Chichʼik voʼ ta sventa li Totile, li Nichʼonile xchiʼuk li chʼul espiritue

«Batanic me; bat pasic ta jchʼunolajel cuʼun [...]. Acʼbo yichʼic voʼ ta sventa li Jtote xchiʼuc ta jventa vuʼun li Nichʼonilune xchiʼuc ta sventa li Chʼul Espiritue.» (MAT. 28:19)

1, 2. 1) ¿Kʼusi kʼot ta pasel ta Jerusalén ta sjabilal 33 li ta skʼinal Pentecostese? 2) ¿Kʼusi tijbat-o yoʼonton epal krixchanoetik sventa chichʼik voʼ?

 JAʼO li sjabilal 33, xchiʼuk nojem ta krixchanoetik li Jerusalene. Likemik tal ta yantik lum sventa tspasik li skʼinal Pentecostese. Pe kʼalal jaʼo yakal li kʼin taje, oy kʼusi kʼot ta pasel ti stuk noʼox jeche, vaʼun laj yal jun kʼupil mantal li jtakbol Pedroe. Toj labal sba ti kʼuyelan la stijbe yoʼonton krixchanoetik ta sventa li kʼusitik laj yale: kʼot ta yoʼontonik, vaʼun te van oxmiluk judioetik xchiʼuk jyanlumetik ti koʼol xa xchʼunojik xchiʼuk judioetike la sutes yoʼontonik xchiʼuk laj yichʼik voʼ, vaʼun jech kʼotik li ta stsobobbail yajtsʼaklom Cristo ti jaʼ to ayane (Hech. 2:41). Xuʼ jnoptik kʼu to yelan xvochvun krixchanoetik ta Jerusalén ta skoj ti ep krixchanoetik laj yichʼik voʼ li ta tankeetiike.

² ¿Kʼusi kʼot ta pasel ti stuk noʼox jech ti jaʼ ta skoj laj yichʼik voʼ epal krixchanoetike? Li Vivliae chal ti te van jayibuk ora kʼalal skʼan toʼox taje «oy cʼusi tsots ibacʼ ta vinajel. Tsots xvoʼet jech chac cʼu chaʼal tsatsal icʼ», vaʼun inojik ta chʼul espiritu te van 120 yajtsʼaklomtak Jesús ti te tsobolik ta xchaʼkojal jpʼej nae. Kʼalal inopajik batel sventa tskʼelik kʼusi kʼot ta pasel li viniketik xchiʼuk antsetik ti yichʼojik ta mukʼ Diose, toj chʼayel noʼox yoʼontonik kʼalal laj yaʼiik ti «lic cʼopojicuc ta yantic cʼopetic» li yajtsʼaklomtak Cristoe. Te une, li Pedroe laj yal li kʼupil sba mantale, ti lek jamal laj yalbe skʼoplal jaytosuk kʼusitik ta sventa li slajel Jesuse. Li buchʼutik laj yaʼiike «tsots laj yat yoʼnton[ik]», jaʼ xkaltik, kʼux laj yaʼi ta yoʼontonik xchiʼuk la sjakʼik kʼusi skʼan spasik. Xi la stakʼ li jtakbole: «Suteso avoʼntonic, ichʼic voʼ ta jujunoxuc ta sbi Jesucristo, [...] jech chavichʼic li amotonique, jaʼ li Chʼul Espiritue» (Hech. 2:1-4, 36-38).

3. ¿Kʼusi persa la spasik ta skʼakʼalil Pentecostés li judioetik xchiʼuk jyanlumetik ti koʼol xa xchʼunojik xchiʼuk judioetik ti la sutes yoʼontonike?

 ³ Jnoptik jlikeluk ta sventa li judioetik xchiʼuk li jyanlumetik ti koʼol xa xchʼunojik xchiʼuk judioetik ti la xchikintaik li kʼusi laj yal Pedroe. Ta skoj li srelijionike, xchʼamojik xa onoʼox kʼuchaʼal sDiosik li Jeovae. Jech xtok, koliyal li Tsʼibetik ta Hebreo Kʼope, yaʼiojbeik xa skʼoplal li chʼul espiritue, li ipalil o juʼelal ti la stunes Dios sventa la spas li kʼusitike xchiʼuk li kʼusitik la spas ta tsʼakale (Gén. 1:2, NM; Jue. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Sal. 33:6). Pe oy to kʼusi skʼan spasik: skʼan xchʼamik kʼuchaʼal Mesías li Jesuse, ti jaʼ laj yakʼ tal Dios sventa xichʼ tael koltaele. Jaʼ yuʼun li Pedroe laj yalbe ti skʼan xichʼik voʼ «ta sbi Jesucristo[e]». Kʼalal mu toʼox jaluk echʼem ti chaʼkuxie, li Jchanubtasvaneje laj yalbe li jtakbol xchiʼuk li xchiʼiltak ti akʼo xakʼbe yichʼik voʼ li jtsʼaklometik «ta sventa li [Totile] xchiʼuc ta [sventa li Nichʼonile] xchiʼuc ta sventa li Chʼul Espiritue» (Mat. 28:19, 20). Jkʼeltik kʼuyelan toj tsots skʼoplal smelolal ta baʼyel siglo li mantal taje xchiʼuk li ta jkʼakʼaliltike.

Ta sventa li Totile

4. ¿Kʼusi la sjel Dios ta sventa ti kʼuyelan chil sbaik xchiʼuk li krixchanoetike?

⁴ Jech kʼuchaʼal naka to laj kaltike, li buchʼutik la spasik kʼusi laj yal ta smantal Pedroe yakal xa onoʼox xtunik ta stojolal Jeova xchiʼuk lek xa onoʼox xil sbaik xchiʼuk Dios. Jech xtok, yakʼojbeik yipal ta xchʼunel Mantal, yuʼun li buchʼutik likemik tal ta yantik lume te oyik ta Jerusalén yoʼ xchʼunik jun smantal Dios (Hech. 2:5-11). Pe li Diose, naka to la sjel jtos kʼusi toj tsots skʼoplal ti kʼuyelan chil sbaik xchiʼuk li krixchanoetike: la spʼaj komel kʼuchaʼal stʼujbil teklumal li Israele. Jaʼ yuʼun, muʼyuk xa bu lek ch-ilatik yuʼun Dios akʼo mi chchʼunik li Mantale (Mat. 21:43; Col. 2:14). Mi tskʼanik ti lek to chil sbaik xchiʼuk li Jeovae, oy to kʼusi skʼan spasik.

5, 6. ¿Kʼusi la spasik epal judioetik xchiʼuk jyanlumetik ti koʼol xa xchʼunojik xchiʼuk judioetik sventa lek chil sbaik xchiʼuk Dios li ta baʼyel sigloe?

⁵ Ta melel, skʼan me mu xnamajik ta stojolal li Jeovae, yuʼun jaʼ koliyal ti kuxulike (Hech. 4:24). Yuʼun li avie mas to xuʼ chaʼibeik smelolal ti oy tajek xkʼuxul yoʼonton li sTotike. Jaʼ la stak tal li Mesías sventa chpojatike xchiʼuk oy ta yoʼonton tspas ta perton li buchʼutik xi laj yalbe li Pedroe: «Acotolic ta sjunul slumal Israel, tscʼan chanaʼic ta melel: li Jesús ti laj amilic ta cruze [«ta jtel teʼe», NM] Dios laj yacʼ cʼotuc ta Cajvaltic xchiʼuc ta Jcoltavanej». Li buchʼutik chchʼunik li kʼusi laj yal jtakbole oy to me mas srasonal yuʼunik sventa tstojbeik ta vokol li Totil ta skoj li kʼusitik la spas ta stojolal skotol li buchʼutik tskʼan chnopajik ta stojolale (kʼelo Hechos 2:30-36).

⁶ Li judioetik taje xchiʼuk li jyanlumetik ti koʼol xa xchʼunojik xchiʼuk li judioetike laj yilik ti skʼan xchʼamik kʼuchaʼal jkoltavanej yuʼunik ti jaʼ la yakʼ tal Jeova li Jesuse, jaʼ noʼox jech xuʼ xnopajik ta stojolal li Totile. Tana une xkaʼibetik xa smelolal kʼu yuʼun la sutes yoʼontonik ta skoj li smulike, ti te tsakal skʼoplal ek ti la skolta sbaik —akʼo mi snaʼik o mi mu snaʼik— kʼalal la smilik li Jesuse. Jech noxtok chkaʼibetik smelolal ti kʼu yuʼun laj yakʼ ta yoʼontonik «ti cʼu xʼelan ichanubtasatic yuʼun yajtacbolaltac» Jesús li ta jelavele (Hech. 2:42). Xuʼ xaʼox xi jpʼel yoʼonton chalike: «Junuc coʼntontic acʼo nopajcutic batel ta stojol li Jcʼuxubinvaneje» (Heb. 4:16).

7. Kʼalal muʼyuk to yichʼojik voʼ ta sventa Totile, ¿kʼusitik spasojik epal krixchanoetik ta sventa ti kʼuyelan chilik Diose?

⁷ Li avie, ta smiyonal noʼox viniketik xchiʼuk antsetik ti jelajtik stsʼunbalike xchanojik ta Vivlia li kʼusi melel ta sventa Jeovae (Isa. 2:2, 3). Jlome mu toʼox xchʼunik mi oy Dios, li jlome xchʼunojik ti oy Diose, pe ti muʼyuk la bu yichʼoj ta venta li spasbentake (deístas), pe laj yaʼibeik smelolal ti oy jun Jpasvanej ti xuʼ lek chkil jbatik xchiʼuke. Yantike xchʼunojik toʼox li Trinidade o chichʼik ta mukʼ lokʼoletik, pe la xchanik ti jaʼ li Dios ti skotol xuʼ yuʼun li Jeovae xchiʼuk lik stunesbeik sbi kʼalal tskʼoponike. Li yojtikinel taje jaʼ akʼbat snaʼik ti skʼan xchʼunbeik smantal li Jesuse xchiʼuk ti akʼo yichʼik voʼ ta sventa Totile.

8. ¿Kʼusi persa la xchʼamik ta sventa Totil li buchʼutik muʼyuk toʼox snaʼojik kʼusi melel ta sventa li mulil jkuchojtike?

⁸ Yan kʼusi melel ti persa la xchʼamik li jchanunetik ta Vivlia taje jaʼ ti jkotoltik jkuchojbetik  smul li Adane (Rom. 5:12). Sventa jnaʼtik kʼuyelan oyike, jnoptik ta stojolal jun vinik ti muʼyuk snaʼoj ti xkuchoj jun chamele. Xuʼ van oy kʼusi kʼux chaʼi ti te noʼox chchʼay batele o ti oy yan kʼusitik chaʼi jutuke, pe ta skoj ti muʼyuk yakʼojbe ta chanbel lek skʼoplal li xchamele, yaloj ti lek noʼox oye. Pe kʼalal chakʼ sba lek ta kʼelel ta doktore te ch-albat li xchamele (koʼoltaso xchiʼuk 1 Corintios 4:4). ¿Mi mu meleluk ti jaʼ tsaʼ li poxtael ti ilbil xa ti chpoxtavane? Ep krixchanoetik jech kʼotem ta stojolalik ek ti xchanojik li kʼusi melel ta sventa li mulil ti jkuchojtike. Yakʼojik akʼo xchanbat lek skʼoplal xchamelik xkaltik li ta Vivliae xchiʼuk yakʼojik venta ti jaʼ noʼox Dios xuʼ xpoxtavane. Jaʼ jech, skotol li buchʼutik namajemik ta stojolal Totile skʼan chtalik ta stojolal sventa chichʼik poxtael (Efe. 4:17-19).

9. ¿Kʼusi spasoj Jeova sventa lek chil sbaik yan velta xchiʼuk li krixchanoetike?

⁹ Mi jaʼ yajtsʼaklomutik Cristo ti kakʼoj xa jbatik ta stojolal Dios xchiʼuk ti kichʼojtik xa voʼe, jnaʼojtik xa ti toj kʼupil sba ti lek chkil jbatik xchiʼuk Jeovae, li jTotik ta vinajele, xchiʼuk jnaʼojtik xa ti toj ep skʼanojutike (kʼelo Romanos 5:8). Akʼo mi la spas smulik ta stojolal Dios li Adán xchiʼuk Evae, jaʼ baʼyel oy kʼusi laj yakʼ yoʼ chtun sventa lek chil sbaik xchiʼuk li yalab xnichʼnabike —jech, jkotoltik li voʼotike—. Pe sventa spas yuʼune, persa oy kʼusi toj kʼux laj yaʼi: laj yil icham xchiʼuk ti ep vokol laj yil li xNichʼone. Ta melel, ti xkojtikintik taje jaʼ tstij koʼontontik sventa jkʼantik-o mas li Diose. Ti jech ta jkʼantike, jaʼ tstij koʼontontik sventa ta jchʼamtik kʼuchaʼal jpas mantal kuʼuntik xchiʼuk ti jchʼunbetik smantaltake. ¿Kʼusi xuʼ xkaltik li ta atojolale? ¿Mi avakʼoj xa aba ta stojolal xchiʼuk mi avichʼoj xa voʼ? Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltike, oy lek srasonaltak sventa jech ta jpastik.

Ta sventa li Nichʼonile

10, 11. 1) ¿Kʼusi kiltik oy ta stojolal li Jesuse? 2) ¿Kʼu yelan chavaʼi ti anaʼoj ti laj yakʼ xkuxlejal sventa tspojutik li Jesuse?

¹⁰ Jchaʼalbetik skʼoplal li mantal laj yal Pedroe. Li stuke laj yal ti tsots skʼoplal ti skʼan jchʼamtik li Jesuse, ti te lek tsakal skʼoplal xchiʼuk li yichʼel voʼ ta sventa li Nichʼonile. ¿Kʼu yuʼun toj tsots toʼox skʼoplal taje, xchiʼuk kʼu yuʼun jech to li avi eke? Yuʼun kʼalal ta jchʼamtik li Jesuse xchiʼuk ti chkichʼtik voʼ ta sventa o ta sbie, te tsakal skʼoplal ti chkichʼbetik ta venta li yabtel akʼbil sventa lek chkil jbatik xchiʼuk li Jpasvaneje. Jnoptik li kʼusi lek kʼot ta pasel yuʼun kʼalal icham ta jtel teʼe. Baʼyel, la slajesbe skʼoplal li stojol mulil chichʼ ichʼel chal Mantal ta stojolal li judioetike (Gál. 3:13). Pe oy kʼusi laj yakʼ ti mas to tsots skʼoplale: li pojelal ti chtun yuʼun krixchanoetike (Efe. 2:15, 16; Col. 1:20; 1 Juan 2:1, 2). Sventa spas yuʼun taje, persa kuch yuʼun li kʼusi muʼyuk tukʼe, laj yichʼ chopol kʼoptael, ilbajinel xchiʼuk icham. ¿Kʼu to yepal cha kʼuxubin li matanal pojelal taje? Chkaʼibetik mas smelolal li sbalil kʼusi la spas Jesús mi ta jnoptik li kʼusi xi kʼot ta pasel ta melele: jun kʼox kerem ti lajcheb sjabilale te bat li ta varko Titanic ta sjabilal 1912. * Jaʼ to yaʼiike, la smaj sba ta jun mukʼta yelo li varkoe xchiʼuk lik mukuk yalel li ta nabe. Li olole tskʼan chmuy ta jun kanova, pe noj tajek. Vaʼun, jun vinik ti te li ta kanovae la stsʼutsʼ komel li yajnile xchiʼuk pʼit muyel ta sba li mukʼta varkoe, vaʼun la stikʼ ochel li olole. ¿Kʼu van yelan la avaʼi aba jechuk ti voʼokotuk li olol taje? Ta sjunul avoʼonton cha toj vokol, ¿mi mu jechuk? Veno, li Jesuse mas to tsots skʼoplal li kʼusi la spas ta atojolale: icham sventa chakʼbot akuxlejal sbatel osil.

¹¹ ¿Kʼu yelan la avaʼi aba kʼalal laj yalboxuk ta sba velta li kʼusi la spas ta atojolal li xNichʼon Diose? (Kʼelo 2 Corintios 5:14, 15.) La atoj tajek ta vokol, ¿mi mu jechuk? Ta melel, taje jaʼ la stij avoʼonton sventa chavakʼ aba ta stojolal Jeova xchiʼuk ti «muc xa cuxul[ot] ta sventa [atuke] [...]. [Ti] jaʼ xa cuxul[ot] ta stojol li Cristo ti icham» ta akoje. Li yichʼel voʼ ta sventa Nichʼonile te tsakal skʼoplal ti jtsaktik ta venta li kʼusi spasoj ta jtojolaltik li Jesuse xchiʼuk ti chkichʼbetik ta venta li yabtel kʼuchaʼal «Jʼacʼcuxlejale» o li Bankilal Jbeiltasvanej sventa kuxlejale (Hech. 3:15; 5:31). Kʼalal muʼyuk toʼox kichʼojtik  voʼe, muʼyuk toʼox bu lek chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae xchiʼuk chʼabal toʼox melel spatobil koʼontontik ta sventa li kʼusi chtal ta tsʼakale. Pe li avie, koliyal ti kakʼoj xchʼunel koʼontontik li ta xchʼichʼel la smal Cristoe jaʼ yamigoutik li Totile (Efe. 2:12, 13). Jaʼ jech tajek kʼuchaʼal la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Voʼoxuc ti nom toʼox oyoxuc ta stojole, ti laj toʼox acontrainic ta sventa li cʼusitic laj anopique xchiʼuc ta sventa ti cʼusitic laj apasique, ilecub xa yoʼnton ta atojolic ec. Jaʼ ta sventa ti laj yacʼ sba ta milel li Xnichʼone, yuʼun jech muʼyuc amulic, muʼyuc avicʼubalic» (Col. 1:21, 22).

12, 13. Mi kichʼojtik xa voʼ ta sventa Nichʼonile, 1) ¿kʼusi skʼan jpastik mi oy buchʼu chopol kʼusi chalbutik o tspasbutike?, 2) ¿kʼusi oy ta jbatik?

¹² Akʼo mi kichʼojtik xa voʼ ta sventa li Nichʼonile, jnaʼojtik lek ti jpas mulilutik toe. Ti jnaʼojtik taje tskoltautik ta jkuxlejaltik jujun kʼakʼal. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿kʼusi ta jpastik mi oy buchʼu chopol kʼusi chalbutik o tspasbutike? Jvules ta joltik ti jpas mulilutik jkotoltike, jech oxal ta jkʼantik tspasbutik perton li Diose xchiʼuk ti skʼan jpasbe jbatik pertone (Mar. 11:25). Sventa chakʼ ta ilel taje, li Jesuse laj yal jun lokʼolkʼop. Li jun mosoe chʼaybat yil yuʼun yajval, li yile jaʼ 60 miyon denario (lajunmil talento). Pe ta tsʼakale, li moso taje muʼyuk la skʼan la xchʼaybe yil jun xchiʼil ti jaʼ noʼox sien denario yile. Li kʼusi tskʼan chal Jesuse jaʼ liʼe: mi mu jpasbetik perton li jchiʼiltaktike, muʼyuk bu tspasbutik perton ek li Jeovae (Mat. 18:23-35). Li buchʼu chichʼ voʼ ta sventa li Nichʼonile maʼuk noʼox skʼan stsakbe ta venta li yabtele, yuʼun skʼan chakʼbe yipal xtok sventa chchanbe batel li stalelale xchiʼuk li chanubtaseletik yuʼune, ti te tsakal skʼoplal li pertone (1 Ped. 2:21; 1 Juan 2:6).

¹³ Akʼo mi jmulavilutik xchiʼuk ti muʼyuk bu tukʼ xa tajek ta jchanbetik stalelal li Jesuse, skʼan ta jchanbetik batel stalelal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike xchiʼuk ti jaʼ jech jpastik li kʼusi laj kalbetik Jeova kʼalal muʼyuk bu la jalan jbatik ta stojolal kʼalal laj kakʼ jbatike. Jaʼ yuʼun chkakʼbetik yipal jujun kʼakʼal sventa ta jtentik komel li mol talelale xchiʼuk ti jaʼuk jlaptik li achʼ talelale (kʼelo Efesios 4:20-24). Kʼalal lek chkilbetik stalelal jun kamigotike, chkakʼbetik yipal ta xchanbel ti kʼuyelan stalelale. ¡Jaʼ mas to ep srasonal sventa jchantik ta sventa li Cristoe xchiʼuk ti jchanbetik li stalelale!

14. ¿Kʼu yelan chkakʼtik ta ilel xtok ti chkichʼbetik ta mukʼ li yabtel Jesús kʼuchaʼal Ajvalil ta vinajele?

¹⁴ Yan kʼuyelan chkakʼtik ta ilel ti xkaʼibetik smelolal kʼusi smakoj li yichʼel voʼ ta sventa Nichʼonile, jaʼ ti jtsaktik ta venta ti «jaʼ iʼacʼbat ta yolon yacan scotol li cʼusitic oye, xchiʼuc jaʼ Jolil icʼot yuʼun scotol li steclumal Diose» (Efe. 1:22). Taje jaʼ skʼan xal ti skʼan xkichʼtik ta mukʼ li kʼusi tstunes Jesús sventa tsbeiltas li yajtsʼaklomtake. Ta jujun tsobobbaile yakʼoj moletik, viniketik ti akʼo mi jmulaviletike, chakʼik ta ilel ti yijik ta mantale. Xchiʼuk sbiiltasoj sventa tstukʼibtasik «li yuʼuntaque, [...] yuʼun jech lec chchʼi batel sbecʼtal li Cristoe» (Efe. 4:11, 12). Mi oy junuk ti muʼyuk lek kʼusi la spase, li Ajvalil Mesías Jesuse, jaʼ chchap stuk ti kʼusi ora mas lek chile xchiʼuk ti kʼuyelan mas lek ta chapanele. ¿Mi jpatoj koʼontontik ti tspas ta melele?

15. ¿Kʼusitik bendisional chal Vivlia tstaik li buchʼutik chichʼik voʼe?

¹⁵ Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, oy buchʼutik muʼyuk to yakʼoj sbaik ta stojolal Jeova mi jaʼuk yichʼojik voʼ. Mi jaʼ jech ta atojolale, xuʼ van li kʼusitik la jkʼeltik li ta parafoetik ti echʼ xae tskoltaot ta yaʼibel smelolal ti kʼusi mas lek xuʼ xa pase: ti xavichʼ voʼ ta sventa li Nichʼonile. Jaʼ jech chavakʼ ta ilel ti cha tsak ta venta xchiʼuk cha tojbe ta vokol yabtel li Jesuse, xchiʼuk cha  pas jtos ti kʼusi xuʼ xa ta-o epal bendisione (kʼelo Juan 10:9-11).

Ta sventa li chʼul espiritue

16, 17. ¿Kʼusi smakoj li yichʼel voʼ ta sventa chʼul espiritue?

¹⁶ ¿Kʼusi smelolal li yichʼel voʼ ta sventa chʼul espiritue? Laj xa kaltik ti buchʼutik laj yaʼiik li kʼusi laj yal Pedro ta skʼakʼalil Pentecostese snaʼojik ti oy li chʼul espiritue. Ta melel, laj yilik ti yakal-o tstunes li Jeovae, yuʼun laj yilik kʼuyelan «inoj ta yoʼntonic li Chʼul Espiritue, jech lic cʼopojicuc ta yantic cʼopetic» li jtakbol Pedro xchiʼuk li yan yajtsʼaklomtak Cristoe (Hech. 2:4, 8). Jech oxal chaʼa, li yichʼel voʼ ta sventa chʼul espiritue jaʼ skʼan xal ti ta jtsaktik ta venta li yabtel chʼul espiritu ta sventa li kʼusi tskʼan tspas Diose.

¹⁷ Li kʼusi jnaʼojtik ta sventa li chʼul espiritue jaʼ te jchanojtik ta Vivlia. Jech kʼuchaʼal liʼe, jchanojtik ti Diose la stunes sventa chakʼ ta naʼel li kʼusitik tsʼibabil ta sKʼope (2 Tim. 3:16). Kʼalal li jchʼiutik ta mantale, laj kaʼibetik lek smelolal li kʼusi xi laj yal Jesuse: «Li Atotic te oy ta vinajele Chʼul Espíritu chacʼbe li bochʼotic ta scʼanique», ti te tsakal jkʼoplaltik eke (Luc. 11:13). Ta melel, kilojtik xa van kʼuyelan ch-abtej ta jkuxlejaltik li yip Diose. ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta atojolal mi muʼyuk to avichʼoj voʼ ta sventa li chʼul espiritue? Vaʼun vuleso ta ajol ti mi cha pase, chavil chkʼot ta atojolal li kʼusi laj yal Jesuse: chavichʼ li tsatsal ipalil taje xchiʼuk cha kʼupin epal bendision.

18. ¿Kʼusitik bendisional tstaik li buchʼutik chichʼik voʼ ta sventa chʼul espiritue?

¹⁸ Jamal ta kʼelel chaʼa ti jech kʼuchaʼal ta voʼnee, li Jeovae tsbeiltas ta xchʼul espiritu li stsobobbail yajtsʼaklom Cristoe. Li espiritu taje tsbeiltasutik xtok ta jujuntal li ta jkuxlejaltik jujun kʼakʼale. Ta skoj ti kichʼojtik voʼ ta sventa chʼul espiritue, skʼan jtsaktik ta venta xchiʼuk jtojbetik ta vokol li yabtel ta jkuxlejaltike, xchiʼuk ti xkakʼtik akʼo sbeiltasutike. Li ta yan xchanobil chtale ta jkʼeltik kʼusi skʼan jpastik sventa spas kuʼuntik ti kakʼoj jbatik ta stojolal Diose xchiʼuk ti kʼuyelan tskoltautik li chʼul espiritu sventa spas kuʼuntik taje.

[Tsʼib ta yok vun]

¿Mi xvul ta ajol?

• ¿Kʼusi smakoj li yichʼel voʼ ta sventa Totile?

• ¿Kʼusi smakoj ti kichʼojtik voʼ ta sventa Nichʼonile?

• ¿Kʼu yelan chkakʼtik ta ilel ti chkaʼibetik smelolal li kʼusi smakoj li yichʼel voʼ ta sventa Totil xchiʼuk Nichʼonile?

• ¿Kʼusi smakoj ti kichʼojtik voʼ ta sventa chʼul espiritue?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 10]

Yakʼoj permiso Museo ta Israel (Jerusalén)

[Lokʼol ta pajina 10]

¿Kʼu yelan lik yil sbaik xchiʼuk Totil li achʼ yajtsʼaklomtak Cristo ta Pentecostés ta sjabilal 33?