¿Mi jaʼ atamoj batel li be ti x-echʼ to skʼoplal ta skotole?

«LI Diose jaʼ stalel ta xcʼanvan o.» Li kʼusi laj yal jtakbol Juane chakʼ kiltik li stalelal Dios ti mas tsots skʼoplale (1 Juan 4:8). Koliyal ti skʼanoj krixchanoetik li Jeovae, xuʼ xi jnopajutik ta stojolal xchiʼuk xi jkʼot ta yamigo. ¿Mi oy to yan kʼuxi xuʼ x-abtej ta jtojolaltik li kʼanelal yuʼun Jeovae? Albil ti jaʼ «tspatutik li kʼusi jkʼanojtike». Jaʼ xkaltik, li kʼusitik xchiʼuk li buchʼutik jkʼanojtike xuʼ tsokes o tslekubtas jtalelaltik. Pe melel xtok ti tspatutik ek li buchʼutik skʼanojutike. Ta skoj ti pasbilutik ta slokʼol Diose, xuʼ xkakʼtik ta ilel ta jkuxlejaltik li kʼanelal taje (Gén. 1:27). Jaʼ yuʼun li jtakbol Juane la stsʼiba ti jkʼanojtik li Diose yuʼun jaʼ «baʼyuc la scʼanutic» li stuke (1 Juan 4:19).

Chanpʼel kʼop ti jaʼ smelolal kʼanelale

Li jtakbol Pabloe laj yal ti kʼanelale jaʼ «jun be ti toj leque», jaʼ xkaltik, jun be ti «xʼechʼ to tsots scʼoplal» ta skotole (1 Cor. 12:31; Ch). ¿Kʼu yuʼun jech laj yalbe skʼoplal li kʼanelale? ¿Kʼusi jtosukal kʼanelal yakal chalbe skʼoplal? Sventa jnaʼtike jchanbetik lek skʼoplal li jpʼel kʼop kʼanelale.

Li voʼneal jgriegoetike tstunesik toʼox chanpʼel kʼop sventa chalbeik skʼoplal li kʼanelale: storgué, éros, filía xchiʼuk agápe. Ta skotol taje, li jpʼel kʼop agápe jaʼ ti chichʼ tunesel sventa chichʼ albel skʼoplal Jeova kʼalal xi chichʼalele: «Li Diose jaʼ stalel ta xcʼanvan o». a Li jchanubtasvanej ti William Barclay sbie, xi laj yal ta slivro Palabras griegas del Nuevo Testamento ta sventa li jtos kʼanelal taje: «Li agape te tsakal skʼoplal ta jnopbentik. Maʼuk ti kʼusi ta anil xa chlik kaʼi ta koʼontontike, yuʼun jaʼ jun beiltasel ti yolbaj jech ta jkʼan chi jkuxie. Li agape te tsakal tajek skʼoplal xchiʼuk li kʼusi ta jkʼan ta jpastike». Ta sventa li kʼusi laj yale, li agápe jaʼ jun kʼanelal ti lek nopbil skʼoplale, ti ventainbil yuʼun beiltaseletike, pe ti te tsakal skʼoplal kʼusi chkaʼi tajek ta koʼontontik xtoke. Jech noxtok, skʼan me jtsaktik ta venta ti muʼyuk bu lek skotol li beiltaseletike. Jaʼ yuʼun, li beiltaseletik ti skʼan tsventain li kʼanelal yuʼun yajtsʼaklomtak Cristoe jaʼuk me li butik yaloj Jeova ta Vivliae. Mi ta jkoʼoltasbetik smelolal li jpʼel kʼop agápe xchiʼuk li yan kʼopetik ti tstunes Vivlia sventa chalbe skʼoplal kʼanelale, mas me chkaʼibetik smelolal kʼusi jtosukal kʼanelal skʼan chkakʼtik ta ilel ta jkuxlejaltik.

Li kʼanelal ta utsʼ-alalile

¡Solel xkuxet tajek koʼontontik kʼalal oyutik ta jun utsʼ-alalil ti bu oy kʼanbaile xchiʼuk ti jmoj oyutike! Li jpʼel kʼop ta griego ti chichʼ onoʼox tunesel  sventa chichʼ albel skʼoplal li kʼanbail ti stalel onoʼox chaʼiik li utsʼ-alalile jaʼ storgué. Li yajtsʼaklomutik Cristoe chkakʼbetik yipal sventa ta slekiluk koʼontontik ta jtsaktik ta venta li kutsʼ kalaltike, pe li ta slajebaltik kʼakʼal liʼe jutuk mu skotoluk li krixchanoetike muʼyuk «slequil yoʼntonic», jech kʼuchaʼal onoʼox laj yal Pabloe (2 Tim. 3:1, 3). b

Jech ta melel, li kʼanelal ti skʼan oyuk ta utsʼ-alalile, lek xvinaj ti chʼabale. ¿Kʼu yuʼun toj ep antsetik tsyales yolik? ¿Kʼu yuʼun toj jutuk li krixchanoetik ti mu xkʼuxubin yutsʼ yalalik ti malubemik xae? ¿Kʼu yuʼun toj echʼ xa noʼox ep krixchanoetik ti chtuchʼ snupunelike? Jaʼ ta skoj ti «muʼyuc slequil yoʼntoni[ke]».

Ta koʼontontik ch-ayan tal li skʼanel kutsʼ kalaltike; pe skʼan me teuk ta joltik ti Vivliae chal ti «oʼntonale toj chopol, jaʼ noʼox ven jloʼlavanej ta scotol» (Jer. 17:9). Kʼalal laj yal Pablo kʼuyelan skʼan akʼo skʼan yajnil li yajtsʼaklom Cristoe, labal sba ta ilel ti jaʼ la stunes li jpʼel kʼop agápe. Jech noxtok, li kʼanelal taje la skoʼoltas xchiʼuk ti kʼuyelan skʼanoj tsobobbail li Jesuse (Efe. 5:28, 29). Li jtos kʼanelal taje te likem-o tal ta stojolal li beiltaseletik ti yakʼoj li Buchʼu laj yakʼbe slikeb utsʼ-alalile, li Jeovae.

Li melel kʼanelal ta stojolal utsʼ-alalile jaʼ tsmak ta be sventa mu jaʼuk xa noʼox tspasik li kʼusi chaʼi ta yoʼonton li totil-meʼiletike xchiʼuk ti muʼyuk noʼox kʼusi chopol chilik ta stojolal li yalab xnichʼnabike. Moʼoj, yuʼun chkoltaatik sventa tspas li kʼusi oy ta sbaike xchiʼuk ti ta slekiluk yoʼontonik akʼo stukʼibtasik kʼalal skʼan chilike (Efe. 6:1-4). Jech noxtok, tstij koʼontontik sventa lek ta jtukʼulantik li jtot jmeʼtik ti malubemik xae.

Li kʼanelal ta stojolal jun vinik xchiʼuk jun antse xchiʼuk li beiltaseletik ta Vivliae

Ti kʼuyelan skʼanoj sbaik li jun vinik xchiʼuk jun ants ti nupunemike jaʼ jun matanal yuʼun Dios ta melel (Pro. 5:15-17). Akʼo mi jech, li jtsʼibajometik yuʼun Vivliae muʼyuk la stunesik li jpʼel kʼop éros kʼalal laj yalbeik skʼoplal li jtos kʼanelal taje. ¿Kʼu yuʼun? Leʼ xa ta jayibuk jabile, li revista La Atalaya laj yal kʼusi van li srasonale: «Skotol li krixchanoetik avie, yaʼeluke jaʼ jech chopol yakal tspasik ek kʼuchaʼal li voʼneal jgriegoetike. [Li stukike] laj yichʼik ta mukʼ kʼuchaʼal dios li Erose, tsnijan tskejan sbaik ta stojolal li skajleb smotone xchiʼuk chakʼbeik milbil matanal. [...] Pe li kʼusitik kʼot ta pasele chakʼ ta ilel ti jech laj yichʼ ichʼel ta mukʼ li kʼanelal sventa lutsʼbaile jaʼ noʼox isokesvan xchiʼuk ti muʼyuk xa noʼox smelolal li kʼusitik tspasike. Taje xuʼ van jaʼ ta skoj ti muʼyuk la stunesik li jtsʼibajometik yuʼun Vivlia li jpʼel kʼop taje». Sventa mu jechuk chopoluk jpastik ek ti jaʼ noʼox ta jtsaktik ta venta ti kʼupil sba xvinaj li jun krixchano kʼalal chlik jkʼopon jbatik xchiʼuke, skʼan ta smeloluk  noʼox li kʼusi chkaʼi ta koʼontontik ta stojolal li buchʼu jkʼelojtike xchiʼuk li kʼanelal agápe, ti ventainbil yuʼun li beiltaseletik ta Vivliae. Xi jakʼbe jbatike: «Li kʼusi chkaʼi ta koʼonton ta stojolal li buchʼu jkʼanoje, ¿mi ta smelol noʼox xchiʼuk li melel kʼanelale?».

Li ta yorail «xnichimal kerem-tsebale», kʼalal jaʼo solel tskʼan tajek tslutsʼvanike, sventa sakukutik ta jtalelaltike skʼan me xkichʼtik ta mukʼ li beiltaseletik ta Vivliae (1 Cor. 7:36, NM; Col. 3:5). Li nupunele jaʼ jun chʼul matanal yakʼoj li Jeovae, vaʼun jaʼ jech chkiltik ek li yajtsʼaklomutik Cristoe. Li Jesuse xi laj yal ta sventa li buchʼutik nupunemike: «Li bochʼotic laj xa spas ta jun li Diose, muʼyuc bochʼo xuʼ ta svocʼ» (Mat. 19:6). Jaʼ yuʼun, toj ep sbalil chkiltik li nupunele, mu jechuk ta jnoptik ti jaʼ noʼox chjalij kʼalal kʼupil to chkiltik li jnup jchiʼiltike. Mi chlik jkʼoptike, muʼyuk bu ta jsabetik smelolal kʼuxi xuʼ jchʼak-o jbatik, yuʼun chkakʼbetik yipal ta sjunul koʼontontik ta slekubtasel kʼalal chkakʼtik ta ilel lekil talelaletik sventa yajtsʼaklomtak Cristoe. Taje jaʼ tskoltautik sventa xi jmuyubajutik ta melel (Efe. 5:33; Heb. 13:4).

Li kʼanelal ta stojolal kamigotaktike

¡Chʼabal me tajek muyubajel ti chʼabaluk kamigotaktike! Xi chal jun pʼijil loʼil ta Vivliae: «Oy onoʼox bochʼo xjelov slequil yoʼnton jech chac cʼu chaʼal li jchiʼiltic ta voqʼuele» (Pro. 18:24). Li Jeovae tskʼan ti oyuk melel kamigotaktike. Jun skʼelobil ti buchʼutik lek laj yamigoin sbaike jaʼ li David xchiʼuk Jonatane (1 Sam. 18:1). Jech noxtok, li Vivliae chal ti «lec cʼanbil yuʼun» Jesús li jtakbol Juane (Juan 20:2). Li jpʼel kʼop ta griego sventa chichʼ alel «kʼanelal» o «amigoile» jaʼ filía. Akʼo mi jaʼ mas jkʼanojtik jlomuk buchʼutik ta tsobobbaile, 2 Pedro 1:7 tsvules ta joltik ti skʼanel jchiʼiltaktike (ti filadelfía ta griegoe, ti te lokʼem tal ta fílos [amigo] xchiʼuk adelfós [ermano]) skʼan jtsʼakubtastik xchiʼuk li kʼanelal agápe. Mi ta jkʼantik akʼo jal xkamigoin jbatik xchiʼuk junuk ermanoe, skʼan xkakʼ ta jkuxlejaltik li tojobtasel taje. Muʼyuk me chopol mi ta jakʼbe jbatik mi ventainbil yuʼun beiltaseletik ta Vivlia li kʼanelal kuʼuntik ta stojolal kamigotaktike.

Mi jaʼ tsbeiltasutik li sKʼop Diose, maʼuk me mas xa lek chkiltik li kamigotaktike; maʼuk ti muʼyuk xa kʼusi chopol chkiltik ta stojolalike xchiʼuk ti toj tsots koʼontontik ta stojolal li yantike. Jech noxtok, mu nakauk xa noʼox chi jkʼupil kʼoptavan sventa ta jta kamigotaktik. Li kʼusi mas to tsots skʼoplale jaʼ ti ta jtʼujtik lek li kamigotaktike xchiʼuk muʼyuk «me ta jchiʼintic li bochʼotic chopolique, [yuʼun] chisoquesbutic li jlequil taleltique» (1 Cor. 15:33).

Mu kʼusi xkoʼolaj-o yabtel li kʼanelale

Li kʼusi tspasutik ta jun li yajtsʼaklomutik Cristoe mu kʼusi xkoʼolaj-o. Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Ta melel cʼux me xavaʼi abaic [agápe] ta jujun tal. [...] Ta yutsiluc avoʼntonic, cʼano abaic ta jujun tal ti jech avermano xa abaique» (Rom. 12:9, 10, Ti Achʼ Rextomento yuʼun ti Jesucristoe, ta skʼop Chamula). Jaʼ jech, li yajtsʼaklomutik Cristoe jkʼanoj jbatik ta melel, mu nakauk noʼox ta jkuy jbatik. Mu jaʼuk kʼusi ti anil xa chlik kaʼi ta koʼontontike, yuʼun jaʼ yibelinoj li beiltaseletik ta Vivliae. Pe li ta versikulo taje li jtakbol Pabloe chal «cʼano abaic ta jujun tal ti jech avermano xa abaique» (filadelfía) xchiʼuk «ta yutsiluc avoʼntonic» (filóstorgos, ti te lokʼem li ta chaʼpʼel kʼop fílos xchiʼuk storgué). Jech kʼuchaʼal chal jun krixchano ti lek chaneme, li skʼanel jchiʼiltaktike jaʼ «jun kʼanelal ti lek xvinaje, ti lek yoʼontone, ti chkʼuxubinvane xchiʼuk ti tspas kʼusitik lek ta stojolal yantike». Kʼalal jmoj ch-abtej xchiʼuk agápe li talelal taje, mas to lek chil sbaik li yajtuneltak Jeovae (1 Tes. 4:9, 10). Ta sventa li filóstorgos ti jelubtasbil kʼuchaʼal «ta yutsiluc avoʼntonic» xie, kʼajomal jun velta tunesbil li ta tsʼibetik ta griego ta voʼnee xchiʼuk jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼuyelan chkʼuxubin sbaik xchiʼuk chil sbaik ti lek onoʼox xvinaj ta jun utsʼ-alalile.

Li kʼusi tspas ta jun li yajtsʼaklomtak Cristoe jaʼ ti jmoj ch-abtej li kʼanelal ta stojolal utsʼ-alalile, li kʼanelal ta stojolal kamigotaktike xchiʼuk li kʼanelal ti ventainbil yuʼun li beiltaseletik ta Vivliae. Li tsobobbaile maʼuk jun tsobajel sventa li buchʼutik yamigo sbaike mi jaʼuk jaʼ jun empresa, yuʼun jaʼ jun utsʼ-alalil ti jmoj chichʼik ta mukʼ Jeovae. Li jchiʼiltaktike «ermano» chkalbetik yuʼun jaʼ xa kutsʼ kalaltik chkiltik. Jech noxtok, jaʼ kamigotaktik xchiʼuk chkakʼbetik yipal sventa ta jtsaktik ta mukʼ jech kʼuchaʼal chal li beiltaseletik ta Vivliae. Jtsatsubtastik-o batel li kʼanelal ti jaʼ ojtikinbil-o li stsobobbail yajtsʼaklomtak Cristoe xchiʼuk ti jaʼ tspas ta june (Juan 13:34, 35).

[Tsʼibetik ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 12]

¿Kʼu yelan cha tsatsubtas li kʼanelal ti tspas ta jun li tsobobbaile?