeova: 1) akʼo mi oy kʼusi chopol tspasbutik junuk kermanotik, 2) akʼo mi chopol kʼusi tspasbutik li jnup jchiʼiltike xchiʼuk 3) akʼo mi oy kʼusi chopol ta jnop ta jtojolal jtuktik. Ta jujutose ta jkʼelbetik batel skʼoplal junuk yajtunel Jeova ta voʼne xchiʼuk ta jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik.

KʼALAL OY KʼUSI CHOPOL TSPASBUTIK JUNUK KERMANOTIKE

3. ¿Kʼusitik xuʼ snuptanik li yajtuneltak Jeovae?

³ Li kʼusi xuʼ jnuptantike. Ti melel xkaltike, oy van junuk ermano ti xuʼ xkap joltik yuʼun ta skoj li kʼusi tspase. Bateltik xtoke, xuʼ van oy kʼusi chopol tspasbutik o ti muʼyuk tstsakutik  ta ventae. Jech xtok, li moletik ta tsobobbaile xuʼ me oy kʼusi chopol xbat ta pasel yuʼunik. Kʼalal jech chkʼot ta pasele, junantike chlik snopik mi jaʼ onoʼox ta melel li s-organisasion Jeovae. Bakʼintike, mu xa skʼan jmoj xtunik ta stojolal Jeova xchiʼuk li yermanotakike. Vaʼun, muʼyuk xa tskʼopon sbaik o muʼyuk xa chbatik ta tsobajel (Sof. 3:9). ¿Mi lek xanaʼ ti jech ta jpastike? Kalbetik skʼoplal jun yajtunel Dios ta voʼne ti jaʼ jechtik la snuptane xchiʼuk ta jkʼeltik kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal.

4. ¿Kʼusitik la snuptan li jtakbol Pabloe?

⁴ Li buchʼu jech la snuptan ta voʼnee. Li jtakbol Pabloe snaʼoj ti maʼuk tukʼil krixchanoetik li yermanotak eke. Kʼalal ay svulaʼan li tsobobbail ta Jerusalene, ep buchʼutik ti muʼyuk la spat yoʼontonik ta stojolale xchiʼuk ti xiʼik-oe (Ech. 9:26). Ta mas tsʼakale, oy kʼusi chopol laj yalik ta stojolal (2 Kor. 10:10). Jun veltae, li Pabloe laj yil ti oy kʼusi muʼyuk lek xbat ta nopel yuʼun jun ermano ti yij ta mantal ti xuʼ ox smakbe yok li yan ermanoetike (Gal. 2:​11, 12). Jech xtok, chopol laj yaʼi li kʼusi la spas Markos ti jaʼ xchiʼil ta cholmantale (Ech. 15:​37, 38). Li Pabloe xuʼ ox la sta ta nopel ti jaʼ mas lek ti mu xa xchiʼin ta loʼil li ermanoetik ti oy kʼusi chopol pasbate. Pe maʼuk namajesat-o ta stojolal Jeova xchiʼuk muʼyuk kʼusi chopol la snop ta stojolal li ermanoetike, vaʼun jech-o tukʼ tun ta stojolal li Jeovae. ¿Kʼusi koltaat-o?

5. ¿Kʼusi koltaat-o Pablo sventa lekuk-o xil li yermanotake? (Kolosenses 3:​13, 14; kʼelo xtok li lokʼole).

⁵ Li Pabloe skʼanoj tajek li yermanotake maʼuk la skʼelbe li spaltailtake, yuʼun jaʼ la skʼelbe li slekil talelalike. Ta skoj ti snaʼ xkʼanvane, akʼvan ta perton. Jaʼ jech laj yal komel li ta Kolosenses 3:13 xchiʼuk 14 (kʼelo). ¿Mi laj van xchapan skʼopik xchiʼuk li Markose? Laj. Akʼo mi iktavan Markos kʼalal ay ta misioneroal ta sba velta li Pabloe, muʼyuk ilin-o ta stojolal. Ta mas tsʼakale, li Pabloe laj yal ti toj lek stalelale, yuʼun laj yalbe batel li tsobobbail ta Kolosas ti toj lek snaʼ spat oʼontonale (Kol. 4:​10, 11). Jech xtok, kʼalal te chukul ta Roma li Pabloe, la skʼan ti xbat koltaatuk yuʼun li Markose (2 Tim. 4:11). Li Pabloe laj yakʼ ta ilel ti muʼyuk kʼusi chopol la snop ta stojolal li yermanotake. ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje?

6, 7. ¿Kʼusi tskoltautik sventa jechuk-o jkʼan li kermanotaktik akʼo mi oy spaltailike? (1 Juan 4:7).

⁶ Li kʼusi chakʼ jchantike. Li Jeovae tskʼan ti jechuk-o jkʼan li kermanotaktike (kʼelo 1 Juan 4:7). Mi oy junuk ermano ta tsobobbail ti oy kʼusi chopol la spasbutike, mu me jnoptik ta anil ti yolbaj jech la spase. Jaʼ lek jnoptik ti yakal chakʼ persa ta spasel li kʼusi lek chil  Jeovae (Prov. 12:18). Li Jeovae skʼanojutik-o akʼo mi oy jpaltailtik, yuʼun muʼyuk ch-ilin ta jtojolaltik kʼalal oy kʼusi muʼyuk lek chbat ta pasel kuʼuntike (Sal. 103:9). ¡Toj lek ti jchanbetik stalelal li Jeovae xchiʼuk ti xkakʼtik ta perton li yantike! (Efes. 4:32–5:1).

⁷ Ta skoj ti jutuk xa skʼan xlaj li choplejale, skʼan me mas lek xkil jbatik xchiʼuk li kermanotaktike. Xuʼ me mas to xkichʼtik kontrainel xchiʼuk ti xkichʼtik tikʼel ta chukel ta skoj li xchʼunel koʼontontike. Kʼalal jech ta jnuptantike, chtun me tajek kuʼuntik li kermanotaktike (Prov. 17:17). Taje jaʼ jechtik la snuptan jun mol ta tsobobbail ta España ti José sbie. a Ta skoj ti tukʼ laj yakʼ sbae, tikʼat ta chukel xchiʼuk yan ermanoetik. Xi chale: «Ta skoj ti toj bikʼit ti bu tikʼilunkutik ta chukele, xuʼ anil xlik jkʼopkutik. Jaʼ yuʼun, skʼan jtsʼikbe jba li jpaltailkutike xchiʼuk ti xkakʼbe jbakutik perton ta sjunul koʼontonkutike. Taje jaʼ la skoltaunkutik yoʼ jmojuk tsobolunkutik xchiʼuk ti jchabi jbakutik ta stojolal li buchʼutik maʼuk stestigotak Jeovae. Jun veltae, yayij li jkʼobe, jaʼ yuʼun mu xa kʼusi spas kuʼun. Ta skoj ti mu xbakʼ li jkʼobe, oy jun ermano ti la skoltaun ta xchukʼel jkʼuʼ xchiʼuk oy to kʼusitik yan la spas ta jtojolal. Kʼalal tsots kʼusi la jnuptane, te laj kakʼ venta ti tsots skʼoplal ti jkʼanojuk jbatike». ¡Toj tsots skʼoplal ti jchapan xa noʼox jkʼoptik avi xchiʼuk li kermanotaktike!

KʼALAL OY KʼUSI CHOPOL TSPASBUTIK LI JNUP JCHIʼILTIKE

8. ¿Kʼusi vokolil tsnuptanik li nupultsʼakaletike?

⁸ Li kʼusi xuʼ jnuptantike. Li Vivliae ta onoʼox xal ti chil tsots svokolik li buchʼutik nupunemike (1 Kor. 7:28). ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li malalil xchiʼuk li ajnilale maʼuk tukʼil krixchanoetik. Jech xtok, jelajtik stalelalik xchiʼuk jelel li kʼusitik tskʼupinik spasele. Xuʼ van jelel bu likemik xchiʼuk jelel kʼu yelan laj yichʼik tsʼitesel talel. Ta tsʼakale, xuʼ van xakʼik venta ti oy jtosuk stalelal snup xchiʼilik ti muʼyuk lek chilike, ti muʼyuk van xakʼik venta kʼalal snovio toʼox sbaike. Vaʼun, xuʼ van xlik-o skʼopik. Pe mi muʼyuk kʼusi tspasik sventa xchapan li skʼopike xchiʼuk mi jaʼ noʼox chakʼbe sba smulinike, xuʼ xkʼot ta nopel yuʼunik ti jaʼ lek ti xchʼak sbaike o ti xtuchʼ snupunelike. Pe ¿mi lek van ti jech tspasike? b Kalbetik skʼoplal jun ants ta voʼne ti tukʼ-o laj yakʼ sba akʼo mi oy kʼusitik tsots la snuptan li ta snupunele.

9. ¿Kʼusi la snuptan li Abigaile?

⁹ Li buchʼu jech la snuptan ta voʼnee. Nabal sbi smalal li Abigaile. Li Vivliae chal ti jaʼ jun vinik ti toj chopol stalelal li Nabale (1 Sam. 25:3). Ta skoj ti toj chopol stalelal smalal li Abigaile, mu van kʼunuk laj yaʼi ti te xchiʼuk ta nakleje. Jun veltae, xuʼ ox xikta komel li smalale, yuʼun li David ti ch-och ta ajvalil ta Israele chbat ox smil yaʼi Nabal ta skoj ti chopol kʼoptaat xchiʼuk li sviniktake (1 Sam. 25:​9-13). Xuʼ ox xjatav li Abigaile xchiʼuk ti teuk noʼox skʼeloj kʼusi tspas li Davide. Pe mu jechuk la spas, yuʼun bat sta ta be David sventa xalbe ti akʼo xakʼ ta perton li Nabale (1 Sam. 25:​23-27). ¿Kʼusi tijbat-o yoʼonton sventa jech spase?

10. ¿Kʼusi koltaat-o Abigail sventa mu xchibaj akʼo mi oy svokol li ta snupunele?

¹⁰ Li Abigaile skʼanoj li Jeovae xchiʼuk snaʼoj ti tsots skʼoplal chil li nupunele. Yuʼun snaʼoj van li kʼusi laj yal Jeova kʼalaluk laj yakʼ nupunuk li Adan xchiʼuk Evae (Jen. 2:24). Li Abigaile  snaʼoj ti toj chʼul chil nupunel li Jeovae. Ta skoj ti tskʼan lek ch-ilat yuʼun Jeova li Abigaile, jaʼ tijbat-o yoʼonton sventa oyuk kʼusi spas sventa mu xlaj ta milel li smalale xchiʼuk li buchʼutik tey ta snae. Vaʼun, bat snup ta be David sventa skʼan perton akʼo mi muʼyuk kʼusi chopol la spas li stuke. Li Jeovae skʼanoj tajek li Abigaile, yuʼun jaʼ jun ants ti lek tsots yoʼontone xchiʼuk ti lokʼ ta yoʼonton chkoltavane. Jkʼeltik kʼusi xuʼ xchanik ta stojolal Abigail li buchʼutik oy snup xchiʼilike.

11. 1) ¿Kʼusi tskʼan Jeova ti spasik li nupultsʼakaletike? (Efesios 5:33). 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la snuptan Carmene? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹¹ Li kʼusi chakʼ jchantike. Li Jeovae oy ta yoʼonton ti xichʼik ta mukʼ nupunel li buchʼutik nupunemike akʼo mi tsots stalelal li snup xchiʼilike. Li Jeovae xmuyubaj tajek kʼalal chil ti chakʼik persa ta xchapanel noʼox skʼopik li nupultsʼakaletike, ti xakʼbe sbaik ta ilel kʼanelale xchiʼuk ti xichʼ sbaik ta mukʼe (kʼelo Efesios 5:33). Kalbetik skʼoplal Carmen. Oy xa ox ta vakib jabil snupunel kʼalal lik xchan Vivlia xchiʼuk li stestigotak Jeovae xchiʼuk ti laj yichʼ voʼe. Xi chal kaʼitike: «Li jmalale mu lekuk la yaʼi ti lik jchan Vivliae. Ilin ta stojolal li Jeovae, ep kʼusitik chopol chalbun xchiʼuk laj yalbun ti chiktaune». Akʼo mi jech, li Carmene muʼyuk laj yikta sba. Yuʼun 50 jabil jech-o laj yakʼ persa sventa xichʼ ta mukʼ li smalale xchiʼuk ti skʼane. Xi to chale: «Kʼalal echʼ tal jabiletike, laj kaʼibe smelolal kʼu yelan chaʼi sba li jmalale xchiʼuk ti ta slekiluk koʼonton jkʼopone. Jnaʼoj ti chʼul chil nupunel li Jeovae, jaʼ yuʼun laj kakʼ persa sventa lekuk-o li jnupunelkutike. Jaʼ la skoltaun ti jkʼanoj li Jeovae». c Mi chavil avokol ta anupunele, teuk me ta ajol ti tskoltaot li Jeova sventa xkuch batel avuʼune.

KʼALAL OY KʼUSI CHOPOL TA JNOP TA JTOJOLALTIKE

12. ¿Kʼu van yelan chkaʼi jbatik mi la jpastik jtosuk tsatsal mulile?

¹² Li kʼusi xuʼ jnuptantike. Kʼalal ta jpastik jtosuk tsatsal mulile, ta jvul-o van tajek koʼontontik. Li Vivliae chal ti xuʼ lilijem tajek chkaʼi li koʼontontike xchiʼuk ti vochʼem tajek chkaʼi jbatik ta skoj li mulil la jpastike (Sal. 51:17). Taje jaʼ jech la snuptan Roberto ti oy xa ta sjayibaluk jabil chakʼ yipal sventa xkʼot ta siervo ministeriale. La spas jtos tsatsal mulil, vaʼun te laj yakʼ venta ti laj xa saʼ smul ta stojolal li Jeovae. Xi chale: «Kʼalal laj kakʼ venta ti jpasoj xa ox li tsatsal mulile, muʼyuk xa jun koʼonton laj kaʼi jba. Toj chopol tajek laj kaʼi, laj kokʼita jba xchiʼuk lik jkʼopon li Jeovae. La jnop ti muʼyuk xa chchikintabun-o j-orasione, yuʼun la jsaʼ jmul ta stojolal». Mi oy jpasojtik jtosuk  tsatsal mulile, xuʼ van jtatik ta nopel ti muʼyuk xa lek chilutik li Jeovae xchiʼuk ti mu xa xuʼ xijtun ta stojolale (Sal. 38:4). ¿Mi oy jech xavaʼi aba? Mi jech chavaʼi abae, xuʼ me skoltaot li kʼusi la snuptan jun yajtunel Jeova ti muʼyuk xnamaj ta stojolal akʼo mi tsots la spas smul.

13. ¿Kʼusi tsatsal mulil la spas li Pedroe, xchiʼuk kʼusitik xa onoʼox baʼyel la spas ti muʼyuk leke?

¹³ Li buchʼu jech la snuptan ta voʼnee. Kʼalal jun xa ox akʼobal skʼan xichʼ milel li Jesuse, li jtakbol Pedroe oy kʼusitik chopol la spas. Li kʼusi baʼyel la spase jaʼ ti laj yal ta sjunul yoʼonton ti muʼyuk chikta komel Jesus akʼo mi x-iktavan komel li yantike (Mar. 14:​27-29). Ta tsʼakale, li ta nichimaltik Jetsemanie, oy jayibuk velta ti och svayel li Pedroe (Mar. 14:​32, 37-41). Kʼalal jaʼo laj yichʼ chukel li Jesuse, li Pedroe jatav batel (Mar. 14:50). Ta slajeb une, oxib to velta laj yal ta jamal ti mu xojtikin li Jesuse (Mar. 14:​66-71). ¿Kʼu yelan laj yaʼi sba kʼalal laj yakʼ venta ti oy kʼusi toj chopol la spase? Toj chopol tajek laj yaʼi sba, vaʼun lik smil sba ta okʼel (Mar. 14:72). ¿Mi xnop xa noʼox avuʼun kʼu yelan laj yaʼi sba kʼalal laj yil ti te xa jokʼol ta jtel teʼ li Jesus ti jaʼ yamigoe? Solel toj echʼ xa noʼox chopol laj yaʼi sba.

14. ¿Kʼusi koltaat-o sventa mu xnamaj ta stojolal Jeova li Pedroe? (Kʼelo li lokʼol).

¹⁴ Li Pedroe jech-o tun ta stojolal Jeova xchiʼuk muʼyuk xnamaj ta stojolal. ¿Kʼusi koltaat-o? Muʼyuk la xchʼak sba ta stojolal li yermanotake, yuʼun la skʼan koltael, patbat-o van yoʼonton taje (Luk. 24:33). Kʼalal chaʼkuxi li Jesuse, laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal Pedro sventa xpatbat van yoʼonton (Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5). Li Jesuse muʼyuk la stikʼbe ta sat li kʼusi muʼyuk lek xbat ta pasel yuʼun li Pedroe, jaʼ noʼox laj yalbe ti ep to kʼusitik tsbaine (Juan 21:​15-17). Li Pedroe snaʼoj ti toj tsots li smul la spase, pe muʼyuk xchibaj-o. ¿Kʼusi koltaat-o? Jaʼ ti snaʼoj ti muʼyuk chtenat yuʼun li Jesuse xchiʼuk ti ta onoʼox xkoltaat yuʼun li yermanotake. Jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la snuptane.

15. ¿Kʼusi tskʼan Jeova ti jpʼeluk ta koʼontontike? (Salmo 86:5; Romanos 8:​38, 39; kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁵ Li kʼusi chakʼ jchantike. Li Jeovae tskʼan ti jchʼunojtikuk lek ti skʼanojutike xchiʼuk ti oy ta yoʼonton chakʼutik ta pertone (kʼelo Salmo 86:5; Romanos 8:​38, 39). Stalel onoʼox ti chopol chkaʼi jbatik kʼalal ta jpas tsots jmultike. Pe mu me stakʼ jnoptik xtok un ti muʼyuk xa skʼanojutik li Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk chakʼutik ta pertone. Jaʼ lek jsaʼtik noʼox me koltael ta anil. Li Roberto ti laj kalbetik skʼoplal ta parafo 12, xi chale: «Li kʼusi litsʼuj-o ta mulile jaʼ ti la jnop ti stsal noʼox kuʼun ta jtuk li prevaetike». Pe laj yakʼ venta ti skʼan xalbe li moletike. Xi to chal li Robertoe: «Kʼalal laj kalbe  li moletike, la skoltaikun sventa xakʼik kil ti skʼanojun-o li Jeovae. Muʼyuk bu la snopik ti mu xa xitukʼibe, yuʼun laj yalbeikun ti muʼyuk bu stenojun li Jeovae». Jech kʼuchaʼal li Robertoe, xuʼ me jchʼun ta sjunul koʼontontik ti skʼanojutik tajek li Jeovae xchiʼuk ti chakʼutik ta perton mi la jsutes koʼontontike, mi la jsaʼtik koltaele xchiʼuk mi laj kakʼ kipaltik ti mu xa jpastik yan veltae (1 Juan 1:​8, 9). Kʼalal te oy ta joltik ti jech-o skʼanojutik li Jeovae, jaʼ me tskoltautik sventa mu xijchibaj-o kʼalal oy bu chijtsʼuj ta mulile.

16. ¿Kʼu yuʼun chakʼan ti jechuk-o xatun batel ta stojolal li Jeovae?

¹⁶ Li Jeovae toj ep sbalil chil ti jech-o chijtun ta stojolal li ta slajebal kʼakʼal ti toj echʼ xa noʼox vokole. Jech xtok, jaʼ tskoltautik sventa mu xijlubtsaj xchiʼuk mu xijnamaj ta stojolal manchuk mi oy kʼusitik chchibajesutik. Xuʼ me jkʼan li kermanotaktike xchiʼuk xkakʼtik ta perton kʼalal oy kʼusitik chopol tspasbutike. Mi chkakʼ kipaltik ta xchapanel jkʼoptik xchiʼuk li jnup jchiʼiltike, jaʼ me jech chkakʼbetik yil Jeova ti jkʼanojtik tajeke xchiʼuk ti kichʼojtik ta mukʼ li nupunele. Jech xtok, mi la jpastik jtosuk tsatsal mulile, jkʼanbetik koltael Jeova, teuk ta joltik ti skʼanojutike xchiʼuk ti chakʼutik ta pertone, vaʼun jechuk-o chijtun batel ta stojolal. «Jaʼ yuʼun, mu me xkikta jbatik ta spasel li kʼusitik toj leke», yuʼun jnaʼojtik ti ep bendision chakʼbutik li Jeovae (Gal. 6:9).