1. ¿Kʼu yelan stalelal li buchʼu oy xkʼuxul yoʼontone, xchiʼuk buchʼu jech laj yakʼ ta ilel?

 KʼALAL chkaltik ti oy xkʼuxul yoʼonton li jun krixchanoe, ta van xkaltik xtok ti lek yoʼontone xchiʼuk ti snaʼ xakʼ li kʼusitik oy yuʼune. Jaʼ van chtal ta joltik li jun jsamaria vinik ti laj yalbe skʼoplal Jesuse. Li vinik taje kʼuxubaj ta yoʼonton li jun juda vinik ti laj ta j-elekʼe. Vaʼun, oy kʼusi la spas ta slekil yoʼonton sventa skʼelik li vinike (Luk. 10:29-37). Li lokʼolkʼop liʼe chakʼ kiltik jtos stalelal Dios ti toj kʼupil sbae, ti skotol kʼakʼal chakʼbutik ta ilele xchiʼuk ti jaʼ svinajeb ti chkʼanvane: jaʼ li xkʼuxul yoʼontone.

2. ¿Kʼuxi yan chichʼ akʼel ta ilel li xkʼuxul oʼontonale?

² Kʼalal muʼyuk chkakʼbetik stoj smul li buchʼu sta-oe, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel xtok ti oy xkʼuxul koʼontontike. Jaʼ jech yakʼoj ta ilel ti oy tajek xkʼuxul yoʼonton ta jtojolaltik li Jeovae, yuʼun xi laj yal li jun jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Maʼuk jech spasojbutik ti kʼu yelan jmultike» (Sal. 103:10). Akʼo mi jech, tsots chakʼbe mantal bakʼintik li buchʼu tspas smule.

3. ¿Kʼusi ta jtakʼtik li ta xchanobil liʼe?

³ Li ta xchanobil liʼe, ta jtakʼtik batel ta Vivlia li sjakʼobiltak liʼe: ¿kʼu yuʼun chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton li Jeovae?, ¿mi xuʼ van xakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton xtok li buchʼu tsots chakʼ mantale? xchiʼuk ¿kʼusi tskoltautik sventa oyuk xkʼuxul koʼontontike?

4. ¿Kʼu yuʼun chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton li Jeovae?

⁴ Jaʼ ta skoj ti chkʼanvane. Li jtakbol Pabloe xi la stsʼibae: «Lek tajek chkʼuxubinvan li Diose». Kʼalal jech laj yale, jaʼo yakal chalbe skʼoplal ti Diose chakʼbe xkuxlejalik ta vinajel  li junantik yajtuneltak ti maʼuk tukʼil krixchanoetike (Efes. 2:4-7). Pe li Diose maʼuk noʼox chakʼbe yil xkʼuxul yoʼonton li buchʼutik chbatik ta vinajele. Xi laj yal li Davide: «Li Jeovae toj lek yoʼonton ta stojolal skotol xchiʼuk lek jamal xvinaj xkʼuxul yoʼonton ta skotol li kʼusitik spasoje» (Sal. 145:9). Ta skoj ti skʼanojutik li Jeovae, chakʼbutik ta ilel xkʼuxul yoʼonton kʼalal sta-o chile.

5. ¿Kʼuxi laj yakʼ venta Jesus ti oy xkʼuxul yoʼonton li Jeovae?

⁵ Li Jesuse snaʼoj ti lek tajek chaʼi yakʼel ta ilel xkʼuxul yoʼonton li Jeovae. Kʼalal skʼan toʼox xtal ta balumile, ta smilal xa noʼox jabil te la xchiʼin ta vinajel li Stote (Prov. 8:30, 31). Ep ta velta laj yil kʼuxi laj yakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton li jmulavil krixchanoetike (Sal. 78:37-42). Kʼalal la xchanubtas li yantike, ep ta velta laj yal ti oy tajek xkʼuxul yoʼonton li Stote.

6. ¿Kʼusi lokʼolkʼop laj yal Jesus ti chakʼ kiltik ti oy xkʼuxul yoʼonton li Stote?

⁶ Jech kʼuchaʼal la jchantik li ta xchanobil echʼe, li Jesuse laj yal jun lokʼolkʼop ta sventa jun chʼayemal kerem yoʼ xakʼ kiltik ti lek snaʼ xakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton li Jeovae. Li kerem taje lokʼ batel ta sna xchiʼuk «laj yixtolan skotol li kʼusitik oy yuʼune, yuʼun muʼyuk xa noʼox spajeb li kʼusitik la spase» (Luk. 15:13). Ta mas tsʼakale, laj yikta li xchopol kuxlejale, la sbikʼtajes sba, vaʼun sut batel ta sna. ¿Kʼusi la spas li stote? Ta ora noʼox laj yakʼ venta kʼu yelan laj yaʼi sba stot li kereme. Xi laj yal li Jesuse: «Kʼalal nom to skʼan xkʼote, taat ta ilel yuʼun li stote, kʼuxubaj ta yoʼonton xnichʼon li totile, bat snup ta be ta anil, la smey xchiʼuk la skʼunil tsʼutsʼ». Li totile muʼyuk la xkʼexlaltas li skereme, yuʼun laj yakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton, laj yakʼ ta perton xchiʼuk laj yakʼ ti sutuk talel yan velta li ta snae. Ep kʼusitik chopol la spas li kereme, pe ta skoj ti la sutes yoʼontone, akʼat ta perton yuʼun li stote. Li jkʼuxubinvanej totil ta lokʼolkʼope jaʼ skʼoplal li Jeovae. Kʼalal jech laj yal li Jesuse, laj yakʼ ta aʼiel ti Jeovae oy ta yoʼonton chakʼ ta perton li buchʼutik tsutes yoʼontonik ta melele (Luk. 15:17-24).

7. ¿Kʼuxi xvinaj ti toj pʼij li Jeova kʼalal chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone?

⁷ Jaʼ ta skoj ti toj pʼije. Skotol li kʼusitik chkʼot ta nopel yuʼun Jeovae jaʼ sventa stabe sbalil li spasbentake. Xi chal li Vivliae: «Li pʼijilal ta toyole [...] lek xkʼuxubinvan  xchiʼuk lek chakʼ sat» (Sant. 3:17). Jech kʼuchaʼal jun jkʼanvanej totile, li Jeovae snaʼoj ti tstabe sbalil xnichʼnabtak kʼalal chak’ ta ilel xkʼuxul yoʼontone (Sal. 103:13; Is. 49:15). Taje ch-akʼbat spatobil yoʼontonik li xnichʼnabtake akʼo mi jmulaviletik. Ta skoj ti toj echʼ xa noʼox pʼij li Jeovae, chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton kʼalal sta-o chile. Pe ta spʼisol noʼox tspas xtok un, muʼyuk ti te xa noʼox skʼeloj o ti lek xa chil kʼalal oy kʼusi chopol tspasike.

8. ¿Kʼusi skʼan xichʼ pasel bakʼintik, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁸ Jnoptik noʼox ti oy jun ermano ti yolbaj xa tspas smule, ¿kʼusi van chichʼ pasel kʼalal jech chkʼot ta pasele? Xi akʼbat snaʼ yuʼun Dios li jtakbol Pabloe: «Mu xa me xachiʼinik [...] li buchʼu jech taje» (1 Kor. 5:11). Li jmulaviletik ti mu sutes yoʼontonike chichʼik lokʼesel li ta tsobobbaile. Taje jech chichʼ pasel sventa xichʼik chabiel li ermanoetik ti tukʼ yakʼoj sbaike xchiʼuk sventa xvinaj ti chʼul li Jeovae. Pe junantike chalik ti maʼuk svinajeb ti oy xkʼuxul yoʼonton Dios kʼalal oy buchʼu chichʼ lokʼesel ta tsobobbaile. Jkʼeltik batel mi jaʼ jech taje.

9, 10. 1) Jech kʼuchaʼal chal Ebreos 12:5 xchiʼuk 6, ¿kʼuxi jnaʼojtik ti jaʼ svinajeb xkʼuxul oʼontonal kʼalal oy buchʼu chichʼ lokʼesel ta tsobobbaile? 2) ¿Kʼusi skoʼoltasobil tskoltautik ta yaʼibel smelolal?

⁹ Kʼalal chichʼ alel ta junuk tsobajel ti «maʼuk xa stestigo Jeova» li buchʼu jkʼanojtike, chkat-o tajek koʼontontik. Xuʼ van ta jnoptik mi lek van ti laj yichʼ lokʼesel ta tsobobbaile. ¿Mi ta melel jaʼ svinajeb xkʼuxul oʼontonal kʼalal oy buchʼu chichʼ lokʼesel ta tsobobbaile? Jaʼ. Mi ta xichʼ tukʼibtasel li buchʼu sta-oe, jaʼ te chvinaj ti pʼijutik, ti oy xkʼuxul koʼontontik xchiʼuk ti jnaʼ xijkʼanvane (Prov. 13:24). Li buchʼu mu sutes yoʼonton ta melele, ¿mi ta van xkoltaat sventa sjel stalelal kʼalal chichʼ lokʼesel ta tsobobbaile? Tana. Ep ti buchʼutik tsots toʼox la spas smulike jaʼ koltaatik-o sventa xvul xchʼulelik, sjel stalelalik xchiʼuk ti sutik talel ta stojolal Jeova kʼalal tsots akʼbatik mantal yuʼun li moletike (kʼelo Ebreos 12:5, 6).

¹⁰ Jnopbetik skʼoplal li skoʼoltasobil liʼe. Jun jkʼelchije chakʼ venta ti ip jkot yuni chije. Snaʼoj ti skʼan xchʼak lokʼel ta stojolal li yan chijetik sventa xpoxtae. Li uni chijetike jaʼ lek chaʼiik ti te xchiʼukik li yantike xchiʼuk mu skʼupinik kʼalal chichʼik chʼakel lokʼele. Kʼalal chchʼak lokʼel ta stojolal xchiʼiltak li jkot chij ti ipe, ¿mi jaʼ skʼan xal ti muʼyuk kʼux ta yoʼontone? Moʼoj, yuʼun snaʼoj ti mi la xchʼak lokʼele, jaʼ jech muʼyuk ch-ipajik-o li yan chijetike xchiʼuk jaʼ jech chchabianan-o (koʼoltaso xchiʼuk Levitiko 13:3, 4).

11. 1) ¿Kʼusi xkoʼolaj-o li buchʼu chichʼ lokʼesel ta tsobobbail xchiʼuk li jkot chij ti ipe? 2) ¿Kʼusitik koltael xuʼ staik li buchʼutik lokʼemik ta tsobobbaile?

¹¹ Li buchʼu chichʼ lokʼesel ta tsobobbaile xkoʼolaj kʼuchaʼal li uni chij taje, yuʼun ip ta mantal (Sant. 5:14). Kʼalal chij-ipaj ta mantale, xkoʼolaj kʼuchaʼal junantik chamel ti xuʼ xkuchinik li yantike. Jaʼ yuʼun, bakʼintike skʼan xichʼ chʼakel lokʼel ta stojolal ermanoetik li jun krixchanoe. Kʼalal jech chichʼ pasele, jaʼ svinajeb ti skʼanoj Jeova li buchʼutik tukʼ yakʼoj sbaike xchiʼuk xuʼ jaʼ te xvul-o xchʼulel li buchʼu spasoj smule. Xuʼ xkʼotilan-o ta tsobajeletik akʼo mi lokʼem ta tsobobbail. Taje jaʼ chkoltaat ta mantal xchiʼuk xuʼ stsatsub-o li xchʼunel yoʼonton yan veltae. Jech xtok, xuʼ skʼan li vunetik sventa xchanunaj xchiʼuk ti skʼel li JW Broadcasting^®. Kʼalal chilik moletik ti yantik chjel batel stalelale, xuʼ stojobtasik  bakʼintik xchiʼuk xakʼbeik beiltasel sventa stsatsub ta mantal xchiʼuk ti xkʼot ta stestigo Jeova yan veltae. b

12. Li moletike, ¿kʼuxi chakʼbeik ta ilel kʼanelal xchiʼuk xkʼuxul oʼontonal li buchʼu mu sutes yoʼontone?

¹² Skʼan teuk ta joltik ti jaʼ noʼox chichʼik lokʼesel ta tsobobbail li buchʼutik mu sutes yoʼontonike. Li moletik ta tsobobbaile snaʼojik ti skʼan lek snopbeik skʼoplal li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike. Te ta sjolik xtok ti jaʼ noʼox chtukʼibtasvan Jeova ti bu kʼalal jtatik-oe (Jer. 30:11). Skʼanoj li yermanotakike xchiʼuk mu skʼanik ti mu xa lekuk xil sbaik xchiʼuk li Jeovae. Pe bakʼintike skʼan slokʼesik ta tsobobbail li buchʼu la spas mule. Taje jaʼ jech chakʼik ta ilel kʼanelal xchiʼuk xkʼuxul oʼontonal.

13. ¿Kʼu yuʼun la slokʼesik ta tsobobbail li jun ermano ta Korintoe?

¹³ Li ta baʼyel sigloe, oy kʼusi la spas li jtakbol Pablo kʼalal laj yaʼi ti oy jun ermano ta Korinto ti oy kʼusi chopol tspas ti muʼyuk sutesoj yoʼontone. Li ermano taje yakal chmulivaj, yuʼun xchiʼinojbe ta naklej li yajnil stote. ¡Toj echʼ xa noʼox chopol! Li Jeovae xi xa onoʼox yalojbe ta voʼne li j-israeletike: «Li vinik ti chchiʼinbe ta vayel yajnil stote chakʼ ta kʼexlal li stote. Persa skʼan xichʼ milel xchaʼvoʼalik» (Lev. 20:11). Li Pabloe mu stakʼ xalbe li tsobobbail ta Korinto ti akʼo smilik li vinik taje, pe laj yalbe ti skʼan slokʼesik li ta tsobobbaile. Li stalelal jmulavil vinik taje yakal xa ox tsokes li tsobobbaile, yuʼun oy xa ox junantik ti tsnopik ti mu toj chopoluk li mulil taje (1 Kor. 5:1, 2, 13).

14. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton Pablo ta stojolal li vinik ti lokʼesbil ta tsobobbaile, xchiʼuk kʼu yuʼun? (2 Korintios 2:5-8, 11).

¹⁴ Ta mas tsʼakale, li Pabloe laj yaʼi ti sjeloj xa stalelal li vinik taje xchiʼuk ti sutesoj xa yoʼonton ta melele. Akʼo mi laj xa ox sokesbe skʼoplal li tsobobbaile, li Pabloe laj yalbe moletik ti mu skʼan ti jpʼel xa xal ta stojolal li vinik taje. Xi to laj yalanbee: «Ta slekil avoʼontonik xavakʼik ta perton xchiʼuk patbeik yoʼonton». Xi laj yalbe ti kʼu yuʼun skʼan jech spasike: «Sventa mu xlubtsanat ti chat tajek yoʼontone». Li Pabloe kʼuxubaj ta yoʼonton li vinik ti la sutes yoʼontone, yuʼun mu skʼan ti snop ti mu xa sta-o xichʼ akʼel ta perton ta skoj ti chat  tajek yoʼonton xchiʼuk ti oy tajek smul chaʼi sbae (kʼelo 2 Korintios 2:5-8, 11).

15. ¿Kʼuxi ta smelolal noʼox chakʼik mantal xchiʼuk chakʼik ta ilel xkʼuxul yoʼontonik li moletike?

¹⁵ Li moletik ta tsobobbaile toj lek xaʼiik yakʼel ta ilel xkʼuxul yoʼontonik jech kʼuchaʼal tspas li Jeovae. Tsots chakʼik mantal kʼalal skʼan chilike, pe chakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontonik xtok mi jech sta-o chilike. Mi muʼyuk tstukʼibtasik li buchʼu la spas smule, muʼyuk chakʼik ta ilel xkʼuxul oʼontonal, yuʼun xkoʼolaj ti lek noʼox chilik li kʼusi tspase. Pe ¿mi jaʼ noʼox skʼan xakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontonik li moletik ta tsobobbaile?

16. Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 21:13, ¿kʼusi tspasbe Jeova li buchʼutik mu xakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone?

¹⁶ Jkotoltik ta jkʼantik ti oyuk xkʼuxul koʼontontik kʼuchaʼal li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun muʼyuk chchikintabe s-orasion li buchʼu mu xakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton li yantike (kʼelo Proverbios 21:13). Ta skoj ti ta jkʼantik ti akʼo xchikinta j-orasiontik li Jeovae, skʼan me jkʼel jbatik ti mu toj tsotsuk koʼontontik ta stojolal li yantike. Muʼyuk ta jmak jchikintik «kʼalal xvokolet tskʼan koltael li buchʼu abol sbae», yuʼun ta jkoltatik. Jech xtok, tsots skʼoplal chkiltik li pʼijubtasel chal Vivlia liʼe: «Muʼyuk me xkʼuxul oʼontonal chichʼ chapanel li buchʼu muʼyuk chkʼuxubinvane» (Sant. 2:13). Mi bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk mi te ta joltik ti ta jkʼantik akʼbel iluk xkʼuxul oʼontonal eke, mas me kʼun chkaʼitik ta yakʼbel ta ilel li yantike. Pe mas to jech skʼan jpasbetik li buchʼu tsutes yoʼonton xchiʼuk ti tsut talel ta tsobobbaile.

17. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton li ajvalil Davide?

¹⁷ Li Vivliae chalbe skʼoplal junantik krixchanoetik ti chakʼ kiltik ti skʼan oyuk xkʼuxul koʼontontik xchiʼuk ti mu tsotsuk koʼontontik ta stojolal li yantike. Jnopbetik skʼoplal li ajvalil Davide. Ep ta velta laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton. Akʼo mi tskʼan ox chmilat yuʼun li Saul ti jaʼ li ajvalil tʼujbil yuʼun Diose, li Davide laj yakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton. Muʼyuk lokʼ ta yoʼonton tspak skʼoplal o ti oy kʼusi chopol tspasbee (1 Sam. 24:9-12, 18, 19).

18, 19. ¿Bakʼin ti muʼyuk laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton li Davide?

¹⁸ Akʼo mi jech, li Davide mu skotoluk velta laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton. Jech kʼuchaʼal liʼe, jun veltae, chopol kʼoptaat yuʼun Nabal ti jaʼ jun simaron vinike xchiʼuk albat ti muʼyuk ch-akʼbat sveʼelik li David xchiʼuk li sviniktake. Kap tajek li Davide xchiʼuk laj yal ti tsmil li Nabal xchiʼuk skotol li buchʼutik te oy ta snae. Koliyal li yajnil Nabal ti Abigail sbi ti ta anil noʼox oy kʼusi la spase, ti oy slekil yoʼonton xchiʼuk smalael yuʼune, li Davide muʼyuk la smal chʼichʼ (1 Sam. 25:9-22, 32-35).

¹⁹ Li j-alkʼop Natane laj yalbe David ti oy jun jkʼulej vinik ti laj yelkʼanbe yuni chij jun vinik ti abol tajek sbae. Li Davide solel kap tajek sjol, vaʼun xi laj yale: «¡Jamal chkal ta  skoj kuxul Jeova ti persa skʼan xcham ti jech la spas li vinik taje!» (2 Sam. 12:1-6). Li Davide snaʼoj ti chal ta Mantal ti mi oy buchʼu laj yelkʼan jkot chije, skʼan chankot xakʼbe xkʼexol (Eks. 22:1). Pe kʼalal laj yal ti sta-o xichʼ milel li vinik taje, chjelav xa ta mas xtok. Li skoʼoltasobil laj yal Natane jaʼ sventa xaʼi David ti mas to chopolik li kʼusitik spasojane. Li Jeovae mas to ep laj yakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton li Davide ti jaʼ mu sta ti kʼu yepal laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton David ta stojolal li vinik laj yalbe skʼoplal Natane (2 Sam. 12:7-13).

20. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la spas Davide?

²⁰ Kʼalal muʼyuk la spajes skʼakʼal yoʼonton li Davide, laj yal ti sta-o xichʼ milel li Nabal xchiʼuk li sviniktake. Ta tsʼakal xtoke, ta anil noʼox laj yal ti sta-o xichʼ milel li vinik laj yalbe skʼoplal Natane. Akʼo mi toj lek yoʼonton li Davide, ¿kʼu yuʼun muʼyuk laj yakʼbe ta ilel slekil yoʼonton li vinik laj yalbe skʼoplal Natane? Skʼan jnoptik ti kʼu yelan chaʼi sba li Davide, yuʼun li vaʼ orae, jaʼo oy smul chaʼi sba. Kʼalal muʼyuk xkʼuxul koʼontontik ta stojolal li yantike, jaʼ senyail ti muʼyuk lek oyutik ta mantale. Li Jesuse xi pʼijubtasvane: «Mu xa xatikʼik mulil sventa mu xavichʼ tikʼbel amulik ek, yuʼun ti kʼu yelan chatikʼik mulile jaʼ jech chavichʼ tikʼbel amulik ek» (Mat. 7:1, 2). Jaʼ yuʼun, mu me toj tsotsuk koʼontontik ta stojolal li yantike, mas lek kakʼtik persa ta yakʼel ta ilel xkʼuxul koʼontontik jech kʼuchaʼal tspas li Jdiostike.

21, 22. ¿Kʼutik yelan xuʼ xkakʼtik ta ilel xkʼuxul koʼontontik?

²¹ Kʼalal oy xkʼuxul koʼontontike, maʼuk noʼox kʼux chkaʼibetik svokol li yantike, yuʼun ta jkoltatik xtok. Jaʼ yuʼun, xuʼ jkʼeltik buchʼutik xuʼ jkoltatik li ta kutsʼ kalaltike, li ta tsobobbaile o kʼalal ta jcholtik mantale. Ep me kʼusitik xuʼ jpastik sventa xkakʼbetik iluk xkʼuxul koʼontontik. ¿Mi kaʼiojtik ti oy buchʼu skʼan patbel yoʼontone? ¿Mi xuʼ van oy buchʼu xkichʼbetik batel sveʼel o ti yan kʼuxi xuʼ jkoltatike? ¿Mi oy van buchʼu jaʼ to sut talel ta mantal ti tskʼan junuk yamigo sventa xpatbat yoʼontone? ¿Mi xuʼ van xbat kalbetik lekil aʼyej li yan krixchanoetike? Taje xuʼ jaʼ jech chkakʼbetik yilik xkʼuxul koʼontontik (Job 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Sant. 1:27).

²² Mi te noʼox jsatike, chkakʼtik venta ti ep bu xuʼ xkakʼtik ta ilel xkʼuxul koʼontontike. Mi jech ta jpastike, chmuyubaj me kuʼuntik li Jtotik ta vinajel ti jaʼ jun Dios ti lek tajek chkʼuxubinvane.