Viniketik, ¿mi atsakojik ta venta li yabtel Cristoe?
Viniketik, ¿mi atsakojik ta venta li yabtel Cristoe?
«Scotol li viniquetique jaʼ sjolic li Cristoe.» (1 COR. 11:3)
1. ¿Kʼusi chakʼ ta ilel ti lek chapal yuʼun kʼusitik li Jeovae?
LI Apocalipsis 4:11 xi chale: «Cajval, voʼot Diosot cuʼuncutic, voʼot noʼox atuc oy ta aventa albel alequilal, ichʼel ta mucʼ, xchiʼuc voʼot noʼox atuc oy avuʼel. Yuʼun voʼot laj apas scotol li cʼusitic oye, yuʼun jech la scʼan avoʼnton ti jech oye, ti jech iʼayin scotole». Ta skoj ti jaʼ Jpasvanej li Jeovae, mas toyol oy ta stojolal li spasbentake. Jech ta melel, jaʼ li Mukʼul Ajvalil ta vinajel-balumile. Jech xtok, ti kʼuyelan xchapanoj li anjeletike chakʼ ta ilel ti «mu jaʼuc Dios ti lec chil vochlajetele [...] jaʼ Dios ti tscʼan lec noʼox lamalutic, ti jun noʼox coʼntontique» (1 Cor. 14:33; Isa. 6:1-3; Heb. 12:22, 23).
2, 3. 1) ¿Buchʼu jaʼ li baʼyel spasben Jeovae? 2) ¿Kʼusi yabtel akʼbil li baʼyel Nichʼonil ta stojolal li sTote?
2 Kʼalal muʼyuk toʼox kʼusi spasoj Jeovae, mu albajuk kʼu sjalil stuk ikuxi. Li baʼyel spasbene jaʼ jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelel ti laj yichʼ ojtikinel kʼuchaʼal «li Cʼope», ta skoj ti jaʼ yajkʼopojel Jeovae. Li Jeovae la stunes xNichʼon sventa tspas skotol li yan kʼusitike, vaʼun ta tsʼakale la stak tal ta Balumil kʼuchaʼal jun tukʼil vinik, Jesucristo (kʼelo Juan 1:1-3, 14).
3 ¿Kʼusi chalbutik Vivlia ta sventa li yabtel akʼbil li baʼyel Nichʼonil ta stojolal li sTote? Xi la stsʼiba li jtakbol Pablo ti akʼbat snaʼ yuʼun Diose: «Ta jcʼan chanaʼic [...], scotol li viniquetique jaʼ sjolic li Cristoe. Li antsetique jaʼ sjolic li viniquetique. Li Cristoe jaʼ sjol li Diose» (1 Cor. 11:3). Li Cristoe jaʼ pasbil ta mantal yuʼun li sTote. Ta melel, sventa oyuk lekilal xchiʼuk ti jmojuk snopbenik li spʼijil pasbentak Diose, toj tsots skʼoplal ti stsakik ta venta ti kʼuyelan chapanbil yabtelike. Kʼalal ta Nichʼonil, ti «jaʼ ta sventa iʼayin scotol li cʼusitic oy[e]», skʼan stsak ta venta ek li kʼusi xchapanoj Diose (Col. 1:16).
4, 5. ¿Kʼu yelan laj yil Jesús li yabtel akʼbil ta stojolal Jeovae?
4 ¿Kʼu yelan chilbe yabtel Jeova li Nichʼonile, mas to ti kʼalal la snop chtakat tal ta Balumile? Jkʼeltik kʼusi chal li Vivliae: «Ti Cristoe, [...] acʼo mi jaʼ stalel Dios onoʼox ti stuque, muʼyuc snopoj ti sujoj sba yoʼ xcoʼolaj xchiʼuc Dios onoʼox ti stuque. Yuʼun stuc laj yicta comel ti cʼu sʼelan bu to ox oye, cʼot jech cʼu chaʼal junuc jtunel, yuʼun laj yichʼ sbecʼtal stacopal, vocʼ ta banomil. Cʼalal jech laj yichʼ sbecʼtal stacopale, laj snijan xchiman sba, laj yacʼ o sjol sbaquil xchiʼuc, acʼo mi toj qʼuexlal sba ti jech cʼot ta pasel laj cham ta curuse [o «jtel teʼ», NM]» (Fili. 2:5-8, Ch).
5 Skotol ora bikʼit laj yakʼ sba li Jesuse xchiʼuk la spas li kʼusi tskʼan yoʼonton sTote. Jaʼ yuʼun xi laj yale: «Li vuʼune muʼyuc cʼusi xuʼ cuʼun ta jpas jtuc. [...] Tucʼ chapanel chcacʼ, yuʼun maʼuc ta jpas cʼusi lec chcaʼay jtuc; jaʼ ta jpas cʼusi oy ta yoʼnton li Jtot ti la stacun tale» (Juan 5:30). Xi laj yal xtoke: «Jaʼ ta jpasbe scotol cʼacʼal li cʼusi lec [chil Diose]» (Juan 8:29). Kʼalal poʼot xaʼox xlaj xkuxlejal liʼ ta Balumile, xi laj yalbe ta orasione: «Li vuʼune laj xa cacʼot ta ichʼel ta mucʼ liʼ ta banamil, yuʼun laj xa jpas li cabtel laj avacʼbun jpase» (Juan 17:4). Xvinaj ti mu tsotsuk laj yaʼi ta xchʼamel kʼuchaʼal sjole.
Li Nichʼonile tstabe sbalil ti chchʼunbe smantal sTote
6. ¿Kʼusitik labalik sba stalelal laj yakʼ ta ilel li Jesuse?
6 Ti kʼu sjalil kuxi liʼ ta Balumil li Jesuse, laj yakʼilan ta ilel labal sba talelaletik. Jtose jaʼ ti skʼanoj tajek li Jeovae, jech kʼuchaʼal laj yal stuke: «Lec jcʼanoj ti Jtote» (Juan 14:31). Jech xtok, laj onoʼox yakʼ ta ilel ti skʼanoj tajek li krixchanoetike (kʼelo Mateo 22:35-40). Maʼuk ti tsots yoʼonton o ti naka noʼox tspasvan ta mantale, moʼoj, yuʼun lek yoʼonton xchiʼuk tsakvan ta venta. Jaʼ yuʼun xi laj yalbe li manxoetike: «Laʼic ta jtojol acotolic, voʼoxuc ti lubenoxuc yuʼun li tsatsal abtele, xchiʼuc li alal icatsile, vuʼun ta xcacʼ acux avoʼntonic. Jaʼ cuchic li icatsil cuʼune, jaʼ chanic cʼu xʼelan coʼnton yuʼun toj lec coʼnton, biqʼuit cacʼoj jba. Me jech chapasique, jech cux xi avoʼntonic. Yuʼun li abtel cuʼune, muʼyuc tsots ta pasel, li icatsil cuʼune, muʼyuc ol ta cuchel» (Mat. 11:28-30). Kʼalal chojtikinik li skʼupil talelal Jesús xchiʼuk li yaʼyej ti tspat oʼontonale, li kerem-tsebetik xchiʼuk li buchʼutik malubemik xae xkuxet tajek yoʼontonik, mas to mi yichʼojik utsʼintaele.
7, 8. 1) Jech kʼuchaʼal chal sMantal Moisese, ¿kʼusi mu stakʼ spas li ants ti ip ta tuchʼpatijele? 2) ¿Kʼu yelan kʼuxubinat yuʼun Jesús li ants ti ip chaʼie?
7 Li avie jkʼeltik kʼuyelan la spas sba ta stojolal antsetik li Jesuse. Ti kʼu xa sjalil kuxlejale, epal viniketik yilbajinojik li antsetike. Li jnitvanejetik ta relijion ta voʼneal Israele jech la spasik ek. Pe li xNichʼon Diose laj yichʼanan ta mukʼ. Jech kʼuchaʼal liʼe, kaltik avaʼi ti kʼuyelan laj yil jun abol sba ants ti lajcheb xa jabil ip ta tuchʼpatijele. Akʼo mi ep la slajes stakʼin ta jpoxtavanejetik —ti «jaʼ noʼox ep iʼacʼbat svocol[e]»—, solel jaʼ noʼox «echʼem iʼipaj o». Jech noxtok, jech kʼuchaʼal chal li sMantal Moisese, chopol chkom ta skoj ti jech ipe, jaʼ jech chopol chkom ek mi oy buchʼu tsta ta tijel li antse (Lev. 15:19, 25).
8 Kalal laj yaʼi ti yakal chpoxtavan li Jesuse, la stikʼ sba ochel ta stojolal li krixchanoetike, xi la snope: «Acʼo me jaʼ noʼox ta jpicbe li scʼuʼe, xuʼ chicol o». Jaʼ jech la spas, vaʼun ta anil noʼox ikol. Li Jesuse snaʼoj ti muʼyuk xpikat jechuk yuʼun li antse. Pe muʼyuk laj yut, moʼoj, la xkʼuxubin. Ta skoj ti snaʼoj ti ep xa jabil yiloj svokole, xi laj yalbe ta slekil yoʼontone: «Tseb, lacol xa ta sventa xchʼunojel avoʼnton. Jaʼ yuʼun junuc avoʼnton batan» (Mar. 5:25-34).
9. ¿Kʼusi la spas Jesús kʼalal mu xakʼik akʼo xnopaj ololetik li yajtsʼaklomtake?
9 Kʼalal ta ololetik lek laj yaʼi sbaik ti te chchiʼinik li Jesuse. Jun veltae, kʼalal laj yikʼbeik batel yalab xnichʼnabik jlom totil-meʼiletike, utvanik li yajtsʼaklomtake, yuʼun yalojik mi chopol chil li Jchanubtasvaneje. ¡Mu jechuk ta j-echʼel li kʼusi la snopike! Xi chalbe smelolal li Vivliae: «Cʼalal laj yil Jesús ti ta spajesvanic li yajchancʼoptaque, chopol laj yaʼay. Jech laj yalbe: “Acʼo talicuc ta jtojol li ololetique; mu me xapajesic. Yuʼun li bochʼotic jaʼ jechic jech chac cʼu chaʼal ololetique jaʼ chventainatic yuʼun Dios”». Maʼuk noʼox taje, «la spet ololetic li Jesuse, laj yacʼ scʼob ta sbaic, laj yacʼbe bendición». Maʼuk noʼox ti muʼyuk chopol chaʼi ti chtalik ta stojolale; yuʼun ta xkʼuxul yoʼonton la xchʼam (Mar. 10:13-16).
10. ¿Kʼuxi la xchʼies Jesús li slekil talelaltake?
10 ¿Kʼuxi la xchʼies Jesús li talelaletik ti laj yakʼ ta ilel ta Balumile? Ti mu albajuk yepal jabil kuxi ta vinajele, laj yil xchiʼuk la xchanbe kʼuyelan stalelal xchiʼuk kʼusitik tspas li sTote, mas to ti kʼuyelan ta slekil yoʼonton sventainoj li kʼusitik spasoje (kʼelo Proverbios 8:22, 23, 30). Pe muʼyuk spas yuʼun jechuk ti muʼyukuk la xchʼun mantale. Jamal ta ilel ti lek chaʼi xchʼunbel smantal li Jeovae, jaʼ noʼox jech li Jeova eke xmuyubaj ti oy jun xNichʼon ti lek xchʼun mantale. Ti kʼu sjalil kuxi kʼuchaʼal vinike, li Jesuse tukʼ laj yakʼ-o ta ilel li labalik sba stalelal sTote. ¡Toj ep xi jmuyubaj ti la svaʼan ta Ajvalil ta vinajel li Diose! Ta melel, jaʼ jun mukʼta matanal ti tsventainutike.
Jchanbetik stalelaltak li Jesuse
11. 1) ¿Buchʼu stalelal chkakʼbetik yipal xchanbel? 2) ¿Kʼu yuʼun mas to skʼan chakʼbeik yipal yakʼel ta ilel stalelaltak Jesús li viniketike?
11 Akʼo mi melel ti skʼan chakʼbeik yipal skotol kʼakʼal sventa chkuxiik jech kʼuchaʼal Jesús skotol li buchʼutik ta tsobobbaile, mas to skʼan chakʼbeik yipal li viniketike. ¿Kʼu yuʼun? Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, li Vivliae chal ti «scotol li viniquetique jaʼ sjolic li Cristoe». Jech kʼuchaʼal jaʼ la xchanbe stalelal li sJole, li melel Diose, li viniketik ti yichʼojik xa voʼe skʼan me xakʼbeik yipal sventa xkoʼolajik kʼuchaʼal li sjolike, li Jesuse. Jaʼ jech la spas Pablo kʼalal kʼot ta yajtsʼaklom Cristoe. Ta skoj taje, xi laj yalbe li yermanotake: «Jaʼ chanic cʼusi ta jpase jech chac cʼu chaʼal jaʼ ta jchan cʼusi la spas li Cristoe» (1 Cor. 11:1). Jech laj yal ek li Pedroe: «Jaʼ jech tscʼan Dios ti laj yicʼoxuc ta stojole, yuʼun jaʼ jech laj yichʼ vocol ta aventaic ec li Cristoe. Jaʼ laj yacʼboxuc avilic cʼusi tscʼan chapasic, yuʼun jech acʼo atsʼaclinic batel» (1 Ped. 2:21). Yan srasonal ti skʼan xchanbeik stalelal Jesús li viniketike jaʼ ti xuʼ xkʼotik ta yajkoltaobbatak moletik xchiʼuk ta moletik ta tsobobbaile. Jech kʼuchaʼal xmuyubaj tajek ta xchanbel stalelal Jeova li Jesuse, li viniketike jech me skʼan xmuyubajik ta xchanbel stalelal li Jchanubtasvanej yuʼunike.
12, 13. ¿Kʼu yelan skʼan stsakik ta venta li chijetik akʼbil ta sbaik moletik sventa chchabiike?
12 Li moletik ta tsobobbaile oy ta sbaik yakʼel ta ilel li stalelaltak Cristoe. Jaʼ me jech tspas yuʼunik li kʼusi xi laj yal Pedroe: «Chabiic me li xchijtac Dios ti acʼbil aventainique. Mu me ta sujeluc xapasic; yutsiluc me avoʼnton xapasic jech chac cʼu chaʼal tscʼan li Diose. Mu me jaʼuc ta scoj ti xpichʼet avoʼntonic yuʼun taqʼuine. Scotoluc avoʼnton xapasic li avabtelique. Mu me xacuy abaic ta jpasmantal ta stojol li bochʼotic aventainojique. Jaʼ tscʼan voʼoxuc chavaqʼuic ta ilel cʼusi lec ta pasel ta stojolic» (1 Ped. 5:1-3). Li moletike mu me stakʼ ti naka pas mantal xa tspasike, ti jaʼ chakʼik ta pasel li kʼusi tsnop stukike. Moʼoj, jech kʼuchaʼal li Cristoe, chakʼbeik yipal sventa chkʼuxubinvanik, tstsakvanik ta venta, bikʼit chakʼ sbaik xchiʼuk ti lekuk yoʼontonik ta stojolal li chijetik ti akʼbil ta sbaik yuʼun Jeova sventa chchabiike.
13 Li buchʼutik jbabeetik ta tsobobbaile skʼan me mu xchʼay ta sjolik ti jpas muliletike (Rom. 3:23). Jaʼ yuʼun tsots skʼoplal ti xakʼbeik mas yipal ta yojtikinel lek li Cristoe xchiʼuk ti lekuk yoʼontonik jech kʼuchaʼal stuke. Skʼan snopbeik skʼoplal ti kʼuyelan chkʼuxubinutik Jeova xchiʼuk li Jesuse xchiʼuk ti jechuk spasik eke. Skʼan mu me xchʼay ta sjolik li tojobtasel chakʼ Pedro liʼe: «Acotolic tscʼan talbat chavichʼ abaic ta mucʼ; biqʼuit xavacʼ abaic, yuʼun jech tsʼibabil: “Li Diose chopol chil li jtoybaetique; yan li bochʼo biqʼuit chacʼ sbaique jaʼ chcʼuxubin”» (1 Ped. 5:5).
14. ¿Kʼu yelan skʼan spas stalelalik li moletik ta stojolal li yantike?
14 Li viniketik ti oy ta sbaik xchabiel xchijtak Diose chichʼik albel ti akʼo xakʼik ta ilel talelaletik kʼuchaʼal chal Romanos 12:10: «Talbat xacʼan abaic ta sventa ti coʼol achʼunojique. Talbat chavichʼ abaic ta mucʼ». Ta melel, li moletike —xchiʼuk li yajkoltaobba moletike— jaʼ baʼyel skʼan chichʼik ta mukʼ li yantike. Jech kʼuchaʼal li yan yajtsʼaklomtak Cristoe, skʼan «biqʼuit [xakʼ sbaik], mu ta toyobbailuc, mu ta soquemaluc [s]jolic ti cʼusi scʼan pasele. [Tsnopik] ta jujun tal ti xʼechʼ to yutsil cʼusi ta spas ti yane, ti jaʼ mu sta ti stuque» (Fili. 2:3). Ta melel, skotol li yajtsʼaklomtak Cristo ti biiltasbilike skʼan me snopik ti jaʼ mas bikʼitik ta stojolal li yermanotakike. Jaʼ jech chakʼ ta xkuxlejalik li tojobtasel chal Pablo liʼe: «Vuʼutic ti oy xa stsatsal coʼntontique, acʼo jtsʼictic cʼu xʼelanic ec li bochʼotic muʼyuc to stsatsal yoʼntonique. Mu me jaʼuc noʼox jpastic li cʼusi lec chcaʼitic jtuctique. Li jujunutique jaʼ acʼo jpastic li cʼusi jaʼ sventa slequilal yantique, ti jaʼ sventa tstsatsub o yoʼntonique. Yuʼun li Cristoe mu jaʼuc la spas li cʼusi lec laj yaʼay stuque» (Rom. 15:1-3).
«Ichʼic me ta mucʼ» li avajnilike
15. ¿Kʼu yelan skʼan xkʼuxubin yajnil li yajtsʼaklom Cristoe?
15 Tana un jkʼelbetik skʼoplal li mantal chakʼbe buchʼutik nupunemik li Pedroe: «Li voʼoxuque viniquetic, nopic me cʼu xʼelan lec jun avoʼnton achiʼuc li avajnilique. Cʼux me xavaʼyic, ichʼic me ta mucʼ. Naʼic me ti jaʼ cʼunic li stuquique» (1 Ped. 3:7). ¿Kʼusi smakoj ti chkichʼtik ta mukʼ jun krixchanoe? Jaʼ ti oyuk sbalil chkiltike, ti chkichʼtik ta venta li kʼusi tsnope, li kʼusi tskʼane xchiʼuk li kʼusitik chtun yuʼune xchiʼuk ti jaʼ jpastik li kʼusi tskʼan mi muʼyuk kʼusi tsots srasonal sventa mu jpastike. Jaʼ jech skʼan xkʼuxubin yajnil li vinike.
16. ¿Kʼusi pʼijubtasel chakʼ Vivlia ta sventa li yichʼel ta mukʼ ajnilale?
16 Pe li jtakbol Pedroe maʼuk noʼox chalbe ti akʼo xichʼ ta mukʼ yajnil li yajtsʼaklom Cristoe. Yuʼun chalbe xtok ti mi muʼyuk bu jech tspase, xiʼel «macal chcʼot ta be [skʼop] ti cʼalal [tskʼopon] Diose» (1 Ped. 3:7). Li kʼusi chichʼ alel taje chakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal chil Jeova ti akʼo xichʼ kʼuxubinel li ajnilale. Mi mu jechuk tspas li malalile, xiʼel pʼajbil chkʼot li s-orasione. Jech xtok, mi chakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal chil yajnile, ta melel xmuyubaj li yajnile xchiʼuk mas me oy ta yoʼonton chkoltaat.
17. ¿Bu to kʼalal skʼan chakʼ ta ilel ti skʼanoj yajnil li malalile?
17 Xi chal yan tojobtasel li Pablo ti akʼbat snaʼ yuʼun Diose: «Li viniquetique tscʼan jech acʼo scʼan yajnilic ec jech chac cʼu chaʼal cʼux ta yoʼnton sbecʼtal stuquique [...,] yuʼun muʼyuc bochʼo tsbaj li sbecʼtal stuque. Lec tsmacʼlin, lec chcʼuxubin jech chac cʼu chaʼal tspasbe steclumal li Cristoe [...,] cʼano me avajnilic [...] jech chac cʼu chaʼal cʼux ta avoʼnton abecʼtal atuquique» (Efe. 5:28, 29, 33). ¿Bu to kʼalal skʼan chakʼ ta ilel li kʼanelal taje? Xi tstakʼ te noʼox ta sloʼil li jtakbole: «Cʼano me avajnilic jech chac cʼu chaʼal scʼanoj steclumal li Cristoe, yuʼun laj yacʼ sba ta milel ta scoj» (Efe. 5:25). Jech kʼuchaʼal laj yakʼ xkuxlejal ta stojolal epal krixchanoetik li Jesuse, li yajtsʼaklom Cristo eke skʼan xakʼ xkuxlejal ta stojolal yajnil. Mi chkʼuxubin, mi tstsak ta venta xchiʼuk mi ta sjunul yoʼonton skʼanoj li yajnile, mas me kʼun chaʼi ta xchʼunel mantal li antse.
18. ¿Kʼusi koltael oy yuʼun li malalil sventa tspas li kʼusi oy ta sba sventa chichʼ ta mukʼ yajnile?
18 ¿Mi yuʼun van chjelav ta mas ti jech chichʼ kʼanbel akʼo xichʼ ta mukʼ yajnil li vinike? Muʼyuk. Li Jeovae muʼyuk chakʼbe akʼo spas ti kʼusi mu xuʼ yuʼun spasele. Jech xtok, li yajtunel Jeovae koltabil me yuʼun li juʼelal ti mas tsots ta vinajel-balumile: li chʼul espiritue. Xchiʼuk xi jpʼel chal li Jesuse: «Voʼoxuc ti chopoloxuc onoʼoxe, xanaʼic cʼusi lec chavacʼbeic li anichʼnabique. ¡Buuc xa li Atotic te oy ta vinajele Chʼul Espíritu chacʼbe li bochʼotic ta scʼanique!» (Luc. 11:13). Jaʼ yuʼun chaʼa, li vinik ti nupuneme xuʼ skʼanbe Jeova ti akʼo xkoltaat sventa lekuk chkʼuxubin li yantike, mas to li yajnile (kʼelo Hechos 5:32).
19. ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta yan xchanobil chtale?
19 Ta melel, li vinike toj tsots kʼusi sbainoj: jaʼ ti skʼan xchʼunbe smantal Cristoe xchiʼuk ti jechuk tspas mantal kʼuchaʼal li jolil yuʼune. Pe ¿kʼu yelan skʼan chilik li antsetik, mas to li buchʼutik malijemik, li yabtel akʼbilik ta sventa ti kʼusitik xchapanoj Jeovae? Jaʼ li kʼusi ta jkʼeltik ta yan xchanobil chtale.
Jkʼeltik mi laj kaʼibetik smelolal
• ¿Kʼusitik stalelal Jesús skʼan jchanbetik?
• ¿Kʼu yelan skʼan chilik chijetik li moletike?
• ¿Kʼu yelan skʼan chichʼ ilel li ajnilale?
[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]
[Lokʼol ta pajina 10]
Jchanbetik stalelal Jesús kʼalal chkichʼtik ta mukʼ yantike