¿Kʼusi jaʼ li kux oʼonton xchiʼuk Diose?

«Jaʼ yuʼun oy to jun xcuxubil yoʼntonic li steclumal Diose.» (HEB. 4:9)

1, 2. ¿Kʼusi xuʼ jchantik li ta Génesis 2:3, xchiʼuk kʼusi sjakʼobiltak ta jtakʼtik?

 LI TA baʼyel skapituloal Genesise te chal ti Jeovae laj yichʼ vakib «cʼacʼal» yuʼun sventa xchapan li Balumile yoʼ te xnaki-o li krixchanoetike. Pe li vaʼ kʼakʼaletik taje maʼuk noʼox ti 24 ora chjalije, moʼoj, taje toj jalik toʼox. Kʼalal laj yichʼ alel li kʼusitik laj yichʼ pasel ta jujun kʼakʼale, xi to chal xtoke: «Jech iʼicʼub osil, isacub ta yocʼomal» (Gén. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31). Pe maʼuk jech chal sventa li svukubal kʼakʼale. Xi chal Vivlia ta sventa li kʼakʼal taje: «Jech laj yacʼbe bendición li svucubal cʼacʼale, yuʼun jaʼ jun cʼacʼal ti vocʼbil yuʼune. Yuʼun li jun cʼacʼal leʼe jaʼo la xcux ta sventa li yabtel la spase» (Gén. 2:3).

² Li kʼusitik taje jaʼ la tsʼiba Moisés ta sjabilal 1513 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike. Jech oxal, li pʼel kʼop «jaʼo la xcux» xie, chakʼ ta aʼyel ti muʼyuk toʼox tsutsem li svukubal kʼakʼal taje, ti jaʼo skʼakʼalil chkux li Jeovae. ¿Mi kuxulutik van li ta skʼakʼalil kuxob oʼontonal taje? ¿Mi xuʼ van chij-och ta «cux oʼnton xchiʼuc ti Diose»? Toj tsots skʼoplal tskʼan jnabetik li stakʼobiltak taje.

¿Mi yakal to «xcux» li Jeovae?

3. ¿Kʼuxi tskoltautik Juan 5:16, 17 ta yaʼibel smelolal ti yakal-o svukubal kʼakʼal li ta baʼyel sigloe?

³ Oy chib srasonal ti xuʼ xkaltik ti yakal-o svukubal kʼakʼal li ta baʼyel sigloe. Li baʼyele te ta jtatik kʼalal la stakʼbe Jesús li buchʼutik laj yalik ti mu xichʼ ta mukʼ sabadoe. Li kʼusi chal yajkontratak Jesuse jaʼ ti kʼalal poxtavan ta skʼelobil juʼelale xkoʼolaj la kʼuchaʼal ti ch-abteje. Pe li ta Mantal i-akʼbat Moisese chal ti mu stakʼ x-abtejik li ta sabadoe. Xi laj stakʼ li Jesuse: «Li Jtote ta to xʼabtej. Jech ta xiʼabtej ec li vuʼune» (Juan 5:16, 17). Sventa tspoj-o sba li Jesuse xi jamal laj yale: «Li Jtote ta to xʼabtej». Xkoʼolaj ti xi laj yal yaʼeluke: «Jech-o jpasojkutik talel kabtelkutik li Jtot xchiʼuk voʼone. Jech-o ch-abtej talel li ta sabado yuʼune, ti oy xa jayibuk smilal jabil i-echʼe, jech oxal, ¿mi chopol van ti chi-abtej li ta sabado eke?». Vaʼun, li kʼusi laj yakʼ ta aʼiel Jesús ta sventa li Balumil li vaʼ kʼakʼal taje, jaʼ ti yokel-o chkux yoʼonton Diose, ti muʼyuk to tsutsem li svukubal kʼakʼale. a

4. ¿Kʼusi sprevail chakʼ jtakbol Pablo ti yakal toʼox kuxob oʼontonal li ta baʼyel sigloe?

⁴ Li xchibal srasonale te ta jtabetik smelolal kʼalal i-akʼbat snaʼ yuʼun Dios li Pabloe. Kʼalal jaʼo yakal chalbe smelolal sventa li kuxob oʼonton yuʼun Diose xchiʼuk kʼalal muʼyuk toʼox chalbe smelolal li Génesis 2:2, xi la stsʼiba li jtakbole: «Yan li vuʼutic ti laj xa jchʼuntique, chijʼochutic ti bu ta jcux coʼntontique» (Heb. 4:3, 4, 6, 9). Li kʼusi laj yichʼ alele jamal chakʼ ta ilel li kuxob oʼontonale muʼyuk toʼox bu tsutsem skʼoplal li vaʼ kʼakʼaletik taje. Vaʼun, ¿kʼu to sjalil chichʼ batel li kuxob oʼontonal taje?

5. ¿Kʼu yuʼun la slikes vukub kʼakʼal li Diose, xchiʼuk kʼusi ora chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan tspas Diose?

⁵ Sventa xuʼ jnaʼtik kʼusi ora stsuts skʼoplal li svukubal kʼakʼale, skʼan jnaʼtik kʼu yuʼun la slikes talel li Diose. Li Jeovae xi jamal chalbutik ta Génesis 2:3: «Laj yacʼbe bendición li svucubal cʼacʼale, yuʼun jaʼ jun cʼacʼal ti vocʼbil yuʼune». Li kʼakʼal taje la svokʼ o la xchʼak Jeova yoʼ tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton ta sventa li Balumile. ¿Kʼusi ox ti  tskʼan tspase? Tskʼan ox tsnojes ta krixchanoetik ti jchʼunej mantaletik sventa xchabiik lek li Balumile xchiʼuk li chonbolometike (Gén. 1:28). Taje jech «ta to xʼabtej[ik]» li Jeova xchiʼuk li Jesucristoe, ti jaʼ «yajval[...] li scʼacʼalil ta jcux coʼntonti[k]» xi li Vivliae (Mat. 12:8). Li svukubal kʼakʼale jaʼ to tstsuts mi ipas li kʼusi oy onoʼox ta yoʼonton tskʼan tspas Dios ta sventa li Balumile. ¿Kʼusi ora chkʼot ta pasel taje? Jaʼo mi tsuts li Ajvalilal ta Jmil Jabil yuʼun Cristoe.

Mu jechuk jpastik kʼuchaʼal «icʼot ta stojol li jbajmantaletique»

6. ¿Buchʼutik skʼan mu jchanbetik stalelal, xchiʼuk kʼusi tspʼijubtasutik taje?

⁶ Li Jeovae lek laj yalbe smelolal Adán xchiʼuk Eva li kʼusi tskʼan tspase, pe li stukike muʼyuk bu la skʼan la skolta sbaik. Li buchʼu baʼyel la stoy sbaike jaʼ li Adán xchiʼuk Evae, ta skoj taje ta smiyonal noʼox krixchanoetik jech tspasik ek. Jaʼ jech la spas li voʼne jteklum Israele, ti jaʼ toʼox li tʼujbil jteklume. Ta jelavele, li jtakbol Pabloe la spʼijubtas li baʼyel yajtsʼaklomtak Cristo ti xuʼ jech xkʼot ta stojolalik eke. Xi la stsʼiba batele: «Jaʼ yuʼun oyuc ta coʼntontic chijʼoch ti bu scʼoplal ta jcux coʼntontique. Yuʼun jech muʼyuc bochʼo chcʼot ta stojol cuʼuntic jech chac cʼu chaʼal icʼot ta stojol li jbajmantaletique» (Heb. 4:11). Kakʼtik venta ti chal ti ta skoj li pʼajmantale mu xij-och li ta kux oʼonton xchiʼuk Diose. Li mantal liʼe tspʼijubtasutik. ¿Kʼusi xuʼ chkʼot ta pasel mi jtoy jbatik sventa li kʼusi tskʼan tspas Diose? ¿Mi xibal van sba sventa mu xij-och li ta kuxob oʼontonal yuʼun li Jeovae? Ta melel toj tsots skʼoplal tskʼan jnabetik stakʼobil li sjakʼobiltake. Ta xkalbetik mas skʼoplal li ta xchanobil liʼe. Pe baʼyele ta jkʼeltik batel kʼusi chopol la spasik li j-israeletike xchiʼuk ti kʼu yuʼun muʼyuk bu ochik li ta kux oʼontonal yuʼun Diose.

«Jʼechʼel mu xʼochic o ti bu caloj chcux yoʼntonique»

7. ¿Kʼu yuʼun la skolta lokʼel j-israeletik li Jeovae xchiʼuk kʼusi albat akʼo spasik?

⁷ Li ta 1513 kʼalal maʼuk toʼox skʼakʼalil Jesucristoe, li Jeovae laj yalbe Moisés li kʼusi oy ta yoʼonton tspas sventa li j-israeletik ti te oyik ta mosoil ta Egiptoe: «Liyal tal; jcolta loqʼuel ta scʼobic li egiptoetique. Ta xbat jloqʼuesic tal te ta banamil yoʼ bu oyique. Ta xquiqʼuic batel ta yan banamil ti lec jamale, ti toj jun yutsile. Jaʼ ti bu chlocʼ ep yaʼlel xchuʼ vacax, xchiʼuc pom jech chac cʼu chaʼal chlocʼ voʼe» (Éxo. 3:8). ¿Kʼu yuʼun la skolta lokʼel? Sventa chkʼot ta steklumal jech kʼuchaʼal yalojbe xa onoʼox li Abrahame (Gén. 22:17). Laj yakʼbe noxtok mantaletik sventa tskʼupinik lekilal xchiʼuk li Diose (Isa. 48:17, 18). Pe lek jamal laj yalbe li kʼusi skʼan spasike: «Me chachʼunic scotol li cʼusi caloje, xchiʼuc me chavichʼic ta mucʼ li cʼusi chapanbil cuʼune [li ta Mantale], voʼoxuc noʼox atuquic lec chaquiloxuc ta scotol li yantic lumetique yuʼun jaʼ cuʼun scotol li banamile» (Éxo. 19:5, 6). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li j-israeletike ta ox xkʼotik ta steklumal Dios mi la xchʼunik li mantale. ¡Taje jaʼ ox jun mukʼta matanal!

8. ¿Kʼusi yaloj Dios ch-akʼbatik j-israeletik ti lajuk xchʼunik mantale?

⁸ ¡Toj lek li kʼusi yaloj tspas Jeova ta sventa li jteklume! Mi lek la xchʼunike lek chakʼ li kʼusitik tstsʼunike, li stsʼusubike, lek ch-epaj li xchijtake xchiʼuk li xvakaxtakike. Jun yoʼonton li jnaklejetike, ep kʼusitik lek la staik xchiʼuk mi junuk lum ta stsalatik (kʼelo 1 Reyes 10:23-27). Mi jaʼuk junuk mukʼta tsatsal lum xuʼ stsalatik-o yuʼun. Ti kʼalal mi vul ox li Mesiase, li jteklum taje muʼyuk van pasbil ta mantal yuʼun Roma laj yichʼ tael ti jechuke. Ti kʼotuk ta pasel taje, li yantik ajvaliletike ta van x-itʼixajik kʼalal chilik ti chakʼbe bendision ta mantal xchiʼuk ta kʼusitik chtun yuʼunik li buchʼutik chchʼunik mantale.

9, 10. 1) ¿Kʼu yuʼun chopol ti tskʼan ox tsutik batel ta Egipto li j-israeletike? 2) Ti sutikuk batel ta Egiptoe, ¿mi stakʼ van lek xichʼik ta mukʼ li Diose?

⁹ Li j-israeletike jaʼ ox jun mukʼta matanal la staik ti lajuk spasik jech kʼuchaʼal li kʼusi tskʼan tspas Diose. Maʼuk noʼox stukik la staik bendision ti jechuke, moʼoj, ta mas tsʼakale jech van la staik li yan lumetik eke (Gén. 22:18). Pe kʼux  ta alel ti jutuk mu skotoluk li jvokʼ j-israeletik taje la spʼajik li matanal ti xuʼ ox staike, jaʼ ti jaʼ Ajvalil chkʼot ox yuʼunik li Diose xchiʼuk ti xuʼ jaʼ jech ox xchan yuʼunik li yan jteklumetike. ¡Maʼuk noʼox taje, tskʼan ox tsutik batel ta Egipto! (Kʼelo Números 14:2-4.) Pe, ¿kʼusi van sbalil tstaik mi sutik batele? ¿Mi jaʼ xa van chkoltaatik ta spasel li kʼusi tskʼan pas li Jeovae? Moʼoj. Kʼotik yan velta ta smoso li krixchanoetik ti maʼuk jchʼunolajeletik ta Egiptoe. Ta skoj ti tskʼan tsutik batel tajek ta Egiptoe, chakʼik ta ilel ti makal satike xchiʼuk ti jaʼ noʼox tskʼelik li kʼusitik jaʼ noʼox tskʼan stukike. Jaʼ yuʼun xi laj yal Jeova ta mas tsʼakale: «Jech liʼilin yuʼunic li jcʼol cristianoetic leʼe. Jech laj cal: “Solel yanijem yoʼntonic o; solel mu xotquinic o li lequil be cuʼune”. Jaʼ yuʼun ta scʼacʼal coʼnton jech laj cal ta jamal: “Jʼechʼel mu xʼochic o ti bu caloj chcux yoʼntonique”» (Heb. 3:10, 11; Sal. 95:10, 11).

¹⁰ Ta skoj li stoyobbailike jech laj yakʼik ta ilel ti chʼabal sbalil chilik li kʼusitik sventa mantale. Li kʼusi tskʼan yoʼontonike jaʼ noʼox li tomal tuix, jol tuix xchiʼuk li axuxetik ta Egiptoe (Núm. 11:5). Xkoʼolaj yoʼontonik xchiʼuk li Esaue, ti muʼyuk la snop mi tsjel o ta xchon ta jutuk veʼlil li smoton staoj ox ta stojolal Diose (Gén. 25:30-32; Heb. 12:16).

11. Ta skoj ti chʼabal xchʼunel yoʼonton li j-israeletik ta skʼakʼalil Moisese, ¿mi ipajesat-o sventa tspas li kʼusi onoʼox tskʼan tspas li Diose?

¹¹ Ta skoj ti chʼabal xchʼunel yoʼontonik li buchʼutik ilokʼik tal ta Egiptoe, li Jeova ti «ta to xʼabtej[e]» mu jaʼuk ipajesat-o sventa tspas li kʼusi onoʼox tskʼan tspase. Jech oxal lik skʼel li jkʼol o jpoj j-israeletike, ti jaʼ xa mas chchʼunik mantale, ti jaʼ xkom to li stot smeʼike. Kʼalal laj yal Jeova ti akʼo x-ochik li ta Albil Balumil xchiʼuk ti akʼo xlik yuʼuninik li balumile, lek la xchʼunik li kʼusi albatike. Xi albat skʼoplalik li ta Josué 24:31: «Li israeletique jaʼ noʼox itunic o yuʼun Mucʼul Dios ti cʼalal cuxul li Josuee xchiʼuc ti cʼalal cuxulic ec li moletic ti laj yilic li Josuee, xchiʼuc ti laj yilic scotol cʼusi la spas Mucʼul Dios ta stojolique».

12. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti xuʼ to xij-och li ta kux oʼonton xchiʼuk Dios avie?

¹² Kʼalal ichamik li jchop tukʼil j-israeletike, tal «yan [ti] muc xotquinic li Mucʼul Diose xchiʼuc muʼyuc xilic cʼusitic la spas Mucʼul Dios ta stojol li stot smeʼique». ¿Kʼusitik la spasik li jkʼol j-israeletik taje? «Chopol cʼusi lic spasic ta stojol li Mucʼul Diose; jaʼ lic tunicuc yuʼun li slocʼobaltac Baale.» (Jue. 2:10, 11.) Ta skoj ti muʼyuk la xchʼunik mantale mu junuk yoʼontonik xchiʼuk li Diose xchiʼuk maʼuk «xcuxubil yoʼntonic» ikʼot li Albil Balumile. Xi laj yal Pablo ta sventa li j-israeletik taje: «Ti jaʼuc batsʼi xcuxubil yoʼntonic ti bu iʼicʼatic ochel yuʼun Josué ta voʼonee, li Diose muc xal yan velta ti tsta yorail oy bochʼo chacʼbe xcux yoʼntonic ti jechuque. Jaʼ yuʼun oy to jun xcuxubil yoʼntonic li steclumal Diose» (Heb. 4:8, 9). ¿Buchʼu jaʼ skʼoplal kʼalal «steclumal Dios» xi li Pabloe? Jaʼ skʼoplal skotol li yajtsʼaklom Cristoe, mu ventauk mi jaʼik o mu jaʼikuk judío krixchanoetik. Taje ¿mi jaʼ skʼan xal  ti xuʼ chij-och ta kux oʼonton xchiʼuk Dios li yajtsʼaklomutik Cristo avie? Ta melel xuʼ.

Muʼyuk x-ochik ta kux oʼonton xchiʼuk Dios jlom yajtsʼaklomtak Cristo

13, 14. 1) Li ta skʼakʼalil Moisese, ¿kʼusi skʼan spas jun krixchano sventa x-och ta kux oʼonton xchiʼuk li Diose? 2) Li ta baʼyel sigloe, ¿kʼusi skʼan spas jun krixchano sventa x-och ta kux oʼonton xchiʼuk li Diose?

¹³ Kʼalal la stakbe batel karta j-hebreoal krixchanoetik li Pabloe, laj yal ti chat yoʼontone, yuʼun li jlom yajtsʼaklom Cristoe mu jechuk tspasik kʼuchaʼal li kʼusi tskʼan tspas Diose (kʼelo Hebreos 4:1). ¿Kʼu yuʼun jech tspasik taje? Yuʼun jech-o la tskʼan tspasik kʼuchaʼal chal li Mantaletik i-akʼbat Moisese. Manchuk mi jech spasik talel 1,500 jabil li buchʼutik tskʼan lek ch-ilatik yuʼun Diose, skʼan xaʼox sjel snopbenik. Yuʼun kʼalal icham li Jesuse, ilaj sbalil li mantale. Jlom yajtsʼaklomtak Cristoe muʼyuk laj yaʼibeik smelolal taje, jech oxal persa-o tskʼan tspasik batel jlom kʼusitik kʼuchaʼal chal li mantal taje. b

¹⁴ ¿Kʼusi albatik yuʼun jtakbol li yajtsʼaklom Cristo ti persa to tskʼan tspasik li kʼusi chal li Mantaletik akʼbat Moisese? Ti oy la jun xchʼulna li Jeovae, jaʼ xkaltik, li kʼusi xchapanoj sventa chichʼ ichʼel ta mukʼe, ti oy la jun achʼ tratoe xchiʼuk ti oy la jun mero bankilal pale, ti jaʼ li Jesuse, ti mu xkoʼolaj xchiʼuk li chʼulnae, trato xchiʼuk li mero bankilal pale te toʼox ta Israele (Heb. 7:26-28; 8:7-10; 9:11, 12). Jech xtok, sventa chal kʼuxi xuʼ x-ochik ta skʼakʼalil kuxob oʼontonal xchiʼuk Dios li yajtsʼaklomtak Cristoe, li Pabloe laj yalbe skʼoplal li mantal sventa sabadoe. Xi laj yale: «Oy to jun xcuxubil yoʼntonic li steclumal Diose. Yuʼun li bochʼotic ch-ochic yoʼ bu chcux yoʼntonique chcux yoʼntonic ta abtel noxtoc, jech chac cʼu chaʼal la xcux yoʼnton ta yabtel ec li Diose» (Heb. 4:8-10). Jech taje, li Pabloe laj yal ti mu xa persauk jech tspasik-o batel kʼuchaʼal chal Smantal Moisés sventa lek ch-ilatik yuʼun li Diose. Taje skʼan mu xchʼay ta sjolik. Te lik talel ta jabil 33 ti jaʼ xa noʼox skʼan xichʼ chʼunel ta stojolal Cristo sventa lek chilutik li Diose.

15. ¿Kʼusi skʼelobiltak chakʼ ta ilel ti mu x-ochik ta kux oʼonton xchiʼuk Dios li buchʼutik mu xchʼunik mantale?

 ¹⁵ ¿Kʼu yuʼun muʼyuk x-ochik ta Albil Balumil li j-israeletik ta skʼakʼalil Moisese? Jaʼ ta skoj ti muʼyuk la xchʼunik mantale. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk x-ochik ta kux oʼonton xchiʼuk Dios jlom yajtsʼaklomtak Cristo li ta skʼakʼalil Pabloe? Jaʼ ta skoj ti muʼyuk la xchʼunik eke. Muʼyuk la xchʼunik ti ikʼot xaʼox ta pasel ti kʼuyuʼun laj yakʼ Dios li mantale, xchiʼuk ti jot-o xa bu tsbeiltas batel li steklumale.

Kʼuxi chij-och tana li ta kuxob oʼonton xchiʼuk Diose

16, 17. 1) ¿Kʼuxi xuʼ xij-och li ta kuxob oʼonton xchiʼuk li Diose? 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil chtale?

¹⁶ Li avie mu xa junuk buchʼu chkaltik ti persa to ta jchʼuntik jlomuk li Mantaletik i-akʼbat Moisés sventa xijkolutike. Li ta skarta la stakbe batel j-efesoetik li Pabloe lek jamal chalbutik: «Yuʼun ta yutsil noʼox yoʼnton ti colemoxuc xa ta sventa xchʼunojel avoʼntonique. Muc ta aventauc atuquic ti laj ataic coltaele, jaʼ amotonic noʼox yuʼun li Diose. Muc ta sventauc cabteltic, yuʼun jech muʼyuc bochʼo xuʼ tstoy sba» (Efe. 2:8, 9). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chij-och li ta kuxob oʼonton xchiʼuk Diose? Jvules ta joltik ti oy lek srasonal ti kʼu yuʼun la xchʼak li svukubal kʼakʼale o li skʼakʼalil chkux yoʼontone. Li kʼakʼal taje la svokʼ o la xchʼak yoʼ tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton ta sventa li Balumile. Jech oxal sventa chij-och ta kux oʼonton xchiʼuk li Diose skʼan jchʼunbetik li smantaltake xchiʼuk skʼan jmojuk xij-abtej xchiʼuk li s-organisasione.

¹⁷ Skʼan mu jbikʼtajesbetik skʼoplal li mantaletik ta Vivlia ti chakʼbutik li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, mi jaʼuk xkakʼ jbatik ta beiltasel ta jnopben jtuktik. Mi la jkontraintik li kʼusi tskʼan tspas Diose, xuʼ mu xa lekuk chilutik li Jeovae. Li ta xchanobil xtale, ta jkʼeltik kʼusitik xuʼ chkʼot ta pasel ti butik xuʼ xkakʼtik ta ilel mi ta jchʼuntik mantale xchiʼuk ta jchantik xtok kʼuxi xkakʼtik ta ilel ti ochemutik xa li ta kuxob oʼonton xchiʼuk Diose.

[Tsʼibetik ta yok vun]

Sventa jnopbetik skʼoplal

• ¿Kʼusi sventa ti la xkux yoʼonton ta svukubal kʼakʼal li Diose?

• ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti muʼyuk to tsutsem li svukubal kʼakʼale?

• ¿Kʼu yuʼun muʼyuk x-ochik ta kux oʼonton xchiʼuk Dios li j-israeletik ta skʼakʼalil Moisese xchiʼuk li jlom yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel sigloe?

• ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa chij-och li ta kuxob oʼonton xchiʼuk Diose?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 27]

Jech oxal sventa chij-och ta kux oʼonton xchiʼuk li Diose skʼan jchʼunbetik li smantaltake xchiʼuk skʼan jmojuk xij-abtej xchiʼuk li s-organisasione

[Lokʼol ta pajina 26]

¿Kʼusi tskʼan jpastik-o batel sventa chij-och li ta kuxob oʼonton xchiʼuk Diose?