Kuxetuk noʼox koʼontontik akʼo mi oy vokoliletik
Kuxetuk noʼox koʼontontik akʼo mi oy vokoliletik
«Li bochʼotic jaʼ noʼox tsaʼic coltael avuʼune cuxetuc noʼox yoʼntonic; junuc noʼox yoʼnton acʼo qʼuejinicuc.» (SAL. 5:11)
1, 2. 1) ¿Kʼusi tsnuptan skotol krixchanoetik ti chakʼ tajek vokolile? 2) ¿Kʼusi yan vokolil skʼan stsʼik kuʼuntik li yajtsʼaklomutik Cristoe?
CHKIL jvokoltik ek li yajrextikoutik Jeovae. Chkil jvokoltik ta skoj pʼaj mantal, pas kʼopetik, muʼyuk tukʼilal, povreal, chamel, lajel, nikel, nojelal ta voʼ xchiʼuk yantik. Jech kʼuchaʼal laj yal Pabloe «scotol li jujuchop cʼusitic spasoj Diose ta jnaʼtic ti toj cʼux svocol chaʼyic cʼalal to tanae. Jaʼ jech xʼayetic ta svocolic o batel jech chac cʼu chaʼal jun ants ti xʼayet ta xcʼuxul xchʼut cʼalal yuʼun xa ta xcuxe» (Rom. 8:22). Jech xtok, persa skʼan stsʼik batel kuʼuntik ti chʼabal jtukʼiltike, jaʼ yuʼun xuʼ jech xkaʼi jbatik kʼuchaʼal chal ajvalil David liʼe: «Li jmule ijelov xa cʼalal ta jol; xcoʼlaj xa xchiʼuc jun alal icatsil ta cuchel chcaʼay» (Sal. 38:4).
2 Maʼuk noʼox ta jnuptantik li vokolil kʼuchaʼal tsnuptan krixchanoetik eke, yuʼun mas to ta jtsʼik jvokoltik ta skoj ti jaʼutik melel yajtsʼaklom Cristoe (Luc. 14:27, Ch). Jaʼ yuʼun chaʼa, jaʼ jech ta jnuptantik kʼuchaʼal Jesús ti jaʼ Jchanubtasvanej kuʼuntike, pʼajbilutik xchiʼuk kontrainbilutik (Mat. 10:22, 23; Juan 15:20; 16:2). Jaʼ yuʼun chaʼa, mi ta jkʼan ta jchanbetik batel stalelal yoʼ to mu xvul li achʼ balumil jmalaojtike xchiʼuk li bendisionetike, skʼan tsots xkakʼ kipaltik xchiʼuk xkuch kuʼuntik (Mat. 7:13, 14; Luc. 13:24).
3. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti mu skʼan Dios ti jech-o chkil jvokoltik ta jkuxlejaltike?
3 ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti lek noʼox chkiltik ti oy tajek vokolil ta jkuxlejaltike? Moʼoj kʼuxi un. Li Jeovae tskʼan ti akʼo xi jmuyubaj noʼox yoʼ to mu xtal li slajebal kʼusitike xchiʼuk ti xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj tspase. Ep tajek ta velta chalbe skʼoplal ta Vivlia ti xmuyubaj noʼox li yajtuneltake (kʼelo Isaías 65:13, 14). Jech kʼuchaʼal liʼe, li Salmo 5:11 xi chale: «Li bochʼotic jaʼ noʼox tsaʼic coltael avuʼune cuxetuc noʼox yoʼntonic; junuc noʼox yoʼnton acʼo qʼuejinicuc». Jamal lek xvinaj chaʼa, xuʼ xkuxet noʼox koʼontontik akʼo mi oy vokoliletik, xuʼ jun noʼox koʼontontik. Jkʼeltik kʼuxi tskoltautik Vivlia sventa xkuch batel kuʼuntik li vokoliletike, ti jechuk xi jmuyubaj-oe.
Li Jeovae jaʼ li Dios ti xmuyubaje
4. ¿Kʼu yelan chaʼi sba Dios kʼalal chpʼajbat li pas mantal yuʼune?
4 Jkʼelbetik li stalelal Jeovae. Stekel xuʼ yuʼun, sventainoj sjunul li vinajel-balumile xchiʼuk mu persauk kʼusi o buchʼu xkoltaun. Akʼo mi jech, laj van yat tajek yoʼonton kʼalal laj yil ti la stoy sba jun anjel ti jaʼ xnichʼone xchiʼuk ti pas ta Satanase, xchiʼuk ti te tijil bat yan anjeletik eke. Laj van yat tajek yoʼonton xtok ti valopatinat yuʼun Adán xchiʼuk Evae, ti jaʼ li spasben ta balumil ti lekik ta jyalele, xchiʼuk ti ta smilal noʼox snitilultak la spʼajik li pas mantal yuʼun kʼuchaʼal Mukʼul Jpas mantale (Rom. 3:23).
5. ¿Kʼusitik ti chat-o tajek yoʼonton Jeovae?
5 Li avie mas to tsatsajem li stoybail Satanase. Oy xa ta vakmil jabil stsʼikoj tal Jeova ti chichʼik ta mukʼ kʼusitik kuybil ta diose, majbail, milbail xchiʼuk tsatsal mulivajel (Gén. 6:5, 6, 11, 12). Xchiʼuk stsʼikoj tal chopol kʼoptael xtok. Oy bateltik ti jaʼ ch-akʼbat svokol yuʼun li yajtuneltak xtoke, jech kʼuchaʼal chal kaʼitik liʼe: «Toj ep ta velta la stoy sbaic ta stojol te ta xocol banamil [li j-israeletike]; ep laj yacʼbeic yat yoʼnton te ta taqui banamil. Tsʼacal la saʼbeic scʼacʼal yoʼnton yan velta noxtoc; laj yacʼbeic yat yoʼnton li Chʼul Dios yuʼun Israele» (Sal. 78:40, 41). Jech kʼuchaʼal chkiltike, toj kʼux chaʼi Jeova kʼalal chpʼajat yuʼun li yajtuneltake (Jer. 3:1-10). Xchiʼuk chat-o tajek yoʼonton kʼalal tsnuptanik vokoliletike (kʼelo Isaías 63:9, 10).
6. ¿Kʼuxi kuchem tal yuʼun vokoliletik li Diose?
6 Pe maʼuk ti mu xa snaʼ kʼusi tspas Jeova kʼalal oy kʼusi muʼyuk lek chkʼot ta pasel o ti kʼalal oy kʼusi kʼux chaʼie. Kʼalal chkʼot ta pasel vokoliletike oy kʼusi tspas ta anil sventa mu masuk kʼusi chopol xkʼot ta pasel. Jech xtok, oy kʼusitik spasoj ta sventa mas tsʼakal. ¿Kʼu yuʼun? Sventa xkʼot ta pasel li kʼusitik tskʼane. Ta skoj ti kʼusitik spasoj taje xkuxet-o yoʼonton, jun yoʼonton smalaoj chkʼot skʼakʼalil li spakbel skʼoplal mukʼul pas mantal yuʼune xchiʼuk ti staik alakʼ sba bendisionetik li tukʼil yajtuneltake (Sal. 104:31). Akʼo mi chopol chichʼ albel skʼoplal, jaʼo «li Dios ti echʼem slequile [o ti xmuyubaje]» (1 Tim. 1:11; Sal. 16:11).
7, 8. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Jeova kʼalal oy kʼusi chopol chkʼot ta pasele?
7 Melel onoʼox ti mu jechuk xuʼ kuʼuntik ta xchapanel kʼop kʼuchaʼal Jeovae, pe xuʼ me jchanbetik stalelal ti kʼuyelan kuchem yuʼun li vokoliletike. Stalel onoʼox ti chopol chkaʼitik kʼalal oy kʼusi chopol chkʼot ta pasel kuʼuntike, pe mu me xtun mi jech-o chkat koʼontontike. Ta skoj ti jaʼ jech pasbilutik kʼuchaʼal Diose, xkaʼibetik me lek srasonal xchiʼuk ti oy me jpʼijiltik ta spasel li kʼusitike. Jech, xuʼ me jkʼelbetik lek smelol li vokoliletike xchiʼuk ti jkʼeltik kʼuxi xuʼ stsal kuʼuntike.
8 Jtos ti kʼusi toj tsots skʼoplal sventa xkuch kuʼuntik li vokoliletike, jaʼ ti xkakʼtik venta ti mu xchapaj kuʼun jtuktike. Mi chkakʼ tajek ta koʼontontik taje, mas me chi jlubtsaj xchiʼuk ta me xchʼay ta jsatik li xkuxetel oʼontonal chakʼ ti chi jtun ta stojolal Jeovae. Mi laj xaʼox jkʼeltik kʼuxi xuʼ jchapantik li kʼusi jnuptanojtike, jaʼ me jpastik li kʼusitik mas leke. Jkʼelbetik skʼoplal jayibuk loʼiletik ta Vivlia ti jaʼ chalbe skʼoplal taje.
Skʼan oyuk noʼox smelolal li kʼusi ta jnoptike
9. ¿Kʼuxi ti oy noʼox smelolal li kʼusi lik snop tspas Anae?
9 Jnopbetik skʼoplal Ana ti jaʼ smeʼ li j-alkʼop Samuele. Mu snaʼ x-alaj li Anae, jaʼ yuʼun chat tajek yoʼonton xchiʼuk chil kʼexlal ta skoj. X-okʼolet sjunul kʼakʼal bakʼintik ta skoj ti chat tajek yoʼontone xchiʼuk mu skʼan xveʼ (1 Sam. 1:2-7). Kʼalal ay ta vulaʼal ti bu chichʼik ta mukʼ Jeovae «batsʼi toj abul sba laj yaʼay», «te lic ocʼuc; [...] te lic scʼopan Mucʼul Dios» (1 Sam. 1:10). Kʼalal laj xaʼox yalbe Mukʼul Dios Jeova li kʼusi oy ta yoʼontone, la xchiʼin ta loʼil li mero bankilal pale Elie, xi albat echʼele: «Batan, junuc avoʼnton. Li Dios yuʼun Israele acʼo yacʼbot ti cʼusi laj acʼanbee» (1 Sam. 1:17). Li Anae laj yaʼibe smelolal ti laj xa spas li kʼusi oy ta skʼobe. Ta skoj ti mu kʼusi stakʼ xut ti mu snaʼ x-alaje, ta smelolal noʼox li kʼusi lik snop tspase: «Jech isut batel li Anae; lic veʼuc. Muʼyuc xa laj yat yoʼnton» (1 Sam. 1:18).
10. ¿Kʼu yelan laj yakʼ ta ilel stalelal Pablo ta sventa jun vokolil ti mu kʼusi stakʼ xute?
10 Jaʼ jech kuch yuʼun vokolil li jtakbol Pablo eke. «Tsots vocol ta jbecʼtal» la jta, xi. Jun vokolil ti mu jnaʼtik kʼusie xchiʼuk ti laj yat-o tajek yoʼontone (2 Cor. 12:7). Li Pabloe la skʼelbe lek skʼoplal kʼuxi xuʼ xchʼay li svokole. Tsots la skʼanbe Jeova ti akʼo xkoltaate. ¿Jayib velta la skʼanbe vokol? Oxib velta. Li ta slajeb veltae, albat yuʼun Dios ti muʼyuk bu chchʼaybat ta skʼelobil juʼelal li «tsots vocol» taje. Li Pabloe la spas ta jun yoʼonton xchiʼuk jaʼ lik yakʼ ta yoʼonton mas li chol mantale (kʼelo 2 Corintios 12:8-10).
11. ¿Kʼuxi tskoltautik ta stsʼikel vokoliletik li orasione?
11 Ti vaʼ yelan laj kalbetik skʼoplale, ¿mi jaʼ van chakʼ kaʼitik ti mu toj jtuneluk ti chkalbetik Jeova li kʼusi chkat-o koʼontontike? Mu jechuk maʼ taje (Sal. 86:7). Yuʼun xi chalbutik mantal li Vivliae: «Mu me cʼusi xloʼilaj avoʼntonic yuʼun. Me oy cʼusi scʼan avuʼun chavaʼyique, cʼanbeic Dios, vocoletanic ta stojol, xchiʼuc tojbeic ta vocol». ¿Kʼusi stakʼobil ta jtatik kʼalal oy kʼusi ta jkʼantike o kʼalal xi jvokolete? «Chaspasboxuc o ta jun avoʼntonic li Diose. Li jun oʼntonal chacʼ Diose echʼem to xjelov jech chac cʼu chaʼal ta jnop ta jcʼantic li vuʼutique, jaʼ chaxchabiboxuc avoʼntonic xchiʼuc cʼusitic chanopic ta sventa ti avichʼojic ta mucʼ li Cristo Jesuse.» (Fili. 4:6, 7.) Kʼuchaʼal chkiltike, akʼo mi muʼyuk chchʼayes jvokoltik li Jeovae tstakʼ j-orasiontik kʼalal chchabi li jnopbentike. Jaʼ yuʼun mu labaluk ti xkuxet xa chkaʼitik kʼalal laj xaʼox kalbetik li kʼusi chkat-o koʼontontike xchiʼuk ti chkaʼibetik lek smelolal ti toj xibal sba ti xkakʼ slajesutik li at-oʼontone.
Muyubajkutik ta spasbel kʼusi tskʼan yoʼonton li Diose
12. ¿Kʼu yuʼun toj xibal kʼalal nopajtik noʼox chkat koʼontontike?
12 Xi chal li Vivliae: «Me chchibaj avoʼnton cʼalal yorail oy avocole, [...] muʼyuc stsatsal avoʼnton [chkom]» (Pro. 24:10). Chal xtok «me oy svocol coʼntontique chcat noʼox coʼntontic yuʼun» (Pro. 15:13). Jech, oy jlom yajtsʼaklomtak Cristoe chikta sbaik ta skʼelel Vivlia xchiʼuk ta snopbel smelolal ta skoj ti toj echʼem chat yoʼontonike. Jech xtok mu xa ta yoʼontonikuk chlokʼ li kʼusi chal ta s-orasionike xchiʼuk chchʼak sbaik ta stojolal li yermanotakike. Ta melel, toj xibal me sba kʼalal chjalij li at-oʼontone (Pro. 18:1, NM, 14).
13. ¿Kʼusitik skʼan pasel ti jaʼ tspat koʼontontik xchiʼuk ti chakʼ muyubajele?
13 Veno, pe kʼalal xi jmuyubaj noʼoxe jaʼ me tskoltautik ti jaʼ xkakʼ mas ta koʼontontik li kʼusitik lekik ta jkuxlejaltik ti jaʼ jun noʼox xchiʼuk ti xkuxet noʼox koʼontontik yuʼune. Jech kʼuchaʼal xi laj yal Davide: «Ximuyubaj ta spasel ti cʼusi oy ta avoʼntone, Dios» (Sal. 40:8, Ch). Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal ta jnuptantik vokoliletike, li kʼusi mas toj tsots skʼoplal skʼan jpastike jaʼ li kʼusitik sventa mantale, yuʼun jaʼ tskoltautik sventa xi jmuyubaj-o. Li Jeovae chchanubtasutik ti xi jmuyubaj tajek mi nopajtik noʼox ta jchanbetik li sKʼope (Sal. 1:1, 2; Sant. 1:25). Kʼalal ta jchanbetik li xChʼul Kʼope xchiʼuk ti chi jkʼot ta tsobajeletike te me chkaʼibetik skʼoplal «li cʼunil [o lekil] cʼope», ti jaʼ xi jmuyubaj-o xchiʼuk ti tspat koʼontontike (Pro. 12:25; 16:24).
14. ¿Kʼusi yaloj Jeova ti jaʼ chakʼ xkuxetel koʼontontike?
14 Li Diose ep kʼusitik yalojbutik xchiʼuk yakʼojbutik sventa xi jmuyubaj noʼox. Jtos ti kʼusi toj tsots skʼoplale jaʼ ti yaloj tspojutike (Sal. 13:5). Jnaʼojtik ti ta onoʼox xakʼ jmotontik li Jeova mi ta sjunul koʼontontik ta jsaʼtike, akʼo mi xkil to jvokoltik li avie (kʼelo Eclesiastés 8:12). Xi toj kʼupil sba laj yalbe skʼoplal li j-alkʼop Habacuc ti spatoj lek yoʼontone: «Acʼo me mu xnichin li higoe, acʼo me mu xa xacʼ sat li tsʼusubtique, acʼo me mu xa xacʼ sat li olivatique, acʼo me mu xa xlocʼ jveʼelcutic o ti cʼalal ta jloc cosilcutique, acʼo me ch-ul ta scoralil li chijetique, acʼo me ch-ul ta scoralil li vacaxetique, pero li vuʼune xcuxet noʼox coʼnton ta stojol li Mucʼul Diose; xitseʼin noʼox ta stojol li Dios, jcoltavanej cuʼune» (Hab. 3:17, 18).
«Xcuxet noʼox yoʼntonic li jun ta lum ti jaʼ Dios yuʼunic li Mucʼul Diose»
15, 16. Albo skʼoplal jaytosuk matanal yakʼojbutik Dios ti xuʼ jkʼupintik ti kʼalal yakal to ta jmalatik li epal bendisionetik chtale.
15 Li Jeovae tskʼan ti jkʼupintik li kʼusitik yakʼojbutik avi kʼalal yakal ta jmalatik xkʼot ta pasel li kʼusitik labal sba yaloj tspase. Xi chal li Vivliae: «Laj xa quil ti jchop noʼox cʼusi [leke], jaʼ ti acʼo cuxetuc noʼox yoʼntonic, ti acʼo scʼupinic cʼusi lec ti jayib cʼacʼal cuxulique. Jaʼ noʼox yacʼojbutic Dios ti acʼo veʼcutic, acʼo cuchʼtic voʼ, ti acʼo jcʼupintic cʼu xʼelan slequil yutsil li cabteltique» (Ecl. 3:12, 13). Melel onoʼox chaʼa, ti «cʼusi lec», xie, te tsakal skʼoplal li skoltael yantike. Jaʼ jech kʼuchaʼal laj yal Jesuse jaʼ mas xi jmuyubaj kʼalal oy kʼusi chkakʼtike, jaʼ mas jutuk kʼalal voʼotik oy kʼusi chi j-akʼbate (Hech. 20:35). Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal ta slekil koʼonton ta jtsaktik ta mukʼ li jnup jchiʼiltike, li kalab jnichʼnabtike, li jtot jmeʼtik xchiʼuk li yan kutsʼ kalaltike, ti maʼuk noʼox chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae, jun noʼox me koʼontontik (Pro. 3:27). Jaʼ jech chkaʼitik xtok kʼalal oy slekil koʼontontike, kʼalal lek jnaʼ xi jchʼamvane, kʼalal chkakʼtik ta perton li kermanotaktike xchiʼuk kʼalal ta sjunul koʼontontik ta jcholtik mantal akʼo mi xkil jvokoltike (Gál. 6:10; Col. 3:12-14; 1 Ped. 4:8, 9).
16 Li teksto ta Eclesiastés ti naka to la jkʼeltike te chalbe skʼoplal kʼusitik ta jkʼupintik jujun kʼakʼal, jech kʼuchaʼal li veʼel xchiʼuk li kʼusitik chkuchʼtike. Taje jaʼ te chakʼ kiltik ti xuʼ xi jmuyubaj akʼo mi oy vokoliletike, xuʼ jkʼupintik li kʼusitik chakʼbutik Jeovae. Xchiʼuk naka ta matanal ta jkʼupintik xtok li kʼusitik pasbil ta balumile, jech kʼuchaʼal ti kʼupil sba ta kʼelel kʼalal chchʼay batel kʼakʼale, li osiltike xchiʼuk kʼalal chkiltik chtajin neneʼ tsʼiʼetik, bolometik o yan kʼusitik. Mas ta jkʼantik-o Jeova kʼalal ta jnopbetik skʼoplal taje, yuʼun jaʼ ti chakʼbutik skotol kʼusi leke.
17. 1) ¿Kʼuxi chkiltik chnel li jvokoltike? 2) ¿Kʼusi ta jpat-o koʼontontik li avie?
17 Mi jkʼanojtik li Diose, ti ta jchʼunbetik smantal xchiʼuk oy xchʼunel koʼontontik ti laj yakʼ sba ta matanal li Jesuse, poʼot me xkiltik ti chchʼay stekel li jvokoltike xchiʼuk ti chi jmuyubaj-o sbatel osile (1 Juan 5:3). Ti jech jmalaojtik li kʼakʼal taje, tspat koʼontontik ti jnaʼojtik ti yiloj lek Jeova li jvokoltike. Jech kʼuchaʼal David ti xi laj yale: «Xitseʼin noʼox, xcuxet noʼox coʼnton yuʼun li xcʼuxul avoʼntone. Aviloj xa cʼu xʼelan li jvocole; laj xa anaʼ ti ep at-oʼnton chcaʼye» (Sal. 31:7). Skʼanojutik ta melel li Jeovae, jaʼ yuʼun tspojutik lokʼel li ta vokoliletike (Sal. 34:19).
18. ¿Kʼu yuʼun xmuyubaj noʼox li steklumal Diose?
18 Ti jech jmalaojtik chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj tspas Diose, jchanbetik me li stalelal ti xmuyubaje. Mu me xi spajesutik ta spasbel yabtel Dios li kʼusitik chopol chtal ta jnopbentike. Tsaluk me kuʼuntik li vokoliletike, jtunestik me ti kʼuyelan xi jtojob ta snopele xchiʼuk oyuk me jpʼijiltik. Jaʼ me tskoltautik Jeova sventa stsal kuʼuntik li kʼusi oy ta koʼontontike xchiʼuk ti oyuk kʼusi jpastik sventa mu masuk xkil jvokoltike. Jkʼupintik me skotol li matanaletik chakʼbutike, mi jaʼ li kʼusi xkiltike o mi jaʼ li sventa mantale. Mi nopol oyutik ta stojolale, oy me lek srasonal ti xi jmuyubaje, jech kʼuchaʼal chal Salmo 144:15: «Xcuxet noʼox yoʼntonic li jun ta lum ti jaʼ Dios yuʼunic li Mucʼul Diose».
Jvules ta joltik li kʼusitik la jchantike
• ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Jeova kʼalal ta jnuptantik vokoliletike?
• ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk noʼox smelolal li kʼusi ta jpastik kʼalal ta jtsaltik li vokoliletike?
• ¿Kʼu yuʼun xuʼ jkʼupintik spasbel yabtel Dios akʼo mi oy jvokoltik?
[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]
[Lokʼol ta pajina 16]
Toj kʼux chaʼi Jeova skotol li kʼusitik chopol chkʼot ta pasel ta balumile
[Stojel ta vokol ta pajina 16]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures
[Lokʼol ta pajina 18]
Ep kʼusi chakʼbutik Jeova sventa xkuxetuk noʼox koʼontontik