LI KʼUSI VOKOLE
¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti bu chlik tal li jvokoltike?
Li krixchanoetike, ¿mi ta van sta yorail ti chchapaj yuʼunik li vokoliletik ti chakʼ vul oʼonton xchiʼuk ti chakʼ ta vokol li jkuxlejaltike? Li lekil poxile maʼuk noʼox chchʼaybe xkʼuxul li k’usi ip chkaʼitike, yuʼun chpoxta li jchameltike.
Kalbetik junuk skʼelobil. Oy jun vinik ti Tom sbie ipaj xchiʼuk cham ta tsʼakal. ¿Kʼu yuʼun ti chame? Kʼalal jutuk xa ox skʼan xchame, xi la stsʼiba li doktor ti bu ay yakʼ sba ta poxtaele: «Kʼalal lik ipajuke, muʼyuk buchʼu la sabe skʼoplal kʼuxi lik tal li xchamele». Yaʼeluke, li buchʼutik la skʼelik ta slikebale jaʼ noʼox laj yakʼbeik poxiletik sventa xpaj li xkʼuxule.
¿Mi jaʼ jech yakal chichʼ pasel ta sventa li jvokoltike? Jech kʼuchaʼal liʼe, oy kʼusitik spasoj li ajvaliletik sventa xjutukaj li milbaile, yuʼun yakʼojik mantaletik, kamaraetik sventa xchabiutik xchiʼuk epajem li polisiaetike. Xuʼ onoʼox skoltautik taje, pe li kʼusi chakʼ jvokoltike jaʼ li k’usi tskʼan yoʼonton li krixchanoetike, li stalelalike xchiʼuk li kʼusi xchʼunojike. Yuʼun jaʼ chtijbat-o yoʼontonik sventa spasik li k’usi chopole.
Li Daniel ti te nakal ta Sudamérica ti bu chil svokolik ta takʼine xi chale: «Jun toʼox koʼonton kuxulunkutik. Muʼyuk toʼox chixiʼkutik mi oy buchʼu xelkʼan li kʼusi oy kuʼunkutike. Pe li avie, buyuk xa noʼox xijbat ta naklej muʼyuk xa jun koʼontontik. Ta skoj li vokolil ta takʼine, jamal xvinaj ti oy epal krixchanoetik ti chpichʼ oʼontaik skʼanel li kʼusitike xchiʼuk muʼyuk xa chichʼbeik ta mukʼ xkuxlejal li yantike mi jaʼuk tstsakbeik ta venta li kʼusitik oy yuʼunike».
Jun vinik ti jatav lokʼel ta skoj ti oy kʼop ta Oriente Medio xchiʼuk ti lik xchan Vivlia ta mas tsʼakale xi chale: «Li utsʼ alaliletik, li jpolitikoetik xchiʼuk li relijionetik ta jlumale tsujik li keremetik sventa xbatik ta paskʼop xchiʼuk ti skolta li slumalike. Jaʼ jech tspasik ek li buchʼutik chbat stsakik ta kʼope. Te laj kakʼ venta ti muʼyuk lek ti jpat koʼontontik ta stojolal li ajvaliletike».
Kʼelo avil li kʼusi chal li Vivliae:
-
«Ta sbikʼtalik onoʼox chopol li kʼusi oy ta yoʼontonike» (Jenesis 8:21).
-
«Li koʼontontike jaʼ noʼox stuk ti toj echʼ xa noʼox xloʼlavane xchiʼuk ti toj xibal sbae. ¿Buchʼu van xojtikin?» (Jeremias 17:9).
-
«Ta yut oʼontonal chlik tal li kʼusi toj chopol chichʼ nopele: li milvaneje, li sloʼlael nup chiʼilile, li mulivajele, li elekʼe, li buchʼu tsnopbe smul xchiʼile xchiʼuk li xchopol kʼoptael kʼusitik chʼule» (Mateo 15:19).
Mu xlaj skʼoplal kuʼuntik li kʼusitik chopol oy ta koʼontontike. Jech kʼuchaʼal laj kiltik li ta mantal echʼ tale, mas xa sokem li kʼusi chichʼ pasele (2 Timoteo 3:1-5). Jech-o yakal chkʼot ta pasel akʼo mi ep xa kʼusi xchanojik tal li krixchanoetike xchiʼuk ep bu xuʼ xkaʼitik li kʼusitik chkʼotanuk ta pasele. ¿Kʼu yuʼun mu spas kuʼuntik ti oyuk jun oʼontonal xchiʼuk ti muʼyukuk xa kʼusi chijxiʼoe? ¿Mi yuʼun van mu onoʼox spas kuʼuntik jech? ¿Mi chkakʼtik persa spasel li kʼusi mu onoʼox spas kuʼuntike?
¿MI CHKAKʼTIK PERSA SPASEL LI KʼUSI MU ONOʼOX SPAS KUʼUNTIKE?
Akʼo mi oyuk juʼeltik sventa jlajesbetik skʼoplal li kʼusitik chopol oy ta yoʼonton li krixchanoetike, muʼyuk onoʼox bu ch-ayan jun oʼontonal li ta balumile. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li krixchanoetike oy noʼox spajeb li kʼusitik spas yuʼunike.
Jeremias 10:23). Jech kʼuchaʼal muʼyuk laj kichʼtik pasel sventa xijkuxi ta yut voʼ o ta vinajele, muʼyuk laj kichʼtik pasel sventa jventain jba jtuktik.
Melel li kʼusi chal liʼe: «Mi jaʼuk xuʼ yuʼun tsbeiltas sba batel stuk li jun [krixchanoe]» (Nopo ta sventa liʼe: ¿mi lek van chaʼiik xanaʼ li krixchanoetik ti x-albatik kʼu yelan skʼan xkuxiik o kʼusi mantal skʼan xchʼunike? ¿O ti kʼu yelan skʼan xilik li syalesel olole, ti oy buchʼu chichʼ milel ta skoj ti oy k’usi chopol la spase o ti kʼu yelan skʼan stsʼites li yalab xnichʼnabike? Taje jaʼ no’ox junantik li kʼusi chchʼak-o sba li krixchanoetike. Melel li kʼusi chal li Vivliae akʼo mi vokol ta chʼunel chkaʼitik. Yuʼun muʼyuk jderechotik mi jaʼuk xuʼ kuʼuntik ti jventain jba jtuktike. Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿buchʼu xuʼ skoltautik?
Jaʼ noʼox xuʼ skoltautik li Diose, yuʼun jaʼ spasojutik. Li krixchanoetike chalik ti chʼabalutik la ta yoʼontone, pe taje mu jechuk, yuʼun muʼyuk bu yiktaojutik. Li lekil tojobtaseletik ta jtatik ta Vivliae te chakʼ kiltik ti oyutik tajek ta yoʼonton li Diose. Mi la jchantik li Vivliae, chkaʼibetik smelolal ti oy noʼox spajeb li kʼusitik spas kuʼuntike xchiʼuk ti kʼu yuʼun toj chopol kʼusi kʼotem ta stojolal li krixchanoetike. Xi chal jun filosofo ta Alemaniae: «Li krixchanoetik xchiʼuk li ajvaliletike muʼyuk bu tsjel stalelalik akʼo mi ep kʼusitik chopol kʼotem ta pasel».
LI TOJOBTASELETIK TA VIVLIAE CHCHABIUTIK
Li Jesus ti jaʼ Xnichʼon Diose xi laj yal jun veltae: «Li pʼijilale chvinaj ti tukʼ skʼoplal ta skoj skotol li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune» (Lukas 7:35, tsʼib ta yok vun). Jkʼelbetik junuk skʼelobil. Li ta Isaias 2:22 xi chale: «Mu xapat avoʼontonik ta stojolal li jun noʼox vinik ti chichʼ ikʼe, yuʼun jaʼ sventa alekilalik». Li lekil tojobtasel ta Vivlia taje jaʼ tskoltautik sventa mu jchʼuntik li kʼusi jecheʼ chal krixchanoetike o li k’usi mu onoʼox xkʼot ta pasele. Li Kenneth ti te nakal ta Norteamérica ti bu oy ep choplejale xi chale: «Skotol li jpolitikoetike chalik ti tslajesbeik skʼoplal li vokoliletike, pe muʼyuk pasem-o yuʼunik. Kʼalal muʼyuk chkʼot ta pasel li kʼusi chalike, jamal xvinaj ti jaʼ melel li kʼusi chal Vivliae».
Xi to chal li Daniel ti laj xa kalbetik tal skʼoplale: «Mas xa ta jchʼun ti mu junuk krixchano xuʼ xkʼot ta lekil ajvalile. Kʼalal oy jtakʼintik ta vanko o lek jnopojtik k’u yelan ta jtsob jtakʼintike, maʼuk skʼan xal ti jun xa noʼox koʼonton chijkuxi kʼalal mi la jpastik juvilare. Xkojtikin krixchanoetik ti tsvul tajek yoʼontonik ta skoj ti muʼyuk xkʼot ta pasel li k’usi snopojike».
Li Vivliae maʼuk noʼox chalbutik ti mu jeche’uk no’ox kʼusi jpat-o koʼontontike, yuʼun chakʼbutik melel spatobil oʼontonal. Jaʼ ta jkʼeltik li ta yan mantale.