Li kʼusitik tsjakʼ jkʼel vunetike

¿Kʼusi chakʼ jchantik li Proverbios 24:27?

Xi tstojobtas jun tojol kerem li slivroal Proverbiose: «Chapano baʼyuc abolomal; abtejan lec ta avosil; tsʼacal to xuʼ chavaʼan li anae». ¿Kʼusi skʼan xal li versikulo liʼe? Jaʼ skʼan xal ti skʼan snaʼ lek li jun vinik ti kʼusitik tsbain mi tskʼan chnupune xchiʼuk ti kʼalal skʼan toʼox xnupune skʼan xchapan sba lek baʼyel.

Li smelolal chichʼ albel bakʼintik li versikulo liʼe jaʼ ti maʼuk noʼox skʼan saʼ li kʼusitik chtun yuʼun yutsʼ yalal li vinike, moʼoj, jaʼ skʼan xal xtok ti skʼan chakʼ ta yoʼonton svaʼanel snae, jaʼ xkaltik, skʼan stsatsubtas li yutsʼ yalale xchiʼuk skolta ta yan kʼusitik, jech kʼuchaʼal li ta mantale. Akʼo mi jech onoʼox chalbe mantal jolil ta utsʼ-alalil li Vivliae, yaʼeluke jelel li kʼusi skʼan xal ta melel li versikulo yakal ta jkʼeltike. ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik? Jkʼelbetik chib srasonal.

Baʼyel, li jpʼel kʼop ta hebreo ti chichʼ jelubtasel «chavaʼan li anae», ti xie, jaʼ skʼan xal ti chichʼ vaʼanel ta melel jpʼej nae, yan li ta babakʼope jaʼ chakʼ ta aʼyel kʼalal chichʼ likesel jun utsʼ-alalile, jaʼ xkaltik, kʼalal chnupun xchiʼuk ch-ayan xnichʼnab li jun vinike. Ta melel, li jpʼel kʼop taje maʼuk skʼan xal ti jaʼ chichʼ tsatsubtasel li utsʼ-alalil ti oy xa onoʼoxe, moʼoj, jaʼ skʼan xal kʼalal jaʼ to chichʼ likesele.

Xchibal, li versikuloe yakal chal mantal ti xchapet skʼan pasel li kʼusitike. Xkoʼolaj kʼuchaʼal xi chkaltike: «Paso baʼyel liʼe, vaʼun tsʼakal xa pas xtok liʼe». Li pʼijubtasel taje lek jamal chal ti maʼuk mas tsots skʼoplal saʼel li kʼusitik chtun kuʼuntike, ti jaʼ tsʼakal to li kʼusitik sventa mantale.

Ta skʼakʼalil Vivliae, mi oy jun vinik tskʼan tsvaʼan snae, jaʼ xkaltik, ti tskʼan xa tsaʼ yajnile, skʼan sjakʼbe sba mi chapal xa sventa tskʼel xchiʼuk tsmakʼlin yajnil xchiʼuk li xnichʼnabtak ta tsʼakale. Kʼalal skʼan toʼox xnupune, skʼan xabtelan lek li yosile. Jaʼ yuʼun, xi tsjelubtas jun Vivlia li teksto liʼe: «Xuʼ xaliques ta smeltsanel ana mi stsacoj xa lec yip ti abolomale, mi oy xa cʼusi xʼayan avuʼun ta avosile» (Xchʼul Cʼop ti Jtotic Diose, ta skʼop Chamula). ¿Mi jtunel-o li beiltasel liʼe?

Jtunel ta melel. Li vinik ti tskʼan xa chnupune skʼan xakʼ ta yoʼonton li kʼusitik tsbain spasele. Yoʼ to muʼyuk ipe, skʼan ch-abtej. Skʼan chchabi ta skotol kʼusitik li yutsʼ yalale, yuʼun li sKʼop Diose chal ti vinike jaʼ oy ta sba chakʼbe li kʼusitik chtun yuʼun yutsʼ yalale, sveʼel, skʼuʼ spokʼ, sventa slekilal ta yoʼonton xchiʼuk ta mantal, mi muʼyuk la spase, «jaʼ xjelov [to] xchopolil jech chac cʼu chaʼal li bochʼo muʼyuc [kʼusi] xchʼunojique» (1 Tim. 5:8). Jaʼ yuʼun chaʼa, li jun tojol kerem ti tskʼan xa chnupune lek ti xi sjakʼbe sbae: «¿Mi xmakʼlin xa van kuʼun jun utsʼ-alalil ta melel? ¿Mi chapalun xa sventa chi kʼot ta jolil ta utsʼ-alalil ti lek tsotsun ta mantal jech kʼuchaʼal tskʼan Jeovae? ¿Mi xi tojob xa van spasel skotol velta xchiʼuk kutsʼ kalal li xchanel Vivliae?». Li Vivliae jamal chal ti tsots skʼoplal sbainel li kʼusitik taje (Deu. 6:6-8; Efe. 6:4).

Ta sventa li kʼusitik laj xa kiltike, skotol li tojol keremetik ti tskʼan xa chnupunike skʼan me snopik lek li beiltasel ta Proverbios 24:27. Pe jech xtok, li jun tsebe skʼan sjakʼbe sba mi spas xa yuʼun li kʼusi tsbain jun ajnilal xchiʼuk jun meʼile. Jech xtok, mi tskʼan chil yalab xnichʼnabik li jun nupultsʼakale, skʼan snopik mi chapalik xa ta melel (Luc. 14:28). Mas me jun oʼontonal ta utsʼ-alalil xchiʼuk mas chʼabal kʼop mi chichʼ chʼunel li beiltasel chakʼ Dios ta sventa taje.

[Lokʼol ta pajina 12]

¿Kʼusitik skʼan sjakʼbe sba li jun tojol kerem ti tskʼan chnupune?