¿Mi xuʼ chbat tunan ti bu chtun mas jchol mantaletik sventa Ajvalilal yuʼun Diose?

«Muʼyuk kʼusi palta kuʼunkutik kʼalal te oyunkutik ta Estados Unidose. Akʼo mi jech, laj kat koʼontonkutik ti oy kʼusi xuʼ chopol xkʼot ta pasel ta jtojolalkutik xchiʼuk li chaʼvoʼ kalab jnichʼnabkutik ta skoj ti ep tajek buchʼutik chakʼ ta yoʼontonik saʼel skʼulejalike. Echʼemunkutik ta misioneroal xchiʼuk li kajnile xchiʼuk ta jkʼankutik ti lek noʼox sba li jkuxlejalkutik yan veltae xchiʼuk ti xi muyubajkutikuk noʼoxe.»

JAʼ TIJBAT-O yoʼontonik ti la stak echʼel skartaik ta jayibuk Beteletik ta sjabilal 1991 li Ralph xchiʼuk Pame. Li nupultsʼakal taje jaʼ te tskʼan chtun yaʼiik ti bu chtun mas jchol mantaletik sventa Ajvalilal yuʼun Diose. Vaʼun takʼbat skartaik yuʼun li Betel ta Mexicoe, albatik ti chtun tajek jchol mantaletik sventa chcholbeik mantal li buchʼutik chkʼopoj ta inglese. Jech, albatik ti chapal xa sventa kʼajoje (Juan 4:35). Mu ta sjaliluk une li Ralph, Pam xchiʼuk li chaʼvoʼ yalab xnichʼnabik ti vaxakib xchiʼuk lajcheb sjabilalike, la xchʼamik li takel ta ikʼele xchiʼuk la xchapan sbaik sventa tsjel snaik.

Jun mukʼta osil ti bu chcholik mantale

Xi chvul ta sjol li Ralphe: «Kʼalal skʼan toʼox xi lokʼkutik echʼel ta Estados Unidose, ta slekil yoʼontonik xi laj yalbunkutik junantik ermanoetike: “Toj xibal me sba ti chbat naklanik ta yan balumile”. “¿Kʼusi me cha pasik mi la ipajik une?” “¿Kʼu yuʼun cha batik ta yan balumil ta xcholbel mantal krixchanoetik ti chkʼopojik ta inglese? Muʼyuk ta yoʼontonik mantal li krixchanoetik taje.” Pe jnopojkutik xaʼox lek li kʼusi ta jpaskutike. Mu ta orauk la jnopkutik; yuʼun oy xa onoʼox ta sjayibal jabil jech kalojkutik. Muʼyuk bu jtikʼ jbakutik ta mukʼtik ilil, la jtsʼin lek jtakʼinkutik xchiʼuk ep ta velta li loʼilajkutik xchiʼuk kutsʼ kalalkutik ta sventa li vokoliletik xuʼ jnuptankutike».

Li kʼusi baʼyel la spas li Ralph xchiʼuk yutsʼ yalale jaʼ ti la svulaʼanik li Betel ta Mexicoe. Te akʼbat yilik yuʼun ermanoetik jun mapa sventa li yosilal Mexicoe xchiʼuk xi albatike: «Jaʼ me cha cholbeik mantal stekel liʼe». Te naki ta San Miguel de Allende li utsʼ-alalil taje, jun lum ti ep tajek krixchanoetik chkʼopojik ta yantik kʼop ti te van 240 kilometro xil li slumal México ta noroestee. Kʼalal oxib xaʼox jabil skʼotelike lik li jun tsobobbail ta inglés kʼop ti oy balunlajuneb jchol mantaletike. Pe taje yuni likebal to.

Li ta Mexicoe oy jun miyon krixchanoetik ti likemik ta Estados Unidose. Jech xtok, ep tajek jchanunetik, doktoretik, abogadoetik o yantik ti xkʼopojik ta inglés ti liʼ vokʼemik ta yosilal Mexicoe. Xi chal li Ralphe: «La jkʼanbekutik Jeova ti akʼo stak tal yan jkʼajojetike. Jech  xtok, oy onoʼox jun skuarto kuʼunkutik li ermanoetik ti chtal “sqʼuelic [...] cʼu xʼelan li osil[e]”» (Núm. 13:2).

La sjutukajes li kʼusitik ta xkuxlejalik sventa chepajes li yabtelik ta chol mantale

Mu ta sjaliluk vul tal yan ermanoetik ti tskʼan chepajes li yabtelik ta chol mantale. Taje te oy Bill xchiʼuk Kathy ti likemik ta Estados Unidos, ti oy xa ta 25 jabil yakal chcholik mantal ti bu chtun tajek jchol mantaletike. Li stukike snopoj ox chchanik español, pe jel snopbenik kʼalal kʼotik ta Ajijic, jun lum ti te xkom ta xokon tsʼantsʼan voʼ ta Chapala ti bu ep tajek te nakal krixchanoetik ti likemik ta Estados Unidos ti juviladoetik xae. Xi chal li Bille: «Mas la jchʼakbekutik skʼakʼalil ta saʼel li krixchanoetik ti xkʼopojik ta inglés li ta Ajijic sventa ta jkʼelkutik ti buchʼu tskʼan chchan mantale». Kʼalal chib xaʼox jabil skʼotelik li Bill xchiʼuk Kathye laj yilik ayan li xchibal tsobobbail ta inglés ta Mexicoe.

Li Ken xchiʼuk Joanne jaʼ jun nupultsʼakal ti likemik ta Canadá ti tskʼan tsjutukajes kʼusitik ta xkuxlejalik sventa chtunik mas ta stojolal Jeova. La snop chbat tunikuk ta México xchiʼuk jun stsebik ti Britanny sbie. Xi chal kaʼitik li Kene: «Tsots laj kaʼikutik maʼ ta slikebale, yuʼun oy jayibuk kʼakʼal echʼ kuʼuntik ti chʼabal jkʼakʼaloʼkutike, jluskutik xchiʼuk jtelefonokutik». Akʼo mi jech, xmuyubajik noʼox tajek li ta chol mantale. Mu ta sjaliluk biiltase ta yajkoltaobba mol li Kene, chib jabil ta tsʼakale biiltase ta mol. Mu kʼunuk laj yaʼi ta slikebal li Britanny eke, yuʼun muʼyuk mas kerem-tsebetik ta skoj ti bikʼit noʼox li tsobobbail ta inglese. Pe kʼalal lik skolta sba ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbaile, laj yojtikin ep ermanoetik ta sjunul México ti kʼot ta yamigotake.

Li Patrick xchiʼuk Roxanne ti ta Texas (Estados Unidos) toʼox nakalike, och ta yoʼontonik snopel ek ti xuʼ xtunik kʼuchaʼal misioneroal ta jun lum ti te noʼox nopol ti bu oy krixchanoetik ti chkʼopojik ta inglese. Xi chal li Patricke: «Kʼalal ay jvulaʼankutik li slumal Monterrey ti te xkom ta noreste yuʼun Mexicoe, xkoʼolaj kʼuchaʼal tsbeiltasunkutik Jeova laj kaʼikutik». Ta voʼob noʼox kʼakʼal la xchon li snaike, jelavik ta Macedonia balumil xkaltik (Hech. 16:9). Mu kʼunuk ta tael takʼin li ta Mexicoe, pe oy sbalil li il vokolile, yuʼun ta chib noʼox jabile pas ta jun tsobobbail li grupo ti vuklajuneb toʼox jchol mantaletik oye, kʼot ta 40.

Li Jeff xchiʼuk Deb jaʼ jun nupultsʼakal xtok ti la sjutukajesik ek li kʼusitik ta xkuxlejalik sventa chepajes li yabtelik ta chol mantale. Kʼalal la xchon li smukʼta naik ta Estados Unidose, bat nakiikuk ta jun bikʼit na ta Cancún te ta tiʼnab Caribe yuʼun México. Nopem toʼox xaʼiik ti mu nomuk chkʼotik ta mukʼta tsobajeletike xchiʼuk ti yichʼoj aire acondicionado ti bu ch-echʼ yuʼunike. Pe li avi une vaxakib xa ora chanavik sventa chbatik li ta mukʼta tsobajel ta inglese, pe maʼuk noʼox taje, yuʼun chʼabal bu makal sjol li estadio bu ch-echʼ yuʼunik li mukʼta tsobajele. Pe oy sbalil ti jech laj yakʼ yipalike, yuʼun ta tsʼakale ayan jun tsobobbail ti oy 50 jchol mantaletik li ta Cancune.

 Oy jlom ermanoetik ta México eke lik xcholik mantal ta inglés. Kʼalal laj yaʼiik li Rubén xchiʼuk yutsʼ yalal ti ayan xa jun tsobobbail li ta San Miguel de Allende xchiʼuk ti smakoj sjunul México li bu chcholik mantale, ta anil noʼox la snop tskolta sbaik. La xchanik inglés xchiʼuk la snopes sbaik ta yan kuxlejal xchiʼuk ti chanavik 800 kilometro jujun xemana sventa chbatik ta tsobajeletike. Xi chvul ta sjol li Rubene: «Toj lek ti ta jchiʼinkutik ta loʼil krixchanoetik ti oy xa ta sjayibal jabil liʼ nakalik ta México ti muʼyuk bu yaʼiojik-o mantal ta skʼop stukike. Oy junantike stsʼanet yaʼlel satik chalik kolaval». Kʼalal laj xaʼox skoltaik li tsobobbail ta San Miguel de Allende li Rubén xchiʼuk yutsʼ yalale, bat tunikuk ta prekursoretik ta slumal Guanajuato ti jaʼ li mero oʼlol yosilal Mexicoe. Te la skolta sbaik xtok ti akʼo x-ayan jun tsobobbail ta inglés ti oy mas ta 30 jchol mantaletike. Li avie te oyik ta jun grupo ta Irapuato ti chkʼopojik ta inglese, ti nopol yiloj Guanajuatoe.

Chcholbeik mantal krixchanoetik ti mu masuk snaʼ xchʼamvanike

Ep krixchanoetik ti snaʼik inglés li ta México eke, maʼuk noʼox li buchʼutik likemik tal ta yan balumile. Pe vokol ta albelik li mantal sventa Ajvalilal yuʼun Diose, yuʼun jaʼ te nakalik ti bu naka jkʼulej krixchanoetik nakale xchiʼuk jaʼ chlokʼ sjambe tiʼna ermanoetik li kiaraile. Xchiʼuk li uni jun-chib ti chlokʼ sjamik tiʼnae mu skʼan xloʼilajik xchiʼuk li yajrextikotak Jeovae yuʼun tsnopik ti jaʼ noʼox la uni jtsop jchʼunolajel ti bu nakalike. Pe kʼalal jaʼ chvulaʼanvan li jchol mantaletik ti likemik tal ta yan balumile jaʼ mas lek chchʼamik.

 Jkʼelbetik skʼoplal Gloria ti nakal ta Queretaroe, ti te xkom ta oʼlol yosilal Mexicoe. Xi chal kaʼitike: «Ep xa onoʼox ta velta svulaʼanojun li yajrextikotak Jeovae, pe mu jkʼan xkaʼi li kʼusi chalike. Pe li kutsʼ kalal xchiʼuk kamigotake la snuptanik kʼopetik, jaʼ yuʼun laj vul-o tajek koʼonton. La jkʼopon Dios xchiʼuk laj kalbe ti akʼo xi skoltaune. Mu ta sjaliluke vul jun ants ti ta inglés chkʼopoje xchiʼuk la sjakʼbun mi oy buchʼu chkʼopoj ta inglés li ta jnae. Ta skoj ti ta yan balumil likem tal li ants taje, labal to laj kil xchiʼuk laj kalbe ti chi kʼopoj ta inglese. Xi lik jnop kʼalal yakal chalbun skʼoplal Vivliae: “¿Kʼusi van tspas li ants liʼe?”. Pe ta skoj ti jkʼanojbe jun senyail li Diose, la jnop ti yikʼaluk van jaʼ stakʼobil j-orasion li antse». Li Gloriae la xchʼam jun chanubtasel ta Vivlia, chʼi lek ta mantal xchiʼuk ta mas jelavel jutuke laj yichʼ voʼ akʼo mi chkontrainvan li yutsʼ yalale. Prekursora regular avi li Gloriae, li smalal xchiʼuk skereme chtunik ta stojolal Jeova ek.

Tsta smotonik li buchʼutik chepajes yabtelik ta stojolal Diose

Mu kʼunuk ti te chi jtun bu ep skʼan jchol mantaletik sventa Ajvalilal yuʼun Diose, pe ep tajek bendision ta jtatik. Li Ralph ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebale xi chale: «Kakʼojbekutik chanubtasel ta Vivlia li krixchanoetik likemik tal ta China, Gran Bretaña, Jamaica, Suecia xchiʼuk kakʼojbekutik chanubtasel ta Vivlia li yutsʼ yalaltak ajvalil ta Ghanae. Yichʼojik voʼ junantik taje xchiʼuk oy ochemik ta abtel ta tsʼakal ora. Li jabiletik echʼem tale kilojkutik xchiʼuk kutsʼ kalal ti ayanem tal vukub tsobobbailetik ta inglese. Jmoj li likutik ta prekursoral xchiʼuk li chaʼvoʼ kalab jnichʼnabkutike, avi une te xa chtunik ta Betel ta Estados Unidos».

Li avie oy 88 tsobobbail ta inglés li ta Mexicoe, parte maʼ li grupoetike. ¿Kʼu yuʼun ti epajem tajeke? Oy jaytos srasonal: yuʼun ep li buchʼutik liʼ nakalik ta México ti likemik tal ta yan balumile mu junuk velta chiʼinbilik ta loʼil yuʼun li yajrextikotak Jeovae. Oy junantike la xchʼamik mantal ta skoj ti muʼyuk laj yichʼik kontrainel kʼuchaʼal laj yichʼik kontrainel jechuk li ta slumalike. Oy junantik ti lik xchanik li Vivlia xtoke jaʼ ta skoj ti juviladoik xae, jaʼ yuʼun mas xa oy skʼakʼalik sventa li kʼusitik ta mantale. Jtos ti kʼusi koltavanem xtoke jaʼ ti jutuk xa mu j-oʼloluk prekursoretik li kʼuyepal jchol mantaletik li ta tsobobbailetike, jaʼ koltavanem ti xmuyubajik noʼoxe xchiʼuk jaʼ jech chʼiem li tsobobbailetike.

Tstaik bendisionetik

Jnaʼojtik ta melel ti ep to krixchanoetik ta spʼejel Balumil chaʼiik li mantal sventa Ajvalilal yuʼun Dios mi laj yaʼi ta skʼop stukike. Tspat tajek koʼontontik ti oy ep ermanoetik ti yijik ta mantal —mi chʼabal snup xchiʼilik, mi nupunemik xa, kerem-tsebetik o mol-meʼeletik— ti oy ta yoʼonton chbatik ta yan lum ti bu chtun mas jchol mantaletike. Akʼo mi vokol kʼalal jech chichʼ pasele, li muyubajel ch-ayan yuʼunik kʼalal tstaik krixchanoetik ti oy ta yoʼonton chchʼamik mantale jaʼ chchʼayesbat-o svokolik. ¿Mi xuʼ van xa bat ta namal balumil o ta junuk lum ta alumal ti bu chtun mas jchol mantaletike? a (Luc. 14:28-30; 1 Cor. 16:9.) Mi jech cha pase naʼo me lek ti cha ta ep bendisionetike.

[Tsʼibetik ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 21]

Labal chil yantik ti xmuyubajik noʼox li juviladoetike

Li Beryl ti te toʼox nakal ta Gran Bretañae bat ta Canadá, vaʼun te lik abtejuk ta direktora sventa epal lumetik. Jech xtok, lik abtejuk ta skajlebinel kaʼ, ta skoj ti lek xtojob ta sjunul slumal Canadae, la stʼujik sventa xbat tajinuk li ta Juegos Olímpicos de 1980. Kʼalal la spas juvilar li Beryle bat xchiʼuk smalal ta Chapala ta yosilal México. Li ta veʼebaletik ti bu nopem xaʼi chkʼotilane nopajtik noʼox chil li juviladoetik ti chkʼopojik ta inglese xchiʼuk ti xmuyubajik noʼox chile, jaʼ yuʼun chnopaj echʼel ta stojolalik, chalbe kʼusi sbi xchiʼuk tsjakʼ kʼusi tspasik ti talemik ta Mexicoe. Jutuk mu stekeluk li krixchanoetik chil tee, jaʼik yajrextikotak Jeova. Li Beryl xchiʼuk smalale la snopik ti skʼan xojtikinik Dios eke, yuʼun chakʼ tajek muyubajel laj yilik xchiʼuk chakʼ xkuxetel oʼontonal ta xkuxlejal li krixchanoetik taje. Kʼalal ay xaʼox jayibuk u ta tsobajeletik li Beryle lik xchan Vivlia, laj yichʼ voʼ xchiʼuk ep jabil abtej ta prekursora regular.

[Lokʼol ta pajina 22]

«Jaʼ jun muyubajel chkaʼikutik ti liʼ oyike»

Oy tajek sbalil chilik ermanoetik li buchʼutik yiktaoj slumalik sventa jmoj te ch-abtej xchiʼukik li ta tsobobbaile. Xi la stsʼiba jun Betel ta Caribee: «Mi sut batel li epal ermanoetik ti likemik tal ta yan balumil ti liʼ chtunike ta me xkʼunib ta mantal li tsobobbailetike. Jaʼ jun muyubajel chkaʼikutik ti liʼ oyike».

Xi chal li sKʼop Diose: «Yepal antsetic [...] laj scajʼali[k]» li lekil aʼyeje (Sal. 68:11, Ch). Jech oxal mu labaluk chkaʼitik ti toj ep ermanaetik ti oy ta yoʼontonik chil svokolik sventa chbat tunikuk ta yan balumile. Xi laj yal jun Betel ta Europa del Este: «Ep li ta jtsobobbailkutike jaʼ ep li ermanaetike, bateltike oy 70%. Ta skoj ti ep li buchʼutik jaʼ to ochemik ta mantale, li prekursoraetik ti muʼyuk smalalik xchiʼuk ti likemik tal ta yantik balumile ep sbalil ti chchanubtasik li buchʼutik achʼik toe. Ta batsʼi melel, jaʼik matanaletik chkilkutik li ermanaetik ti likemik tal ta yan balumile».

¿Kʼu yelan chaʼi sbaik li ermanaetik ti likemik tal ta yan balumile? Jun ermana ti yichʼoj van 35 jabil ti Angelica sbie, ti oy jayibuk jabil tun ta prekursora ta yan balumile, xi chale: «Oy onoʼox vokolil ta melel. Ta jun lum ti bu li tune, toj echʼem achʼel li ta bebetike xchiʼuk skotol kʼakʼal chkil ti toj abol sba li krixchanoetike. Chakʼ at-oʼonton. Pe jaʼ xi muyubaj-o tajek ta skoltael li krixchanoetik ta chol mantale. Jech xtok, jaʼ tstij koʼonton ti nopajtik noʼox chalbeikun kolaval li ermanaetik tee. Oy june laj yalbun ti jaʼ la tijbat-o yoʼonton chtun ta tsʼakal ora ti laj yil laj kakʼbe yipal sventa xtal tunkun ta prekursora ti ta namal balumil likemun tale».

Xi chal Sue ti jaʼ jun prekursora ti yichʼoj van 50 jabile xchiʼuk ti muʼyuk smalale: «Oy onoʼox vokolil ta melel, pe mu xkoʼolaj yepal xchiʼuk li bendisionetik chichʼ taele. ¡Toj kʼupil sba li chol mantale! Ta skoj ti jal ta jchiʼinik ta chol mantal li tsebetike, chkalbeik li tojobtaseletik jchanoj ta Vivliae xchiʼuk li kʼusitik jchanoj ta yan vunetik sventa stsal kuʼun li vokoliletike. Ep chalbeikun ti xuʼ stsal yuʼunik vokoliletik ek ta skoj ti kʼuyelan tsalem tal kuʼun li vokoliletik jnuptanoj ti jayib jabil tunemun ta prekursorae. Kʼalal ta jkolta li ermanaetik taje jaʼ jun koʼonton yuʼun».

[Lokʼol ta pajina 23]

Jlom li buchʼutik likemik tal ta yan balumil ti chichʼik cholbel mantale muʼyuk bu xaʼiik-o li lekil aʼyeje

[Mapa ta pajina 20]

YOSILAL MÉXICO

Guanajuato

Irapuato

Chapala

Ajijic

Tsʼantsʼan voʼ ta Chapala

Monterrey

San Miguel de Allende

Querétaro

MÉXICO

Cancún