¿Buchʼu tsnop kʼusi relijional ta jtsak? ¿Voʼon ta jnop jtuk o mi jaʼ li jtot jmeʼe?

LI TA Poloniae oy bu xi tstaik albel li yajrextikotak Jeovae: «Muʼyuk bu ta jel-o jrelijion, yuʼun jaʼ onoʼox jech jrelijion kʼalal li vokʼe xchiʼuk jaʼo jrelijion mi li chame». Kʼalal jech chalike jaʼ tskʼan chakʼik ta aʼiel ti skʼan jelubtasel batel ta alab-nichʼnabil li jun relijione. Yikʼaluk van jech avaʼioj chalik ek ti bu nakalote. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal jech tsnop li krixchanoetike? Jaʼ ti muʼyuk xa sbalil ti kʼuyelan chichʼik ta mukʼ Dios li relijion stsakoj krixchanoetike, ti jaʼ xa noʼox jech tspasik ti kʼuyelan nopem xaʼiik spasel ta yutsʼ yalalike. ¿Mi xuʼ van jech xkʼot ta stojolal yajrextikotak Jeova ti akʼbat xchan kʼupilik sba mantal ta Vivlia yuʼun stot smeʼik, smukʼtotik o syayaike?

Taje mu jechuk kʼot ta pasel ta stojolal li Timoteoe. Melel onoʼox ti koltaat yuʼun smeʼ xchiʼuk syaya ta yojtikinel li chʼul tsʼibetik ta sbikʼtale, jaʼ yuʼun laj yojtikin li Diose xchiʼuk ti la skʼane. Pe ta mas tsʼakale kʼot ta yoʼonton stuk ti jaʼ melel relijion li srelijion yajtsʼaklomtak Cristoe, jech kʼuchaʼal la xchʼunik li smeʼ xchiʼuk syayae. La «[s]naʼ lec ti jaʼ [melel]» li kʼusi la xchan ta sventa Jesucristo li ta sKʼop Diose (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). ¿Kʼusi ta jchantik ta sventa li Timoteoe? Jaʼ ti manchuk mi tsots chakʼik persa ta skoltael yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletik ti akʼo xkʼotik ta yajtunel Jeovae, jaʼ stukik ti skʼan xkʼot ta yoʼontonik spasel jeche (Mar. 8:34, Ch).

Skʼan oyuk lek sprevail kuʼuntik sventa jchʼuntik lek ti melel li mantale. Mi jech ta jpastike jaʼ me jech tsots-o li xchʼunel koʼontontike, chi jtun ta stojolal Jeova ta skoj ti jkʼanojtike xchiʼuk tukʼ-o chkakʼ jbatik akʼo mi oy kʼusi xkʼot ta pasel (Efe. 3:17; Col. 2:6, 7).

¿Kʼusi skʼan spasik li alab-nichʼnabiletike?

«Jchʼunoj onoʼox ti jaʼ te oy melel mantal yuʼun li yajrextikotak Jeovae —xi chal Albert, a ti jaʼ yajrextikotak Jeova li yutsʼ yalal kʼalal chʼi tale—; pe li kʼusi vokol laj kaʼie jaʼ ti chi yalbeik kʼuyelan skʼan xi kuxie.» Li voʼote kerem o tseb, ¿mi jech chavaʼi aba ek? ¿Kʼu yuʼun mu xa sabe mas smelolal kʼuyelan tskʼan cha kuxi li Diose? Jaʼ me jech mas kʼun chavaʼi ta spasbel li kʼusi tskʼan yoʼontone (Sal. 40:8). Xi chal li Albert: «Jun veltae la jnop ti chlik xa jpas orasione. Ta slikebale toj vokol laj kaʼi, jaʼ yuʼun la jsuj jba ti akʼo jech jpase. Pe mu ta sjaliluk une laj kakʼ venta ti oy sbalil chil Dios mi chkakʼbe yipal spasel li kʼusi leke. Taje jaʼ la skoltaun ti akʼo jel  li jkuxlejale». Mi chavakʼ persa ti nopoluk oyot ta stojolal Jeovae, jech me ch-ayan ta avoʼonton ek ti akʼo xa pas li kʼusi tskʼanbote (Sal. 25:14; Sant. 4:8).

Jnoptik avaʼi ta sventa li tajimol ta pelotae o ta yan tajimol ti cha kʼupin tajeke. ¿Mi mu jechuk ti chakʼ chʼaj kʼalal mu jnabetik kʼuyelan smelolal xchiʼuk ti kʼalal mu xi jtojob lek li ta tajimol taje? Pe ¿kʼusi van chkʼot ta pasel mi cha chanbe smelolale xchiʼuk ti cha chan lek li tajimole? Ta melel, chavakʼ venta ti cha kʼupine xchiʼuk ti cha sabe yorail sventa cha tajine. Taje jaʼ jech li spasbel yabtel Jeovae. ¿Kʼusi stakʼ xa pas sventa xa kʼupin mase? Akʼo ta avoʼonton xa chapan aba lek ta sventa li tsobajeletike xchiʼuk ti xavakʼ aloʼile. Akʼo mi kerem-tsebot to xuʼ me xa tijbe yoʼonton yantik ta atalelal (Heb. 10:24, 25).

Jaʼ jech xuʼ xkaltik ta sventa li chol mantal eke. Skʼan me ta slekiluk koʼontontik jpastik li abtelal taje, mu me ta sujeluk. Jaʼ yuʼun xi xa jakʼbe abae: «¿Kʼu yuʼun ta jkʼan chkalbe krixchanoetik li skʼoplal Jeovae? ¿Kʼu yuʼun ti ta jkʼan li Diose?». Jaʼ jun jkʼuxubinvanej Totil li Jeovae; jaʼ yuʼun jaʼ jech xa tsak ta mukʼ. Xi laj yal ta stojolal Jeremías li Jeovae: «Chlic asaʼicun, jech chataicun yuʼun scotol avoʼnton chasaʼicun» (Jer. 29:13, 14). ¿Kʼusi skʼan xa spas sventa jech xkʼot ta atojolale? Xi tstakʼ li Jakube: «La jel li jnopbene. Ta jbikʼtal onoʼox chi kʼot ta tsobajeletik xchiʼuk ta chol mantal, pe jaʼ noʼox ta jpas ti jech nopem xkaʼie. Laj kojtikin lek li Jeovae xchiʼuk oy kʼusitik lik jpas sventa lek xkil jba jchiʼuk yoʼ xi tun ta sjunul koʼonton ta stojolal».

Jtos ti kʼusi tskoltaot sventa xa kʼupin mas li chol mantale jaʼ ti xa saʼ lek avamigotake. «Li bochʼo jaʼ chchiʼin li bochʼotic oy sbijilique ta xbijub batel ec», xi chal jun pʼijil loʼil ta Vivlia (Pro. 13:20). ¿Kʼu yuʼun mu jaʼuk xavamigoin li buchʼutik oy ta yoʼontonik stael li kʼusitik ta mantale xchiʼuk li buchʼutik toj lek chaʼiik ti chtunik ta stojolal Jeovae? Jun ermana ti Jola sbie, xi chale: «Kʼalal jaʼ lik jchiʼin li kerem-tsebetik ti lek ta yoʼontonik mantale jaʼ la spatbikun tajek koʼonton. Lik jkʼupin mas li chol mantale».

¿Kʼusi skʼan spas li totil-meʼiletike?

Xi chal li Jolae: «Chkalbeik tajek koliyal li jtot jmeʼ ti laj yakʼik kojtikin li Jeovae». Jaʼ jech, toj ep me kʼusitik xuʼ spasik totil-meʼiletik ta sventa li kʼusi tsnop tspas yalab xnichʼnabike. Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Voʼoxuc totil meʼiletic, [...] tucʼ xatsʼitesic [li avalab anichʼnabike], tojobtasic lec, chanubtasic lec ta sventa li Cajvaltique» (Efe. 6:4). Li tojobtasel ta Vivlia liʼe chakʼ ta ilel ti jaʼ jech skʼan stsʼites yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletik ti kʼuyelan chal Diose, maʼuk ti kʼuyelan tskʼan stukike. Li kʼusi mas toj lek xuʼ spasike jaʼ ti akʼo skoltaik ti akʼo oyuk ta yoʼontonik stael kʼusitik ta mantal li yalab xnichʼnabike, maʼuk me ti yuʼun chalbeik xa li kʼusitik skʼan staik ta sventa slekilalike.

Sventa chakʼbeik ta yoʼonton smantal Jeova yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletike, skʼan me jech spasik kʼuchaʼal albatik li judío totil-meʼiletike: «Alilanbo yaʼyic scotol, buyuc noʼox oyot, me ta ana, me ta be, me ta avayab, o cʼalal chalic» (Deu. 6:6, 7). Li Ewa xchiʼuk Ryszard ti oy oxvoʼ yalab xnichʼnabike, xi chalike: «Nopem xkaʼikutik ti ta jloʼilta ta jnakutik li jeltos abtelaletik ta tsʼakal ora ta steklumal Jeovae». ¿Kʼusi kʼot ta pasel yuʼunik? Xi chalike: «Li ololetike la skʼan tsakbel sbiik li ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Dios kʼalal bikʼitik  toʼoxe, laje ochik ta jcholmantal, vaʼun ta mas tsʼakale laj yichʼik voʼ. Vaʼun lik tunikuk ta tsʼakal ora».

Toj tsots me skʼoplal ti akʼo lekuk ta chanbel stalelal li totil-meʼiletike. Xi to chal li Ryszarde: «La jnop xchiʼuk kajnil ti muʼyuk bu chaʼtos kʼusi ta jpas ta jkuxlejalkutike, ti muʼyuk yan-o jtalelal chkakʼkutik ta ilel ta tsobobbaile xchiʼuk ti yan-o xa ta jpas jbakutik li ta jnakutike». Totil-meʼiletik, toj lek me ti xi xa jakʼbe abaike: «¿Kʼusi chil ta jtojolal li kalab jnichʼnabe? ¿Mi xilik ti jkʼanoj li Jeovae? ¿Mi chakʼik venta ta j-orasiontak xchiʼuk ti kʼalal chkakʼbe yipal ta xchanilanel li Vivliae? ¿Mi xilik ta sventa ti kʼuyelan chkil li chol mantale, li chʼayob oʼontonale, li takʼine xchiʼuk ta sventa ti kʼuyelan chi loʼilaj ta stojolal li ermanoetike?» (Luc. 6:40). Naʼik me ti skotol kʼakʼal yiloj kʼusi cha pasik, kʼusi chavalik li avalab anichʼnabike, ta ora me chilik mi mu jechuk cha pasik li kʼusi chavalike.

Sventa chichʼ tsʼitesel li ololetike toj tsots me skʼoplal li tukʼibtasele. Li ta sKʼop Diose oy jun pʼijil tojobtasel ti xi chale: «Chanubtasic lec avalab anichʼnabic ti bu beal tscʼan tstam batele» (Pro. 22:6). Jaʼ jech la spasik li Ewa xchiʼuk Ryszard: «La jchʼak jkʼakʼalkutik sventa jchankutik Vivlia xchiʼukik ta jujuntal li ololetike». Veno, ta jujuntal totil-meʼiletik tskʼelik mi jech skʼan pasel li ta yutsʼ yalalike, pe ti kʼusie jaʼ ti skʼan skʼelik lek kʼusitik chtun yuʼun ta jujuntal li yalab xnichʼnabike. Li totil-meʼiletike skʼan me ti kʼunuk noʼox stalelike xchiʼuk ti oyuk slekil yoʼontonike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mu jaʼuk noʼox xavalbeik ti muʼyuk lek jtosuk sone, jaʼ lek ti xavakʼbeik xchan ti kʼuxi xuʼ snop stukik li kʼusi tskʼan tspasike, ti akʼo jechuk spasik kʼuchaʼal chal li beiltaseletik ta Vivliae.

Yikʼaluk van lek tspas sba chavil li avalab anichʼnabe xchiʼuk ti snaʼojik kʼusi skʼan spasik yilele. Manchuk mi jech, skʼan me xkʼot ta yoʼonton avuʼun li mantal chavalbee. Vuleso me ta ajol liʼe: «Li cʼusi tsnop ta yoʼnton cristianoe jaʼ jech chac cʼu chaʼal natil voʼ ti mu xquilbetic xchaque, pero li bochʼo bije snaʼ sjotsʼol jaqʼuel» (Pro. 20:5). Xa naʼuk xkʼot asat; kʼelo me mi oy bu chopol chlik spas stalelal ti chakʼ xa yibel ta yoʼonton li avalab anichʼnabe xchiʼuk oyuk me kʼusi xa pas ta anil. Mu xaval ti oy smulike, jaʼ alo ti chavat avoʼonton ta stojolalike xchiʼuk sabo smelolal kʼuyelan cha jakʼbe li kʼusi cha kʼan cha naʼe. Pe skʼan me lek xa kʼel un sventa mu toj epuk kʼusitik xa jakʼbe. Ta me  xkʼot ta yoʼontonik ta skoj ti oy ta avoʼonton ta melele, vaʼun jaʼ me jech mas kʼun chavaʼi ta skoltael.

¿Kʼusi skʼan spas li tsobobbaile?

¿Mi xuʼ van skoltaik kerem-tsebetik li buchʼutik ta tsobobbail sventa xkʼuxubinik li kʼusitik akʼbil xchanik ta sventa mantale? Jech onoʼox ta melel ti jaʼ oy ta sba totil-meʼiletik ta xchanubtasel li yalab xnichʼnabike, akʼo mi jech, li yan jcholmantaletik ta tsobobbaile xuʼ me toj ep tskolta sbaik, mas to me li moletike. Li buchʼutik mas skʼanik koltaele jaʼ li kerem-tsebetik ti muʼyuk bu chchan Vivlia junuk li stot smeʼike.

¿Kʼusi skʼan spasik li moletik ta tsobobbail sventa skʼanik Jeova li kerem-tsebetike xchiʼuk ti oyuk sbalil xaʼi sbaike? Li Mariusz ti jaʼ jun jkʼelvanej ta tsobobbail ta Poloniae, xi chale: «Toj tsots me skʼoplal ti jchiʼintik ta loʼil kerem-tsebetik li molutike. Skʼan jech jpastik skotol velta, maʼuk noʼox ti kʼalal oy svokolike. Xuʼ jchiʼintik ta loʼil kʼalal ta jcholtik mantale o kʼalal mi nel tsobajeletike, moʼoje xuʼ xkikʼtik batel ta yuchʼel kafe». ¿Kʼu yuʼun mu xa jakʼbe ti kʼuyelan chil li tsobobbaile? Ti lek jamal cha loʼilajike, jaʼ me ta xtijbat-o yoʼontonik ti xnopajik li ta tsobobbaile xchiʼuk te me skʼoplal chaʼi sbaik li ta tsobobbaile.

Mi jaʼot jun mol ta tsobobbaile, ¿mi yakal chavakʼ persa ta yojtikinel skotol li kerem-tsebetik tee? Akʼo mi jaʼ xa jun jkʼelvanej ta tsobobbail li Albert —ti laj xa kalbetik skʼoplale—, ta skeremale ep laj yil svokol. Xi chal kaʼitike: «Jun veltae, li moletike ay svulaʼanikun sventa tspatbikun koʼonton xchiʼuk tstojobtasikun». Ti kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik li kerem-tsebetik xtoke jaʼ ti jpastik orasion ta stojolalik sventa lekikuk li ta mantale (2 Tim. 1:3, Ch).

Toj lek me ti jtsaktik ta venta li kerem-tsebetik ta spasel li kʼusitik ta tsobobbaile. Mi mu jechuk ta jpastike, xuʼ me jaʼ xchʼaybat-o yoʼontonik li kʼusitik chakʼ ta oʼontonal li balumil liʼe. ¿Mi xuʼ van xavikʼ batel ta chol mantal xchiʼuk ti xavamigoin abaike? Chapanbo skʼoplal jaytosuk kʼusitik xuʼ xa pas achiʼuk xchiʼuk junuk avoʼontonik xchiʼuk ti kʼupiluk sba x-echʼ avuʼunike. Li Jolae xi vul ta sjole: «Nopaj ta jtojolal jun prekursora xchiʼuk la skoltaun ta sjunul yoʼonton. Kʼalal li lokʼ ta chol mantal ta sba velta ta skoj ti lokʼ ta koʼontone jaʼ ay jchiʼin li prekursorae».

Voʼot cha nop li kʼusi cha kʼan cha pase

Kerem-tseb, ¿kʼusi oy ta avoʼonton cha kʼan cha ta? Mi muʼyuk to avichʼoj voʼe, ¿mi anopoj xa ti chavichʼik voʼe? Mi chavichʼ voʼe skʼan me jaʼ ta skoj ti akʼanoj ta melel li Jeovae, maʼuk ta skoj ti oy buchʼu tsujote o ti jech la spas avutsʼ avalale.

Li Jeovae xuʼ me xkʼot ta avamigo, jech xtok xuʼ me jaʼ xkʼot ta akʼulejal li mantale. Xi laj yal Jeova ta stojolal Isaiase: «Mu cʼu xal avoʼnton, yuʼun vuʼun Diosun avuʼun». Te me xchiʼukot mi nopol oyot ta stojolale. Ta me stsatsubtasbot avoʼonton xchiʼuk xi chalbote: «Chajtsacot lec ta jbatsʼicʼob ti xuʼ yuʼun tstsalvane» (Isa. 41:10).

[Tsʼib ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 4]

Paso persa ta skʼelel kʼusi oy ta yoʼonton li akerem o li atsebe

[Lokʼol ta pajina 6]

Mi chavichʼ voʼe, skʼan me jaʼ ta skoj ti akʼanoj ta melel li Jeovae