Li yochebal stiʼ temploe jaʼ li ochebal sventa xij-och li ta Chʼul kuartoe. ¿Kʼu smukʼul pasbil? Kʼalal muʼyuk toʼox achʼubtasbil li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil ta español ta 2023, xi toʼox chal li 2 Kronikas 3:4: «Li yochebal stiʼe jaʼ 20 xukʼubil sjamlej, jech sjamlej kʼuchaʼal li nae. Jaʼ 120 xukʼubil li stayleje». Junantik Vivlia xtoke jaʼ jech chal ek ti «120 xukʼubil staylej» li yochebal temploe. Taje jaʼ skʼan xal ti xkoʼolaj ta jun torre ti 53 metro stayleje.

Pe kʼalal laj yichʼ achʼubtasel li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil ta español ta 2023, xi xa chale: «Jaʼ 20 xukʼubil li stayleje», jaʼ xkaltik, 9 metro staylej. a Kalbetik batel skʼoplal ti kʼu yuʼun laj yichʼ jelele.

Li ta yan loʼil ti xkoʼolajtik li kʼusi chal 1 Reyese muʼyuk chal ti kʼu staylej li yochebal temploe. Jech kʼuchaʼal li 1 Reyes 6:3 li ta Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil ta españole, li Jeremiase jaʼ noʼox chal ti kʼu sjamleje, ti kʼu snatile, pe muʼyuk chal ti kʼu stayleje. Laje, li ta kapitulo 7 te to chal batel mas li kʼusitik oy li ta temploe, jech kʼuchaʼal li mukʼta yavil voʼ ti Nab ta kovre laj yakʼbeik sbie, li lajunkot karetiyae xchiʼuk li chib oy ta unijesbil kovre pasbile ti te oy ta yeloval li yochebal temploe (1 Rey. 7:​15-37). Ti jechuk ta melel ti 50 metro staylej li yochebal stiʼ temploe, jaʼ mas toyol xvinaj jechuk kʼuchaʼal sjunul li temploe. Ti jechuk stayleje, ¿kʼu yuʼun muʼyuk laj yal li Jeremiase? Jech xtok, kʼalal echʼem xa ox jayibuk sigloe, junantik j-al-loʼiletik ti jaʼik judaetike laj yalik ti maʼuk mas toyol xvinaj ta sjunul templo li yochebale.

Junantik pʼijil krixchanoetike chalik ti 120 xukʼubil staylej jechuk li yochebal temploe ta xlom ti jechuke. Li ta voʼnee, kʼalal tsvaʼanik li mukʼtikil tayal naetike, tstunesik tonetik xchiʼuk ladriyoetik jech kʼuchaʼal pasbil li yochebal temploetik ta Ejiptoe, yuʼun jaʼ mas jamal chakʼbeik li snaklebe xchiʼuk ta kʼunkʼun tstsʼukpʼij yuʼunik muyel. Pe jaʼuk li templo la spas Salomone, mu jechuk laj yichʼ pasel. Junantik pʼijil krixchanoetike chalik ti kʼajomal noʼox van vakib xukʼubil spimil li yibeltak yochebal temploe, jaʼ xkaltik, 2.7 metro. Li Theodor Busink ti chanem lek ta skʼelbel skʼoplal li voʼneal naetike, xi laj yale: «Mi la jtsaktik ta venta kʼu spimil li yibeltak yochebal stiʼ temploe, mu xkuch yuʼun jechuk ti 120 xukʼubil staylej laj yichʼ pasele».

Yikʼaluk van muʼyuk lek laj yichʼ lokʼtael li kʼusi chal ta 2 Kronikas 3:4. Akʼo mi oy junantik voʼneal tsʼibetik chal «120 xukʼubil» xchiʼuk «20 xukʼubil» jech kʼuchaʼal li Códice alejandrino ti leʼ xa mas 1500 jabil laj yichʼ tsʼibaele xchiʼuk li Códice ambrosiano ti leʼ xa mas ta 1400 jabil laj yichʼ tsʼibaele, ¿kʼu yuʼun ti jelel laj yichʼ tsʼibaele? Yuʼun li ta ebreo kʼop ti «sien» xchiʼuk ti «xukʼubil» xie, xkoʼolajtik ta tsʼibael. Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yichʼ lokʼtaele, yikʼaluk van oy buchʼu «120» laj yil, pe ti «20 xukʼubil» jechuke.

Lek onoʼox ti xkakʼ kipaltik ta yaʼibel smelolal ti kʼu smukʼul laj yichʼ pasel li yochebal stemplo Salomone. Pe li kʼusi mas tsots skʼoplal skʼan xkiltike, jaʼ li senyail ti kʼu yuʼun laj yichʼ pasel li temploe, yuʼun jaʼ skʼan xal li mukʼta templo ta mantale. ¡Ta jtojbetik tajek ta vokol Jeova ti laj yikʼ tal skotol yajtuneltak sventa jmojuk xkichʼtik ta mukʼ li ta templo ta mantale! (Ebr. 9:​11-14; Apok. 3:12; 7:​9-17).