Ti ta jsaʼ kʼusi ta jpak-o jkʼoplaltike ¿kʼu yelan chil Jeova?

«JAʼ LAJ yacʼbun li ants ti laj avacʼbun jchiʼine jech la jloʼ», xi li vinike. Xi la stakʼ li ants kʼalal laj yichʼ pakʼtaele: «Jaʼ la sloʼlaun li chone jech la jloʼ». Ti kʼuyelan la saʼ kʼusi la spak-o skʼoplalik ta stojolal Dios li Adán xchiʼuk Evae jaʼ te lik tal ti kʼuyelan jech nopem xaʼi krixchanoetik avie (Gén. 3:12, 13).

Ti jech laj yakʼbe kastigo baʼyel jtot jmeʼtik li Jeova ta skoj ti yolbaj la stoy sbaik ta stojolale, jaʼ chakʼ ta ilel ti mu lekuk laj yil ti la saʼ kʼusi la spak-o skʼoplalike (Gén. 3:16-19). ¿Mi chkaltik ti batsʼi muʼyuk lek chil Jeova kʼalal ta jsaʼ kʼusi ta jpak-o jkʼoplaltike? ¿Mi oy van bu lek chil? Mi jeche, ¿kʼuxi jnaʼtik ti bu lek chile? Sventa jnaʼtike skʼan xkaʼitik baʼyel kʼusi skʼan xal kʼalal ta jsaʼ kʼusi ta jpak-o jkʼoplaltike.

Kʼalal ta jsaʼ kʼusi ta jpak-o jkʼoplaltike jaʼ skʼan xal kʼalal chkalbetik srasonal ti oy kʼusi jpasojtik o kiktaojtik spasel jtosuk kʼusie, o jaʼ kʼalal oy kʼusi mu jkʼan jpastike. Oy bateltike jaʼ kʼalal ta jkʼantik perton ta skoj ti oy kʼusi muʼyuk lek la jpastike. Akʼo mi jech, kʼuchaʼal laj kiltik ta stojolal Adán xchiʼuk Evae xuʼ van jaʼ ta skoj kʼalal ta jsaʼ kʼusi ta jpak-o jkʼoplaltik ti jaʼ mu jkʼan xkakʼtik ta naʼel li kʼusi melele. Ta skoj ti jaʼtik onoʼox jech chichʼ pasel taje jaʼ yuʼun mu lekuk ilbil.

Ta sventa li kʼusi laj xa kaltike, li yajtsʼaklomtak Cristoe mu me stakʼ saʼ kʼusi tspak-o skʼoplal, mas to me li ta yabtel Diose, yuʼun mi moʼoje jecheʼ noʼox me tsloʼla sba stuk (Sant. 1:22). Jech oxal jkʼeltik junantik beiltaseletik xchiʼuk kʼusi kʼot ta pasel chal Vivlia ti jaʼ tskoltautik sventa «jaʼ oy ta coʼntontic o ta jpastic li cʼusitic lec chil Cajvaltique» (Efe. 5:10).

¿Kʼusi tskʼan akʼo jpastik li Jeovae?

Li ta Vivliae te chal li mantaletik skʼan jchʼuntik kʼuchaʼal yajtunelutik Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, li mantal laj yal Jesús ta baʼyel siglo ti «pasic ta jchʼunolajel cuʼun li cristianoetic ta jujun [balumil]», xie, jaʼ jech-o oy sbalil li avie (Mat. 28:19, 20). Jech onoʼox, yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpastik li kʼusi laj yal jtakbol Pablo liʼe: «¡Toj abul jba me mu jcʼan jchol li Lequil Aʼyeje!» (1 Cor. 9:16).

Akʼo mi jech, oy krixchanoetik ti akʼo mi jal xa tajek chchanik Vivlia jchiʼuktike, mu skʼan xcholik li lekil aʼyej sventa Ajvalilal yuʼun Diose (Mat. 24:14). Yantike tspasik toʼox li abtelal taje, pe yiktaojik xa spasel. ¿Kʼusi srasonal chalik ti laj yiktaike? Jkʼeltik kʼusi la spas Jeova ta voʼne kʼalal laj yal junantik yajtuneltak ti mu van spas yuʼunik li kʼusi albatike.

Kʼalal ta jsaʼ kʼusi ta jpak-o jkʼoplaltik ti muʼyuk lek chil Diose

«Toj echʼ noʼox tsots.» Yikʼaluk van toj vokol ta pasel yilel li chol mantale, mas to vokol chaʼi li buchʼu stsʼijet noʼoxe. Pe ep kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal Jonase. Albat yuʼun Jeova ti akʼo yal batel ti persa chlaj li Ninivee, pe taje mu spas yuʼun laj yaʼi. Mu onoʼox kʼunuk ta pasel, yuʼun li lum taje jaʼ kapital yuʼun Asiria, ti lek ojtikinbil ti muʼyuk xkʼuxul yoʼontonike xchiʼuk ti toj echʼem  xmajvanike. Xi van la sjakʼbe sba li j-alkʼope: «¿Kʼusi van ta jnuptan mi li bate? ¿Mi ta van xi yilbajinik?». Jaʼ yuʼun muʼyuk xbat li ta Ninivee, jot-o be bat sventa chtajav. Akʼo mi jech, muʼyuk lek xil Jeova ti la saʼ kʼusi la spak-o skʼoplale, jech oxal laj yalbe yan velta ti akʼo bat spʼijubtas li krixchanoetik ta Ninivee. La spas ta tsots yoʼonton li Jonase, la spas li kʼusi albate, vaʼun akʼbat bendision yuʼun Dios (Jon. 1:1-3; 3:3, 4, 10).

Yikʼaluk van toj tsots chavaʼi li chol mantale. Mi jeche, naʼo ti «scotol xuʼ yuʼun li Diose» (Mar. 10:27). Jaʼ yuʼun kʼanbo-o me koltael. Jnaʼojtik me ta melel ti jkotoltik chakʼbutik li kipaltik chtun kuʼuntike. Ta me xakʼbutik sbendision mi ta jpas ta tsots koʼontontike (Luc. 11:9-13).

«Mu jkʼan jpas chkaʼi.» ¿Kʼusi stakʼ xa pas mi muʼyuk ta avoʼonton li chol mantale? Vuleso me ta ajol ti xuʼ xkʼot kʼalal to yutil koʼontontik li Jeovae xchiʼuk ti jaʼ tstij koʼontontik ta spasele. Xi la stsʼiba li Pabloe: «Dios laj yacʼ ta avoʼntonic ti chacʼan chapasic cʼusitic leque, xchiʼuc jaʼ chacʼ cʼotuc ta pasel avuʼunic li cʼusi tscʼane» (Fili. 2:13). Jaʼ yuʼun chaʼa, jkʼanbetik Jeova ti akʼo xakʼ ta koʼontontik xi jtun ta stojolale. Jaʼ jechtik la skʼanbe Jeova li ajvalil David eke: «Beiltasun batel ta spasel li cʼusi melelic avuʼune» (Sal. 25:4, 5). Jech oxal chaʼa, jkʼanbetik vokol Jeova sventa xakʼ ta koʼontontik ti jlekubtasbetik yoʼontone.

Melel onoʼox, oy bateltik ti lubemutik ta jyalele o ti mu noʼox xuʼ chkaʼitike, jech oxal skʼan xkakʼtik persa sventa xi jbat ta tsobajel o ta chol mantal. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti muʼyuk jkʼanojtik Jeova kʼalal jeche? Moʼoj. Li tukʼil yajtuneltak Dios ta voʼnee laj onoʼox yakʼik persa ta spasbel yabtel Dios ek. Jech kʼuchaʼal liʼe, sventa xchʼunbe smantal Dios li Pabloe persa xi la spase: «Tsots chcacʼbe mantal li jbecʼtale» (1 Cor. 9:26, 27). Akʼo mi oy bateltik ti skʼan xkakʼtik persa sventa jpas li kabteltik ta stojolal Diose, xuʼ me jnaʼtik ta melel ti chakʼbutik sbendisione, yuʼun snaʼoj ti ta slekil koʼontontik ta jpastike: jaʼ ti jkʼanojtike. Jech xtok, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti tsjut kʼop li Satanás kʼalal chal ti mu xa la bu chi jtun ta stojolal Jeova mi la jnuptantik vokolile (Job 2:4).

«Yuʼun mu xi xokob.» Mi oy buchʼu tsnop ti mu noʼox xokob ta xcholel mantale, skʼan me skʼel lek li kʼusi skʼan spas baʼyele. Li Jesuse laj yakʼ jun beiltasel ta Vivlia ti jaʼ skʼan sbeiltasutike: «Tscʼan baʼyuc chavacʼ abaic ta ventainel yuʼun li Diose» (Mat. 6:33). Yikʼaluk van skʼan jutukajestik kʼusi ta jpas ta jkuxlejaltik sventa spas kuʼuntik taje, o ti mu xa masuk xichʼ ora kuʼuntik li chʼayob oʼontonale, ti jaʼ mas jcholtik li mantale. Li chʼayob oʼontonal xchiʼuk li yan kʼusitik ta jpas ta jkuxlejaltike oy yavil, pe mu me stakʼ jaʼ jpak-o jkʼoplaltik sventa mu xa masuk jcholtik li mantale. Li kʼusi skʼan baʼyel spas ta xkuxlejal skotol yajtsʼaklom Cristoe jaʼ li kʼusitik sventa mantale.

«Mu spas kuʼun chkaʼi.» Yikʼaluk van mu xa tojob ta xcholel chavaʼi li lekil aʼyeje.  Pe mu me xavat avoʼonton: yuʼun junantik yajtuneltak Dios ta skʼakʼalil Vivlia eke, mu spas yuʼun laj yaʼiik li kʼusi akʼbat sbainike. Jkʼelbetik skʼoplal Moisés. Xi la stakʼ kʼalal albat yuʼun Jeova ti oy kʼusi skʼan spase: «Ay, Cajval, mu xuʼ cuʼun lec xiloʼilaj; mu xisabaj ta loʼil. Mu jaʼuc to volje chabje ti jech chicʼopoje. Jech onoʼox jtalel o, vuʼun li avajtunelune. Jtalel o ti xquiclajet noʼox cocʼ cʼalal chicʼopoje». Akʼo mi albat ti persa chkoltae yuʼun Jeovae, li Moisese laj yal ti akʼo stak batel yane: «Cajval, avocoluc taco batel [li mantal avuʼun ta] yan vinic li bochʼo lec xuʼ yuʼune» (Éxo. 4:10-13). ¿Kʼu yelan laj yil li Diose?

Muʼyuk onoʼox bu xkol li Moisese, yuʼun li Jeovae la stak batel Aarón sventa xkoltaat (Éxo. 4:14-17). Maʼuk noʼox, yuʼun epal jabil ti muʼyuk x-iktaate xchiʼuk akʼbat skotol li kʼusi chtun yuʼun sventa spas li kʼusi sbainoje. Li ta jkʼakʼaltike xuʼ stijbe yoʼonton li ermanoetik ti lek chanemik sventa skoltautik li ta chol mantale. Li kʼusi mas to tsots skʼoplale jaʼ ti chalbutik ta sKʼop ti tstojobtasutik sventa spas kuʼuntik li abtelal yakʼojbutike (2 Cor. 3:5; kʼelo li rekuadro «Li jabiletik ti mas la jkʼupin ta jkuxlejale»).

«Chopol chkaʼi li kʼusi la spasbikune.» Oy buchʼutik ilinemik ta skoj li kʼusi pasbatik yuʼun junuk ermanoe, jech oxal mu xa bu chcholik mantal o mu xa bu chbatik ta tsobajel. Chopol onoʼox maʼ taje, pe ¿mi oy van srasonal chil Jeova ti jaʼ ta jpak-o jkʼoplaltik sventa mu xa jpastik li kʼusitik sventa mantale? Jkʼelbetik skʼoplal Pablo xchiʼuk Bernabé. Kʼux onoʼox van laj yaʼiik kʼalal oy  kʼusi mu parejouk bat ta nopel yuʼunike, jech oxal «tsots laj yut sbai[k]» (Hech. 15:39). Pe ¿mi laj van yiktaik-o xcholel mantal? Moʼoj.

Li kʼusi mu stakʼ jchʼay ta joltik kʼalal chopol kʼusi tspasbutik junuk ermano ta skoj ti jpas mulile, jaʼ ti maʼuk kajkontratike. Li batsʼi kajkontratike jaʼ li Satanase, jaʼ li buchʼu tskʼan tstiʼutike. Mu xkakʼtik akʼo spas kanal, mas lek «[jkontraintik] li pucuje, jʼechʼel oyuc o xchʼunojel [koʼontontik]» (1 Ped. 5:8, 9; Gál. 5:15). Mi tsots li xchʼunel koʼontontike mu me bu ta «xloʼilaj ti [koʼontontike]», jaʼ xkaltik, muʼyuk tikʼil ta koʼontontik chkom li kʼusi li jpasbate (Rom. 9:33, Ch).

Kʼalal oy kʼusi tsmakutik ta spasbel yabtel Diose

Kʼuchaʼal laj xa kiltike, muʼyuk srasonal chal ta Vivlia ti xuʼ mu xa jchʼunbetik li smantaltak Diose, jech kʼuchaʼal li xcholel mantale. Pe oy bateltik ti oy srasonal sventa mu xa van tsʼakaluk ta jcholtik li mantale. Yikʼaluk van oy kʼusi jbainojtik chal ta Vivlia ti jaʼ tsmakutik ta bee. O yuʼun van toj lubemutik ta jyalel o iputik, jech oxal mu xa spas kuʼuntik ti kʼuyelan ta jkʼantike. Kʼalal jeche tspat koʼontontik li kʼusi chal ta sKʼop Jeovae, yuʼun xil ti ta koʼontontik chlokʼ ti chi jtun ta stojolale xchiʼuk snaʼoj lek xtok ti mu yolbajuk ta jpastike (Sal. 103:14; 2 Cor. 8:12).

Jaʼ yuʼun chaʼa, mu me toj tsotsuk li kʼusi ta jkʼanbe jbatike, li ta jtojolal jtuktike xchiʼuk mi jaʼuk li ta stojolal kermanotaktike. Oyuk ta joltik li kʼusi chal Pablo liʼe: «¿Cʼusi avabtel voʼot ti chaticʼbe smul yane, yuʼun muc voʼocot yajvalot? Jaʼ chal stuc yajval me vaʼal chcom, o me chyal ta lum» (Rom. 14:4). Mu me jkoʼoltajes jbatik xchiʼuk li kermanotaktike, jvules ta joltik ti «jujunutic chcʼot caltic ta stojol Dios ti cʼu xʼelan la jpastique» (Rom. 14:12; Gál. 6:4, 5). Mu me xchʼay ta joltik xtok ti kʼalal ta jpastik orasion ta stojolal Jeova xchiʼuk kʼalal ta jsaʼ kʼusi la jpak-o jkʼoplaltike, skʼan me «muʼyuc cʼusi chopol [jpasojtik]», jaʼ xkaltik, ti muʼyukuk kʼusi chopol chaʼi jol koʼontontike (Heb. 13:18).

Chakʼ muyubajel kʼalal chi jtun ta stojolal Jeovae

Jtekeltik xi jmuyubaj kʼalal chi jtun ta stojolal Diose, kʼuk yelan ti jkuxlejaltike, yuʼun li stuke maʼuk ti chʼabal xa srasone o ti tskʼanbutik li kʼusi mu spas kuʼuntike. ¿Kʼuxi jnaʼojtik?

Xi chal li sKʼop Diose: «Mu me xajalan aba ta spasel cʼusi lec ta stojol li bochʼo oy svocole; paso me ti cʼalal xuʼ avuʼun spasele» (Pro. 3:27). ¿Mi avil ti xi chale: «Ti cʼalal xuʼ avuʼun spasele»? ¿Kʼusi chakʼ kiltik ta sventa ti kʼusi tskʼanbutik Jeovae? Ti jaʼ tskʼanbutik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik spasele; muʼyuk tskʼanbutik ti akʼo jech jpastik kʼuchaʼal yantike. Jech, stekel li yajtsʼaklomtak Cristoe —mi ep spas yuʼun o mi jutuk— xuʼ xtun ta stojolal Jeova ta sjunul yoʼonton (Luc. 10:27; Col. 3:23).

[Rekuadro ta pajina 14]

«Li jabiletik ti mas la jkʼupin ta jkuxlejale»

Akʼo mi tsots kʼusi jnuptanojtik o ti chkat koʼontontike, mu me xuʼ xkaltik ta anil ti mu xa tsʼakaluk spas kuʼuntik li chol mantale. Jaʼ jech chakʼ kiltik li kʼusi kʼot ta xkuxlejal Ernest, jun yajrextiko Jeova ta Canadá.

Li Erneste mu xlokʼ lek xkʼopoj xchiʼuk stsʼijet noʼox. Kʼalal tsots laj spate laj yikta li yabtel ta vaʼanej nae. Pe laj yakʼ venta ti jaʼ jech xuʼ mas xchol mantale. Kʼot ta yoʼonton li mantal chichʼ alel ta tsobajeletik ti x-ochik ta prekursor auksiliare, pe la snop ti mu spas yuʼune.

Sventa chakʼ ta ilel ti mu spas yuʼun li prekursor auksiliare, la snojes jun solisitud sventa chtun jun u. Pe labal to laj yil ti tsʼaki yuʼune. Vaʼun xi la snope: «Jnaʼoj ti mu xa spas kuʼun yan veltae». Sventa chakʼ ta ilel ti oy srasone, la snojes yan solisitud sventa jun u xtok. Vaʼun pas yuʼun.

Li Erneste tun jun jabil ta prekursor auksiliar. Pe xi tsnope: «Jnaʼoj lek ti mu onoʼox spas kuʼun maʼ li prekursor regulare». La spas preva xtok. ¡Labal to laj yil ti pas xa yuʼun jun jabil li prekursor regulare! Jech xmuyubaj tun-o, chib to jabil jech tun, jaʼ to ti kʼalal cham ta skoj xchamele. Pe kʼalal skʼan toʼox xchame xi stsʼanet yaʼlel sat chalbe li buchʼutik chvulaʼanate: «Li jabiletik ti mas la jkʼupin ta jkuxlejale jaʼ ti kʼalal li tun ta stojolal Jeova kʼuchaʼal prekursore».

[Lokʼol ta pajina 13]

Xuʼ stsal kuʼuntik li kʼusi tsmakutik ta chol mantale

[Lokʼol ta pajina 15]

Xmuyubaj tajek Jeova kʼalal ta sjunul koʼontontik chi jtun ta stojolale, ti jpastik bu kʼalal xuʼ kuʼuntike