Kerem-tsebetik, ¿kʼu yelan cha tunes li akuxlejalike?

«Muc icʼuc noʼox ta jmaj.» (1 COR. 9:26)

1, 2. ¿Kʼusi chtun avuʼun sventa lek chbat li akuxlejale?

 TI CHBATUK ta xanbal ta teʼtik jun krixchano ti bu mu xojtikin xchiʼuk ti te ch-och akʼobal yuʼune, ¿kʼusi van chtun yuʼun sventa mu kʼusi snuptane? Chtun yuʼun jlik mapa xchiʼuk jun sjoko (afokador), ¿mi mu jechuk? Li mapae chtun yuʼun sventa tskʼel bu oy xchiʼuk ti snaʼ lek bu chbate. Li jokoe chkoltaat sventa tskʼel batel lek sbe. Pe mi mu snaʼ bu chbate, mu kʼusi stu ti yichʼoj batel smapa xchiʼuk sjokoe. Sventa mu jecheʼuk noʼox te xjoyete, skʼan lek snaʼoj ti bu tskʼan chkʼote.

² Jech van yakal chkʼot ta atojolal ek ta skoj ti yakal xa cha chʼi batele. Pe jech kʼuchaʼal li ta skʼelobile oy avuʼun jun lekil mapa, ¿kʼusi jaʼ taje? Jaʼ li Vivliae. Taje xuʼ skoltaot sventa cha tʼuj batel li bu mas lek bee (Pro. 3:5, 6). Xchiʼuk xtok oy avuʼun jun lekil joko: li ajol avoʼontone. Mi lek achanubtasoje, cha skoltaot sventa teyukot-o li ta lekil bee (Rom. 2:15). Pe mi cha kʼan lek chbat akuxlejale, skʼan xa naʼ xtok bu cha kʼan cha kʼot, jaʼ ti xa nop baʼyel kʼusi cha kʼan cha tae.

3. Jech kʼuchaʼal laj yal Pablo ta 1 Corintios 9:26, ¿kʼuxi tskoltautik ti oy kʼusi ta jkʼan ta jtatike?

³ Li jtakbol Pabloe laj yal kʼuxi koltaat ti la snop lek baʼyel li kʼusi tskʼan tstae xchiʼuk ti laj yakʼbe yipal stael kʼalal xi la stsʼibae: «Li vuʼune jaʼ jech chcacʼ persa chiʼanilaj ec, pero muc vovil aniluc noʼox ta jpas batel. Tsots ta xcacʼ majel, pero muc icʼuc noʼox ta jmaj» (1 Cor. 9:26). Mi anopoj lek baʼyel li kʼusi cha kʼan cha tae, tukʼ-o akʼeloj batel li kʼusi cha kʼane. Mu xa me jaluk skʼan chlik anop kʼusi cha pas ta sventa ti cha tun ta stojolal Diose, li avabtele, mi cha nupun xchiʼuk ta sventa li avutsʼ avalale. Pe bakʼintike ep yilel kʼusitik stakʼ xa tʼuj. Pe mi kak cha tʼuj li kʼusi cha pas batele xchiʼuk chavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik xchiʼuk li kʼusitik melel chal Vivliae, maʼuk me cha tam batel li chopol bee (2 Tim. 4:4, 5).

4, 5. 1) ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi muʼyuk la anop kʼusi cha kʼan cha tae? 2) Kʼalal muʼyuk toʼox anopoj kʼusi cha kʼan cha pase, ¿kʼu yuʼun skʼan xa jakʼbe aba mi lek chil li Jeovae?

⁴ Mi muʼyuk la anop baʼyel kʼusi cha kʼan cha tae, li achiʼiltak xchiʼuk li amaestrotake xuʼ van tstikʼboxuk ta avoʼonton li kʼusi chalik ti jaʼ mas cha tabe sbalile. Ta melel, xuʼ van lek xa anopoj li kʼusi cha kʼan cha tae, pe taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk xa bu chalboxuk kʼusi tsnop li yantike. Kʼalal chalboxuke, xi xa jakʼbe abae: «¿Mi tskoltaun sventa oyuk-o ta jol li Jpasvanej kuʼun li kʼusi chalbikune, o mi solel chchʼay-o ta jol yuʼun?» (kʼelo Eclesiastés 12:1).

⁵ Kʼalal muʼyuk toʼox anopoj kʼusi cha kʼan cha pase, jaʼ me lek ti xa jakʼbe aba mi lek chil li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ yakʼojbot skotol li kʼusitik oy avuʼune (Sant. 1:17). Ta melel, jkotoltik oy kiltik ta stojolal Dios (Apo. 4:11). Ta jtojbetik ta vokol kʼalal ta jtsaktik ta venta kʼalal ta jnoptik li kʼusi ta jkʼan ta jtatike. Jaʼ yuʼun, jkʼeltik kʼusitik skʼan tael ti oy sbalil ta melele xchiʼuk kʼuyelan xuʼ jtatik.

¿Kʼusitik skʼan cha ta?

6. ¿Kʼusi tsots skʼoplal skʼan cha ta, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁶ Jech kʼuchaʼal laj kiltik li ta xchanobil  echʼe, jtos ti kʼusi xuʼ xa tae jaʼ ti cha kʼel atuk mi melel li kʼusitik chchanubtasvan Vivliae (Rom. 12:2; 2 Cor. 13:5). Li achiʼiltake xuʼ van jaʼ xchʼunojik ti kʼunkʼun ikʼataj talel li kuxlejaletike o jecheʼ chanubtaseletik ta relijion ta skoj ti jech laj yichʼik chanubtasele. Pe li voʼote mu persauk jechukot kʼuchaʼal li stukike. Vuleso me ta ajol ti aTot ta vinajele tskʼan ti cha tunes apʼijilal kʼalal cha tun ta stojolale (kʼelo Mateo 22:36, 37). Li stuke tskʼan ti oyuk xchʼunel avoʼontone, pe tskʼan oyuk lek sprevailtak li xchʼunel oʼontonal taje (Heb. 11:1).

7, 8. 1) ¿Kʼusitik nopol noʼox xuʼ xa ta ti tskoltaot ta stsatsubtasel li xchʼunel avoʼontone? 2) ¿Kʼusitik sbaliltak chavil mi pas avuʼun jaytosuk li kʼusitik cha kʼan cha tae?

⁷ Mi cha kʼan cha tsatsubtas xchʼunel avoʼontone, ¿kʼu yuʼun mu xavakʼ ta avoʼonton li kʼusitik nopol noʼox xuʼ xa tae? Jtose jaʼ ti xa kʼopon Dios skotol kʼakʼale. Li kʼusi tskoltaot sventa xlokʼ ta avoʼonton xchiʼuk xa naʼ li kʼusi chavale, jaʼ ti xa pas junuk lista ta anopben o mi cha tsʼiba ta vun, ti jaʼ cha tsak li kʼusitik kʼot ta pasel echʼ kʼakʼal ti cha kʼan chavale. Mu me jaʼuk noʼox xavalbe avokoltak li Diose; albo xtok li kʼusitik la amuyubaj-oe (Fili. 4:6). Yan ti kʼusi xuʼ xa pase jaʼ ti xa kʼel jujun kʼakʼal li Vivliae. ¿Mi anaʼoj ti tstsuts avuʼun skʼelel ta jun noʼox jabil mi cha kʼel chanib pajina jujun kʼakʼale? * Melel li kʼusi chal Salmo 1:1, 2: «Xcuxet noʼox yoʼnton li bochʼo [...] jaʼ noʼox oy ta yoʼnton o li smantaltac Mucʼul Diose, ti jaʼ tsnopilan o ta yoʼnton ta cʼacʼal ta acʼubale».

⁸ Jkʼeltik li yoxtosal kʼusi nopol noʼox xuʼ xa tae: jaʼ ti xuʼ xa chapan junuk aloʼil sventa jujun tsobajele. Ta slikebale xuʼ van jaʼ noʼox cha kʼel junuk teksto ta Vivlia o cha kʼel li stakʼobil ta parafoe. Pe ta mas tsʼakale xuʼ van xaval ta akʼop atuk li aloʼile. Mu me xchʼay ta ajol: kʼalal chaval aloʼile, yakal chavakʼbe smoton li Jeovae (Heb. 13:15). Kʼalal mi pas  avuʼun junantik taje, mas me cha pat avoʼonton ta atojolal, mas chavalbe koliyal li Jeovae xchiʼuk mas lek chapalot sventa li kʼusitik cha kʼan cha ta ta mas tsʼakale.

9. ¿Kʼusitik skʼan xavakʼ ta avoʼonton stael ta mas tsʼakal mi maʼuk to jcholmantalote?

⁹ ¿Kʼusitik skʼan xavakʼ ta avoʼonton stael ta mas tsʼakal? Mi maʼuk to jcholmantalote, toj lek me ti cha nop cha oche. Mi laj xaʼox ata taje, skʼan me xavakʼbe yipal sventa mu xa chʼay aba junuk u li ta chol mantale. Xchiʼuk xtok, skʼan cha chan lek xcholel mantal xchiʼuk ti xa tunes li Vivliae, vaʼun jech cha kʼupin mas li abtelal taje. Jech xtok, mas van lek ti xa chʼakbe mas yorail li chol mantal ta naetike xchiʼuk ti xa likes junuk chanubtasel ta Vivliae. Vaʼun mi jcholmantalot xaʼoxe, ¿mi oy to van kʼusi mas lek xuʼ xa ta? Oy. Jaʼ ti xavakʼ aba ta stojolal Jeova xchiʼuk ti xa pas li kʼusitik skʼan pasel sventa chavichʼ voʼe.

10, 11. ¿Kʼusitik xuʼ xakʼ ta yoʼontonik stael ta mas tsʼakal li kerem-tsebetik ti yichʼojik xa voʼe?

¹⁰ Mi avichʼoj xa voʼe, xuʼ xavakʼbe yipal ta stael kʼusitik ta mas tsʼakal li ta yabtel Jeovae. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ xbat akolta bakʼintik junuk tsobobbail ta xcholel mantal ti bu muʼyuk mas chkʼotike. O xa tunes avipal xchiʼuk ti lek noʼox oyot sventa cha och ta prekursor auksiliar o ta regular. Ta smilal noʼox ermanoetik ch-abtejik ta tsʼakal ora. Ta sjunul yoʼonton chalboxuk ti chakʼ ep muyubajel xchiʼuk ti jaʼ jtos kʼuyelan xuʼ jvules ta joltik li Jpasvanej kuʼuntik yoʼ to keremutik o tsebutik toe. Skotol li kʼusitik taje xuʼ xa ta kʼalal te to nakalot xchiʼuk atot ameʼe. Jech xtok, tstabe sbalil atsobobbail ti jech cha pase.

¹¹ Pe jech xtok xuʼ xavakʼ ta avoʼonton stael yan kʼusitik ta mas tsʼakal ti jaʼ chbat tunan-o ta yan tsobobbaile. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ van cha nop cha tun ti bu tskʼanik mas koltaele, mi ta alumal noʼox o mi ta yan balumil. Jech xtok xuʼ xa abtej ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbail o Beteletik ta yantik balumil. O xuʼ van cha kʼan cha tun ta Betel o ta misioneroal. Pe jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, skʼan baʼyel chavichʼ voʼ mi cha kʼan cha ta taje. Mi muʼyuk to avichʼoj voʼe, kʼelo kʼusi smakojbe skʼoplal ti kʼusi tsots skʼoplal taje.

Ti cha kʼan chavichʼ voʼe

12. ¿Kʼusitik srasonal ti tskʼan chichʼik voʼ jlom kerem-tsebetike, xchiʼuk kʼu yuʼun muʼyuk sbalil taje?

¹² ¿Kʼusi van srasonal chaval ti skʼan chkichʼtik voʼe? Jlom kerem-tsebetike snopoj chichʼik voʼ sventa mu stsʼujik ta mulil. Li yantike yuʼun tskʼan chchanbeik yamigotakik o sventa noʼox chmuyubaj stot smeʼik. Pe li ichʼ voʼe maʼuk jun trato sventa mu xa pas ta mukul li kʼusi oy ta avoʼonton cha kʼane, o ti chavichʼ voʼ ta skoj ti sujbil chavaʼi aba ta stojolal yantike. Moʼoj, jaʼ noʼox skʼan chavichʼ voʼ mi avaʼiojbe xa smelolal skotol kʼusi smakoj ti cha kʼot ta yajrextiko Jeovae, mi chapalot xa chavaʼie xchiʼuk mi oy ta avoʼonton cha kʼan cha bain li kʼusi smakoje (Ecl. 5:4, 5).

13. ¿Kʼu yuʼun skʼan chavichʼ voʼ?

¹³ Jun srasonal sventa chkichʼtik voʼe jaʼ ta skoj ti xi laj yalbe yajtsʼaklomtak li Jesuse: «Pasic ta jchʼunolajel cuʼun [...,] acʼbo yichʼic voʼ». Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel stuk kʼalal laj yichʼ voʼe (kʼelo Mateo 28:19, 20 xchiʼuk Marcos 1:9). Yan srasonale jaʼ ti toj jtunel sventa chi jkolutik-oe. Kʼalal laj yalbe xaʼox skʼoplal ti la spas jun arka sventa kuxul xkomik ta Nojelal ta voʼ li Noé xchiʼuk yutsʼ yalale, xi laj yal li jtakbol Pedroe: «Li voʼ leʼe jaʼ senyail li voʼ chquichʼtique, jech chijcolutic. Li voʼ chquichʼtique [...,] jaʼ [...] ta sventa ti ichaʼcuxi li Jesucristoe» (1 Ped. 3:20, 21). Pe maʼuk noʼox me chavichʼ voʼ ta skoj ti cha kʼan koltael kʼalal oy avokole, moʼoj, skʼan me chavichʼ voʼ ta skoj ti akʼanoj li Jeovae xchiʼuk ti cha kʼan cha tun ta stojolal ta skotol avoʼonton, ta skotol achʼulel o akuxlejal, ta skotol ajol xchiʼuk ta skotol atsatsale (Mar. 12:29, 30).

14. ¿Kʼu yuʼun mu skʼan xichʼik voʼ li jlome, pe kʼusi xuʼ jpʼel-o ta avoʼonton?

 ¹⁴ Oy buchʼutik mu skʼan xichʼik voʼ ta skoj ti chiʼik mi chichʼik lokʼesel ta tsobobbail ta mas tsʼakale. ¿Mi cha xiʼ-o ek? Lek onoʼox ti jech cha nope, yuʼun xuʼ jaʼ chakʼ ta ilel ti chavaʼibe smelolal ti toj tsots skʼoplal ti cha kʼot ta yajrextiko Jeovae. Pe, ¿mi oy to van yan srasonal? Oy, xuʼ van muʼyuk to achʼunoj lek ti jaʼ li mas lekil be xuʼ xa tam batel ta akuxlejal li smantaltak Diose. Mi jaʼ jeche, jtos ti kʼusi tskoltaot sventa cha nop cha pase jaʼ ti xa nopbe skʼoplal kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼutik muʼyuk chchʼunik li beiltaseletik ta Vivliae. Jech xtok, xuʼ van akʼanoj li smantaltak Diose pe cha nop ti mu spas avuʼune. Lek maʼ jech cha nop xtoke, yuʼun chakʼ ta ilel ti bikʼit chavakʼ abae. Jech ta melel, li Vivliae chal ti muʼyuk tukʼ xchiʼuk ven xloʼlavan li oʼontonale (Jer. 17:9). Akʼo mi jech, jpʼeluk me ta avoʼonton ti tspas avuʼun li kʼusi tskʼanbot Diose. ¿Kʼu yelan? «Jaʼ noʼox me [cha chʼunbe] lec li [s]cʼope.» (Kʼelo Salmo 119:9.) Jech oxal chaʼa, kʼusuk noʼox ti chavat-o avoʼonton xchiʼuk ti xa chibet-o ta sventa li ichʼ voʼe, akʼbo yipal ta sabel smelolal. *

15, 16. ¿Kʼuxi anaʼoj mi chapalot xa sventa chavichʼ voʼ?

¹⁵ Pe ¿kʼuxi anaʼoj mi chapalot xa sventa chavichʼ voʼ? Jaʼ ti xi xa jakʼbe abae: «¿Mi xi tojob ta yalbel smelolal li kʼusitik mas kʼunik ta aʼibel smelolal ta Vivliae? ¿Mi chi lokʼ ta chol mantal akʼo mi muʼyuk chlokʼ li jtot jmeʼe? ¿Mi chkakʼbe yipal chi bat ta skotol tsobajeletik? ¿Mi xuʼ jloʼiltabe skʼoplal kʼuxi kuch kuʼun ti chi sujik li jchiʼiltake? ¿Mi chi tun-o ta stojolal Dios akʼo mi chiktaik li jtot jmeʼ xchiʼuk li kamigotake? ¿Mi kalojbe Jeova kʼu to yepal sbalil chkil ti kamigo jba xchiʼuke? ¿Mi kalojbe xa ta orasion ti muʼyuk ta jalan jba sventa chkakʼbe jkuxlejale?».

¹⁶ Li ichʼ voʼe jaʼ jtos kʼusi toj tsots skʼoplal li ta akuxlejale. Skʼan mu aniluk xa nop. ¿Mi yijot xa ta mantal sventa cha nop cha pas taje? Ti yijot ta mantale maʼuk noʼox skʼan xal ti lek xa naʼ xavetʼes mantal ta plataformae o ti chʼayal to yoʼonton chkom ermanoetik kʼalal chavakʼ aloʼil ta tsobajele. Te smakojbe skʼoplal ti cha tsak ta venta li beiltaseletik ta Vivlia kʼalal cha nop kʼusi cha pase (kʼelo Hebreos 5:14). Mi yijot xa ta mantal sventa chavichʼ voʼe, xuʼ xa ta li matanal ti mas tsots skʼoplale: jaʼ ti cha tun ta skotol avoʼonton ta stojolal Jeovae, ti chavakʼ ta ilel jujun kʼakʼal ta akuxlejal ti avakʼoj aba ta stojolale.

17. ¿Kʼusi tskoltaot sventa chkuch avuʼun li kʼusi chakʼ ta preva xchʼunel avoʼonton kʼalal avichʼoj xaʼox voʼe?

¹⁷ Kʼalal avichʼoj xa voʼe, ta melel xa muyubaj tajek ti cha tun ta stojolal Diose. Pe mu ta  sjaliluke, chtal vokoliletik ti jaʼ chvinaj-o mi chkuch avuʼun xchiʼuk chakʼ ta preva li xchʼunel avoʼontone (2 Tim. 3:12). Mu me xa nop ti atuk oyot sventa cha tsal taje. Kʼanbo akʼo stojobtasoxuk li atot ameʼe. Saʼo koltael ta stojolal ermanoetik ti yijik ta mantale. Jaʼ xavamigoin li buchʼutik xuʼ skoltaoxuk sventa tukʼ-o avoʼontone. Mu me xchʼay ta ajol ti skʼanojot li Jeovae xchiʼuk ti chakʼbot avipal sventa chkuchʼ avuʼun li kʼusi cha nuptane (1 Ped. 5:6, 7).

¿Kʼuxi xuʼ xa ta li kʼusitik oy ta avoʼontone?

18, 19. ¿Kʼu yuʼun jtunel ti xa kʼel li kʼusi baʼyel chavakʼ ta akuxlejale?

¹⁸ ¿Mi jech van chavaʼi bakʼintik ti chʼabal lek yorail avuʼun sventa cha pas li kʼusitik cha kʼane xchiʼuk li kʼusitik oy ta aba spasel, akʼo mi chavakʼbe tajek yipale? Mi jaʼ jeche skʼan cha kʼel li kʼusitik baʼyel chavakʼ ta akuxlejale. Kalbetik jun skoʼoltasobil. Nopo ti cha nojes ta jaypʼejuk ton junuk valtee. Vaʼun lek xa tokol cha nojes ta jiʼ. Jech taje, lek chnoj ta ton xchiʼuk ta jiʼ li valtee. Pe mi cha xokobtas xchiʼuk ti cha nojes yan velta ti baʼyel cha tikʼ li jiʼe, pe jaʼ tsʼakal li tonetike, ¿kʼusi van chkʼot pasel? Mu xa x-och skotol li tonetik ta skoj ti baʼyel la atikʼ li jiʼe.

¹⁹ Jaʼ jech chkʼot ta pasel ek ti kʼuyelan cha tunes akʼakʼale. Mi jaʼ baʼyel chavakʼ ta akuxlejal yan kʼusitik jech kʼuchaʼal chʼayob oʼontonale, muʼyuk xa bu xokol akʼakʼal sventa cha pas li kʼusitik sventa mantale, ti jaʼ mas ep sbalile. Pe, ¿kʼusi van chkʼot ta pasel mi cha chʼun li tojobtasel ti chalbot «acʼo [anaʼ] stʼujel batel ti bu leque», jaʼ xkaltik, li kʼusitik mas tsots skʼoplale? (Fili. 1:10.) Mi jaʼ jeche, oy yorail avuʼun li kʼusitik sventa Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti xa chʼay avoʼonton bakʼintik xtoke.

20. ¿Kʼusi skʼan xa pas mi chavat avoʼonton xchiʼuk ti xa chibet kʼalal oy kʼusi cha kʼan cha tae?

²⁰ Kʼalal chavakʼbe yipal stael kʼusi cha kʼane —ti te smakoj li ichʼ voʼe—, stalel onoʼox ti chavat avoʼonton bakʼintik xchiʼuk ti xa chibet noʼoxe. Kʼalal jech taje, «acʼbo sventain Mucʼul Dios scotol li avocole; jaʼ chascoltaot, jaʼ chayicoot» (Sal. 55:22). Li avie xuʼ xa pas li abtelal ti mas tsots skʼoplal xchiʼuk ti muʼyuk bu jech ilbil-oe: li kampanya ta spʼejel Balumil sventa chol mantal xchiʼuk li xchanubtasel krixchanoetike (Hech. 1:8). ¿Kʼusi cha pas? ¿Mi te noʼox van ameyoj akʼob cha kʼel, o mi ta van xa abtej ek? Li kʼusi mas lek xuʼ xkʼot ta nopel avuʼune jaʼ ti xa tunes apʼijilal sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Jun-o me avoʼonton ti la atun ta stojolal li «Bochʼo la [spasot]» kʼalal achʼiomal toe (Ecl. 12:1).

[Tsʼibetik ta yok vun]

¿Kʼusi cha takʼ?

• ¿Kʼu yuʼun skʼan cha nop li kʼusitik oy ta avoʼonton staele?

• ¿Kʼusitik xuʼ xa nop cha ta ti oy lek sbalile?

• ¿Kʼusitik skʼan cha pas sventa chavichʼ voʼ?

• ¿Kʼu yuʼun skʼan cha kʼel li kʼusitik baʼyel chavakʼ ta akuxlejal mi cha kʼan cha ta li kʼusitik oy ta avoʼontone?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 13]

¿Mi oy ta avoʼonton cha kʼel jujun kʼakʼal li Vivliae?

[Lokʼol ta pajina 15]

¿Kʼusitik skʼan cha pas sventa chavichʼ voʼ?

[Lokʼol ta pajina 16]

¿Kʼusi chakʼ achan liʼe?