«Li Diose laj yacʼ ta ilel ti ta melel scʼanojutique»

«Jaʼ jech acʼo yuʼuninutic noxtoc li slequil yoʼnton Diose, yuʼun jech acʼo cuxicutic jcotoltic.» (ROM. 5:21)

1, 2. ¿Kʼusi rextoal laj yiktaik li jromaetike xchiʼuk kʼusi matanal ti mas ep sbalil ti kichʼojtik akʼbele?

 «LI REXTO ti mas mukʼ skʼoplal laj yiktaik komel li jromaetik sventa li krixchanoetike jaʼ li smantaltakike xchiʼuk li snopbenik ti chalik ti skʼan la chakʼ ta xkuxlejalik li mantaletike.» (David J. Williams, tsjelubtas ta yan kʼop li Vivliae xchiʼuk maestro ta Universidad de Melbourne, ta Australia.) Mi jech o mi mu jechuk taje, oy jun mukʼta matanal ti jtaojtik yuʼun li Jeovae, taje jaʼ li kʼusi tstunes sventa lek chilutike, xijkole xchiʼuk jtatik li kuxlejal sbatel osile.

² Li Jeovae stsakoj ta venta stukʼilal kʼalal laj yakʼ li matanal taje. Ta Romanos kapitulo 5 lek noʼox kʼun chakʼ ta aʼyel li Pabloe, muʼyuk mas la stunes kʼopetik jech kʼuyelan chkʼopoj li ajvaliletike. Lek noʼox xi la slikes li sloʼil ti tspat koʼontontike: «Jaʼ yuʼun liʼ ta orae, tucʼ xa coʼntontic lijcʼot ta sventa xchʼunojel coʼntontic. Jech icoʼlaj coʼntontic xchiʼuc Dios ta sventa li Cajvaltic Jesucristoe». Li buchʼu chchʼamik li matanal taje, chakʼik venta ti jaʼ senyail ti chkʼanvan li Jeovae, vaʼun oy ta yoʼonton tstojik ta vokol ek. Taje jech laj yaʼi sba li Pabloe, xi la stsʼibae: «Yuʼun laj xa yacʼ jnaʼtic ta sventa Chʼul Espíritu [...] ti jʼeʼchʼel cʼanbilutic o yuʼun Diose» (Rom. 5:1, 5).

3. ¿Kʼusitik xuʼ jakʼbe jbatik?

³ Pe ¿kʼu yuʼun laj yakʼbutik ta slekil yoʼonton Dios li mantal taje? ¿Kʼuxi xa onoʼox laj yakʼ Dios jun tukʼil matanal xchiʼuk ti xuʼ tstabe sbalil skotol  li krixchanoetike? ¿Kʼusi xuʼ spas jun krixchano sventa sta li matanal taje? Jkʼeltik kʼuyelan tstakʼ Vivlia li sjakʼobiltak taje xchiʼuk kakʼtik venta kʼuyelan chakʼ ta ilel ti skʼanojutik li Jeovae.

Li kʼanelal yuʼun Diose muʼyuk lek chil li mulile

4, 5. 1) ¿Kʼuxi labal sba laj yakʼ ta ilel ti skʼanojutik li Jeovae? 2) ¿Kʼusitik ikʼot ta pasel ta voʼone ti jaʼ tsjambutik smelolal li Romanos 5:12?

⁴ Ta skoj ti skʼanojutik li Jeovae la stak talel xNichʼon sventa tskoltautik. Jech laj yal li Pabloe: «Li Diose laj yacʼ ta ilel ti ta melel scʼanojutique, acʼo me solel yuxub jpasmulilutic, pero icham ta jcojtic li Cristoe» (Rom. 5:8). Kakʼtik lek venta ti chal ti krixchanoutike «yuxub jpasmulilutic» toʼox kʼalal laj yakʼ xkuxlejal li Jesuse. Jaʼ yuʼun skʼan jnaʼtik kʼuxi lijkʼot ta jpasmulil.

⁵ Li Pabloe chal kʼusi ikʼot ta pasel ta voʼone sventa chalbutik smelolal: «Ta sventa jun vinic iʼoch li mulil liʼ ta banamile, xchiʼuc ti jaʼ ta sventa mulil iʼoch li lajele, jech scotol cristiano chchamic, yuʼun scotol cristiano jpasmulil icʼotic» (Rom. 5:12). Ta yan tekstoetik ta Vivliae, li Diose tskoltautik ta yaʼibel smelolal taje. Kʼalal la spas Adán xchiʼuk Eva li Diose, tukʼil krixchanoetik toʼox jech kʼuchaʼal li stuke. Ta tsʼakale laj yalbe ta jamal kʼusi mu stakʼ spasik, ti kʼun noʼox ta chʼunele, xchiʼuk la spʼijubtas ti mi mu la xchʼunike li stojol smulike jaʼ la ti chchamike (Gén. 2:17). Kʼux ta alel, pe li baʼyel jtot jmeʼtike yolbaj muʼyuk la xchʼunbeik li kʼusi albatik yuʼun Jeovae, jech taje laj yakʼik ta ilel ti mu skʼan stsakik ta venta kʼuchaʼal j-akʼmantal xchiʼuk Mukʼul Jpasmantal li Jeovae (Deu. 32:4, 5).

6. 1) Albo smelolal kʼu yuʼun ta xchamik ek li snitilultak Adane xchiʼuk alo mi ijel kʼalal laj yakʼ sMantaltak li Diose. 2) ¿Kʼusi xuʼ jkoʼoltastik-o li jun chamel ti xuʼ sjelubtasbe yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletike?

⁶ Li Adán xchiʼuk Evae jaʼ to laj yil yalab xnichʼnabik kʼalal laj xaʼox stoy sbaik ta Edene. Jech oxal ipasik ta jpasmuliletik ek xchiʼuk laj yil svokolik ta skoj li stot smeʼike. Pe li Jeovae, muʼyuk laj yakʼbe xkuchin alab-nichʼnabiletik li kʼusi la spas Adane, yuʼun maʼuk la svalopatinbeik smantaltak li Jeovae. Jech xtok, muʼyuk toʼox bu tsʼibabil mi junuk mantal (Gén. 2:17). Manchuk mi jech, la xkuchik onoʼox li mulile. Jech taje li mulil xchiʼuk li lajele lik spas mantal ta stojolal krixchanoetik kʼalal to ta skʼakʼalil j-israeletik, jaʼo kʼalal i-akʼbatik li sMantaltak Diose laj yakʼik venta ti jaʼ jpasmuliletike (kʼelo Romanos 5:13, 14). Li mulil laj yakʼ jkuchintik li Adane xuʼ jkoʼoltastik ta jlom chameletik ti tsjelubtasbe yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletike. Oy alab-nichʼnabiletik ti bakʼintike mu xvinaj mi tsakbil ta chamel manchuk mi te kuxul ta sbekʼtal stakopalik li chamel taje. Yan li mulil la jkuchbetik talel li Adane muʼyuk buchʼu kolem. Jkotoltik la jkuchtik, ta jelubtasbetik li kalab jnichʼnabtike xchiʼuk chijcham. ¿Mi oy van xpoxil taje?

¿Kʼusi laj yakʼbutik Dios ta stojolal li Jesucristoe?

7, 8. ¿Kʼusi jelel ikʼot ta pasel yuʼunik li Adán xchiʼuk Jesús ta skoj li kʼusitik la spasike?

⁷ Li jkʼanvanej Diose oy kʼusi yakʼoj sventa xijpoxtaj li ta mulil ti jkuchojtik talele. Li Pabloe chal ti xuʼ jech xkʼot ta pasele, koliyal «li slajeb Adane», jaʼ xkaltik, jun tukʼil vinik, jech kʼuchaʼal toʼox li Adane (1 Cor. 15:45). Pe li kʼusi la spasik batel ta jujun tal li tukʼil krixchanoetik taje, jelel kʼusi ikʼot ta pasel yuʼunik. ¿Kʼuxi taje? (kʼelo Romanos 5:15, 16).

⁸ Li Pabloe chal ti «jmotontic chijyacʼbutic Diose mu xcoʼlaj xchiʼuc [li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun] li cʼusi la jtatic ta sventa mulile». ¿Kʼusi ikʼot ta pasel ta stojolal li «mulile», jaʼ xkaltik, li smul Adane? Jaʼ la smulin stuk, jaʼ yuʼun lek sta-o ti chame. Pe jech kʼuchaʼal chal xtok li jtakbole, maʼuk noʼox stuk ti chchame: «Yuʼun ta scoj smul jun vinic ti jech chcham scotol cristianoetique». Skotol li snitilulaltak Adane sta-o ti xchamik jechuk eke, yuʼun jpasmulil skotolik, taje te me tsakal jkʼoplaltik ek. Pe tspatbutik koʼontontik li jun tukʼil vinik, li Jesuse, yan-o kʼusi ikʼot ta pasel yuʼun. ¿Kʼusi jaʼ? Xi la stakʼ Pablo kʼalal laj yalbe skʼoplal ti skotol krixchanoetik «muʼyuc smul ch-ilati[ke], jech xuʼ tstaic xcuxlejalic sbatel osil» (Rom. 5:18).

9. ¿Kʼusi tspas Dios ta stojolal jun krixchano kʼalal muʼyuk xa smul chil jech kʼuchaʼal chal Romanos 5:16, 18?

⁹ Li ta griego kʼope, ¿kʼusi skʼan xal kʼalal chal «muʼyuc smul chcʼot li cristianoetique» xchiʼuk ti «muʼyuc smul ch-ilatic yuʼun Dios scotol li cristianoetique»? Li vinik laj xa kalbetik skʼoplal ti tsjelubtas Vivlia ta yan kʼope la stsʼiba ti jaʼ la jun lokʼolkʼop  ti bu chichʼ albel skʼoplal ti oy la buchʼu chichʼ chapanel ta snail chapanobbail o kaviltoe. Maʼuk la chalbe skʼoplal kʼalal jech noʼox kʼusi tsjel ta xkuxlejal jun krixchanoe, jaʼ la chalbe skʼoplal ti tsjel xkuxlejal ta skoj ti kʼuyelan ch-ilat yuʼun Diose. Xi la stsʼiba xtoke: «Li ta lokʼolkʼop taje, li Diose jaʼ li jun jchapanvanej ti chal mi oy smul o mi muʼyuk smul li jun krixchano ti chikʼik tal [ta alel noʼox] ti bu chchapanvan li Diose. Li krixchano taje jaʼ smul ti muʼyuk stukʼilale. Pe li Diose jamal chal ti muʼyuk smul li jun krixchano taje».

10. ¿Kʼusi la spas Jesús sventa muʼyuk xa jmultik chilutik li Diose?

¹⁰ Li «mucʼul jchapanvanej[...] ta sbejel banamile», ¿mi tukʼ tspas ti chal ti muʼyuk smul jun krixchano kʼalal lek vinajem ti muʼyuk stukʼil li jun vinike? (Gén. 18:25.) Xuʼ spas, yuʼun ta slekil yoʼonton la stakʼ talel ta Balumil li baʼyel xNichʼone vaʼun jech xuʼ chal ti tukʼ li jun krixchanoe. Manchuk mi ep prevaetik la snup, tsatsal labanel xchiʼuk mi ilbajinat li Jesuse lek tajek ipas yuʼun li kʼusi tskʼan yoʼonton sTote. Tukʼ laj yakʼ sba manchuk mi laj yichʼ milel ta jtel teʼ ti bu laj yil svokole (Heb. 2:10). Jech taje laj yakʼ stukʼil kuxlejal ta Balumil sventa tspoj li snitilultak Adane yoʼ muʼyuk xa smul ch-ilatik, jaʼ xkaltik la spoj lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelal (Mat. 20:28; Rom. 5:6-8).

11. ¿Kʼusi jaʼ skʼan xal ti chichʼ akʼel jun kuxlejal jech kʼuchaʼal li baʼyel kuxlejale?

¹¹ Ta yan teksto xtoke, li Pabloe chal ti Jesuse la «stojbe spojel scolel scotol ti jnaclejetic ta banomile» (1 Tim. 2:6, Ch). Li ta griego kʼope li pojel taje jaʼ skʼan xal ti chichʼ akʼel jun kuxlejal jech kʼuchaʼal li baʼyel kuxlejal ti laj skʼoplale. Li ta jvuntik ta voʼnee, laj kaltik ti kʼalal la spas smul li Adane jech laj yichʼ talel mulil xchiʼuk lajelal ta skotolal li snitilulaltake. Ta skoj ti tukʼil krixchano toʼox li Jesuse xuʼ van epal miyon tukʼ xnichʼnabtak ti jechuke. a Jech oxal, laj toʼox yichʼ aʼibel smelolal ti mi la jtsaktik ta mukʼ xkuxlejal Jesús xchiʼuk xkuxlejal stukʼil nichʼnabtak ta alele, jaʼ ox koʼol skʼoplal xchiʼuk li xkuxlejal Adán xchiʼuk li snitilultak ti jaʼ jpasmuliletike, vaʼun jaʼ chkʼot kʼuchaʼal jun pojelal ti koʼol sbalil kʼuchaʼal ichʼaye. ¿Pe mi oy bu jotukal chal ta Vivlia ti oy stukʼil nichʼnabtak Cristo sventa xkʼotik ta jpojvaneje? Muʼyuk. Li ta Romanos 5:15-19 chal ta jamal ti jaʼ la ta skoj slajel «jun vinic» ti ta jta jkoleltike. Kʼuchaʼal chkiltike li xkuxlejal Jesuse jaʼ li jun kuxlejal jech kʼuchaʼal li baʼyel kuxlejal ti laj skʼoplale. Jech, jaʼ noʼox skʼoplal stuk li Jesuse, muʼyuk buchʼu yan. Li kʼusi ikoltavan sventa skotoluk noʼox krixchanoetik staik li matanal yuʼun Diose, jaʼ xkaltik ti muʼyuk smul x-ilatik xchiʼuk ti xuʼ staik-o li kuxlejale jaʼ ta sventa ti «tucʼ yabtel» la spas Jesuse, jaʼ xkaltik ti la xchʼun mantal xchiʼuk tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal Jeova, manchuk mi laj yichʼ milel (2 Cor. 5:14, 15; 1 Ped. 3:18). Ta skoj li pojelale, ¿kʼusi tspas Dios sventa muʼyuk xa smul chilbe li jun krixchano?

Muʼyuk xa jmultik koliyal li pojelale

12, 13. ¿Kʼu yuʼun jaʼ svinajeb ti chkʼanvan xchiʼuk ti chkʼuxubinvan Dios ti muʼyuk xa smul chil li jun krixchanoe?

¹² Li Jeovae la xchʼam li milbil matanal laj yakʼ  xNichʼon sventa pojelale (Heb. 9:24; 10:10, 12). Pe kʼalal liʼ toʼox oyik ta Balumil li yajtsʼaklomtak Cristoe, ¿mi tukʼil krixchanoetik xaʼox? Moʼoj, skotolik, jech kʼuchaʼal li yajtakboltake, jpasmuliletik-o. Yuʼun bateltike manchuk mi lek xa tukʼ kʼusitik tskʼan tspasik, mu spas yuʼunik. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ ta skoj li mulil la xkuchik tal ta stojolal Adane (Rom. 7:18-20). Pe li Diose oy xaʼox kʼusi stakʼ spas. Ta skoj ti la xchʼam li jun kuxlejal jech kʼuchaʼal li baʼyel kuxlejal ti laj skʼoplale xuʼ xaʼox stunes sventa tstabeik sbalil li yajtuneltake. Taje jech la spas.

¹³ Pe maʼuk ta skoj kʼusitik lek la spasik jtakboletik xchiʼuk yan krixchanoetik ti sujbil xa laj yaʼi sba Jeova sventa xakʼan ta perton manchuk mi jpasmuliletike. Moʼoj, jech la spas ta skoj ti chkʼanvane xchiʼuk ti chkʼuxubinvane. Ilokʼ ta yoʼonton stuk ti muʼyuk xa smulik laj yil sventa tspojanan li ta stojobil smulike, vaʼun li ta sate kolem xa ikomik li ta smul Adane. Taje lek jamal laj yak Pablo kʼalal xi la stsʼibae: «Yuʼun ta yutsil noʼox yoʼnton ti colemoxuc xa ta sventa xchʼunojel avoʼntonique. Muc ta aventauc atuquic ti laj ataic coltaele, jaʼ amotonic noʼox yuʼun li Diose» (Efe. 2:8).

14, 15. ¿Kʼusi smoton akʼbatik li buchʼutik muʼyuk xa smul ilatik yuʼun li Diose, pe kʼusi toʼox skʼan mu xiktaik spasel?

¹⁴ Kʼalal muʼyuk tstsak ta venta Dios li mulil xkuchoj li jun krixchanoe xchiʼuk ti chakʼbe perton li kʼusitik chopol spasoje, ta melel, ¡jaʼ jun mukʼta matanal yakʼoj! Yuʼun ati jtsobtik skotol li kʼusitik chopol spasojik li yajtsʼaklomtak Cristo kʼalal mu toʼox xojtikinik li mantale, mu albajuk yepal ti jechuke. Pe koliyal li pojelal taje, xuʼ xakʼbe perton skotol jmultik li Diose. Taje jech laj yal li Pabloe: «Yan li matanal chacʼ Diose xuʼ chchʼayes epal mulil, jech xuʼ muʼyuc smul chcʼot li cristianoetique» (Rom. 5:16). Li jtakboletik xchiʼuk li yan krixchanoetik ti la sta smotonik ti muʼyuk xa smul ilatike, skʼan toʼox tsots xchʼunel yoʼontonik xichʼik-o ta mukʼ li Jeovae. ¿Kʼusi smotonik tstaik ta mas jelavel? Xi chal li Vivliae: «Lavi jchʼunojtic xa ti ta slequil noʼox yoʼon ti Rioxe ti ta matanal ti chʼabal jmultic chiyilotique, chba jchiʼintic o ta sbatel osil [ta pasmantal, NM]» li Cristoe, xi. Li xrexto laj yiktabe komel xnichʼnabtak li Adane jelel tajek, yuʼun jaʼ noʼox chakʼ lajelal, yan li matanal chakʼ Jeovae jaʼ chakʼ kuxlejal (Rom. 5:17, Scʼop Riox, ta skʼop Zinacantán [SRZ]; kʼelo  Lucas 22:28-30).

¹⁵ Li buchʼutik ch-albatik skʼoplal ti muʼyuk xa smulike chkʼotik ta xnichʼnabtak Dios. Koʼol chichʼ xrextoik xchiʼuk li Cristoe. Ta skoj taje xuʼ sta spatobil yoʼontonik ti chchaʼkuxiik ta espiritu sventa chbat spasik mantal xchiʼuk Cristo ta vinajel (kʼelo Romanos 8:15-17, 23).

Li Diose chakʼ ta ilel ti skʼanojan yan krixchanoetike

16. Li buchʼutik muʼyuk smalaoj ch-ajvalilajik xchiʼuk Cristoe, ¿kʼusi matanal tstaik li avie?

¹⁶ Pe mu skotolikuk ch-ajvalilajik xchiʼuk Jesús ta vinajel li buchʼutik chtunik ta stojolal Dios ta sjunul yoʼontonike. Li yajtuneltak Dios ta voʼne kʼalal mu toʼox chtal ta Balumil li Jesuse xchiʼuk li yajtuneltak avie oy spatobil yoʼontonik ti xuʼ chkuxiik ta jun Paraiso liʼ ta Balumile. Li buchʼutik chkuxiik tee, ¿mi akʼbatik xa van smotonik ti muʼyuk xa smul ch-ilatik yuʼun li Jeovae? Jech, muʼyuk xa smul ch-ilatik jech kʼuchaʼal laj yalbe jromaetik li Pabloe.

17, 18. 1) Ta skoj li xchʼunel yoʼonton Abrahame, ¿kʼuyelan i-ilat yuʼun Dios? 2) ¿Kʼu yuʼun muʼyuk smul i-ilat yuʼun Dios li Abrahame?

¹⁷ Oy jun lek skʼelobil laj yal li Pabloe. Laj yalbe skʼoplal Abraham, jun vinik ti tsots xchʼunel yoʼontone. Li vinik taje ikuxi kʼalal mu toʼox xakʼbe Mantal j-israeletik li Jeovae xchiʼuk kʼalal jal toʼox mu xtal sjambe sbelel kuxlejal ta vinajel li Cristoe (Heb. 10:19, 20). Xi chal li jtakbole: «Li Abrahame maʼuc ta sventa la xchʼunbe smantal Dios ti iʼalbat ti ch-acʼbat sventain sbejel banamil xchiʼuc smomnichʼnabtaque. Jaʼ ta sventa ti tucʼ yoʼnton iʼilat ta sventa xchʼunojel yoʼntone» (Rom. 4:13; Sant. 2:23, 24). Kʼuchaʼal chkiltik li Jeovae tukʼ laj yil li Abrahame (kʼelo Romanos 4:20-22).

¹⁸ Taje maʼuk skʼan xal ti mu xa kʼusi chopol bat ta pasel yuʼun li yajtunel Diose. Moʼoj, jot-o ti kʼuyelan tukʼ ch-ilat yuʼune (Rom. 3:10, 23). Pe ta skoj ti muʼyuk spajeb spʼijil li Jeovae, la stsak ta venta ti tsots tajek li xchʼunel yoʼontone xchiʼuk li yabtel xchʼunel yoʼontone. La xchʼun lek ti ch-ayan ta yutsʼ yalal jun albil nitilulale. Li Nitilulal taje jaʼ li Mesías o Cristoe (Gén. 15:6; 22:15-18). Li Mukʼta Jchapanvaneje ta stsak ta venta «ti la stojbutic jmultic li Jesucristoe», jaʼ yuʼun xuʼ xakʼbe perton smul li Abrahame xchiʼuk yan epal tukʼil yajtuneltak ti ikuxiik kʼalal mu toʼox xtal ta Balumil li Jesuse. Ta skoj taje  xuʼ xchaʼkuxiik ta jelavel (kʼelo Romanos 3:24, 25; Sal. 32:1, 2).

Lek tukʼ ta xilutik Dios li avie

19. ¿Kʼu yuʼun tspat oʼontonal avi ti kʼuyelan i-ilat yuʼun Dios li Abrahame?

¹⁹ Ti muʼyuk smul ch-ilat yuʼun Dios li Abrahame, skʼan spatbe lek yoʼonton skotol li melel yajtsʼaklomtak Cristo avie. Ti kʼu yelan tukʼ yoʼonton xi skʼoplal yuʼun Jeova li Abrahame, mu xkoʼolaj ti kʼuyelan tukʼ yoʼonton chil li buchʼutik tstʼuj ta chʼul espiritu ti koʼol ta xichʼ xrextoik xchiʼuk li Cristoe. Li uni tsop yajtsʼaklomtak Cristo taje «vocʼbil [ch]comic» xchiʼuk chʼambilik kʼuchʼal «xnichʼnab[tak] Dios» (Rom. 1:7; 8:14, 17, 33). Yan li Abrahame jaʼ noʼox «lec la jcʼopan jba jchiʼu[k]» xi li Jeovae, jaʼ xkaltik jaʼ noʼox ikʼot ta yamigo, taje jaʼo laj yal kʼalal muʼyuk toʼox yakʼoj ta matanal xkuxlejal li Jesuse (Sant. 2:23; Isa. 41:8). ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta stojolal li yajtsʼaklomtak Cristo ti spatoj yoʼonton chkuxiik liʼ ta Balumil kʼalal nichimaltik xaʼox xtoke?

20. Li krixchanoetik avie, ¿kʼusi skʼan spasik sventa muʼyuk xa smul ch-ilatik yuʼun Jeova jech kʼuchaʼal i-ilat li Abrahame?

²⁰ Li yajtsʼaklomtak Cristo taje muʼyuk la staik li matanal ti chʼabal smulik ch-latik-o yuʼun Dios sventa li kuxlejal ta vinajel ta sventa ti «la stojbutic jmultic li Jesucristoe» (Rom. 3:24; 5:15, 17, SRZ). Manchuk mi jech, lek xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Dios xchiʼuk ta stojolal li buchʼu yakʼoj sventa ta jtatik-o koltaele. Taje lek chakʼik ta ilel ta skoj yabtelik, jech kʼuchaʼal kʼalal chlokʼ «xchol[ik] cʼu xʼelan chventainvan li Diose, xchiʼuc [kʼalal chchanubtasvanik] lec ta sventa li Cajvaltic Jesucristoe» (Hech. 28:31). Ta skoj taje, muʼyuk xa smul ch-ilatik yuʼun Jeova jech kʼuchaʼal i-ilat li Abrahame. Manchuk mi muʼyuk ta skʼupinik li «matanal» jech kʼuchaʼal tstaik li buchʼutik chbatik ta vinajele, xmuyubajik ti xuʼ lek xil sbaik o yamigo sbaik xchiʼuk li Jeovae, jech kʼuchaʼal la sta li jmoltotik Abrahame.

21. ¿Kʼusi xuʼ jkʼupintik ta skoj li stukʼilal xchiʼuk ti chkʼanvan li Diose?

²¹ Li spatobil koʼontontik ti xuʼ xijkuxi sbatel osil ta Balumile, ta melel chkʼot ta pasel, yuʼun maʼuk jun ajvalil ta balumil laj yal. Jaʼ jech la snop stuk ta smukʼta pʼijil ti kʼusi tskʼan tspas li Mukʼul Jpasmantal ta vinajel-balumile. Jech, li Jeovae skʼeloj kʼusitik xuʼ spas sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼontone. Jech tspas kʼuchaʼal li stukʼilale. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun jaʼ jech chakʼ ta ilel ti kʼanvanem tajeke. Oy srason ti xi la stsʼiba li Pabloe: «Li Diose laj yacʼ ta ilel ti ta melel scʼanojutique, acʼo me solel yuxub jpasmulilutic, pero icham ta jcojtic li Cristoe» (Rom. 5:8).

[Tsʼib ta yok vun]

¿Mi xvul ta ajol?

• ¿Kʼusi rextoal laj yiktabutik li Adane xchiʼuk kʼusi jvokoltik laj kiltik ta skoj taje?

• Alo kʼu yuʼun laj yichʼ akʼel jun kuxlejal jech kʼuchaʼal li baʼyel kuxlejal ti laj skʼoplale xchiʼuk alo kʼuxi laj kichʼtik pojel.

• Ta skoj ti muʼyuk xa jmultik ta xilutik li Diose, ¿kʼusi spatobil koʼontontik xuʼ jkʼupintik?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 13]

Li tukʼil vinik Adane la spas smul. Yan li tukʼil vinik Jesuse, laj yakʼ kuxlejal jech kʼuchaʼal li baʼyel kuxlejal ti laj skʼoplale

[Lokʼol ta pajina 15]

Ta jcholtik li lekil aʼyej ti xuʼ muʼyuk jmultik chilutik Dios koliyal li Jesuse