¿Bu skʼan oyutik kʼalal mi vul li slajebal kʼusitike?

KʼALAL mi kʼot yorail tslajes ta Armagedón Jeova li kʼusitik chopol oy avie, ¿kʼusi van chkʼot ta stojolal li tukʼil krixchanoetike? Xi chal kaʼitik li Proverbios 2:21, 22: «Li bochʼotic tucʼ yoʼntonique te chnaquiic o ta banamil; li bochʼotic lequique jʼechʼel te oyic o. Yan li bochʼotic chopolique ta xichʼic nutsel loqʼuel; li jtoybaetique ta xichʼic bulel loqʼuel».

Pe ¿kʼuxi chkol li tukʼil krixchanoetike? ¿Mi oy van bu xuʼ snakʼ sbaik? ¿Bu skʼan oyikuk kʼalal mi vul li lajelale? Sventa jtakʼtik taje, jkʼeltik chanib loʼiletik ti chal kʼuxi pojvan li Diose.

Tsots skʼoplal ti bu skʼan oyikuke

Li ta 2 Pedro 2:5-7 te chakʼ kiltik kʼuxi pojatik yuʼun Jeova li moltotil Noé xchiʼuk li Lote: «Li Diose muʼyuc la spasbe perdón li cristianoetic ta voʼonee, jech laj yacʼ tal pulel ta voʼ ta stojol li chopol cristianoetique. Jaʼ noʼox icol li Noé xchiʼuc yan vucub xchiʼiltaque, yuʼun laj yal ta jamal cʼusi tucʼ ta pasel. Jech noxtoc li Diose laj yacʼbe stoj smul li cristianoetic te ta lum Sodoma xchiʼuc ta lum Gomorrae. La xchicʼ ta cʼocʼ; stanil xa icomic o. Jaʼ sqʼuelubil icom ta sventa li bochʼo toj chopol cʼusitic ta spasique. Pero li Diose la scolta li Lote, ti jaʼ tuqʼuil vinique, ti vocol icuch yuʼun [o toj chopol laj yil li] cʼusitic la spasic li chopol cristianoetique».

¿Kʼuxi kuxul kom ta Nojelal ta voʼ li Noee? Xi albat yuʼun li Diose: «Laj xa jnop ti ta jlajes scotol li cristianoetique, yuʼun jaʼ ta scojic ti toj ep cʼusitic chopol liʼ ta banamile. Jaʼ yuʼun ta xcules scotol xchiʼuc li cʼusitic oy ta sbejel banamile. Meltsano jun barco ta teʼ ti ep xuchʼale» (Gén. 6:13, 14). Li Noee la spas jun arka, la xchʼun li kʼusi albate. Kʼalal vukub xaʼox kʼakʼal skʼan xtal li voʼe, albat yuʼun Jeova ti akʼo ochikuk ta arka li yutsʼ yalale xchiʼuk ti akʼo stikʼ ochel li chonbolometike. Vaʼun, mak li stiʼ arka ta svukubal kʼakʼale, laj une «chaʼvinic (40) cʼacʼal xchiʼuc chaʼvinic (40) acʼubal xlomet noʼox li voʼe» (Gén. 7:1-4, 11, 12, 16). «Jaʼ noʼox vaxquib icolic ta sventa li voʼe», jaʼ noʼox li Noé xchiʼuk li yutsʼ yalale (1 Ped. 3:20). Kʼuchaʼal chkiltike, sventa kuxul xkomike persa ochik li ta arkae. Yuʼun muʼyuk bu yan xuʼ sta skolebalik (Gén. 7:19, 20).

Yan li Lote jelel kʼusi albat, yuʼun ay albatuk yuʼun chaʼvoʼ anjeletik ti bu skʼan xlokʼ batel sventa mu xchame. Albat baʼyuk ti akʼo saʼ skotol li yutsʼ yalaltak ta Sodomae xchiʼuk xi albat mantale: «Loqʼueso batel; nom to xbat avacʼ. Yuʼun ta jlajescutic xa li lum liʼi». Sventa mu xchamik li Lot xchiʼuk li yutsʼ yalale skʼan xjatavik echʼel «ta vitsetic ta toyolaltic» (Gén. 19:12, 13, 17).

Kʼuchaʼal chkiltik ta stojolal Noé xchiʼuk ta stojolal Lote, «li Cajvaltique snaʼ cʼuxi chut tscolta ta svocol li bochʼo ta xʼichʼat ta mucʼ yuʼune, xchiʼuc snaʼ bu chacʼ batel li bochʼotic toj chopolique yuʼun jech te oyic o cʼalal to tsta yorail ta xichʼic chapanel» (2 Ped. 2:9). Kʼuchaʼal chkiltike, tsots skʼoplal ti bu skʼan oyikuk li krixchanoetik taje: li Noee skʼan x-och ta arka, yan li Lote skʼan xlokʼ ta Sodoma. Pe ¿mi jaʼ onoʼox van jech skʼan pasel kʼuchaʼal la spasike? ¿Mi xuʼ van xchabi yajtuneltak li Jeova ti ta buyuk noʼox oyike xchiʼuk ti mu persauk bu chbatik sventa sta skolelike? Sventa jtakʼtik taje jkʼeltik to chib loʼiletik.

¿Mi jaʼ van toj tsots skʼoplal ti bu oyike?

Kʼalal mu toʼox chakʼ tal Jeova li slajunebal vokolil ta Egiptoe, laj yalbe mantal j-israeletik ti akʼo sbonik ta xchʼichʼel chʼiom chij ta sventa li kʼin Koltael li smarkoal stiʼ snaike. Yuʼun kʼalal te ch-echʼ sventa tsmilbe sba xnichʼnabtak  j-egiptoetik li Jeovae, muʼyuk bu tstsak ta mukʼ li sna yajtuneltak ti bonbil ta chʼichʼ li smarkoal stiʼ snaike xchiʼuk jaʼ jech muʼyuk chakʼbe svokol li buchʼutik te nakalike. Li ta yakʼobalil taje «li Mucʼul Diose [...] echʼ smilbe scotol sba xnichʼnab li egiptoetic ta jujubej snaique. Icham cʼalal ta sba xnichʼon li ajvalil faraone, xchiʼuc sba xnichʼnabic li bochʼotic ochemic ta chuquele, xchiʼuc li sba yol stsʼunub yovolique». Kʼuchaʼal chkiltike, muʼyuk bu xlokʼik batel li j-israeletik sventa kuxul xkom li sba xnichʼnabike (Éxo. 12:22, 23, 29).

Te skʼoplal li Rahab eke, ti jaʼ jun jmulavil ants ti te nakal ta Jericoe. Jutuk xaʼox tajek skʼan xuʼuninik Albil Balumil li j-israeletike xchiʼuk laj yakʼ venta Rahab ti chichʼ lajesbel li slumale. Li ants taje laj yalbe li jpaʼivanej j-israeletik ti te vayik ta snae ti chiʼik ta jyalel li jnaklejetik ta Jericó ta skoj ti juʼem tajek yuʼun li Israele. La snakʼ li jpaʼivanejetike, jaʼ yuʼun laj yalbe ti skʼan jamal xalik ti muʼyuk chmilatik xchiʼuk yutsʼ yalal kʼalal mi tal stsalik li Jericoe. Li viniketike laj yalbeik Rahab ti akʼo stsob li yutsʼ yalal ta snae, ti te stsakoj sba xchiʼuk li smuroal lume. Mi lokʼik li ta na taje, te me chcham xchiʼukik li yan jnaklejetike (Jos. 2:8-13, 15, 18, 19). Pe li Jeova une laj yalbe Josué ti chlom yalel li smuroal Jericoe (Jos. 6:5). Jaʼ yuʼun muʼyuk bu toj lek yaʼeluk ti bu tsnakʼ sba li Rahab xchiʼuk yutsʼ yalale. ¿Kʼuxi van kuxul chkomik?

Kʼalal kʼot yorail tstsalik li Jericoe, li paleetik ta Israele la sjupan li xkachuike, vaʼun li yan j-israeletike lik avanikuk kʼuchaʼal jpas kʼopetik. Xi chal li Josué 6:20: «Cʼalal laj yaʼyic scotol israeletic ti jal la sjupan xcachuic li paleetique, ven tsots lic avanicuc scotolic, jech ijin yalel scotol li coralton yuʼun lume». Muʼyuk junuk krixchano xuʼ spajtsan ti kʼalal lik jinuk li muroe. Pe li Jeovae te la spajes kʼalal poʼot xaʼox tajek xkʼot ta sna li Rahabe. Vaʼun li Josuee xi laj yalbe li chaʼvoʼ jpaʼivanejetike: «Batanic ta sna li jmulavil ants Rahabe. Iqʼuic loqʼuel scotolic xchiʼuc li bochʼotic te oyic ta snae yuʼun jech onoʼox laj avalbeic comel ta stojol li Diose» (Jos. 6:22). Kuxul kom skotolik li buchʼutik te oy ta sna Rahabe.

¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplale?

¿Kʼusi chakʼ jchantik ti kʼuxi koltaatik yuʼun Jeova li Noé, Lot, Rahab xchiʼuk li j-israeletik ta skʼakʼalil Moisese? ¿Mi tsots van skʼoplal ti bu jotukal oyutik kʼalal mi kʼot yorail chlaj li kʼusitik chopol avi sventa kuxul xi jkome?

Jech, li Noee kuxul kom ta skoj ti och ta arkae. Pe ¿kʼu yuʼun ti och ta arkae? Yuʼun la spat yoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk la xchʼun mantal. Xi chal li Vivliae: «Li Noee la spas scotol jech cʼu chaʼal iʼalbat yuʼun li Diose» (Gén. 6:22; Heb. 11:7). Li voʼotik une, ¿mi yakal ta jpastik skotol li kʼusi yalojbutik Jeovae? Li Noee la xcholbe skʼoplal li «cʼusi tucʼ ta pasel[e]» (2 Ped. 2:5). ¿Mi ta sjunul  koʼontontik ta jcholtik mantal kʼuchaʼal Noé, akʼo mi mu skʼan lek xaʼiik mantal li krixchanoetik ti bu ta jcholtik mantale?

Li Lote kuxul kom, yuʼun jatav lokʼel li ta Sodomae. Pe ti kʼusi xtok une, yuʼun jaʼ jun tukʼil vinik ta sat Dios xchiʼuk chopol tajek laj yil ti muʼyuk lek stalelal li jtoyba krixchanoetik ta Sodoma xchiʼuk Gomorrae. Li avie jaʼ jech toj echʼem li mulivajel kʼuchaʼal li ta lumetik taje. ¿Mi jaʼ jech toj chopol chkiltik kʼuchaʼal laj yil li Lote, o mi nopem xa xkaʼitik ti muʼyuk xa kʼusi chopol chkiltike? ¿Mi yakal chkakʼbetik yipal ta xchʼunel li mantal ti xi chal, «ti junuc avoʼntonic, ti muʼyucuc avicʼubalic, ti muʼyuc amulic chvul staoxuc li Diose», ti xie? (2 Ped. 3:14.)

Jvules ta joltik xtok li j-israeletik ta Egiptoe xchiʼuk ta sventa li Rahabe. Muʼyuk xlokʼ ta snaik sventa kuxul xkomik, taje skʼan oyuk xchʼunel yoʼontonik xchiʼuk ti skʼan xchʼunik mantale (Heb. 11:28, 30, 31). ¿Mi xnop avuʼun yaʼel kʼuyelan laj yaʼi sbaik li totil-meʼil j-israeletik kʼalal echʼ ta sna j-egiptoetik li yaj-anjel Jeova ti «xʼavetic noʼox liquel ta oqʼuel» yuʼun li jnaklometik tee? Ta melel, te van yakʼoj-o satik ta stojolal li sba xnichʼnabike (Éxo. 12:30). Pe ta stojolal li Rahabe, ¿mi xnop van avuʼun yaʼel ti bu tsubul xchiʼuk yutsʼ yalal ta xchikin snae? Ta melel, sventa xchʼun li mantale skʼan oyuk xchʼunel yoʼonton xchiʼuk ti mu xlokʼ ta anil ta skoj ti xlomomet chjin yalel li kʼusitike.

Poʼot xa me xvul slajeb sbalumil li Satanase. Mu to jnaʼtik kʼuxi chkichʼtik chabiel ti «cʼalal tsta scʼacʼalil ch-ilin li Mucʼul Diose», ti toj xibal sba li kʼakʼal taje (Sof. 2:3). Li kʼusi jnaʼojtike jaʼ ti mu toj tsotsuk skʼoplal ti bu jotukal oyutike xchiʼuk ti kʼuyelan oyutike. Moʼoj, yuʼun ti kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti oyuk xchʼunel koʼontontik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti jchʼunbetik li smantale. Ti jech yakal ta jmalatike skʼan me epuk sbalil xkiltik li na laj yalbe skʼoplal j-alkʼop Isaiase.

«Bat ochanic ta anaic»

Xi chal Isaías 26:20: «Jteclumal, bat ochanic ta anaic, maquic lec comel li tiʼnaetic ta apatique; nacʼo abaic mucʼta jaluc, malaic acʼo jelovuc scʼacʼal yoʼnton li Mucʼul Diose». Yikʼaluk van lik kʼotuk ta pasel jutuk ta sjabilal 539 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltik taje, ti jaʼo kʼalal la stsalik Babilonia li jmedoetik xchiʼuk li jpersiaetike. Yaʼeluke kʼalal och ta lum li Ciro ti likem ta Persiae, laj yal mantal ti muʼyuk buchʼu xuʼ xlokʼ ta snaike, yuʼun li yajsoltarotake yichʼoj mantal ti akʼo smilik li buchʼutik te tstaik ta bebetike.

Li na chichʼ albel skʼoplal ta albil kʼope xuʼ van jaʼ skʼoplal ta melel li mas ta sien mil tsobobbailetik yuʼun yajrextikotak Jeova ti oy ta spʼejel Balumile. Toj tsots skʼoplal yabtel tspas ta jkuxlejaltik li tsobobbailetik taje xchiʼuk jech-o tspasik kʼalal mi likem xaʼox «ti tsots [vokolile]» (Apo. 7:14, Ch). Li steklumal Jeovae ch-albatik ti akʼo te oyikuk «ta [s]naic» xchiʼuk ti akʼo «[s]malaic acʼo jelovuc scʼacʼal yoʼnton li Mucʼul Diose». Jaʼ yuʼun, toj tsots me skʼoplal ti toj epuk sbalil xkiltik li tsobobbaile xchiʼuk ti xkakʼbetik yipal ti teuk nopol xkakʼ jbatik ta stojolale. Jech oxal chaʼa, jchikintatik lek li tojobtasel chakʼbutik Pablo liʼe: «Acʼo jnoptic cʼu xʼelan tscʼan chcalbe jbatic, yuʼun jech coʼol acʼo cʼuxubinvancutic xchiʼuc coʼol acʼo jpastic cʼusitic lec. Mu me xijpaj ti ta jtsobilan jbatic ta yaʼyel scʼop Diose. Mu me jchantic jech chac cʼu chaʼal ti oy jayibuc nopen xa xaʼyic jeche. Tscʼan acʼo jtsatsubtasbe jba coʼntontic, acʼo cacʼtic persa, yuʼun poʼot xa chchaʼtal li Cajvaltique» (Heb. 10:24, 25).

[Lokʼol ta pajina 7]

¿Kʼusi chakʼ jchantik ti kʼuxi la skolta yajtuneltak Jeova ta voʼnee?

[Lokʼol ta pajina 8]

¿Kʼusi van skʼoplal ta jkʼakʼaliltik li «na» ta albil kʼope?