Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

XCHANOBIL 4

Jpastik li kʼusi jbainojtik spasele

Jpastik li kʼusi jbainojtik spasele

¿KʼUSI SKʼAN XAL?

Li krixchanoetik ti snaʼ spasik li kʼusi sbainojike, stakʼ jpat koʼontontik ta stojolalik, tspasik li kʼusi chichʼik akʼbel sbainike xchiʼuk ta yorail noʼox tstsuts yuʼunik.

Akʼo mi kʼoxik to tajek li ololetike, xuʼ onoʼox me xchanik spasel li kʼusi sbainojike. Li livro Parenting Without Borders (Totil meʼiletik ti muʼyuk kʼusi chmakatik-oe) xi chale: «Kʼalal mi yichʼoj xa ox jun jabil xchiʼuk oxib u li jun olole xuʼ xa me oy kʼusi xkoltavan spasel jutukuk xchiʼuk mi yichʼoj xa ox jun jabil xchiʼuk j-oʼlole tskʼan xa chkoltavan yaʼi. Ta epal lumetike, li totil meʼiletike jaʼo tstijbeik yoʼonton li yalab xnichʼnabik sventa xkoltavanik kʼalal yichʼojik xa ox voʼob o vukub jabile. Mas xa ep kʼusi xuʼ xkoltavanik ta spasel ta yut na kʼalal jech xa ox sjabilalik taje».

¿KʼU YUʼUN TSOTS SKʼOPLAL?

Epal kerem tsebetik chlokʼ batel ta snaik, pe tsutik talel ta sna stot smeʼik kʼalal chil svokolike. Taje xuʼ van jaʼ ta skoj ti muʼyuk buchʼu chanubtasatik ta stunesel lek li stakʼinike, muʼyuk chanubtasatik ta spasel li kʼusitik skʼan pasel ta nae xchiʼuk muʼyuk chanubtasatik ta spasel li kʼusi sbainojike.

Jaʼ yuʼun, jaʼ mas lek ti xachapan li avalab anichʼnab sventa spasik li kʼusi tsbainik spasel mi sta svaʼlejike. Li livro How to Raise an Adult (Kʼuxi xuʼ xachapan li avalab anichʼnab ti chkoltae kʼalal mi sta svaʼleje) xi chale: «Mu onoʼox van xakʼan ti oy-o ta aba li akerem o atseb jaʼ to mi la sta 18 sjabilale xchiʼuk ti jaʼ to te chakʼ venta ti kʼu yelan li kuxlejale».

¿KʼUXI XUʼ JCHANUBTASTIK SVENTA SPASIK LI KʼUSI SBAINOJIK SPASELE?

Oyuk me kʼusitik xavakʼbe spasik

BEILTASEL TA VIVLIA: «Ta scotol li cʼusitic ta jpastique oy cʼusi ta jtatic te» (Proverbios 14:23).

Li ololetike oy ta yoʼonton tskoltaik li stot smeʼike. Jaʼ yuʼun xuʼ jaʼo oy kʼusi xavakʼbe spas te ta anaik kʼalal jech chlokʼ ta yoʼontonik chavilike.

Jlom totil meʼiletike tsnopik ti toj ep ch-akʼbat stareaik jujun kʼakʼal li yalab xnichʼnabike, vaʼun mu skʼan xakʼbeik mas yabtelik.

Akʼo mi jech, kʼalal chkoltavanik ta spasel li kʼusi skʼan pasel ta anaik li avalab anichʼnabike jaʼ mas chakʼ ta yoʼontonik li chanune, yuʼun chchʼunik xchiʼuk tspasik li kʼusi chichʼik akʼbel sbainike. Jech xtok, xi chal li livro Parenting Without Borders: «Mi muʼyuk chkakʼtik akʼo xkoltavanik li ololetik kʼalal oy ta yoʼonton chkoltavanike, muʼyuk me tsots skʼoplal chilik ti skoltaik li yantike [...]. Xchiʼuk chnop xaʼiik ti chichʼik pasbel skotole».

Jech kʼuchaʼal chal li livroe, kʼalal chkoltavanik ta spasel kʼusi skʼan pasel ta anaik li ololetike, jaʼ me jech chkoltaatik sventa mu jaʼuk noʼox smalaik ti oy kʼusi xichʼik akʼbele, ti maʼuk noʼox tsnop ta stojolal stukike. Vaʼun chakʼik venta ti oy sbalilik li ta yutsʼ yalalike xchiʼuk ti skʼan oyuk kʼusi sbainik spasele.

Chanubtaso ti oy stojobil mi oy kʼusi chopol la spasike

BEILTASEL TA VIVLIA: «Aʼyo lec avaʼay li tojobtasele; ichʼo ta mucʼ li taqʼuiele, jech lec bij chabat o» (Proverbios 19:20).

Kʼalal oy kʼusi chopol tspas li akerem o atsebe mu me xamukbe li smule. Li kʼoxetike chchanik me mi jaʼ tstojik kʼalal oy kʼusi chopol tspasike. Jech kʼuchaʼal mi oy kʼusi la svokʼik ti maʼuk yuʼunike, xuʼ van skʼanik perton o xuʼ van stojik li kʼusi la svokʼike.

Mi laj yakʼik venta ti oy kʼusi chopol la spasik li avalab anichʼnabe, ta me xchanik liʼe:

  • Ti skʼan melel li kʼusi chalike.

  • Ti mu stakʼ xakʼbeik smulin yantike.

  • Ti mu stakʼ spak skʼoplalike.

  • Ti skʼanik pertone.