Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

MANTAL TA SLIKEBALTIK PAJINA: ¿KʼU YUʼUN LAJ YIL SVOKOL XCHIʼUK CHAM LI JESUSE?

¿Mi kʼot ta pasel ta melel?

¿Mi kʼot ta pasel ta melel?

Li ta sjabilal 33, laj ta milel li Jesus ti likem ta Nazarete. Laj yalik ti la stoy sba ta stojolal ajvalile, ti muʼyuk xa noʼox smelolal kʼu yelan la smajike, ti la sjokʼanik ta jtel teʼe xchiʼuk ti toj chopol xa noʼox kʼu yelan la smilike. Akʼo mi jech, li Diose la xchaʼakʼbe li xkuxlejale xchiʼuk 40 kʼakʼal ta mas tsʼakale, bat ta vinajel.

Li labal sba loʼil liʼe, te ta jtatik li ta chanib Evanjelioetik ta Achʼ Testamento o ta Tsʼibetik ta Griego Kʼop ti chalbe skʼoplal Kristoe. Pe, ¿mi kʼot van ta pasel skotol taje? Li sjakʼobil liʼe toj tsots skʼoplal ti xichʼ takʼele, yuʼun mi jaʼ noʼox jun loʼile, li xchʼunel yoʼontonik li yajtsʼaklomtak Kristoe muʼyuk sbalil ta melel xchiʼuk li spatobil oʼontonal ta sventa li kuxlejal sbatel osil ta jun achʼ balumile xkoʼolaj noʼox kʼu chaʼal jun vaychil un bi (1 Korintios 15:14). Vaʼun chaʼa, mi jech kʼot ta pasel ta melele, oy me kʼusi kʼupil sba xuʼ jpat-o koʼontontik ta tsʼakal. Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿mi melel o jecheʼ loʼil noʼox li kʼusi chal Evanjelioe?

LI KʼUSI CHAL LOʼIL KUXLEJALILE

Li Evanjelioetike toj lek laj yichʼ kʼelel kʼalal laj yichʼ tsʼibaele, mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li loʼiletik ti mu meleluke. Jech kʼuchaʼal liʼe, tsʼibabil lek komel sbiik li krixchanoetik ti chalbeik skʼoplal lek li j-al-loʼiletike xchiʼuk lumetik ti xuʼ to xbat svulaʼanik li butik kʼot ta pasel taje (Lukas 3:1, 2, 23).

Chalbeik skʼoplal Jesus ek li jtsʼibajometik ta siglo 1 xchiʼuk 2. * Ti kʼu yelan laj yichʼ milel Jesuse, jaʼ onoʼox jech kʼuchaʼal chal li Evanjelioetike, jaʼ jech kʼuchaʼal chmilvanik li jromail krixchanoetik li vaʼ kʼakʼale. Jech noxtok, li kʼusitik kʼot ta pasele maʼuk jutbil kʼop xchiʼuk jamal laj yalik, yuʼun te laj yalik xtok li kʼusitik chopol kʼot ta pasel yuʼunik junantik yajtsʼaklomtake (Mateo 26:56; Lukas 22:24-26; Juan 18:10, 11). Liʼe jaʼ chakʼ ta ilel ti jtsʼibajometik yuʼun Evanjelioe jaʼ melel li kʼusi laj yalike xchiʼuk lek tajek laj yalbeik skʼoplal li Jesuse.

¿MI CHAʼKUXI VAN LI JESUSE?

Akʼo mi jutuk mu skotol krixchanoetik xchʼunojik ti kuxi ta melel ta balumil li Jesuse, oy buchʼutik mu xchʼunik lek ti chaʼkuxie. Yuʼun kʼalal ta yajtakboltak muʼyuk toʼox la xchʼunik ek (Lukas 24:11). Pe kʼalal laj yilik Jesus ta jujuntal ti chaʼkuxiem xae xchiʼuk ti laj yilik junantik velta ek li yan jtakboletike, la xchʼunik ta melel. Jun veltae mas ta 500 krixchanoetik laj yilik (1 Korintios 15:6).

Tsots yoʼonton laj yalbeik batel skotol krixchanoetik ti chaʼkuxiem xa li Jesuse, akʼo mi jaʼ li buchʼutik la smilik li Jesuse xchiʼuk ti laj yakʼik-o ta vokol xkuxlejalik o xichʼik-o chukele (Echos 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32). ¿Mi laj van yakʼik ta vokol xkuxlejalik ti muʼyukuk xchʼunojik ta melel ti chaʼkuxi li Jesuse? Muʼyuk. Yuʼun xchʼunojik ta melel ti chaʼkuxi li Jesuse, jaʼ yuʼun, ep la xchʼunik ta voʼne xchiʼuk li avie.

Li loʼiletik ta sventa slajel xchiʼuk xchaʼkuxesel Jesus ti chal li Evanjelioetike, te chakʼ lek ta ilel ti jaʼ melel loʼiletike xchiʼuk ti xuʼ jpat koʼontontik ta sventa li loʼiletik ti chalbe skʼoplal Jesuse. Mi lachan li loʼiletik taje, jaʼ te chavil ti kʼot ta pasel ta melele. Pe li kʼusi mas tskoltaot ta yaʼibel smelolale jaʼ ti kʼu yuʼun kʼot ta pasele. Li ta yan xchanobil chtale te chalbe mas smelolal.

^ par. 7 Li Tácito ti vokʼ te van ta sjabilal 55, xi la stsʼibae: «Li Kristoe, ti bu lokʼem tal sbiik [li yajtsʼaklomtak Kristoe], jaʼo la smilik kʼalal ch-ajvalilaj li Poncio Pilatoe xchiʼuk kʼalal jaʼo ochem ta mukʼta ajvalil li Tiberioe». Yan jtsʼibajometik ti laj yalbeik skʼoplal Jesuse, jaʼ li jromail vinik ti Suetonio sbie, li j-al-loʼil judío ti Josefo sbie (ta siglo 1), Plinio el Joven, ti jaʼ ajvalil ta Bitiniae (slikebaltik siglo 2).