Jaʼ svinajeb melel relijion ti jmoj oyutike
Jaʼ svinajeb melel relijion ti jmoj oyutike
«Ta xlic jtsobic, jaʼ jech chcʼotic jech chac cʼu chaʼal chijetic ta scoral.» (MIQ. 2:12)
1. ¿Kʼuxi te chvinaj spʼijil Dios li ta spasbentake?
XI LABAL sba laj yal li jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Solel mu stacʼ atel li cʼusitic apasoje, Mucʼul Dios. Scotol leʼe laj apas ta sventa abijil; li banamile noj ta sventa scotol li cʼusitic apasoje» (Sal. 104:24). Ta melel, li spʼijil Diose te jamal chvinaj ti kʼuyelan tskolta sbaik li epal miyon kuxlejaletik jech kʼuchaʼal li tsʼiʼleletik, bacteria (bikʼtal kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele), bikʼtal chonetik xchiʼuk yan chonbolometik ti labal sba kuxajtike. Chvinaj xtok li ta sbekʼtal krixchanoe, ti bu ta smilal noʼox kʼusitik ch-abtej ta yute —te tsakal skʼoplal kʼusitik bikʼitik ch-abtej ta yut selula xchiʼuk kʼusitik yan tsots skʼoplal ta yut jbekʼtaltik— jmoj ch-abtejik sventa lek ta jkʼupintik li jkuxlejaltike.
2. Jech kʼuchaʼal chkiltik ta lokʼol ta pajina 13, ¿kʼu yuʼun van labal sba laj yilik ti jmoj tsobolik yajtsʼaklomtak Cristo li krixchanoetike?
2 Jaʼ la spas krixchanoetik xtok li Jeovae —ti jelelik tajek kʼuyelan satik xchiʼuk sbekʼtalike, ti jelel stalelalik xchiʼuk spʼijilike— sventa tskolta sbaik. Jech xtok, la spas kʼuchaʼal slokʼol stuk li Diose, laj yakʼbe stalelalik sventa jech xuʼ skolta sbaik ta jujuntal (Gén. 1:27; 2:18). Kʼux ta alel, pe jutuk mu skotoluk li krixchanoetike nom oyik ta stojolal Dios xchiʼuk muʼyuk bu jun yoʼonton nakalik (1 Juan 5:19). Jaʼ yuʼun, toj labal sba van laj yilik ta baʼyel siglo ti jmoj tsobolik li yajtsʼaklomtak Cristoe, yuʼun jmoj oyik antsetik ti lek ichʼbilik ta mukʼ ta Greciae, judioetik ti lek chanemike, mosoetik xchiʼuk li buchʼutik chichʼik toʼox ta mukʼ lokʼoletike (Hech. 13:1; 17:4; 1 Tes. 1:9; 1 Tim. 6:1).
3. 1) ¿Kʼuxi tskoʼoltas Vivlia ti kʼuyelan jmoj oyik li yajtsʼaklomtak Cristoe? 2) ¿Kʼusitik ta jchanbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?
3 Li melel relijione jaʼ chakʼ akʼo jmoj xi j-abtej jech kʼuchaʼal li jujutos kʼusitik ta jbekʼtaltike (kʼelo 1 Corintios 12:12, 13). Li ta xchanobil liʼe ta jchantik batel li sjakʼobiltak liʼe: ¿Kʼuxi tstsobutik li melel relijione? ¿Kʼu yuʼun jaʼ noʼox stuk Jeova xuʼ stsob epal miyon krixchanoetik ta skotol lumetik? ¿Kʼusitik xibal sba xuʼ xchʼakutik, xchiʼuk kʼuxi tskoltautik Jeova sventa mu jchʼak jbatik? Xchiʼuk, ¿kʼu yuʼun muʼyuk bu jmoj oyik jech kʼuchaʼal li melel yajtsʼaklomutik Cristo li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklomtak Cristoe?
¿Kʼuxi tstsobutik li melel relijione?
4. ¿Kʼuxi tstsobutik li melel relijione?
4 Li melel yajtsʼaklomutik Cristoe jnaʼojtik ti jaʼ la spas skotol kʼusitik li Jeovae, jaʼ yuʼun jaʼ li Mukʼul Jpas mantal ta vinajel-balumile (Apo. 4:11). Jech oxal, akʼo mi jelajtik ti kʼuyelan oyutike o jelel bu likemutik tale, koʼol ta jchʼuntik li mantaletik xchiʼuk li beiltaseletik chakʼ Diose. Lek xkʼot-o ti «Jtotic» xkutik Jeova kʼalal ta jkʼopontike (Isa. 64:8; Mat. 6:9). Jaʼ yuʼun chkermanoin jbatik. Vaʼun ta jkʼupintik ti jmoj oyutik jech kʼuchaʼal laj yal li jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Qʼuelavilic, toj lec, toj jun yutsil cʼalal lec coʼol coʼntontic ti cutsʼ calal jbatique» (Sal. 133:1).
5. ¿Kʼusi talelal tskolta sba sventa jmoj oyikuk li melel yajtsʼaklomtak Cristoe?
5 Akʼo mi jpas mulilutik li yajtsʼaklomutik Cristoe, jmoj tsobolutik chi jtun ta stojolal Dios ta skoj ti jchanojtik xa ta jkʼanan jbatike. Jaʼ xchanubtasojutik li Jeovae, yuʼun jaʼ li buchʼu mas lek chchanubtasvane (kʼelo 1 Juan 4:7, 8). Xi chal ta sKʼope: «Lec xavil abaic, cʼux xavaʼay abaic ta jujuntal. Talbat xapasbeic abaic perdón jech chac cʼu chaʼal la spasboxuc perdón Dios ta sventa li Cristoe» (Efe. 4:32). Jech xtok, tstij koʼontontik sventa jlaptik li kʼanelale, yuʼun «jaʼ mero jpasvanej ta jun» (Col. 3:14). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li kʼanelale —talelal ti jaʼ svinajeb li melel yajtsʼaklomtak Cristoe— jaʼ li kʼusi tspasutik ta june. ¿Mi mu meleluk ti ep ta velta kiloj ta jkuxlejaltik ti jmoj oyutike? (Juan 13:35.)
6. ¿Kʼuxi tskoltautik sventa jmoj oyutikuk-o ti jpatoj koʼontontik ta stojolal li Ajvalilal yuʼun Diose?
6 Li melel yajtsʼaklomutik Cristoe jaʼ jmoj oyutik-o xtok ti jnaʼojtik ti jaʼ noʼox xuʼ spat-o yoʼonton krixchanoetik li ta Ajvalilal yuʼun Diose. Jnaʼojtik ti ajvalilal taje poʼot xa sjel li ajvaliletik ta balumile xchiʼuk chakʼbe jun oʼontonal sbatel osil li jchʼunej mantaletike (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44). Jaʼ yuʼun, ta jkuxlebintik li kʼusi xi laj yal Jesuse: «[Li kajtsʼaklomtake] muʼyuquic xa ta sventa banamil, jech chac cʼu chaʼal muʼyucun ta sventa banamil li vuʼune» (Juan 17:16). Ta skoj ti muʼyuk ta jtikʼ jbatik ta kʼusitik ta balumil xchiʼuk li ta pas kʼopetike, jmoj oyutik-o.
Jun noʼox bu xuʼ jtatik chanubtasel
7, 8. ¿Kʼuxi tskoltautik sventa jmoj oyutik li chanubtasel ta Vivlia chkichʼtike?
7 Li yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel sigloe jmoj oyik ta skoj ti jun noʼox bu tstaik li chanubtasele. Snaʼojik ti chchanubtas xchiʼuk tsbeiltas tsobobbail ta stojolal jtsop jbeiltasvanej li Jesuse, ti jaʼik li jtakboletik xchiʼuk li moletik ta Jerusalene. Li jtsop viniketik ti yichʼojik ta mukʼ Dios taje ta sKʼop Dios chlokʼ li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike xchiʼuk chakʼbeik snaʼ tsobobbailetik ta stojolal jkʼelvanejetik ti chvulaʼanvanike. Li Vivliae xi chalbe skʼoplal jlom jkʼelvanejetike: «Cʼalal ijelovic ta jujun lume, laj yalbeic jchʼunolajeletic cʼusi la xchapan li yajtacbolaltac Jesuse xchiʼuc li jcholcʼopetic ta Jerusalene, yuʼun acʼo xchʼunic ec» (Hech. 15:6, 19-22; 16:4).
8 Li avi eke oy Jtsop Jbeiltasvanej ti jaʼik yajtsʼaklomtak Cristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele xchiʼuk chkoltavanik sventa jmoj oyikuk ta spʼejel Balumil li tsobobbailetike. Li Jtsop Jbeiltasvanej taje tslokʼes vunetik ta epal kʼopetik ti tstsatsubtas xchʼunel koʼontontike. Ta skoj ti lokʼem ta sKʼop Dios li veʼlil ta mantal taje, xuʼ xkaltik ti te chlik tal ta stojolal Jeova li chanubtasele, maʼuk ta stojolal krixchanoetik (Isa. 54:13).
9. ¿Kʼuxi tskoltautik sventa jmoj oyutik li kabteltik yakʼojbutik Diose?
9 Li jkʼelvanejetik yajtsʼaklom Cristoe tskolta sbaik ek sventa jmoj oyutik kʼalal jaʼ jbabeik li ta chol mantale. Ti lek chkil jbatik li buchʼutik jmoj chi jtun ta stojolal Diose jaʼ mas lek tsots, jaʼ mu sta jech li yan krixchanoetik ti tstsob sbaik ta skoj ti yamigo sbaike. Li tsobobbaile maʼuk laj yichʼ pasel sventa li buchʼutik yamigo sbaike, yuʼun jaʼ sventa chichʼ ichʼel ta mukʼ Jeova xchiʼuk ti jpastik jun abtelale: xcholel mantal, spasel ta yajtsʼaklom Cristo li krixchanoetike xchiʼuk stsatsubtasbel yoʼonton li yajtsʼaklomtak Cristoe (Rom. 1:11, 12; 1 Tes. 5:11; Heb. 10:24, 25). Jaʼ yuʼun xi laj yalbe yajtsʼaklomtak Cristo li jtakbol Pabloe: «[Li voʼoxuke] staoj yav jun avoʼntonic oe, ti coʼol avoʼnton chavacʼbeic yipal xchʼunel li Lequil Aʼyeje» (Fili. 1:27).
10. ¿Kʼu yuʼun tskʼupinik ti jmoj tsobolik li steklumal Diose?
10 Jech kʼuchaʼal laj kiltike, li yajtsʼaklomutik Cristoe jmoj oyutik ta skoj ti jchʼamojtik kʼuchaʼal Mukʼul Jpas mantal li Jeovae, ti jkʼanoj jbatike, ti jpatoj koʼontontik ta stojolal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti kichʼojtik ta mukʼ li buchʼutik akʼbil ta sbaik skʼelel xchijtak Diose. Pe li chopol talelaletik ta skoj ti jpas mulilutike, xibal sba tsokes ti jmoj oyutike. Jkʼeltik kʼusitik xchiʼuk kʼuyelan tskoltautik Jeova ta stsalel taje (Rom. 12:2).
Kʼuxi ta tsalel li toybail xchiʼuk itʼixale
11. ¿Kʼu yuʼun chchʼak krixchanoetik li toybaile, xchiʼuk kʼuxi tskoltautik Jeova ta stsalel taje?
11 Chchʼak krixchanoetik li toybaile, yuʼun mas mukʼ xa chaʼi sba ta stojolal yantik xchiʼuk tstoy sba tajek ta skoj li kʼusitik staoje. Pe li toybaile chakʼ ta vokol ti jmoj oyutike, yuʼun xuʼ xlik itʼixal ta skoj. Xi jamal laj yal li yajtsʼaklom Cristo Santiagoe: «Scotol li toybaile jaʼ chopol» (Sant. 4:16). Muʼyuk jkʼanojtik jun krixchano mi muʼyuk sbalil chkiltike. Labal sba ta ilel ti toj lek ta chanbel stalelal li Jeovae, yuʼun bikʼit chakʼ sba, oy jbalil chilutik akʼo mi jpas mulilutik tajek. Li Davide xi laj yalbe Diose: «Sventa yutsil avoʼnton [o ti bikʼit chavakʼ abae] lec ibat scotol li cʼusi la jpase» (2 Sam. 22:36). Li Vivliae tskoltautik ta stsalel li toybaile, yuʼun chchanubtasutik ti oyuk noʼox smelolal li kʼusi ta jnoptike. Jech kʼuchaʼal liʼe, xi la sjakʼ li Pabloe: «¿Bochʼo laj yacʼ ti jech lec bijoxuque? ¿Cʼusi laj ata atuquic ti muc jaʼuc laj yacʼboxuc li Diose? ¿Cʼu yuʼun ti chatoy aba achiʼuquique?, yuʼun xcoʼlaj xchiʼuc atuc laj ataic ti jech chapasique» (1 Cor. 4:7).
12, 13. 1) ¿Kʼu yuʼun xuʼ xi jtsʼuj ta anil li ta itʼixale? 2) ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik kʼalal jech chkiltik kermanotaktik jech kʼuchaʼal chil Jeovae?
12 Yan chopol talelal ti chchʼakvane jaʼ li itʼixale. Ta skoj ti jmulavil li jvokʼe, jkotoltik chi j-itʼixajutik (Ecl. 4:4). Kʼalal ta yajtsʼaklomtak Cristo ti lek yijik ta mantale xuʼ x-itʼixajik ek ta skoj ti kʼuyelan xkuxlejal yantike, li kʼusitik oy yuʼunike, li smoton staojik ta slumal Diose o li kʼusi xtojobik spasele. Jech kʼuchaʼal liʼe, jun totile xuʼ van chitʼixta jun ermano ti tspasbe yabtel Dios ta tsʼakal orae, pe xuʼ van mu xakʼ venta ti ch-itʼixtaat ek ta skoj ti oy xnichʼnabe. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu sokes ti jmoj oyutike?
13 Jtos ti kʼusi tskoltautik sventa mu stsalutik li itʼixale, jaʼ ti jvules ta joltik ti tskoʼoltas ta kʼusitik oy ta jbekʼtaltik li yajtsʼaklomtak Cristo li Vivliae (kʼelo 1 Corintios 12:14-18). Jnoptik ta sventa li sbekʼ jsatike, ti xuʼ chilik yantike, yan li koʼontontike mu xvinaj ta kʼelel. Akʼo mi jelel, ¿mi mu tauk jkʼuxubintik xchaʼtosal? Jaʼ jech chkʼuxubin skotol yajtuneltak li Jeovae, akʼo mi jaʼ mas ojtikinbil bakʼintik li junantike. Jaʼ yuʼun, skʼan jech xkiltik kermanotaktik jech kʼuchaʼal chil stuke. Mu xkitʼixtatik, mas lek oyuk ta koʼontontik. Jaʼ jech ta jkolta jbatik sventa xvinaj lek ti jelelutik ta stojolal li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklomtak Cristoe.
Li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe xchʼakoj sbaik
14, 15. ¿Kʼuxi la xchʼak sba li relijionetik xchʼunojik Cristo ti svalopatinojik komel mantale?
14 Li yajtsʼaklomtak Cristoe jmoj oyik, yan li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklomtak Cristoe naka kʼop tspasik. Li jtsop relijionetik taje lik ayanikuk ta yosilal Roma ta xchanibal siglo. Ta skʼakʼalil taje jun ajvalil ta Romae, lik sventain li relijionetik xchʼunojik Cristo ti svalopatinojik komel mantale, pe pukem xaʼox tajek ta yosilal Roma li relijionetik taje. Li yajtsʼaklomtak Cristo ta alele ta kʼunkʼun la svokʼ sbaik kʼalal la xchʼak sbaik ta stojolal Roma li ajvaliletike xchiʼuk ti la slikes srelijion stukike.
15 Ep li ajvaliletik taje ta sienal xa noʼox jabil la stsak sbaik ta kʼop. Li ta siglo 17 xchiʼuk 18, li Gran Bretaña, Francia xchiʼuk Estados Unidose laj yakʼbeik yipal sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ li Estadoe, vaʼun xuʼ xkaltik ti kʼot kʼuchaʼal jun relijion li skʼanel tajek slumalike. Li ta siglo 19 xchiʼuk 20, li skʼanel tajek slumalike yakʼoj xaʼox yibel ta snopben jutuk mu skotoluk li krixchanoetike. Ta kʼunkʼun li relijionetik taje lik svokʼ sbaik ta yantik bikʼtal relijionetik, ti jutuk mu skotoluk lek chilik li skʼanel tajek slumalike. Ayemik ta pas kʼop xchiʼuk skontrainoj sbaik akʼo mi jmoj srelijionik. Jaʼ yuʼun, li avie li buchʼutik skuyoj sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe xchʼakoj sbaik ta skoj ti jelel li kʼusi xchʼunojike xchiʼuk ta skoj ti skʼanoj tajek slumalike.
16. ¿Kʼusitik chanubtaseletik xchʼakoj-o sbaik li buchʼutik skuyoj sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe?
16 Li ta siglo 20, jlom li ta sienal noʼox relijionetik ti skuyoj sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe lik yakʼbeik yipal yoʼ jmoj oyikuk-o. Akʼo mi ta sjaylajunebal jabil laj yakʼbeik yipal, jutuk tajek li relijionetik ti spasoj sbaik ta june. Xchiʼuk li jchʼunolajeletik yuʼune svokʼoj sbaik ta skoj li kʼusitik xchʼunojike, jech kʼuchaʼal ti kʼunkʼun la ikʼataj talel li kuxlejaletike, li syalesel olole, li skʼupinel xchiʼil ta vinikal o ta antsile xchiʼuk ti chkʼotik ta jbabeetik ta relijion li antsetike. Oy jbeiltasvanejetik ta relijion ti tskʼan tstsobvanike, jaʼ yuʼun chalik ti mu toj tsotsuk skʼoplal li chanubtaseletik ti jaʼ ta skoj xchʼakoj-o sbaike. Pe li kʼusi noʼox staojike jaʼ ti kʼun xchʼunel yoʼontonik li jchʼunolajeletik yuʼune. Ta melel, muʼyuk bu tsoboj sba yuʼunik li relijionetik ti xchʼakoj sbaike.
Tsobolik akʼo me jelel slumalik
17. ¿Kʼusi albil kʼop laj yal ti tstsob krixchanoetik li melel relijion ta «slajebaltic xa batel cʼacʼale»?
17 Akʼo mi mas xa xchʼakoj sbaik li krixchanoetike, li melel yajtsʼaklomtak Cristoe jmoj-o oyik. Yaloj xa onoʼox Dios ta stojolal Miqueas: «Ta xlic jtsobic, jaʼ jech chcʼotic jech chac cʼu chaʼal chijetic ta scoral» (Miq. 2:12). Jech noxtok, li j-alkʼope laj onoʼox yal ti melel relijione jaʼ mas xvinaj ta skotolal li yantik relijionetike, te tsakal skʼoplal li buchʼutik chichʼik ta mukʼ li jecheʼ diosetike xchiʼuk li slumalike. Xi laj yale: «Cʼalal slajebaltic xa batel cʼacʼale, li vits yoʼ bu oy xchʼulna Mucʼul Diose jaʼ noʼox stuc toyol vits ta xcʼot; jaʼ noʼox stuc toyol ta xcʼot ta scotol li yantic vitsetique. Jaʼ te ta xtalic ta stojol li cristianoetic ta yantic lume». Xi to laj yal xtoke: «Acʼo me scotol cristianoetic ta yantic lum jaʼ chichʼic o ta mucʼ li diosetic yuʼunique, pero li vuʼutique sbatel osil jaʼ chquichʼtic o ta mucʼ li Mucʼul Dios cuʼuntique» (Miq. 4:1, 5).
18. ¿Kʼusitik ajeloj ta akuxlejal yuʼun li melel relijione?
18 Li Miqueas xtoke laj yal kʼuxi tstsob krixchanoetik li melel relijione, akʼo mi skontrainoj toʼox sbaik li jlome: «Ep yantic banamil ta xtalic, jech chalic: “Laʼic me, muycutic batel ta vits yuʼun li Mucʼul Diose; batic ta xchʼulna li Dios yuʼun Jacobe. Jech xuʼ chixchanubtasutic ta stamel li be yuʼune, jech xuʼ cuʼuntic ta jtambetic o batel li be yuʼune” [...]. Li yespadaique ta xlic spasic ta azarona; li slanzaique ta spasic ta joz. Jech muʼyuc xa ta smil sbaic ta espada li mucʼtic lumetique; muʼyuc xa ta xichʼic chanubtasel ta sventa paspleito» (Miq. 4:2, 3). Jaʼ jech kʼotem ta pasel. Ta buyuk noʼox, ep buchʼutik yiktaojik ta yichʼel ta mukʼ slumalik o diosetik ti pasbilik ta kʼabale xchiʼuk ochemik li ta melel relijione. Tskʼupinik ti jmoj oyike, yuʼun chchanubtasatik yuʼun Jeova yoʼ chanavik ta sbelel kʼanelal.
19. ¿Kʼusi chakʼ ta ilel ti jmoj oyik li epal miyon melel yajtsʼaklom Cristoe?
19 Mu kʼusi xkoʼolaj-o ti jmoj oyutik ta spʼejel Balumil li yajtsʼaklomutik Cristoe, jamal chakʼ ta ilel ti jaʼ yakal sbeiltasutik Jeova ta stojolal li xchʼul espiritue. Li kʼuyepal krixchanoetik ta jujun lumetik ti yakal chichʼik tsobele muʼyuk bu jech ilbil-o ta sjunul li kuxlejale. Toj labal sba kʼuyelan yakal xkʼot ta pasel li kʼusi chal Apocalipsis 7:9, 14; taje chakʼ ta ilel ti poʼot xa skoltaik tal ikʼ ta lokʼolkʼop li yaj-anjeltak Dios ti tslajes li chopol balumil liʼe (kʼelo Apocalipsis 7:1-4, 9, 10, 14, Ch). ¡Jaʼ jun mukʼta matanal ti te jkʼoplaltik ta stojolal li kermanotaktik ta spʼejel Balumile! Pe, ¿kʼusi skʼan jpastik ta jujuntal sventa jmojuk oyutike? Ta jtakʼtik li ta yan xchanobil chtale.
¿Kʼusi cha takʼ?
• ¿Kʼu yelan tstsob krixchanoetik li melel relijione?
• ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu xchʼakutik li itʼixale?
• ¿Kʼu yuʼun muʼyuk chchʼak-o sba melel yajtsʼaklomtak Cristo ta skoj li skʼanel lumalile?
[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]
[Lokʼol ta pajina 13]
Li yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel sigloe jeltos bu likemik tal
[Lokʼol ta pajina 15]
Kʼalal ta jkolta jbatik ta skʼelel sventa lekuk oy li Salon sventa Tsobobbaile, ¿kʼuxi chkoltavan sventa jmojuk oyutik?