Harán jun jteklum ti bu ep abtel ta voʼnee

LI BUCHʼUTIK lek xojtikinik Vivliae, jaʼ chvul ta sjolik ta ora tukʼil Abraham kʼalal chaʼiik li jpʼel kʼop Harane. Ta melel, taje jaʼ li jteklum ti bu nakiik te kʼu sjaliluk li Abraham xchiʼuk yajnile, li Sarae, li stot ti Taré sbie xchiʼuk li sjunichʼon ti Lot sbie, ti likemik tal ta Ur xchiʼuk ti chbatik ta naklej ta Canaane. Li moltotil taje ep kʼusitik ayan yuʼun li ta Harane, ti te naki jaʼ to kʼalal cham li stote, vaʼun la stam batel sbe sventa chbat li ta balumil ti albat ch-akʼbat yuʼun Jeovae (Gén. 11:31, 32; 12:4, 5; Hech. 7:2-4). Ta tsʼakale, li Abrahame la stak batel ta Harán (o ta yan lum te noʼox ta stsʼel) li yajtunel ti mas mol xa sventa chbat sabe yajnil li Isaaque. Li ta jteklum taje te naki jayibuk jabil ek li smome, li Jacobe (Gén. 24:1-4, 10; 27:42-45; 28:1, 2, 10).

Te van jayibuk siglo ta tsʼakale, li kʼusi albat yuʼun ajvalil Senaquerib li ajvalil Ezequías ta Judae, te laj yichʼ albel skʼoplal li Harane. Ta skoj ti te chichʼ albel skʼoplal li ta jteklumetik ti tsalbilik yuʼun ajvalil ta Asiriae, jamal ta aʼyel ti kʼalal la stunes li jpʼel kʼop «Harán» xie, maʼuk noʼox laj yalbe skʼoplal li jteklume, yuʼun jaʼ laj yalbe skʼoplal ek li lumetik ta yosilale (2 Rey. 19:11, 12). Li Ezequiel eke chalbe skʼoplal ti spasoj trato xchiʼuk Tiro li Harane, ti jaʼ jech chakʼ ta ilel ti te skʼoplal ek xchiʼuk li jteklumetik ti tsots skʼoplalik ta sventa li manolajel xchiʼuk pʼolmajele (Eze. 27:1, 2, 23).

Li avie jaʼ jun bikʼit jteklum ti te nopol oy ta Sanliurfa lume, li ta slokʼeb Kʼakʼal yuʼun Turquiae. Akʼo mi jech, li ta voʼnee jaʼ toʼox jun jteklum ti bu ep abtele. Li Harane jaʼ jun jteklum ti jun-chib xa noʼox jech te komem sbi kʼuchaʼal ta voʼne ta skʼakʼalil Vivliae. Li j-asiriaetike Harranu toʼox chalbeik sbi, ti xuʼ van «be» o «sbe jxanviletik» smelolale. Toj lek xkʼot-o li biil taje, yuʼun jaʼ te tsnup-o sba ep beetik ti te ch-echʼ jpʼolmaletik ti chbatik ta jteklumetik ti tsotsik skʼoplale. Ta Harane oy toʼox jun chʼulna ti jaʼ sventa li dios sventa U ti Sin sbie, ti bu jech kʼuchaʼal chal voʼneal tsʼibetik ti laj yichʼ tael kʼalal laj yichʼ jokʼele, te chtun kʼuchaʼal meʼ pale ti mas tsots skʼoplal li smeʼ Nabonido ta Babiloniae. Yaʼeluke jaʼ la xchaʼmeltsan chʼulna li ajvalil taje. Vaʼun, li jteklum taje laj yil kʼuyelan chʼiik xchiʼuk tsʼujik jayibuk mukʼtik tsatsal lumetik.

Li Harane jaʼ toʼox jun jteklum ti tsots skʼoplal xchiʼuk ti jkʼuleje, pe mu skotoluk ora. Yuʼun li avie mi jsetʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal ta voʼnee. Jaʼ noʼox oy jtsop naetik ti tsʼubtsʼub sniʼ sjol ti joyobtabil ta skomenal sna krixchanoetik ta voʼnee. Li ta achʼ balumile chchaʼkuxiik krixchanoetik ti te nakiike —ti te skʼoplal Abraham, Sara xchiʼuk Lote— vaʼun xuʼ ep kʼusitik tsloʼiltabutik ta sventa li jteklum ti bu ep abtel ta voʼnee.

[Lokʼol ta pajina 20]

Skomenal Harán

[Lokʼol ta pajina 20]

Naetik ti tsʼubtsʼub sniʼ sjole

[Lokʼol ta pajina 20]

Kʼuyelan xvinaj Harán li avie