Te chvinaj spʼijil Jeova li ta kʼusitik spasoje

«Cʼalal imeltsaj [li kʼusitike] laj yacʼ ta ilel li [stalelale].» (ROM. 1:20)

1. ¿Kʼusi kʼotem ta pasel ta stojolal li krixchanoetik ta skoj li spʼijil balumile?

 LI AVIE muʼyuk lek chichʼ tunesel li jpʼel kʼop pʼijilale. Li krixchanoetike tsnopik ti yuʼun la toj pʼij li buchʼu ep kʼusitik snaʼe. Pe mi ta jkʼan ta jtabetik smelel balil li jkuxlejaltike mu me stakʼ ti jaʼ te chbat jkʼantik koltael ta stojolal li buchʼutik oy spʼijilik ta alel li ta balumile. Jech onoʼox ta melel, li buchʼutik chakʼ sbaik ta chanubtasel yuʼun taje «talbat noʼox [li] yoʼntonique, ti cʼusiuc noʼox svontolchʼunic jech chac cʼu chaʼal cʼusi cuchbil noʼox ta iqʼue» (Efe. 4:14).

2, 3. 1) ¿Kʼu yuʼun chal Vivlia ti jaʼ noʼox «echʼem [spʼijil]» li Jeovae? 2) ¿Kʼu yuʼun mu xkoʼolaj li pʼijilal likem tal ta stojolal Dios xchiʼuk li spʼijil krixchanoetike?

² ¡Toj jelel kʼusi chil ta xkuxlejalik maʼ li buchʼutik jaʼ tsaʼik li batsʼi pʼijilale, jaʼ li pʼijilal chlik tal ta stojolal Jeovae! Jech onoʼox, li Vivliae chalbutik ti jaʼ noʼox jaʼ «echʼem sbijile» (Rom. 16:27). Snaʼoj skotol li kʼusi skʼan jnaʼtik ta sventa li vinajel-balumile, ti kʼuxi meltsajeme xchiʼuk li sloʼilale. Jaʼ laj yakʼ li mantaletik ta sventa vinajel-balumile, ti jaʼ tstunesik li krixchanoetik kʼalal oy kʼusi chchanbeik lek skʼoplale. Jaʼ yuʼun, li Jeovae muʼyuk bu labal sba chil li kʼusi tspas krixchanoetike mi jaʼuk bu labal sba chil xtok li spʼijilik ta alele. «Li jbijiltic sventa noʼox banamile jaʼ jboliltic cʼotem ta stojol Dios.» (1 Cor. 3:19.)

³ Ta sventa ti jaʼ yajtunelutik li Jeovae, li Vivliae chal ti «chijyacʼbutic li jbijiltique» (Pro. 2:6). Li pʼijilal likem tal ta stojolal Diose mu xkoʼolaj li ta spʼijilal krixchanoetik ti ta jech noʼox bu likem tale. Moʼoj, yuʼun li pʼijilal chlik tal ta stojolal Diose oy lek yojtikinobil xchiʼuk ti lek xaʼibe smelolal li kʼusitike, jaʼ yuʼun tskoltautik ta snopel lek li kʼusi ta jkʼan ta jpastike (kʼelo Santiago 3:17). Li Pabloe toj labal sba laj yilbe li spʼijil Jeovae, jaʼ yuʼun xi la stsʼibae: «Batsʼi muʼyuc spajebal scʼulejal, sbijil, xchiʼuc snopubil yuʼun li Diose. Mu stacʼ naʼel cʼusi oy ta yoʼnton li Diose; mu xlaj ta nopel cʼusi snopoj tspas» (Rom. 11:33). Jech ta melel, jaʼ noʼox stuk toj pʼij li Jeovae. Jech oxal, jpatoj lek koʼontontik ti jaʼ tskoltautik ti akʼo lekuk jkuxlejaltik yuʼun li smantaltake. Yuʼun jaʼ noʼox snaʼoj stuk li kʼusi chtun kuʼuntik sventa jta lek jmuyubajeltike (Pro. 3:5, 6).

Jaʼ «jun pʼijil j-abtel» li Jesuse

4. ¿Kʼusi jtosukal xuʼ jpastik sventa xkilbetik li spʼijil Jeovae?

⁴ Kʼalal ta jkʼelbetik lek skʼoplal li kʼusitik spasoj Jeovae, te chkilbetik li spʼijile xchiʼuk yan stalelaltak ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe (kʼelo Romanos 1:20). Te chkilbetik ep ta tos stalelaltak kʼalal ta jkʼelbetik lek li kʼusitik mukʼ-bikʼit spasoje. Kʼalal ta jkʼeltik muyel li vinajel xchiʼuk kʼalal ta jkʼeltik yalel li lumtik ti bu chi jxanave, ep svinajeb ta jtatik ti oy spʼijil li Diose xchiʼuk ti toj lek yoʼontone. Kʼuchaʼal chkiltike, ep kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal li kʼusitik spasoje (Sal. 19:1; Isa. 40:26).

5, 6. 1) ¿Buchʼu yan la spas li kʼusitike? 2) ¿Kʼusi ta jchanbetik batel lek skʼoplal, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁵ Li Jeovae mu stukuk «la spas li vinajel xchiʼuc banamile» (Gén. 1:1). Li Vivliae chalbutik ti kʼalal jal toʼox tajek skʼan spas vinajel-balumil li Diose, la spas jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelel ti jaʼ koltaat ta pasel «scotol ti cʼusitic oy[e]». Taje jaʼ li jun noʼox xNichʼone xchiʼuk ti «oy xa onoʼox cʼalal lic meltsajuc talel scotol ti cʼusitic oye», ta mas tsʼakale ay ta naklej ta Balumil kʼuchaʼal jun krixchano xchiʼuk ti Jesús la sbiine (Col. 1:15-17, Ch). Jaʼ jech oy lek spʼijil kʼuchaʼal sTot li Jesuse. Jech onoʼox, li ta kapitulo 8 yuʼun Proverbiose  chal ti jaʼ pʼijilal li Jesuse xchiʼuk ti «pʼijil j-abtel, [NM]» yuʼun Dios chichʼ biiltasele (Pro. 8:12, 22-31).

⁶ Jaʼ yuʼun chaʼa, maʼuk noʼox te chkilbetik spʼijil Jeova li ta kʼusitik pasbil chkiltike, moʼoj, yuʼun te chkilbetik spʼijil ek li Jesuse, li Pʼijil J-abtele. Ep kʼusitik ta jchantik kʼalal ta jkʼeltik leke. Jchanbetik lek skʼoplal chantos yabteltak Dios ti «xjelov to sbijilic cʼotem yuʼunic li bochʼotic bijique», ti chal ta Proverbios 30:24-27; 30:28, ta Xchʼul Cʼop ti Jtotic Diose, ta skʼop Chamula. a

Jchanbetik stalelal li baxbol xinichetike

7, 8. ¿Kʼusitik toj yan to sba chavil ta sventa li xiniche?

⁷ Akʼo mi «bicʼtal chonetic liʼ ta banamil[e]» ep kʼusitik xuʼ jchantik ta sventa ti kʼuyelan pasbilike xchiʼuk ti kʼuyelan stalelalike. Jech kʼuchaʼal li xinich ti yichʼoj onoʼox tal spʼijilike (kʼelo Proverbios 30:24, 25).

⁸ Jlom li buchʼutik tskʼelbeik skʼoplal xinichetike yakʼojik venta ti ta jujun krixchanoetike oy la chib siento mil yepal xinichetik, ti ta kʼakʼal-akʼobal ch-abtejik ta sba balumil xchiʼuk ta yut balumile. Ta jutuk mu skotoluk li ta na xinichetike oy oxtos: meʼ xinich, tot xinich xchiʼuk j-abtel xinich, taj une ta jujuvokʼ lek ch-abtejik sventa tsaʼik li kʼusi chtun yuʼunik ta komone. Jnopbetik skʼoplal li xinich ta Sudamérica ti chtuchʼ yanal teʼetike, ti toj lek xtojob kʼuchaʼal jun jtsʼun nichime. Li uni kʼox chon taje tsmeltsanbe lek sbalumilal li kʼusi tstsʼune, ta sjelbe yav li kʼusi stsʼunoj xae xchiʼuk chchʼuba o tsmeltsan sventa lek xchʼi li kʼusitik stsʼunoje. Li buchʼutik tskʼelbeik skʼoplale yakʼojik lek venta ti jaʼ jech yepal tsaʼ kʼusi tslajesik ti kʼuyepal xchiʼiltak li jtsʼun nichim xinich taje. b

9, 10. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li baxbol xinichetike?

⁹ Ep kʼusitik xuʼ jchantik ta stojolal li xinichetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi oy kʼusi lek ta jkʼan ta jtatike, skʼan baxbolutik ta abtel. Xi tstojobtasutik li Vivliae: «Jaracan, chʼajil vinic, qʼuelo lec avil li xinichetique; otquino lec avil li cʼusitic tspasique, jech xuʼ oy cʼusi chachan te. Li stuquique muʼyuc jpasmantal, muʼyuc ajvalil yuʼunic, muʼyuc bochʼo ch-albatic li cʼusi tspasique. Pero lec snaʼ stsob sveʼelic ta yorail qʼuepelaltic; lec snaʼ stsob cʼusi tstunic ti cʼalal yorail cʼaoje» (Pro. 6:6-8). Xi laj yal li Jesuse: «Li Jtote ta to xʼabtej. Jech ta xiʼabtej ec li vuʼune», taje jaʼ chakʼ kiltik ti toj lek baxbolik ta abtele (Juan 5:17).

¹⁰  Jkotoltik me skʼan jchanbetik stalelal li Jeova xchiʼuk Cristo ti toj baxbolik ta abtele. Kʼusiuk ti kabtel kichʼojtik o jbainojtik ta s-organisasion Diose, ta me xichʼ kʼanel ti akʼo xkakʼbetik yipal spasele xchiʼuk ti «scotoluc ora abtej[kutik-o] yuʼun li Cajvaltique» (1 Cor. 15:58). Jaʼ yuʼun toj lek me ti jchʼuntik li tojobtasel laj yakʼbe yajtsʼaklom Cristo ta Roma li Pabloe: «Aqʼuic persa spasel cʼusi tscʼan li Cajvaltique; mu me xachʼajubic. Staojuc me yav avoʼntonic, tunanic o yuʼun  li Cajvaltique» (Rom. 12:11). Mu jecheʼuk ti chkakʼbetik yipal ta spasbel kʼusi tskʼan yoʼonton li Diose, yuʼun xi chalbutik ta melel li Vivliae: «Li Diose tucʼ cʼusi tspas. Mu xchʼay ta yoʼnton ti lec avabtelique, ti chacʼuxubinvanique» (Heb. 6:10).

Jchabi me jbatik ta mantal

11. Alo kaʼitik kʼuyelan li kotometike.

¹¹ Li kotome jaʼ jkʼot uni bikʼit chon xtok ti ep kʼusitik xuʼ jchantik ta stojolale (kʼelo Proverbios 30:26). Xkoʼolaj kʼuchaʼal jkʼot mukʼta tʼul, jaʼ noʼox ti kʼusi une komik yok xchiʼuk bikʼitik noʼox xchikin ti lek setajtike. Mu vokoluk chaʼi chjatav ta stojolal li kʼusitik tskʼan chtiʼvane yuʼun toj lek xkʼot sat, jech xtok jaʼ spojobbail li chʼenetike xchiʼuk li tontikaltik ti javemik ti bu nakale. Tsobol snaʼ xnakiik li kotometike, vaʼun jaʼ jech chchabi sbaik xchiʼuk jaʼ jech chkʼixna sbaik li ta yora siktike. c

12, 13. ¿Kʼusitik xuʼ jchantik ta stojolal li kotome?

¹² ¿Kʼusi ta jchantik ta stojolal li kotome? Baʼyel, li uni chon taje mu snaʼ nopol xa chakʼ sba ta stojolal li kʼusitik chtiʼvane. Moʼoj, yuʼun ti kʼusie lek tstunes li sat ti toj lek xkʼote sventa tskʼel ta nom li yajkontrae xchiʼuk te nopol chakʼ sba li ta chʼenetik ti jomajtike xchiʼuk ti javemik sventa tsnakʼ sbae. Jaʼ jech skʼan lek xkʼot jsatik ek li ta mantale, sventa jtatik ta ilel li kʼusitik xibal sba chakʼ sbalumil Satanase. Xi laj yalbe mantal yajtsʼaklomtak Cristo li jtakbol Pedroe: «Bijanic me, viqʼuiluc me asatic yuʼun li avajcontraique, jaʼ li pucuje, yuʼun xjoyet noʼox jech chac cʼu chaʼal león ti xʼavet noʼox ta saʼel li bochʼo tscʼan tstiʼe» (1 Ped. 5:8). Ti kʼu sjalil ay ta Balumil li Jesuse, lek la skʼel sba ta skoj li kʼusi tspas yaʼi Satanás sventa tsokbe li stukʼil yoʼontone (Mat. 4:1-11). ¡Toj lek ti jchanbetik stalelal jkotoltike!

¹³ Jtos ti kʼusi tskoltautik sventa jkʼel jbatik leke jaʼ ti jtsaktik lek ta mukʼ li chabiel chakʼbutik Jeovae. Jaʼ yuʼun, mu me stakʼ ti xkikta jbatik ta xchanel li sKʼop Diose xchiʼuk mu me stakʼ ti xkikta jbatik li ta tsobajeletike (Luc. 4:4; Heb. 10:24, 25). Jech xtok, sventa mu xlajik ta milel li kotometike tsobol noʼox oyik, jaʼ me jech nopol skʼan xkakʼ jbatik ek ta stojolal li kermanotaktike, «yoʼ coʼol ta jtsatsubtasbe jba coʼntontic ta [jujuntal]» (Rom. 1:12, Ch). Mi ta jsaʼtik li chabiel chakʼbutik Jeovae, xuʼ me jech xkaltik ek kʼuchaʼal xi laj yal Davide: «[Jeova] voʼot jchabivanejot cuʼun, voʼot jnacʼubbailot, voʼot jcoltavanejot cuʼun, voʼot stsatsalot coʼnton, voʼot noʼox jpatoj coʼnton ta atojol» (Sal. 18:2).

 Jtsaltik me li kʼusi tsmakutike

14. Akʼo mi muʼyuk chi jxiʼo li jkot kʼulube, ¿kʼusi xuʼ xkaltik kʼalal ep svoloj sbae?

¹⁴ Oy kʼusitik xuʼ jchantik ta stojolal li kʼulub eke. Jkʼot kʼulub ti voʼob sentimetro snatile mu xi jxiʼo ta melel, pe kʼalal ep svoloj sba chtale solel chi jxiʼo (kʼelo Proverbios 30:27). Li kʼulubetik ti ep svoloj sbaik ti toj echʼ noʼox xveʼike xuʼ me chʼabal kʼusi chkom yuʼunik ta anil li ta jsep tsʼunobaltike. Li Vivliae chalbe skʼoplal bikʼtal chonetik ti snaʼ xvilike —ti te skʼoplal li kʼulubetike—, xchiʼuk chal xtok ti jech xjumumet kʼuchaʼal karetaetik sventa pas kʼope o jech xkʼulet kʼuchaʼal chkʼakʼ taki jobele (Joel 2:3, 5). Li krixchanoetike tskʼan tsmak yaʼiik ta be ti svoloj sba chanavik li kʼulubetike, tskoltaik kʼokʼ, pe bu cha ta, muʼyuk bu juʼem yuʼunik. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun toj ep tstsʼuj yalel kʼulubetik ta yut kʼokʼ ti jaʼ chtupʼ-o yuʼunike, jaʼ yuʼun muʼyuk kʼusi makel ta be chaʼiik li yan kʼulubetike. Akʼo mi chʼabal jun ajvalil yuʼunik o jun jbeiltasvanej, jaʼ jech chanavik kʼuchaʼal chanem soltaroetik li kʼulubetike xchiʼuk ta onoʼox stsalik kʼusiuk makel ta be (Joel 2:25). d

15, 16. ¿Kʼuxi xkoʼolajik ta kʼulubetik li buchʼutik chcholbeik skʼoplal Ajvalilal yuʼun Diose?

¹⁵ Li j-alkʼop Joele laj yal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal tspas yabtel kʼulubetik li yabtel tspas yajtuneltak Diose. Xi la stsʼibae: «Li cʼulubetique jaʼ jech ta xʼanilajic tal jech chac cʼu chaʼal simaron soldadoetic. Tucʼ ta xvul muyicuc ta ba coralton ti bu chcʼotique; muʼyuc bu ta to sjoyilan sbeic. Muc teuc noʼox tsnetʼilan sbaic xchiʼuc xchiʼiltaquic; tucʼ stʼunoj batel sbeic jujunic. Acʼo me oy cʼusi ch-acʼbatic yuʼun yajcontraic, pero mu stani sbaic o» (Joel 2:7, 8).

¹⁶ ¡Toj lek ta jyalel ti kʼuyelan la skoʼoltasbe skʼoplal li buchʼutik chcholbeik skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose! Manchuk mi xkoʼolaj kʼuchaʼal «coralton» ti chmakvanik ta be li yajkontraike, li stukike muʼyuk bu chpajik-o ta abtel. Jaʼ chchanbeik stalelal li Jesuse, ti laj yakʼbe yipal ta spasbel li kʼusi tskʼan yoʼonton Dios akʼo mi laj ta kontrainel (Isa. 53:3). Jech onoʼox ta melel ti oy jlom yajtsʼaklomtak Cristo ti «oy cʼusi ch-acʼbatic yuʼun yajcontraic», jaʼ xkaltik, ti chamik ta skoj xchʼunel yoʼontonike.  Akʼo mi jech, yakal-o li chol mantale xchiʼuk yakal ta epajel li jchol mantaletike. Jech onoʼox ta melel, mu labaluk ta aʼiel ti jaʼ to jech chaʼiik lekil aʼyej ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios jlom krixchanoetik ta skoj li nutsel tsnuptan yajrextikotak Jeovae (Hech. 8:1, 4). ¿Mi jaʼ jech mu xa lubtsaj ta chol mantal kʼuchaʼal mu snaʼ xlubtsaj li kʼulubetike, akʼo mi xa nuptan kontrainel o ti mu skʼanik lek mantal li krixchanoetike? (Heb. 10:39.)

«Jaʼ acʼo avoʼntonic [o nochʼan abaik] spasel li cʼusitic leque»

17. ¿Kʼuxi chnochʼi yok ta chʼulul spakʼbal kʼusitik li okotse?

¹⁷ Oy jkot bikʼit okots ti tstsal xa yilel li yip Balumile (kʼelo Proverbios 30:28, Ch). Toj labal to sba chilik sientifikoetik li uni chon taje, yuʼun jaʼ ti xnulet noʼox ta anil ta pakʼbalna o ta jolna ti chʼulul tajeke. ¿Kʼuxi chut taje? Maʼuk ti yuʼun oy xchupchup uliʼal li yoke mi jaʼuk xchabil. Yuʼun yichʼoj jtos kʼusi sputsʼpun li sniʼ skʼob xchiʼuk li sniʼ yoke. Li kʼusi sputsʼpun taje oy kʼusi yichʼoj ti toj joyik tajeke; jech xtok li kʼusi taje ta smilal noʼox yichʼoj kʼusi sjotsotset ti xkoʼolaj kʼuchaʼal tsotsil jolile. Ta jujuntal li kʼusi sjotsotset taje yichʼoj ta sienal noʼox yakʼiltak ti xkoʼolaj kʼuchaʼal bikʼtal platoetik li ta sniʼniʼtake. Kʼalal tstsob sba li yip yakʼiltak taje toj lek tsots, yuʼun xlik lek yuʼun sjunul li sbekʼtal okotse, o maʼuk noʼox xlik yuʼun taje, ¡yuʼun xnululet noʼox chanav ta jolna ti pasbil ta nene xchiʼuk ti pajal sjol chyale! Toj labal to chilik sientifikoetik taje xchiʼuk chalik ti tskʼan la tspas yaʼiik jtos uliʼ kʼuchaʼal ch-abtej yok li okotse, sventa la tspasik jtos tsatsal chab. e

18. ¿Kʼuxi xuʼ jchʼuntik li mantal liʼe: «Jaʼ acʼo avoʼntonic [o nochʼan abaik] spasel li cʼusitic leque»?

¹⁸ ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal li okotse? Xi tstojobtasutik li Vivliae: «Contrainic li cʼusitic chopole; jaʼ acʼo avoʼntonic [o nochʼan abaik] spasel li cʼusitic leque» (Rom. 12:9). Li kʼusi chopol chakʼ ta chanel sbalumil Satanase yikʼaluk me jaʼ mu xa xkakʼ-o ta koʼontontik spasel li kʼusi chal beiltaseletik ta Vivliae. Jech kʼuchaʼal liʼe, yikʼaluk van xkamigointik li jchiʼiltaktik ta abtel xchiʼuk ta chanune, o ti jaʼ xlik jchʼay-o koʼontontik li kʼusi chopole. Jkʼel me jbatik lek chaʼa, yuʼun li stalelal buchʼutik mu xchʼunbeik smantal Diose xuʼ me jaʼ skʼunibtas ti kʼuyelan ta jkʼan ta jchʼunbetik smantal Diose. Mu me xkakʼtik ti jech xkʼot ta jtojolaltike. Xi tspʼijubtasutik li sKʼop Diose: «Mu me xanop ti toj bijote» (Pro. 3:7). Jchʼuntik li pʼijil tojobtasel laj yakʼbe steklumal Dios ta voʼne li Moisese: «Ichʼic me ta mucʼ li Mucʼul [Dios] cuʼuntique. Jaʼ noʼox me xaquejan abaic ta stojol. Junuc me avoʼntonic [o nochʼan abaik] ta stojol» (Deu. 10:20). Kʼalal nopol tajek oyutik ta stojolal li Jeovae jaʼ jtos ti kʼuyelan xuʼ jchanbetik stalelal Jesús ti xi laj yichʼ alel ta stojolale: «Jaʼ chacʼan li cʼusitic tuqʼue; jaʼ chacontrain li cʼusi chopole» (Heb. 1:9).

Li kʼusitik xuʼ jchantik ta stojolal li kʼusitik pasbile

19. 1) ¿Kʼusi stalelaltak Jeova chavil kʼalal cha kʼel lek li kʼusitik spasoje? 2) ¿Kʼuxi ta jtabetik sbalil li spʼijil Diose?

¹⁹ Kʼuchaʼal laj xa kiltike, te chvinaj spʼijil Jeova li ta kʼusitik spasoje xchiʼuk ep kʼusitik chakʼ jchantik ta jujuntal ti ep sbalile. Mas to me toj labal sba chkilbetik spʼijil kʼalal ta jchanbetik mas skʼoplal li kʼusitik spasoj Jeovae. Toj tsots me skʼoplal ti jtsʼetanbetik lek xchikinal li spʼijil Jeovae, yuʼun jaʼ me tskoltautik ti akʼo xi jmuyubajuk lek li avie xchiʼuk jaʼ me chchabiutik ta tsʼakal li pʼijilal taje (Ecl. 7:12). Ta me xkakʼtik lek venta jtuktik ti melel li kʼusi chal Proverbios 3:13, 18: «Toj xcuxet noʼox yoʼnton li bochʼo ta sta lec sbijile; lec jun yoʼnton li bochʼo oy cʼusi lec snaʼe». «Li jbijiltique jaʼ jech chcʼot jech chac cʼu chaʼal teʼ sventa cuxlejal ta sventa li bochʼotic tscʼane; xcuxet noʼox yoʼntonic li bochʼo laj xa sta sbijilique.»

[Tsʼibetik ta yok vun]

¿Mi xvul ta ajol?

¿Kʼusitik ta jchantik ta stojolal...

• ... li xiniche?

• ... li kotome?

• ... li kʼulube?

• ... li okotse?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 16]

¿Mi jaʼ jech toj lek jnaʼ xi abtej kʼuchaʼal li jtuchʼ yanal teʼ xinich o kʼise?

[Lokʼol ta pajina 17]

Te tsta chabiel ta xchiʼiltak li kotome, pe ¿bu ta jtatik li voʼotike?

[Lokʼol ta pajina 18]

Jaʼ jech mu snaʼ xlubtsajik ta abtel kʼuchaʼal kʼulubetik li jchol mantaletike

[Lokʼol ta pajina 18]

Jaʼ chakʼ ta yoʼontonik o chnochʼan sbaik ta spasel kʼusi lek li yajtsʼaklomtak Cristo kʼuchaʼal chnochʼan sba ta buyuk noʼox li okotse

[Lokʼol ta pajina 18]

Stockbyte/Getty Images