1, 2. 1) ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe? 2) ¿Kʼusi chakʼ kiltik ti tskʼan tskoltautik li Jeovae?

 LI Jeovae xuʼ skoltautik yoʼ xkuch kuʼuntik li jvokoltike xchiʼuk ti xijmuyubaj-o xijtun ta stojolale. Li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik kʼuxi tskoltautik xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa jtabetik sbalil li koltael chakʼe. Pe baʼyel kalbetik skʼoplal liʼe: «¿Mi ta melel oy ta yoʼonton tskoltautik li Jeovae?».

² Sventa jtakʼtike, jkʼelbetik skʼoplal jpʼel kʼop ti laj yal li jtakbol Pablo li ta karta la stakbe batel j-ebreoetike. Xi laj yale: «Jaʼ jkoltavanej kuʼun li Jeovae; muʼyuk chixiʼ. ¿Kʼusi xuʼ spasbun li jun krixchanoe?» (Ebr. 13:6). Junantik diksionarioetik ti chalbe skʼoplal Vivliae chalik ti jpʼel kʼop «jkoltavanej» xi li ta versikulo liʼe jaʼ chakʼ ta aʼiel ti oy buchʼu chtal koltavanuk ta anile. Jnoptik noʼox ti Jeovae jaʼ jech chbat skolta ta anil li buchʼu yakal tsnuptan svokole. Taje chakʼ kiltik ti oy tajek ta yoʼonton tskoltautik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, xuʼ xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li prevaetike.

3. ¿Kʼuxi tskoltautik Jeova yoʼ xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li kʼusi ta jnuptantike?

³ ¿Kʼutik yelan tskoltautik Jeova yoʼ xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li jvokoltike? Te ta jtabetik stakʼobil li ta slivroal Isaiase. Jutuk mu skotoluk li albil kʼopetik ti akʼbat snaʼ Isaiase te skʼoplalik li yajtuneltak Dios avie. Jech xtok, kʼalal laj yalbe skʼoplal Jeova li Isaiase ep ta velta kʼunik noʼox ta aʼiel li kʼusi laj yale. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta kapitulo 30 la stunes skoʼoltasobiltak ti kʼupilik sba  ta aʼiel sventa xakʼ ta ilel kʼu yelan tskolta steklumal li Jeovae. Tey chal ti tskoltautik Jeova kʼalal 1) tstsʼet chikinta j-orasiontik xchiʼuk tstakʼbutik, 2) tsbeiltasutik xchiʼuk 3) chakʼbutik bendision avi xchiʼuk li ta jelavele. Jkʼelbetik echʼel skʼoplal taje.

4. 1) ¿Kʼusi laj yal Jeova ta stojolal li judaetik ta skʼakʼalil Isaiase, xchiʼuk kʼusi laj yakʼ kʼotuk ta stojolalik? 2) ¿Kʼuxi patbat yoʼontonik yuʼun Jeova li judaetik ti tukʼ yakʼoj sbaike? (Isaias 30:18, 19).

⁴ Ta slikebal li kapitulo 30 ta Isaiase, li Jeovae laj yal ti «jtoyba nichʼoniletik» li judaetike xchiʼuk ti «chakʼbeik to mas stsʼak li smulike». Xi toj laj yale: «Jaʼik jun jteklum ti jtoybae, [...] ti mu skʼan xchikintaik li smantal Jeovae» (Is. 30:1, 9). Ta skoj li stoyobbailike, li Isaiase laj yal ti chakʼ permiso Jeova ti xil tsots svokolike (Is. 30:5, 17; Jer. 25:8-11). Jech onoʼox kʼot ta pasel, yuʼun chukatik echʼel yuʼun li jbabiloniaetike. Pe li j-alkʼop Isaiase laj yakʼbe spatobil yoʼonton li judaetik ti tukʼ yakʼoj sbaike: jaʼ ti chkʼot yorail ti chkoltaatik yuʼun Jeova yan veltae (kʼelo Isaias 30:18, 19). Li kʼusi laj yal Jeovae kʼot onoʼox ta pasel, yuʼun li ta mas tsʼakale laj onoʼox yichʼik koltael lokʼel li ta Babiloniae. Kʼalal xi chale: «Li Jeovae te smalaoj sventa xakʼboxuk ta ilel slekil [yoʼontone]», chakʼ ta aʼiel ti skʼan xjelav kʼuk sjaliluk sventa xichʼik koltael lokʼel li judaetik ti tukʼ yakʼoj sbaike. Jelav 70 jabil sventa x-akʼat sutikuk yuʼun Jeova ta Jerusalen li junantik judaetike (Is. 10:21; Jer. 29:10). Kʼalal laj yichʼik chukel batel ta Babiloniae, okʼik toʼox ta skoj ti chat yoʼontonike; pe kʼalal sut batel ta slumalike, okʼik ta muyubajel.

5. ¿Kʼusi chalbutik ta jamal li Isaias 30:19?

⁵ Li avie eke, tspat tajek koʼontontik liʼe: «Jpʼel skʼoplal ta xkʼuxubinot mi laj yaʼi ti xavokolet ta skʼanel koltaele» (Is. 30:19). Li Isaiase laj yal ti tstsʼet chikinta lek j-orasiontik li Jeovae xchiʼuk ti tstakʼbutik ta anile. Xi to laj yal li Isaiase: «Kʼalal mi laj yaʼi li akʼope, ta stakʼbot ta ora». Li kʼusi laj yale chakʼ kiltik ti oy tajek ta yoʼonton tskolta buchʼutik tskʼanik koltael li Jtotik ta vinajele. Kʼalal jnaʼojtik taje, tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li jvokoltike.

6. Li kʼusi laj yal Isaiase, ¿kʼuxi chakʼ kiltik ti ta jujuntal chchikintabe s-orasion yajtuneltak li Jeovae?

⁶ Li versikulo 19 chakʼ kiltik xtok ti tstsʼet chikintabe lek s-orasion jujun yajtuneltak li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun li ta slikeb li kapitulo 30 ta Isaiase, li Jeovae tskʼopon sjunul li steklumale, pe li ta versikulo 19 ta jujuntal xa tskʼopon. Li Isaiase xi laj yale: «Muʼyuk ta xa-okʼ jsetʼuk», «Jpʼel skʼoplal ta xkʼuxubinot», «Ta stakʼbot». Ta skoj ti jaʼ jun jkʼanvanej Totil li Jeovae, muʼyuk xi chalbe li xnichʼnabtak kʼalal chibajemike: «Skʼan tsotsuk avoʼonton jech kʼuchaʼal li yan avermanotake». Muʼyuk jech chal, yuʼun oyutik tajek ta yoʼonton ta jujuntal xchiʼuk jaʼ chchikinta stuk li j-orasiontike (Sal. 116:1; Is. 57:15).

7. ¿Kʼuxi laj yakʼik ta ilel Isaias xchiʼuk Jesus ti skʼan te xijvulvun-o ta stojolal Jeovae?

⁷ Kʼalal chkalbetik Jeova li kʼusi ta jvul-o koʼontontike, xuʼ xakʼ kipaltik sventa xkuch kuʼuntik. Pe mi muʼyuk xchʼay ta anil li jvokoltike, xuʼ van ep ta velta skʼan jkʼanbetik ti xakʼ kipaltik sventa xkuch kuʼuntike. Taje jaʼ onoʼox li kʼusi tstij koʼontontik ti akʼo jpastike. Jaʼ  li kʼusi laj yakʼ ta aʼiel kʼalal xi laj yal Isaiase: «Mu me xavikta abaik ta skʼoponel [li Jeovae]» (Is. 62:7). Jaʼ yuʼun, skʼan ti mu xijlubtsaj ta skʼoponel li Jeovae. Taje tsvules ta joltik li skoʼoltasobiltak laj yal Jesus ta Lukas 11:8-10 xchiʼuk 13 ta sventa li orasione. La stij koʼontontik sventa teuk xijvulvun-o ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jechuk-o jkʼanilanbetik xchʼul espiritue. Jech xtok, xuʼ jkʼanbetik ti skoltautik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntike.

8. ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li kʼusi chal ta Isaias 30:20 xchiʼuk 21?

⁸ (Kʼelo Isaias 30:20, 21). Li soltaroetik ta Babiloniae jun jabil xchiʼuk oʼlol la sjoyobtaik li Jerusalene. Li vaʼ sjalile, li judaetike laj yil tajek svokolik. Pe jech kʼuchaʼal chal ta versikulo 20 xchiʼuk 21, li Jeovae laj yal ti tskoltaan mi la sutes yoʼontonik xchiʼuk mi la sjel stalelalike. Li Isaiase laj yal ti jaʼ «Mukʼul Jchanubtasvanej» yuʼun steklumal li Jeovae xchiʼuk laj yal ti chchanubtasatik sventa jechuk xichʼik ta mukʼ kʼuchaʼal tskʼane. Taje kʼot ta pasel kʼalal kolik lokʼel ta Babilonia li judaetike. Li Jeovae laj yakʼ ta ilel ti jaʼ Mukʼul Jchanubtasvanej yuʼun li judaetik kʼalal la skoltaan sventa jechuk xa xlik ichʼatuk ta mukʼ kʼuchaʼal tskʼane. Li avi eke, li Jeovae jaʼ Mukʼul Jchanubtasvanej kuʼuntik, jaʼ yuʼun xijmuyubaj tajek.

9. ¿Kʼusi tstunes Jeova sventa xchanubtasutik li avie?

⁹ ¡Jaʼ jun mukʼta matanal ti chchanubtasutik li Jeovae! Li ta versikuloetik liʼe li Isaiase tskoʼoltasutik kʼuchaʼal yajchanuntak Jeova ti chaʼtos kʼu yelan chchanubtasutike. Baʼyel, xi laj yal li Isaiase: «Ta xavil ta asat atuk li Mukʼul Jchanubtasvanej avuʼune». Li ta skoʼoltasobil liʼe li jchanubtasvaneje te vaʼal ta yeloval li yajchanuntake. ¿Kʼuxi chchanubtasutik li Jeova avie? Jaʼ ta stojolal li s-organisasione. Ta jtojtik tajek ta vokol ti te chkichʼtik chanubtasel li ta tsobajeletike, li ta asambleaetike, li ta jvuntike, li ta JW Broadcasting^® xchiʼuk yan kʼusitik. Taje tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li kʼusitik ta jnuptantike.

10. ¿Kʼuxi chkaʼitik ti te tskʼoponutik Dios ta jpatike?

¹⁰ Li Isaiase laj yal li xchaʼtosal ti kʼu yelan chchanubtasutik li Jeovae. Xi laj yale: «Chavaʼiik jun yechʼomal eil ta apatik».  Li Isaiase laj yal ti Jeovae xkoʼolaj kʼuchaʼal jun jchanubtasvanej ti te tijil batel ta spat li yajchanuntake, ti tskʼel batel ti bu chanavike xchiʼuk ti chalbe ti bu xuʼ xbatike. ¿Kʼuxi chkaʼitik ti te tskʼoponutik ta jpatik li Diose? Jaʼo kʼalal ta jchantik li Vivliae, yuʼun te tsʼibabil kom li kʼusitik laj yakʼ ta naʼel Dios ta voʼnee. Jaʼ yuʼun, kʼalal ta jchantike, xkoʼolaj ti yakal chkaʼitik ti kʼu yelan tskʼoponutik Dios ta jpatike, jaʼ xkaltik, li kʼusitik laj yal ta voʼnee (Is. 51:4).

11. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li jvokoltike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹¹ ¿K’usi skʼan jpastik sventa jtabetik lek sbalil li beiltasel chakʼbutik Jeova ta stojolal li s-organisasion xchiʼuk li Skʼope? Oy chaʼtos kʼusi laj yal li Isaiase. Li baʼyele jaʼ liʼe: «Liʼ me li bee», li xchaʼtosale jaʼ liʼe: «Jaʼ xatamik batel» (Is. 30:21). Jaʼ yuʼun, mu baluk noʼox ti xkojtikintik li bee, yuʼun skʼan teuk xijxanav xtok. Koliyal li Skʼop Jeova xchiʼuk li kʼusitik tsjambe tal smelolal li s-organisasione, jnaʼojtik li kʼusi tskʼan Jeova ti akʼo jpastike xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chale. Skʼan jpastik li xchaʼtosal taje sventa xijmuyubaj noʼox xijtun ta stojolal Jeova. Vaʼun, chakʼbutik me sbendision.

12. Jech kʼuchaʼal chal Isaias 30:23 kʼalal ta 26, ¿kʼuxi chakʼbe bendision steklumal li Jeovae?

¹² (Kʼelo Isaias 30:23-26). ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li albil kʼop taje? Kʼalal kolik lokʼel ta Babilonia li judaetik sventa sutik batel ta Israele, akʼbatik epal bendision, jech kʼuchaʼal li kʼusitik chtun yuʼunik jujun kʼakʼale xchiʼuk li kʼusitik chtun yuʼunik ta mantale. Li Jeovae laj yakʼ ti oyuk noʼox sveʼelike. Pe oy to kʼusi ti mas tsots skʼoplal akʼbatike. Yuʼun kʼalal jech xa lik yichʼik ta mukʼ Jeova kʼuchaʼal tskʼane, mas to akʼbatik li kʼusitik chtun yuʼunik ta mantale. Li steklumal Dios li vaʼ kʼakʼale muʼyuk toʼox bu jech skʼupinojik epal bendisionetik ta mantal. Jech kʼuchaʼal chal li ta versikulo 26, li Jeovae la skoltaan sventa masuk to xaʼibeik smelolal li Skʼope (Is. 60:2). Koliyal taje, li steklumal Diose xmuyubajik noʼox xchiʼuk oy yipalik sventa jechuk-o xtunik ta stojolal Jeova. Jamal xvinaj ti jun noʼox yoʼontonike (Is. 65:14).

13. ¿Kʼuxi kʼotem ta pasel ta jkʼakʼaliltik li albil kʼop ti chchaʼta yav li melel yichʼel ta mukʼ Diose?

¹³ Li avi kʼakʼale, ¿mi kʼotem ta pasel li albil kʼop ta sventa ti chchaʼta yav li melel yichʼel ta mukʼ Diose? Kʼotem ta  pasel. Leʼ xa ta 1919, ta smiyonal noʼox krixchanoetik kolik lokʼel li ta Mukʼta Babilonia ti jaʼ skotol li jecheʼ relijionetik oy ta balumile. Li krixchanoetik taje te xa oyik li ta paraiso yaʼeluke ti jaʼ mas lek kʼuchaʼal li Albil Balumile (Is. 51:3; 66:8). ¿Kʼusi skʼan xal ti ta paraiso xa oyik yaʼeluke?

14. ¿Kʼusi jaʼ li paraiso xkaltike, xchiʼuk buchʼutik te oyik li avie? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune).

¹⁴ Leʼ xa ta 1919, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele skʼupinojik talel ti te xa oyik ta paraiso yaʼeluke. b Ta tsʼakale, li yajtsʼaklomtak Kristo ti spatoj yoʼontonik chkuxiik ta balumile, jaʼ xkaltik, li yan chijetike te xa oyik li ta paraiso xkaltik eke xchiʼuk akʼbilik epal bendision yuʼun Jeova (Juan 10:16; Is. 25:6; 65:13).

15. ¿Bu oy li paraiso xkaltike?

¹⁵ Avie, ¿bu oy li paraiso xkaltike? Ta skoj ti oy yajtuneltak Jeova ta spʼejel balumile, jaʼ jun paraiso xkaltik spʼejel li balumile. Jaʼ yuʼun, mu ventauk bu nakalutik, mi ta sjunul koʼontontik chkichʼtik ta mukʼ li melel Diose, xkoʼolaj me ti oyutik ta jun paraisoe.

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik skʼelel li kʼusitik lekik oy ta paraiso xkaltike?

¹⁶ Jtos kʼusi skʼan jpastik sventa te oyutik-o li ta paraiso xkaltike jaʼ ti epuk sbalil xkiltik li steklumal Jeovae. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel? Jaʼ ti jkʼelbetik li slekil talelal li ermanoetike, maʼuk li spaltailike (Juan 17:20, 21). ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jechuk jpastike? Kalbetik skʼoplal li skoʼoltasobil liʼe. Li ta teʼtikaltike oy jeltos teʼetik. Jaʼ jech kʼalal ta paraiso xa oyutik yaʼeluke. Li ta tsobobbailetike jeltos stalelal li buchʼutik te oye ti xkoʼolaj kʼuchaʼal li jeltos teʼetike (Is. 44:4; 61:3). Skʼan jaʼuk jkʼeltik ti kʼu yelan kʼupil sba xvinaj sjunul li teʼtikaltike, mu jaʼuk jkʼeltik li kʼusi muʼyuk lek li ta jpets noʼox teʼe. Jaʼ xkaltik, ti mu jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li jpaltail jtuktike o li spaltail  kermanotaktike ti jaʼ xa muʼyuk ep sbalil chkiltik li kʼusitik lekik oy xchiʼuk ti jmoj tsobol oyik li ta steklumal Jeovae.

17. ¿Kʼusi skʼan jpastik ta jujuntal sventa jmojuk oyutik li ta tsobobbaile?

¹⁷ ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jmoj tsobol oyutike? Jaʼ ti xkakʼ kipaltik sventa lekuk noʼox xkil jbatik xchiʼuk li kermanotaktike (Mat. 5:9; Rom. 12:18). Mi voʼotik baʼyel chkakʼ kipaltik spasele, mas me kʼupil sba xvinaj li paraiso xkaltike. Teuk ta joltik ti jaʼ Jeova la stakan ta ikʼel li buchʼutik te oyike (Juan 6:44). Xmuyubaj me kuʼuntik Jeova kʼalal chil ti chkakʼ kipaltik sventa junuk noʼox koʼontontik xchiʼuk ti jmojuk tsobolutike, yuʼun ep sbalil chil li yajtuneltake (Is. 26:3; Ajeo 2:7).

18. ¿Kʼusi ti skʼan nopolik noʼox jnopbetik skʼoplale, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁸ ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jtabetik lek sbalil li bendisionetik chakʼbutik Jeovae? Jchantik xchiʼuk jnopbetik lek skʼoplal li Skʼop Diose xchiʼuk li jvuntike. Mi jech ta jpastike, chlik me kakʼtik ta ilel xkʼuxul koʼontontik xchiʼuk chlik jkʼan li jchiʼiltik ta chʼunolajele (Rom. 12:10). Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li bendisionetik yakʼojbutik avie, mas to me lek chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Mi ta jnopbetik skʼoplal xtok li bendisionetik chakʼbutik Jeova ta tsʼakale, jech-o me oy ta koʼontontik chijtun ta stojolal. Taje jaʼ me tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox xijtun ta stojolal Jeova.

19. 1) Jech kʼuchaʼal chal Isaias 30:18, ¿kʼusi jpʼel ta koʼontontik? 2) ¿Kʼusi tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox xkuch kuʼuntik li kʼusitik ta jnuptantike?

¹⁹ Li Jeovae «chtots talel» sventa xtal spojutik kʼalal mi tal slajes li chopol balumil liʼe (Is. 30:18). Ta skoj ti jaʼ jun tukʼil Diose, jnaʼojtik lek ti muʼyuk xa mas jal chakʼ liʼ oyuk li sbalumil Satanase (Is. 25:9). Li voʼotik eke jaʼ jech oy ta koʼontontik kʼuchaʼal li Jeovae: ti xkʼot yorail ti xkichʼtik koltaele. Yoʼ to mu xkʼot ta pasele, tsotsuk skʼoplal xkiltik spasel orasion, jchan Jvivliatik, kakʼ ta jkuxlejaltik xchiʼuk jnopbetik skʼoplal li bendisionetik yakʼojbutike. Mi jech ta jpastike, li Jeovae tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox xijtun ta stojolal mu ventauk li kʼusi ta jnuptantike.