Jchanubtas kalab jnichʼnabtik sventa x-ichʼvanik ta mukʼ

XI CHAL jun teksto ta Vivliae: «Ti cʼu xʼelan chacʼan chaspasboxuc li cristianoetique, jaʼ tscʼan jech chapasbeic ec». Ta epal lumetike tslokʼ xpixol li viniketik kʼalal ch-ochik ta yut nae o kʼalal tsnup sbaik ta bee; taje jaʼ jun lekil talelal ti jaʼ ch-ichʼatik-o ta mukʼe. Li slikebal loʼil liʼe jaʼ chakʼ ta aʼiel ti kʼalal chi j-ichʼvan ta mukʼe chi j-ichʼe ta mukʼ ek.

Toj alakʼ sba xvinaj kʼalal lek snaʼ x-ichʼvanik ta mukʼ li uni kerem-tsebetik xchiʼuk li ololetike. Xi chal jun jkʼelvanej ta sirkuito ta Honduras ti chchol mantal xchiʼuk ermanoetik ti jeltos sjabilalike: «Ep ta velta kiloj ti mas toj labal sba chil krixchanoetik ti ch-ichʼvanik ta mukʼ li ololetike, jaʼ jutuk labal sba chaʼiik li kʼusi chkalbeike».

Akʼo mi muʼyuk xa mas li ichʼel ta mukʼ avie, toj jtunel xchiʼuk oy sbalil ti jnaʼ xkichʼtik ta mukʼ li yantike. Jech xtok, li Vivliae chalbutik ti xiuk jpas jtalelaltike: «Tsots scʼoplal ti acʼo apasic batel jech chac cʼu chaʼal chal li Lequil Aʼyej yuʼun Cristoe» (Fili. 1:27; 2 Tim. 3:1-5). Jech oxal toj tsots skʼoplal ti jchanubtas kalab jnichʼnabtik ti akʼo x-ichʼvanik ta mukʼe. ¿Kʼuxi xuʼ jchanubtastik? ¿Xchiʼuk kʼusi xuʼ jpastik sventa xlokʼ ta yoʼontonik? a

Lekuk jtalelaltik sventa xchanik

Li ololetike chchan jtalelaltik. Jaʼ yuʼun chaʼa, mi ta jkʼan ta jchanubtastik ta sventa li lekil talelale skʼan me lekuk jtalelaltik (Deu. 6:6, 7). Toj jtunel ti chkalilanbe kalab jnichʼnabtik ti x-ichʼvanik ta mukʼe, pe mas me toj jtunel ti xkakʼbetik yilik ti chi j-ichʼvan ta mukʼe.

Kalbetik skʼoplal li Paula ti chʼi kʼuchaʼal jun yajrextiko Jeova ti stuktuk smeʼ tsʼitesvane. b Mu tsotsuk chaʼi ti ch-ichʼvan ta mukʼe. ¿Kʼu yuʼun? Xi chale: «Li jmeʼkutike jaʼ laj yakʼ jchankutik ta stalelal, jaʼ yuʼun mu toj tsotsuk ta pasel chkaʼikutik». Jaʼ jech li Walter eke, laj yal kʼuxi laj yakʼbe ta yoʼonton xnichʼnab ti akʼo xichʼ ta mukʼ li smeʼik ti maʼuk yajrextiko Jeovae: «La jchanubtasik ti akʼo xichʼ ta mukʼ li smeʼike, ta jtalelal la jchanubtasik, yuʼun muʼyuk bu xi chopol kʼopoj ta stojolal». Li Waltere la xchanubtas ta sKʼop Dios li xnichʼnabe xchiʼuk tskʼanilanbe Jeova ti akʼo xkoltaate. ¿Kʼusi kʼot ta pasel un? Jun chtun ta Betel xchiʼuk jun ch-abtej ta prekursor li avie. Vaʼun jmoj  skʼanoj li stot smeʼike xchiʼuk chichʼik ta mukʼ.

Xi chal li Vivlia ta sventa Jeovae: «Li Diose mu jaʼuc Dios ti lec chil vochlajetele. Jaʼ Dios ti tscʼan lec noʼox lamalutic, ti jun noʼox coʼntontique» (1 Cor. 14:33). Jaʼ yuʼun li stuke lek onoʼox xchapet li kʼusitik tspase. Li yajtsʼaklomutik Cristoe skʼan me jchanbetik stalelal ta yut jnatik. Jlom totil-meʼiletike chchanubtasik ti akʼo skʼi komel stasik o ti tstoyik komel kʼalal skʼan toʼox xbatik ta chanune, ti akʼo stoy li skʼuʼ spokʼike xchiʼuk ti akʼo skolta sbaik ta spasel li kʼusitik skʼan pasele. Kʼalal lek smeset xchiʼuk ta yav oy li kʼusitik ta yut nae, jaʼ me chtijbat-o yoʼonton ololetik ti akʼo lek smeset li skuartoike xchiʼuk ti ta yavuk oy li kʼusitik yuʼunike.

¿Kʼusi tsnop li kalab jnichʼnabtik ta sventa ti kʼusi chchanik ta chanob vune? ¿Mi kolaval xut smaestroik ta skoj ti chchanubtasatike? ¿Mi ta jtojtik ta vokol ek? Jaʼ me chchanbe stalelal stot smeʼik li ololetik ta sventa li stareaik ta chanune xchiʼuk ti kʼuyelan chkʼopojik ta stojolal li maestroetike. Skʼan me jchanubtastik ti akʼo xalik kolaval ta skoj ti chkoltaatike, yuʼun jaʼ jtos ti kʼuyelan xuʼ xkichʼtik ta mukʼe. Jech ta melel, jaʼ me jech skʼan xkichʼtik ta mukʼ li buchʼutik tskoltautike, jech kʼuchaʼal doktor, li buchʼutik ch-abtejik ta tiendae o yan krixchanoetik (Luc. 17:15, 16). Skʼan me jkʼupil kʼoptatik li kerem-tsebetik yajtsʼaklomtak Cristo ti mu jechuk stalelalik kʼuchaʼal li xchiʼiltakik ta chanune, yuʼun ch-ichʼvanik ta mukʼ xchiʼuk lek stalelalik.

Jech, skʼan onoʼox me lek ta chanbel stalelal sjunul li tsobobbail ti kʼuyelan ch-ichʼvanik ta mukʼe. ¡Toj kʼupil sba xvinaj ta Salon sventa Tsobobbail ti «avokoluk», xiik li ololetike xchiʼuk ti «kolaval» xiike! Li mukʼta krixchanoutike skʼan me jtsʼetanbetik lek xchikinal mantal ta tsobajeletik sventa xkakʼtik ta ilel ti kichʼojtik ta mukʼ Jeovae. Vaʼun jaʼ me jech chchanik jlekil talelaltik li ololetike. Kʼalal chilik ti lek chkichʼ jbatik ta mukʼ li ta salone, jaʼ me chtijbat-o yoʼontonik ti akʼo xichʼik ta mukʼ li jlakʼnataktike. Jech kʼuchaʼal Andrew ti chanib to yuni jabilale xi xa nopem xaʼi chal kʼalal te ch-echʼ yoʼ bu chloʼilaj chaʼvoʼ krixchanoetike: «Mu me xa jtijik tana».

¿Kʼusi mas skʼan jpastik sventa xlekub stalelal li kalab jnichʼnabtike? Skʼan jchʼakbetik yorail sventa xkalbetik yaʼiik li buchʼutik toj lek ta chanbel stalelal chal sKʼop Diose (Rom. 15:4).

Kalbetik skʼoplal li krixchanoetik chal Vivliae

Kalbetik skʼoplal li Samuele. Te van oxibuk o chanibuk yuni jabilal kʼalal ikʼat batel yuʼun smeʼ ta chʼulna pasbil ta nukule. Manchuk mi jech, chanubtasbil xaʼox van yuʼun smeʼ ti skʼan skejan sbaik ta stojolal li mero bankilal pale Elie (1 Sam. 1:28). ¿Mi xuʼ van jech jchanubtas li kalab jnichʼnabtik eke? Jtos ti kʼusi stakʼ jpastike jaʼ ti jnopestik ti akʼo xi xalike: «Liʼote», «Te xa kom», «Echʼan me», «Te xa bat», «Okʼom to me», «Jlikel to me» o yantik. Vaʼun jaʼ me jechik kʼuchaʼal li bikʼit Samuel ti «lec ch-ilat yuʼun Mucʼul Dios xchiʼuc lec ch-ilat yuʼun cristianoeti[ke]» (1 Sam. 2:26).

 Li Vivlia xtoke xuʼ skoltautik sventa xkakʼbetik yilik ti jelel kʼalal chi j-ichʼvan ta mukʼe xchiʼuk ti kʼalal muʼyuke. Xuʼ xkalbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolal jun chopol ajvalil ta Israel kʼalal la stak ta ikʼel li j-alkʼop Eliase, taje jaʼ li ajvalil Ocoziase. Baʼyel «la stac batel jun banquilal soldado xchiʼuc li lajuneb yoxvinic (50) soldadoetic sventainoje». Kʼalal kʼot li bankilal soltaroe laj yalbe Elías ti persa akʼo xyal tale, pe taje mu jechuk ta kʼoponel li jun yaj-alkʼop Jeovae. ¿Kʼusi la spas li j-alkʼope? Xi laj yale: «Me ta melel vuʼun yajʼalcʼopun Diose, acʼo yaluc tal cʼocʼ ta vinajel; acʼo xchicʼoxuc achiʼuc li lajuneb yoxvinic (50) avajsoldadotaque». Jaʼ jech kʼot ta pasel: «Iyal tal cʼocʼ ta vinajel, te icʼaqʼuic o xchiʼuc li lajuneb yoxvinic (50) yajsoldadotaque» (2 Rey. 1:9, 10).

Kʼalal la stak echʼel xchibal soltaro li Ocoziase jaʼ noʼox jech sujvan ek. Jech oxal yal tal kʼokʼ ta vinajel xtok, te kʼakʼik xchiʼuk li 50 yajsoltarotake. Vaʼun tal yoxibal soltaro, pe jelel tajek stalelal. Muʼyuk bu suj li j-alkʼope, moʼoj, la skejan sba ta stojolal xchiʼuk xi la skʼanbe vokole: «Voʼot li yajʼalcʼopot Diose, achʼul vocoluc, mu xamilun xchiʼuc li lajuneb yoxvinic (50) avajtuneltac liʼi. Li chib banquilal soldadoetic italic ta baʼyuque iyal tal cʼocʼ ta vinajel, jech icʼaqʼuic o xchiʼuc li xchiʼiltaquique. Li vuʼune ta jcʼanbot vocol ta atojol ti acʼo acʼuxubinuncutique». ¿Kʼusi van tspas li Elías ta skoj ti chiʼ tajek li vinik taje? ¿Mi tskʼanbe van Dios ti akʼo xmilat ta kʼokʼ li vinik ti lek ichʼvan ta mukʼ kʼalal kʼoponate? ¡Moʼoj! Yuʼun albat yuʼun jun anjel ti akʼo xbat xchiʼin li vinike (2 Rey. 1:11-15). Ta melel, li loʼil ta Vivlia taje jaʼ chakʼ kiltik ti tsots skʼoplal skʼan xi j-ichʼvan ta mukʼe.

Li buchʼu xuʼ jchanbetik slekil talelal xtoke jaʼ li Pabloe. Kʼalal chuke yuʼun soltaroetik ta Roma te ta chʼulnae, snaʼoj onoʼox ta melel ti xuʼ xkʼopoje. Pe muʼyuk xkʼopoj ta anil, yuʼun xi la sjakʼbe li bankilal soltaroe: «¿Me xuʼ ta jcʼopanot chaʼoxbeluc?». Vaʼun akʼbat xkʼopoj sventa tspak skʼoplal (Hech. 21:37-40).

Xuʼ xkalbetik skʼoplal xtok li Jesucristoe. Kʼalal laj ta majel kʼalal laj yichʼ chapanele ta smelolal ti kʼuyelan la spoj sbae. Xi laj yale: «Me chopol li cʼusi laj cale, albun caʼay ti bu chopole. Me lec li cʼusi laj cale, ¿cʼu yuʼun chamajun?». Mu buchʼu kʼusi xal, yuʼun muʼyuk la stabeik smul (Juan 18:22, 23).

Oy yantik bu chal ta sKʼop Dios ti kʼuyelan skʼan xkakʼ ta ilel jtalelaltik kʼalal oy buchʼu tsots tstukʼibtasutike o kʼalal skʼan xkakʼtik venta ti oy kʼusi muʼyuk lek la jpastike (Gén. 41:9-13; Hech. 8:20-24). Jech kʼuchaʼal liʼe, li Abigaile la skʼanbe perton David ta skoj ti muʼyuk x-ichʼvan ta mukʼ li smalal ti Nabal sbie. Maʼuk noʼox taje, yuʼun ep tajek la skʼelanbe kʼusitik xuʼ slajesik. Labal to laj yaʼi David ta skoj li kʼusi la spas li pʼijil ants taje, jech oxal laj yikʼ kʼalal cham li smalale (1 Sam. 25:23-41).

Toj tsots me skʼoplal ti jchanubtas kalab jnichʼnabtik ti akʼo x-ichʼvanik ta mukʼ skotol orae: ta yut jnatik xchiʼuk kʼalal chil svokolike. Kʼalal jech ta jpastike jaʼ me jech chkʼot ta pasel liʼe: «Xaxojobanic ta stojol cristianoetic li voʼoxuque, yuʼun [...] jech chlic yichʼic ta mucʼ li Jtotic Dios te oy ta vinajele» (Mat. 5:16).

[Tsʼibetik ta yok vun]