SVENTA TOTIL MEʼILETIK
7. Akʼbo xchan lekil talelaletik
¿KʼUSI SMAKOJ?
Li lekil talelaletike jaʼ li kʼusi tsbeiltas batel jkuxlejaltike. ¿Mi chavakʼ persa sventa meleluk xanaʼ xakʼopoj? Mi jaʼ jeche, oy van ta avoʼonton ti jaʼuk jech xchanik li avalab anichʼnab eke.
Li buchʼu lek stalelale baxbol ta abtel xtok, mu snaʼ xtʼujvan xchiʼuk tstsakvan ta venta. Taje mas kʼun ta pasel kʼalal jaʼ to chchʼiik tale.
BEILTASEL TA VIVLIA: «Chanubtaso bu beal skʼan stam batel li kereme; vaʼun muʼyuk chkʼejpʼuj lokʼel ta be akʼo mi mol xa ox» (Proverbios 22:6).
¿KʼU YUʼUN TSOTS SKʼOPLAL?
Li lekil talelaletike mas to tsots skʼoplal avi ti kʼusiuk xa noʼox ta xchʼay koʼontontike. Xi chal jun meʼil ti Karyn sbie: «Ta skoj li selularetik, tavletaetik o yan kʼusitike, li ololetike xuʼ oy kʼusi chopol xchanik ta kʼusiuk noʼox ora. Xuʼ van mu xkakʼtik venta ti oy kʼusi chopol yakal tskʼelik manchuk mi te jchiʼuktik».
BEILTASEL TA VIVLIA: Li yijil krixchanoetike «lek chchanubtas snopbenik kʼalal tstunesike, taje jaʼ sventa xkʼel yuʼunik li kʼusi tukʼe xchiʼuk li kʼusi muʼyuk tukʼe» (Ebreos 5:14).
Skʼan xijtsakvan ta mukʼ. Tsots skʼoplal ti jnaʼuk xkaltik «avokoluk», «kolaval» xchiʼuk ti oyuk ta koʼontontik li yantike, yuʼun li krixchanoetik avie jaʼ xa batem ta yoʼontonik yilel li selularik, stavletaik o yan kʼusitike.
BEILTASEL TA VIVLIA: «Li kʼusitik chakʼan akʼo spasboxuk li krixchanoetike jechuk me xapasbeik ek» (Lukas 6:31).
¿KʼUSI STAKʼ XAPAS?
Jamal xaval kʼusi talelaletik lek chavil. Akʼbil xa venta ti jaʼ chkoltaatik epal kerem tsebetik sventa mu xmulivajik mi lek jamal chichʼ alel ta yut na ti chopol mi jech tspasike.
LI KʼUSI XUʼ XAPASE: Mi la avilik junuk notisiae, xuʼ jaʼo xaloʼiltaik li kʼusi sventa talelale. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi la avilik junuk notisia ti bu chakʼ ta ilel ti tskontrain sbaike, xuʼ xi xavale: «¡Muʼyuk xa noʼox smelolalik chkil! ¿Kʼu yuʼun xanaʼ ti jech stalelal junantik krixchanoetike?».
«Sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel yuʼunik li alab nichʼnabiletike, baʼyel skʼan snaʼik li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopole» (Brandon).
Chanubtaso sventa stsakvanik ta mukʼ. Akʼo mi kʼoxik to, x˗al xa me yuʼunik «avokoluk» xchiʼuk «kolaval» xchiʼuk ti xakʼik ta ilel ti oy ta yoʼontonik li yantike. Xi chal li livro Parenting Without Borders (Padres sin fronteras): «Mi te ta sjol ololetik ti maʼuk mas tsots skʼoplalike, mas oy ta yoʼontonik skoltael li yantike, yuʼun snaʼoj ti tsots skʼoplal ek li yutsʼ yalalike, li xchiʼiltakik ta chanune xchiʼuk li buchʼutik ta sparajee».
LI KʼUSI XUʼ XAPASE: Akʼo spas junantik abtelaletik li avalab anichʼnabik sventa xakʼ ta yoʼontonik skoltael li yantike.
«Mi la xchanik spasel abtelaletik ta yut na li avalab anichʼnabike, muʼyuk me vokol chaʼiik ta spasel kʼalal mi nakiik xa stukike. Yuʼun nopem xa xaʼiik spasel li kʼusi sbainojike» (Tara).
