Li kʼusitik tsjakʼ jkʼel vunetike

Li ta Génesis 6:3 xi chale: «Mu xcacʼ ti toj jal chcuxiic li cristianoetique yuʼun oy sbecʼtalic, jech jaʼ xa noʼox ta xcacʼ cuxiicuc vacvinic (120) jabil». Ti vaʼ yelan laj yal Jeovae, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti jaʼ noʼox 120 jabil chkuxi li krixchanoe? ¿O mi jaʼ van skʼan xal ti jech sjalil chchol mantal li Noee?

Li stakʼobil li chib sjakʼobil taje jaʼ ti moʼoje.

Kʼalal skʼan toʼox xtal li Nojelal ta voʼe, ep krixchanoetik ti kuxiik ep sigloe. Li Noee yichʼoj xaʼox 600 jabil kʼalal vul li mukʼta nojelal ta voʼe, vaʼun jaʼ to cham kʼalal yichʼoj xaʼox 950 jabile (Gén. 7:6; 9:29). Kʼalal echʼem xaʼox li Nojelal ta voʼ xtoke, oy to buchʼutik kuxiik mas ta 120 jabil, jech kʼuchaʼal Arfaxad (Arpaksad) ti jaʼ to cham kʼalal yichʼoj xaʼox 438 jabile xchiʼuk li Sala (Selah) ti jaʼ to cham kʼalal yichʼojik xaʼox 433 jabile (Gén. 11:10-15). Pe li ta skʼakʼalil Moisese stalel ti kʼajomal xa noʼox van 70 o 80 jabil chkuxi li krixchanoetike (Sal. 90:10). Kʼuchaʼal laj xa kiltike, li kʼusi chal Génesis 6:3 maʼuk skʼan xal ti jaʼ xa jech sjalil chkuxi li krixchanoetike xchiʼuk maʼuk skʼan xal ti jaʼ xa noʼox spajeb xkuxlejal jun krixchano mi la sta 120 jabile.

Vaʼun chaʼa, ¿mi jaʼ van albat yuʼun Dios li Noé ti akʼo spʼijubtas xchiʼiltak ti chichʼ lajesel skotol kʼalal mi tsuts li 120 jabile? Maʼuk xtok. Yuʼun lek jamal xkiltik ti oy jayibuk velta chiʼinat ta loʼil yuʼun Jeova li Noee. Jech kʼuchaʼal xi chal lajuneb versikulo ta tsʼakale: «[Li Diose] jech laj yalbe li Noee: “Laj xa jnop ti ta jlajes scotol li cristianoetique, yuʼun jaʼ ta scojic ti toj ep cʼusitic chopol liʼ ta banamile”». Kʼalal echʼ jayibuk jabile, li tukʼil moltotil taje tsuts yuʼun li mukʼta arkae, vaʼun «li Mucʼul  Diose [xi] laj yalbe li Noee: “Ochanic ta barco acotolic achiʼuc avajnil anichʼnab”» (Gén. 6:13; 7:1). Xchiʼuk oy to yan versikuloetik ti chakʼ ta ilel ti chchiʼin ta loʼil Noé li Diose (Gén. 8:15; 9:1, 8, 17).

Pe li kʼusi chal Génesis 6:3 jelel; yuʼun muʼyuk chalbe skʼoplal Noé mi jaʼuk chal ti jaʼ chchiʼinat ta loʼil yuʼun Diose. Jaʼ yuʼun xuʼ xkaltik ti jaʼ skʼoplal li kʼusi oy ta yoʼonton tspas Diose (koʼoltaso xchiʼuk Génesis 8:21). Toj lek ti xkalbetik skʼoplal liʼ xtoke: kʼalal chichʼ albel skʼoplal li kʼusitik kʼot ta pasel kʼalal jal toʼox skʼan xichʼ pasel li Adane, xi chal li Vivliae: «Jech laj yal noxtoc li Diose» (Gén. 1:6, 9, 14, 20, 24). Lek xvinaj ti maʼuk chchiʼin ta loʼil junuk krixchano li Jeovae, yuʼun muʼyuk toʼox pasbil li Adane.

Jaʼ yuʼun chaʼa, li kʼusi chal Génesis 6:3 jaʼ ti kʼot ta nopel yuʼun Dios ti chakʼbe slajeb skotol li chopol krixchanoetik ti oy ta Balumil li vaʼ kʼakʼale. Li Mukʼta Jchapanvanej Jeovae, laj yal ti chakʼbe slajeb mi sta li 120 jabile, akʼo mi mu toʼox snaʼ Noé ti jech chkʼot ta pasele. Veno, pe ¿kʼu yuʼun ti jech laj yakʼbe skʼakʼalile? ¿Kʼu yuʼun laj to smala?

Xi chalbe jlom srasonal li jtakbol Pedroe: «Imalaatic yuʼun Dios acʼo xchʼunic cʼalal jaʼo chichʼ pasel [li] barcoe. Pero muʼyuc ep bochʼo icolic; jaʼ noʼox vaxquib icolic ta sventa li voʼe» (1 Ped. 3:20). Kʼuchaʼal chkiltike, ti kʼu yuʼun kʼot ta nopel yuʼun Jeova ti tsmala 120 jabile, jaʼ ti oy to kʼusitik skʼan xkʼot ta pasel baʼyuke. Te van jtobuk jabil ta mas tsʼakale vokʼ li sbankilal keremike (Gén. 5:32; 7:6). Laj yil oxvoʼ skeremik, vaʼun nupunik kʼalal chʼiike; jaʼ jech pasik ta «vaxquib» li utsʼ-alalil taje. Vaʼun lik spasik li arkae, ta skoj ti toj mukʼe xchiʼuk ti muʼyuk epik ta spasele toj jal meltsaj-o yuʼunik. Jaʼ jech kʼot ta pasel skotol ta skoj ti laj yakʼ ta ilel 120 jabil smalael yuʼun li Diose xchiʼuk ti oyuk kʼusi xuʼ xkolik-o komele. Vaʼun jaʼ jech vaxakvoʼ tukʼil krixchanoetik «icolic ta sventa li voʼe».

Li Vivliae muʼyuk bu chal kʼusi jabil albat yuʼun Jeova li Noé ti chtal li Nojelal ta voʼe. Toj ep xa noʼox jabiletik echʼ; yuʼun chʼiik xaʼox li xnichʼnabtak Noee xchiʼuk laj xaʼox saʼ yajnilik. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun echʼ to 40 o 50 jabil, vaʼun jaʼ to vul li Nojelal ta voʼe. Akʼo mi mu stakʼ naʼel kʼusi ora, pe xi laj yalbe moltotil Noé li Diose: «Laj xa jnop ti ta jlajes scotol li cristianoetique». Vaʼun jamal laj yalbe ti skʼan spas jun arka xchiʼuk ti skʼan x-ochik xchiʼuk li yutsʼ yalale (Gén. 6:13-18). Kʼalal skʼan toʼox jaylajunebuk jabil xvul li Nojelal ta voʼe, toj lek kʼusi la spas ta xkuxlejal li Noee. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun «laj yal ta jamal cʼusi tucʼ ta pasel» xchiʼuk oy kʼusi tsots skʼoplal laj yal: ti snopoj Dios chakʼbe slajeb li chopol krixchanoetik li vaʼ kʼakʼale. Akʼo mi muʼyuk jal kak laj yaʼi ti kʼusi ora chtal li Nojelal ta voʼe, la spat lek yoʼonton ti chkʼot ta pasele, jech kʼuchaʼal jnaʼojtik ti kʼot ta pasele (2 Ped. 2:5).