Li Naciones Unidase tspakbe skʼoplal li kʼusi chalik «li jnaklejetik ta spʼejel balumile». Tskʼanik ti akʼo komon jkolta jbatik ta spʼejel balumile, ti xichʼ tsakel ta venta li sderecho krixchanoetike xchiʼuk ti xichʼuk chabiel li osil balumile. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun «muʼyuk spajeb ti chjel xkʼixnal sikil li balumile, ti xchapoj lek skʼopik chmajvanik o chmilvanike, li pʼajbaile, li paskʼopetik ti muʼyuk xchapanobile, ti chjatavik lokʼel ta sna li krixchanoetike, li terrorismoetik ta spʼejel balumile, li chameletik ta infeksion xchiʼuk yan kʼusitik» jech kʼuchaʼal la stsʼiba li Maher Nasser li ta revista Crónica ONU.

Oy onoʼox krixchanoetik ti ep kʼusitik spasojik xchiʼuk skoltaojik li kʼusi tspas ajvaliletike. Jaʼ jech spasoj li Dante ta italia ti jaʼ filosofo, j-alnichimalkʼop xchiʼuk politikoe (1265-1321) xchiʼuk li Albert Einstein ti chchanbe skʼoplal kʼu yelan pasbil xchiʼuk kʼuxi ch-abtej skotol li kʼusitik oye (físico) (1879-1955). Li Dantee jamal laj yal ti mu la stakʼ jun koʼonton xijkuxi ta skoj ti xchʼakoj sbaik li krixchanoetik ta skoj li politikae. Laj yal xtok li kʼusi yaloj xa onoʼox li Jesuse, ti «skotol li ajvalilal ti xchʼakoj sba xchiʼuk ti skontrainoj sba stuke ta xlaj» (Lukas 11:17).

Kʼalal mu toʼox jaluk yechʼel ti la stʼomesik chaʼpʼej vomba atomika li ta Xchibal Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile, li Einstein la stsʼibabe batel jlik karta li buchʼutik te ch-abtejik ta Naciones Unidase (Asamblea General de las Naciones Unidas). Xi chal li kartae: «Skʼan oyuk kʼusi spas li Naciones Unidas sventa svaʼanik jun ajvalil ti xuʼ xakʼ jun oʼontonale».

Pe ¿kʼuxi jnaʼojtik ti tukʼ kʼusi tspasik, ti mu snaʼ stsalvanik o ti maʼuk noʼox tspasvanik ta mantal li jpolitikoetike? ¿Mi mu van jechuk tspasik kʼuchaʼal li yantike? Li sjakʼobiltak taje jaʼ tsvules ta joltik ti xi laj yal li j-al-loʼil Lord Acton ta Gran Bretañae: «Li buchʼu ch-akʼbat yabtele tsokesat-o, pe li buchʼu mas to tsots yabtel ch-akʼbate mas to tsokesat-o».

Jaʼ yuʼun chaʼa, sventa junuk yoʼonton xkuxiik ta melel li krixchanoetike, skʼan ti jmojuk oyike. Pe ¿kʼuxi xuʼ xkʼot ta pasel? ¿Mi xuʼ jchʼuntik ti chkʼot ta pasele? Li Vivliae chal ti ta onoʼox xkʼot ta pasel ta melele. ¿Kʼuxi? Maʼuk ta stojolal li ajvaliletik liʼ ta balumil ti maʼuk tukʼil krixchanoetike, yuʼun jaʼ ta stojolal jun ajvalilal ti jaʼ svaʼanoj li Diose. Li ajvalilal taje chakʼ ta ilel ti jaʼ noʼox oy sderecho Dios ti xuʼ sventain li spasbentake. Li Vivliae xi tsbiiltas li ajvalilal taje: «Ajvalilal yuʼun Dios» (Lukas 4:43).

Li Jesuse jaʼ yakal chalbe skʼoplal li ajvalilal kʼalal xi laj yal li ta orasion padrenuestroe: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune. Akʼo kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi tskʼan avoʼonton ta sba [balumile]» (Mateo 6:9, 10). Li Ajvalilal yuʼun Diose jaʼ chakʼ ti akʼo xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj tspas Dios liʼ ta balumile, maʼuk li kʼusi tskʼan yoʼontonik li jtoyba krixchanoetik xchiʼuk ti solel tskʼanik tajek ch-akʼbat yabtelike.

Xi chichʼ albel xtok li Ajvalilal yuʼun Diose: «Li Ajvalilal ta vinajele» (Mateo 5:3). ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun akʼo mi jaʼ tsventain li balumile, maʼuk liʼ ch-ajvalilaj ta balumile, yuʼun te to ta vinajel ch-ajvalilaj tal. Nopo noʼox avaʼi taje. Li vaʼ ajvalilal ta spʼejel balumile muʼyuk bu chtun yuʼun koltael ta takʼin. ¡Toj lek kʼusi tstaik li buchʼutik chventainatik yuʼun li ajvalilal taje!

Li jpʼel kʼop ajvalilal xie chakʼ ta aʼiel ti oy jun ajvalile. Jaʼ yuʼun, li ajvalil tʼujbil li ta Ajvalilal yuʼun Diose jaʼ li Jesukristoe. Li Diose jaʼ yakʼojbe yabtel sventa x-ajvalilaj. Li Vivliae xi chal ta stojolal li Jesuse:

•   «Jaʼ ch-och ta skʼob li ajvalilale [...]. Solel muʼyuk spajeb ti bu to chkʼot li ajvalilal yuʼune xchiʼuk muʼyuk spajeb li jun oʼontonale» (Isaias 9:6, 7).

• «Vaʼanat ta ajvalil, laj yichʼ ichʼel ta mukʼ xchiʼuk akʼbat ta skʼob li ajvalilale sventa xlik tunikuk ta stojolal li jteklumetike, li mukʼtik lumetike xchiʼuk li buchʼutik jeltos skʼopike» (Daniel 7:14).

• «Li ajvalilal ta balumile jaʼ xa yuʼun li Kajvaltik xchiʼuk li Skristoe, vaʼun li stuke ch-ajvalilaj-o sbatel osil kʼuchaʼal ajvalil» (Apokalipsis 11:15).

Li Ajvalilal yuʼun Diose chakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan Dios ta sventa li balumile xchiʼuk jaʼ jech chkʼot ta pasel li kʼusi laj ya li ta orasion padrenuestroe. Vaʼun, chlekub li balumile, yuʼun skotol li krixchanoetike xchanojik xa ox kʼuxi chkʼuxubinik.

Pe li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti chchanubtas li buchʼutik tsventain li Ajvalilal yuʼun Diose. Koʼol skotol li mantaletik skʼan xchʼunike. Muʼyuk xa tsalbail mi jaʼuk tsvokʼ sbaik li krixchanoetike. Xi chal li Isaias 11:9: «Muʼyuk chakʼik vokolil xchiʼuk mi jaʼuk kʼusi chopol tspasik [...]; yuʼun li balumile jpʼel skʼoplal chnoj ta krixchanoetik ti xojtikinik li Jeovae, jech kʼuchaʼal nojem ta voʼ li nabe».

Skotol li krixchanoetik ta balumile jmoj xa oyik xchiʼuk jun xa noʼox yoʼonton chkuxiik, taje jaʼ li kʼusi muʼyuk pasem yuʼun li Naciones Unidase. Xi chal ta Salmo 37:11: «Tskʼupinik tajek li jun oʼontonal ti muʼyuk spajebe». Ta tsʼakale, muʼyuk xa bu chkaltik ti oy choplejale, ti oy povreale, ti oy paskʼope xchiʼuk ti chichʼ ikʼubtasel li osil balumile. Pe ¿kʼusi van ora chkʼot ta pasel? ¿Bakʼin ch-ajvalilaj tal ta balumil li Ajvalilal yuʼun Diose? ¿Kʼuxi tspas yuʼun? ¿Kʼuxi van chatabe sbalil li Ajvalilal taje? Jkʼeltik li ta yan mantale.