Kakʼbetik yipal saʼel sbendision Jeova

«[Li Diose chakʼbe] smoton li bochʼo ta saʼe.» (HEB. 11:6)

1, 2. 1) ¿Kʼusi tspas li krixchanoetik sventa tstabeik sbendision li Diose? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk tajek ta koʼontontik stael li sbendision Jeovae?

 «¡AKʼO xakʼbot sbendision Dios!» Jaʼ jech chalik krixchanoetik ta epal lumetik kʼalal tstojik ta vokol ta skoj ti chichʼik koltaele. Li jbabeetik ta relijionetike chakʼbeik bendision krixchanoetik, chonbolometik xchiʼuk yan kʼusitik. Jech xtok, oy buchʼutik chakʼ svokolik nom chanavik sventa chichʼik bendision. Jlom politikoetike tskʼanbeik sbendision Dios ta stojolal li slumalike. ¿Mi lek skotol li kʼusi tskʼanike? ¿Mi chtakʼbatik yuʼun li Diose? ¿Buchʼutik chakʼbe sbendision li Jeovae, xchiʼuk kʼu yuʼun?

² Li Jeovae laj onoʼox yal ti ta slajebal kʼakʼale, oy jun steklumal ti jun yoʼontonik xchiʼuk lek xkuxlejalik ti lokʼemik tal ta skotol lumetike, ti chalik batel ta spʼejel Balumil li lekil aʼyej akʼo mi chichʼik pʼajel xchiʼuk nutsel (Isa. 2:2-4; Mat. 24:14; Apo. 7:9, 14). Ta melel, jkotoltik kalojtik ti chi jkuxi kʼuchaʼal laj yichʼ alel ta albil kʼope. Pe ta sventa taje toj tsots skʼoplal li sbendision Diose (Sal. 127:1). Pe, ¿kʼuxi xuʼ jtatik taje?

Chvul bendision ta stojolal li jchʼunej mantaletike

3. ¿Kʼusi la skʼupinik jechuk li j-israeletik ti lajuk xchʼunik mantale?

³ (Kʼelo Proverbios 10:6, 7.) Kʼalal jutuk xaʼox skʼan x-ochik ta albil balumil li j-israeletike, li Jeovae laj yal ta melel ti ep kʼusitik ch-ayan yuʼunike xchiʼuk jun noʼox yoʼontonik mi chchʼunbeik li kʼusi chale (Deu. 28:1, 2). Kakʼtik venta ti mu xiuk noʼox laj yalbe li steklumale: «ta xavichʼic [...] bendición», yuʼun xi jpʼel laj yalbee: «ta xvul ta atojolic», ti jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti chkʼot onoʼox ta pasele.

4. ¿Kʼusi smakoj li melel xchʼunel mantale?

 ⁴ ¿Kʼu yelan skʼan ox xchʼunbeik smantal Dios li j-israeletike? Li sMantal Diose chakʼ kiltik ti skʼan «ta xcuxetel [y]oʼntonic» chtunike, yuʼun mi moʼoje, muʼyuk lek ch-ilatik (kʼelo Deuteronomio 28:45-47). Ta melel, li Jeovae mu sta-o ti sujbil ta jchʼunbetik smantaltake; yuʼun kʼalal ta chonbolometik xchiʼuk pukujetik xuʼ xchʼunik mantal ek (Mar. 1:27; Sant. 3:3). Li buchʼu ta sjunul yoʼonton chchʼunbe smantal Jeovae chakʼ ta ilel ti skʼanoje. Taje te chvinaj ti chmuyubaj noʼox ta skoj ti spatoj yoʼonton ti muʼyuk bu tsots ta chʼunel chaʼi li smantaltak Jeovae xchiʼuk ti «[chakʼbe] smoton li bochʼo ta saʼe» (Heb. 11:6; 1 Juan 5:3).

5. ¿Kʼuxi tskolta jun krixchano ti spatoj yoʼonton ta stojolal kʼusi yaloj Jeova sventa xchʼun li mantal ta Deuteronomio 15:7, 8?

⁵ Li j-israeletike xuʼ toʼox xakʼik ta ilel ti jech spatoj yoʼontonik kʼalal ta sjunul yoʼonton chchʼunbeik smantaltak Diose. Jtunestik kʼuchaʼal skʼelobil li mantal ta Deuteronomio 15:7, 8 (kʼelo). Melel onoʼox ti xuʼ van ta stiʼemal sjolik chkuxlebinik taje xchiʼuk ti jaʼ jech tskoltaik jutuk li buchʼutik abol sbaike. Pe ti jech ta xchopolal yoʼonton tspasike, ¿mi jun yoʼonton kʼuchaʼal yermano chil sbaik? Li kʼusi mas tsots skʼoplale, ¿mi jech chakʼik ta ilel ti spatoj yoʼontonik ta stojolal Jeova ti ch-akʼbatik li kʼusitik chtun yuʼunike? ¿Mi chakʼik van ta ilel ti chkʼuxubinik ti xuʼ xchanbeik slekil yoʼonton li Diose? ¡Moʼoj ta melel! Li stuke yiloj ti kʼuyelan yoʼontonike, xchiʼuk mi lek yoʼontonik ta melele, yaloj ti chakʼbe bendision skotol li kʼusitik tspasike (Deu. 15:10). Ti spatojikuk yoʼontonik ta melel li ta kʼusi laj yal Diose, chtijbat yoʼontonik ta spasel kʼusi lek xchiʼuk chichʼik epal bendision ti jechuke (Pro. 28:20).

6. ¿Kʼusi jpʼel chalbutik Hebreos 11:6?

⁶ Li Hebreos 11:6 maʼuk noʼox chal ti skʼan oyuk xchʼunel koʼontontik ta stojolal li Dios ti chakʼ jmotontike, yuʼun ta to xakʼ ta ilel yan kʼusi tsots skʼoplal sventa jtatik li sbendision Diose. Kakʼtik venta ti chakʼbe smoton li buchʼutik ta saʼike. Li jpʼel kʼop ta griego laj yichʼ tunesel taje te smakojbe skʼoplal ti ta sjunul oʼontonal xchiʼuk ti chichʼ akʼbel yipal spasele. Jech oxal chaʼa, li versikulo taje oy kʼusi jpʼel chalbutik ti tspat koʼontontike: mi chkakʼbetik yipal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike chkichʼtik li sbendision Diose. Jaʼ chal stuk li Dios ti «mu snaʼ xʼepalcʼopoj[e]» (Tito 1:2). Ep xa ta mil jabil yakʼoj ta ilel ti xuʼ jchʼuntik ti chkʼot ta pasel li kʼusitik yaloje. ¡Chkʼotanan onoʼox ta pasel! (Isa. 55:11.) Jaʼ yuʼun, mi chkakʼtik ta ilel ti oy xchʼunel koʼontontik ta melele xuʼ jchʼuntik ti chakʼ jmotontik li Jeovae.

7. ¿Kʼuxi ta jtatik jun bendision ta stojolal li snitilulal Abrahame?

⁷ Li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti jaʼ li sba snitilul Abrahame. Li xchaʼvokʼal nitilulale jaʼ li tʼujbil yajtsʼaklomtak Cristo ti chbatik ta vinajele. Li buchʼutik tʼujbilike akʼbilik li mantal liʼe: «Yuʼun jech acʼo apucbeic batel li cʼusitic toj lec la spas Diose, ti laj yicʼoxuc loqʼuel ta icʼal osile, ti laj yacʼoxuc ta sac osil ti toj jun yutsile» (Gál. 3:7-9, 14, 16, 26-29; 1 Ped. 2:9). Jech oxal chaʼa, mu xuʼ lek xkil jbatik xchiʼuk Jeova mi mu xkichʼtik ta venta li jtsop yajtsʼaklomtak Cristo taje, li «jʼabtel ti jun [«tukʼ», NM] yoʼnton [...], ti lec bije» ti laj yakʼbe sbain skotol li kʼusitik oy yuʼun Jesuse (Mat. 24:45-47). Ti muʼyukuk tskoltautik li buchʼutik tʼujbilike mu xkaʼibetik lek smelolal jechuk li sKʼop Diose mi jaʼuk ti kʼuxi xuʼ jkuxlebintike. Mi chkakʼbetik yipal ta yakʼel ta jkuxlejaltik li kʼusitik ta jchantik ta Vivliae, ta jtabetik li sbendision Diose.

Masuk tsots skʼoplal xkiltik li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose

8, 9. ¿Kʼusi laj yakʼbe yipal spasel Jacob sventa chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan Diose?

⁸ Kʼalal chkaltik ti chkakʼbetik yipal ta stael sbendision Diose xuʼ van chvul ta joltik li kʼusi la spas Jacobe. Li stuke mu toʼox snaʼ kʼuyelan chkʼot ta pasel li kʼusi albat yuʼun smoltote, li Abrahame, pe oy kʼusi lek snaʼoj: jaʼ Jeova ti chakʼ pʼoluk batel li snitilulal smoltote xchiʼuk ti chkʼotik ta mukʼta jteklume. Ta skoj taje, li ta  sjabilal 1781 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, li Jacobe bat saʼ yajnil ta Harán. Maʼuk noʼox tskʼan jun lekil ants, yuʼun tskʼan tsta jun ants ti lekuk ta mantale, jun yajtunel Dios ti xuʼ xkʼot ta lekil meʼile.

⁹ Jech kʼuchaʼal jnaʼojtike, li Jacobe laj yojtikinbe stseb sjuntot ti Raquel sbie, toj lek laj yil. Sventa xuʼ xikʼe, lokʼ ta yoʼonton ch-abtej vukub jabil ta stojolal Labán. Pe taje maʼuk noʼox jun kʼupil sba loʼil sventa kʼanbail. Li stuke lek xojtikin li kʼusi albat yuʼun Jeova li smoltote, li Abrahame, xchiʼuk ti laj to xchaʼalbe li stote, li Isaaque (Gén. 18:18; 22:17, 18; 26:3-5, 24, 25). Ta mas tsʼakale, xi laj yalbe Jacob li Isaaque: «Li Dios ti scotol xuʼ yuʼune, jaʼ chayacʼbot bendición, xchiʼuc jaʼ chayacʼbot ep amomnichʼnabtac, yuʼun jech voʼot ta aventa ta xlic ep mucʼtiquil lumetic. Acʼo yacʼbot achiʼuc amomnichʼnabtac li bendición ti yalojbe onoʼox li Abrahame, yuʼun jech voʼoxuc yajvaloxuc chacomic li banamil liʼ yoʼ bu nacalutic ta ora jech chac cʼu chaʼal yanlum cristianoe. Yuʼun jech onoʼox albil yuʼun Dios li Abraham ti chcuʼunintic li banamil liʼi» (Gén. 28:3, 4). Vaʼun chaʼa, skotol li kʼusi la spas Jacob sventa tsta jun lekil ants xchiʼuk ti x-ayan yutsʼ yalale chakʼ ta ilel ti spatoj yoʼonton ta stojolal li kʼusitik yaloj Diose.

10. ¿Kʼu yuʼun laj yakʼbe Jeova li kʼusi la skʼan Jacobe xchiʼuk ti laj yakʼbe sbendisione?

¹⁰ Kʼalal ayan xaʼox yutsʼ yalal li Jacobe, oy ta yoʼonton chchanubtas ta mantal ti jech chanubtasat eke, maʼuk li saʼel epal kʼulejale. Li kʼusi mas tsots skʼoplal chile jaʼ li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Muʼyuk xchibet yoʼonton ta spasel ti bu kʼalal xuʼ yuʼune xchiʼuk ti stsal yuʼun kʼusiuk vokolil sventa tsta li sbendisione. Jaʼ jech-o stalelal kʼalal malub, ta skoj taje li Jeovae laj yakʼbe bendision (kʼelo Génesis 32:24-29).

11. Ta sventa li kʼusi tskʼan yoʼonton Dios ti yakʼoj ta naʼel ta Vivliae, ¿kʼusi skʼan xkakʼbetik yipal spasel?

¹¹ Jech kʼuchaʼal Jacobe, mu jnaʼtik lek kʼuyelan chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Pe kʼalal ta jchantik li Vivliae chkiltik jutuk kʼusitik chkʼot ta pasel li ta «scʼacʼalil [...] Cajvaltique», li Jeovae (2 Ped. 3:10, 17). Jech kʼuchaʼal liʼe, mu jnaʼtik kʼusi ora chtal, pe jnaʼojtik ti nopol xae. Jech xtok, jaʼ jpatoj-o koʼontontik li kʼusi chal Vivliae, ti mi chkakʼbetik tajek yipal ta xcholel mantal ti jutuk xa yoraile, xuʼ xi  jkolutik xchiʼuk li buchʼutik chaʼibutike (1 Tim. 4:16).

12. ¿Kʼusi ti lek jnaʼojtike?

¹² Jnaʼojtik ti kʼusuk noʼox ora xuʼ xtal li slajeb kʼusitike. Li Diose yakʼojbe xa lek yorail, muʼyuk tsmala akʼo jcholbetik mantal skotol li krixchanoetike (Mat. 10:23). Akʼo mi jech, li Jeovae yalojbutik kʼuxi xuʼ lek jcholtik batel mantal. Ta xchʼunel koʼontontik ta jcholtik mantal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike xchiʼuk ta jtunestik skotol li kʼusitik oy kuʼuntike. ¿Mi ta van xchʼamik mantal epal krixchanoetik ti butik ta jcholtik mantale? Ta melel, mu stakʼ jnaʼtik (kʼelo Eclesiastés 11:5, 6). Li kʼusi oy ta jbatike jaʼ yalel li mantale, yuʼun jpatoj koʼontontik ti chakʼbe bendision kabteltik li Jeovae (1 Cor. 3:6, 7). Jnaʼojtik lek ti chil ti chkakʼbetik yipale xchiʼuk ti tstunes li xchʼul espiritu sventa chakʼbutik li beiltasel ti chtun kuʼuntike (Sal. 32:8).

Jkʼantik chʼul espiritu

13, 14. ¿Kʼuxi yakʼoj ta ilel ti xuʼ stojobtas ta xchʼul espiritu li yajtuneltak Jeovae?

¹³ Pe ¿kʼusi xuʼ xkaltik mi mu spas kuʼuntik chkaʼitik junuk abtelal ta tsobobbail o ta xcholel mantale? Mi jeche, skʼan jkʼanbetik Jeova ti akʼo xakʼbutik xchʼul espiritu ti jaʼ tstojobtasutik ta spasel li yabtele (kʼelo Lucas 11:13). Ta stojolal li yip ch-abteje, li Jeovae tstojobtas yajtuneltak sventa spas yuʼunik kʼusuk abtelal, mu ventauk mi lek xtojobik o kʼusi xchanojik ta voʼne. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal lokʼik xaʼox ta Egipto li j-israeletike, li chʼul espiritue la stojobtas jchabichijetik xchiʼuk mosoetik, ti muʼyuk chanemik ta pas kʼope, sventa tstsalik li yajkontratakike (Éxo. 17:8-13). Ta tsʼakal jutuke, li chʼul espiritu taje la stojobtas Bezaleel xchiʼuk Aholiab sventa tspasik li chʼulna pasbil ta nukul jech tajek kʼuchaʼal laj yal Diose (Éxo. 31:2-6; 35:30-35).

¹⁴ Li avie, li tsatsal chʼul espiritu taje la stojobtas junantik yajtuneltak Dios ek sventa xtojobik kʼalal kʼot yorail lik spas imprimir svun stuk li steklumal Diose. Ta jlik karta ti laj yichʼ lokʼesel ta 1927, li Robert J. Martin ti jaʼ sbainoj li imprentae, xi laj yal li kʼusi kʼot ta pasele: «Ta yorail noʼox la sjambunkutik tiʼna li Kajvaltike, vaʼun la jchʼamkutik jun mukʼta makina ti mu jnaʼkutik mi jsetʼuk kʼuyelan pasbil xchiʼuk ti kʼuxi ta tunesele. Pe li Kajvaltike snaʼ sjambel snopben li buchʼutik yakʼoj xkuxlejalik ta stojolale. [...] Te van ta jayibuk noʼox xemanae, ch-abtej xaʼox kuʼunkutik li makinae; jech yakal-o ta abtel, tspas kʼusitik ti mi jaʼuk jech snopojik li buchʼutik la spasik li makinae». Jech yakal chakʼbe-o bendision Jeova li kʼusitik chichʼ pasel avie.

15. ¿Kʼuxi tspat koʼontontik Romanos 8:11 mi yakal chkakʼbetik yipal stsalel junuk prevae?

¹⁵ Ep ta tos kʼuyelan ch-abtej li chʼul espiritue. Vaʼun jkotoltik xuʼ tskoltautik sventa stsal  kuʼuntik li kʼusitik xuʼ smakutik ta bee. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ van chkichʼtik akʼel ta preva. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi muʼyuk kip chkaʼitik sventa stsal kuʼuntike? Jtose jaʼ ti jnopbetik skʼoplal li kʼusitik la stsʼiba Pablo ta Romanos 7:21, 25 xchiʼuk 8:11. Jech kʼuchaʼal chkiltik li ta versikuloetik liʼe, «li Espíritu ti la xchaʼcuxes loqʼuel ta smuquinal li Jesuse» xuʼ tskoltautik xchiʼuk chakʼ kiptik sventa stsal kuʼuntik ti ta jkʼan ta jpastik li kʼusi chopole. Akʼo mi jaʼ laj yichʼik albel li buchʼutik chbatik ta vinajele, li beiltasel taje xuʼ xtun yuʼunik ek skotol li yajtuneltak Diose. Jkotoltik xuʼ jtatik kuxlejal sbatel osil mi chkakʼtik ta ilel xchʼunel koʼontontik ta stojolal Cristo xchiʼuk mi chkakʼbetik yipal ta slokʼesel ta koʼontontik li kʼusitik chopole xchiʼuk ti xkakʼ jbatik ta beiltasel yuʼun li chʼul espiritue.

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa chkichʼtik li chʼul espiritue?

¹⁶ Pe mi ta jkʼan akʼo xakʼbutik xchʼul espiritu li Diose, oy onoʼox me kʼusi skʼan jpastik ek. Maʼuk noʼox ti ta jkʼanbetike, yuʼun skʼan baxbolutik ta xchanel xtok li sKʼop yakʼoj ta naʼele (Pro. 2:1-6). Ta skoj ti ch-abtej xchʼul espiritu Jeova li ta stsobobbail yajtsʼaklom Cristoe, skʼan me xi jbatilan li ta tsobajeletike. Jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik chkaʼitik li «cʼusi chal Chʼul Espíritu ta stojol li jujutsob jchʼunolajeletique» (Apo. 3:6). Skʼan bikʼit xkakʼ jbatik ta xchʼamel xtok li kʼusitik ta jchantike. Xi tstojobtasutik Jeova ta Proverbios 1:23: «Laʼ aʼyo avaʼyic li taqʼuiel cuʼune. Ta jbusanboxuc li sbijil jol coʼntone». Ta melel, li Diose chakʼbe chʼul espiritu «li bochʼotic [ta] xchʼunic [ti jaʼ] Cajvaltique» (Hech. 5:32).

17. Albo junuk skʼelobil kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil li sbendision Diose.

¹⁷ Melel onoʼox ti skʼan xkakʼbetik tajek yipal sventa jtabetik li sbendision Diose. Pe, maʼuk me ta skoj kipal jtuktik ti ta jkʼupintik kʼusitik leke. Taje xuʼ jkoʼoltastik xchiʼuk li kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal ta jmakʼlin jbatike. Jech kʼuchaʼal tsbalin veʼlil li jbekʼtaltike, li voʼotike ta jtabetik sbalil ti chakʼbe sbendision Dios li kʼusitik chkakʼbetik yipal spasele. Li jbekʼtaltik yakʼojbutike chakʼ jkʼupintik veʼliletik ti jaʼ yakʼoje xchiʼuk ti jtatik li kʼusitik chtun yuʼune. Mu jnaʼtik lek kʼuyelan chkʼot ta pasel taje xchiʼuk kʼuyelan chkʼataj ta ipalil li veʼlile. Pe li kʼusi lek jnaʼojtike jaʼ ti chakʼ kipaltike xchiʼuk ti skʼan jmakʼlin jbatike. Mi mas chakʼ kʼusitik chtun yuʼun jbekʼtaltik li jveʼeltike, mas ch-ayan kipaltik. Jech ek, jaʼ chal Jeova li kʼusitik skʼan jpastik sventa jtatik kuxlejal sbatel osile xchiʼuk tskoltautik sventa spas kuʼuntik. Melel onoʼox ti jutuk mu skotoluk jaʼ tspas li Diose, vaʼun tsta-o ti jkʼupil kʼoptatike. Akʼo mi jech, skʼan jkolta jbatik kʼalal ta jpastik li kʼusi tskʼan yoʼontone, yuʼun jaʼ noʼox jech xuʼ jtabetik sbendision (Hageo 2:18, 19).

18. ¿Kʼusi jpʼel ta koʼontontik spasel, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁸ Jech oxal chaʼa, ta sjunuluk koʼontontik jpastik li abtelal chkichʼtik akʼbele xchiʼuk kakʼ jbatik ta koltael yuʼun Dios sventa lek xbat kuʼuntik (Mar. 11:23, 24). Mu me xchʼay ta joltik ti «bochʼo ta saʼilane, ta sta» (Mat. 7:8). Li buchʼutik tʼujbilike chichʼik akʼbel smotonik ti jaʼ li «scorona sventa chcuxi[ik]» ta vinajele (Sant. 1:12). Li yan chijetike, ti tskʼan tstaik jun bendision ta stojolal li snitilulal Abrahame, xmuyubaj chaʼiik kʼalal xi ch-albatik yuʼun li Jchabichij Jesucristoe: «Laʼic, yuʼun cʼuxubinbiloxuc yuʼun li Jtote. Ochanic ta pasmantal, yuʼun jech onoʼox chapanbil acʼoplalic ta voʼone ti cʼalal ilic li banamile» (Juan 10:16; Mat. 25:34). Jaʼ jech, «li bochʼo lec scʼoplalic yuʼun Mucʼul Diose ta xʼacʼbat yuʼuninic li banamile [...] te chnaquiic o» ta sbatel osil (Sal. 37:22, 29).

¿Mi xuʼ xavalbe smelolal?

• ¿Kʼusi smakoj li melel xchʼunel mantale?

• ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtabetik sbendision li Diose?

• ¿Kʼuxi chkichʼtik li chʼul espiritue, xchiʼuk kʼuxi ch-abtej ta jtojolaltik?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 9]

Li Jacobe la stsal sbaik xchiʼuk jun anjel sventa tstabe sbendision Jeova.

¿Mi jaʼ jech chkakʼbetik yipal stael ek?

[Lokʼol ta pajina 10]

Li chʼul espiritue la stojobtas Bezaleel xchiʼuk Aholiab yoʼ spasik lekil abtelal