Tojobtasel sventa buchʼu oy xchiʼuk muʼyuk snup xchiʼil

«Li cʼusi [...] jaʼ sventa lec acʼo batuc avuʼunic, jech jun avoʼnton chatunic yuʼun Cajvaltic; muʼyuc cʼusi chasmacoxuc.» (1 COR. 7:35)

1, 2. ¿Kʼu yuʼun skʼan jchantik tojobtaseletik ta Vivlia li buchʼu oy xchiʼuk muʼyuk jnup jchiʼiltike?

 TI KʼUYELAN chil sbaik jun vinik xchiʼuk jun antse chakʼ epal muyubajel, pe jech xtok chakʼ vul oʼontonal xchiʼuk vokolil. Jaʼ yuʼun sventa lek noʼox xi jmuyubaje skʼan xichʼ saʼel beiltasel ta stojolal Jeova. Pe taje maʼuk noʼox srasonal ti kʼu yuʼun skʼan jsaʼtik li Jtotik ta vinajele. Oy jlome xmuyubajik noʼox manchuk mi chʼabal snup xchiʼilik, pe sujbil chaʼi sbaik ta stojolal yutsʼ yalalik o yamigoik ta skoj ti ch-albatik ti akʼo xa saʼ snup xchiʼilike. Yantik xtoke chnupun xa yaʼiik, pe muʼyuk staojik buchʼu xuʼ chnupun xchiʼukik. Li buchʼutik oy xa slekomike tskʼanik beiltasel sventa snaʼik kʼusi yabtelik ta jujuntal kʼalal mi nupunike. Jech xtok, akʼo mi nupunemutik o mi muʼyuk, jkotoltik ta jta jvokoltik ti chakʼ ta preva ti sakuk-o li jtalelaltike.

² Mi nupunemutik o mi muʼyuk, te me tsakal skʼoplal li jmuyubajeltike xchiʼuk ti kʼuyelan chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Taje jaʼ li kʼusi mas tsots skʼoplale. Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal skʼan jchantik kʼusi laj yal jtakbol Pablo sventa li buchʼutik chʼabal snup xchiʼilike xchiʼuk sventa li nupunele. Taje te ta jtatik ta kapitulo 7 ta baʼyel skarta sventa jcorintoetik. Jech kʼuchaʼal laj yalbe smelolale, la stsʼiba sventa stij koʼontontik yoʼ «lec acʼo batuc [kuʼuntik]» xchiʼuk «jech jun [koʼontontik chijtun] yuʼun Cajvaltic; muʼyuc cʼusi [chismakutik]» (1 Cor. 7:35). Kʼalal ta jchantik batel li tojobtaseletik liʼe, jnoptik kʼuyelan xuʼ mas lek chijtun ta stojolal Jeova, akʼo mi nupunemutik o mi muʼyuk.

Tsots skʼoplal skʼan jnoptik ta jujuntal kʼusi ta jpastik

3, 4. 1) ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi oy buchʼu tsvul tajek yoʼonton ta stojolal junuk yutsʼ yalal o yamigo ti chʼabal-o snup xchiʼile? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik li tojobtasel laj yakʼ Pablo sventa oyuk noʼox smelolal chkiltik li nupunele?

³ Li judioetik ta baʼyel sigloe chalik ti jaʼ mas tsots skʼoplal ti xnupunike. Jaʼ jech snopik avi li ta epal lumetike; mi oy buchʼu chʼabal snup xchiʼil kʼalal ch-echʼ xaʼox sjabilal chilike, li yutsʼ yalal xchiʼuk li yamigotakike chlik yat yoʼontonik, vaʼun chlik yalik kʼusi xuʼ spasik. Xuʼ van ch-albat ti akʼo xa saʼ snup xchiʼilik o ch-albatik xtok buchʼu xuʼ xnupun xchiʼukik. Oy jlome xuʼ jaʼ noʼox oy ta yoʼontonik tsabeik snup xchiʼil li yantike xchiʼuk persa chakʼbeik yojtikin buchʼu stakʼ chikʼik. Mi jech ta jpastik taje, xuʼ muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta pasel, yuʼun chlaj skʼoplal ti lek xkil jbatike xchiʼuk xuʼ me jech jyayijesbe jba koʼontontik.

⁴ Li Pabloe muʼyuk buchʼu la suj sventa chnupun o sventa mu xnupun (1 Cor. 7:7). Akʼo mi chʼabal yajnil li Pabloe, xmuyubaj noʼox itun ta stojolal Jeova. Muʼyuk chopol chil xtok li buchʼu chnupune. Akʼo mi nupunemutik o mi muʼyuk, jujuntal xuʼ jnoptik kʼusi ta jpastik, muʼyuk buchʼu xuʼ tsujutik li kʼusi ta jkʼan ta jpastike.

Tunesik lek akuxlejalik mi muʼyuk anup achiʼilike

5, 6. ¿Kʼu yuʼun laj yal Pablo ti mas lek ti chʼabal snup xchiʼilike?

⁵ Kʼalal la stakbe batel karta jcorintoetik li Pabloe, laj yalbe kʼusitik xuʼ staik ta mantal  kʼalal chʼabal to snup xchiʼilike (kʼelo 1 Corintios 7:8). Akʼo mi chʼabal yajnil li Pabloe, muʼyuk laj yal mantal ti mu stakʼ xnupunike, jech kʼuchaʼal tspasik li jbabeetik ta jecheʼ relijione. Li kʼusi laj yale, jaʼ ti xuʼ mas xcholik mantal sventa Ajvalilal yuʼun Dios li buchʼutik chʼabal snup xchiʼilike. ¿Kʼu yuʼun?

⁶ Li buchʼu chʼabal snup xchiʼilike xuʼ staik mas matanal ta steklumal Jeova, pe li buchʼu oy xa snup xchiʼile yikʼaluk mu xa xuʼ yuʼun. Jun skʼelobile jaʼ li Pabloe, yuʼun ikʼot ta «[jtakbol yuʼun] Dios ta stojol li yanlum cristianoetique» (Rom. 11:13). Kʼalal ta jkʼeltik ta kapitulo 13 kʼalal ta 20 li ta Hechose, te chkiltik li yabtel la spase, ixanav xchiʼuk yan misioneroetik, la slikes cholmantal ta yantik lumetik xchiʼuk la slikes tsobajeletik ta yantik lum. Li stuke la snuptan vokoliletik ti muʼyuk bu jech jnuptanojtike (2 Cor. 11:23-27, 32, 33). Li Pabloe xmuyubaj tajek kʼalal tspas batel ta yajtsʼaklomtak Cristo li krixchanoetike, akʼo mi tsots laj yil svokol (1 Tes. 1:2-7, 9; 2:19). ¿Mi ipas yuʼun jechuk ti oyuk yajnil xchiʼuk xnichʼnabtake? Yikʼaluk van muʼyuk.

7. ¿Kʼusi yakal tspasik chaʼvoʼ prekursoraetik ti chʼabal to nupunemike?

⁷ Ep yajtsʼaklomtak Cristo ti chʼabal to snup xchiʼilike xuʼ mas spasik li kʼusitik sventa Ajvalilal yuʼun Diose. Jech kʼotem ta stojolalik li Sara xchiʼuk Limbania ti jaʼik prekursoraetik ti likemik ta Boliviae, ti ibatik ta jun bikʼit jteklum ti epal jabil muʼyuk buchʼu xkʼot xchol mantal tee. Li ta jteklum taje, chʼabal lus, pe chalik ti muʼyuk chil svokolike. Xi chal li ermanaetike: «Ta skoj ti chʼabal radio xchiʼuk televisione, li krixchanoetike muʼyuk kʼusi xchʼay-o yoʼontonik, jaʼ yuʼun xuʼ spasik li kʼusi mas tskʼupinike: li skʼelel vune». Jech xtok, jlom slakʼnaike akʼbat yilik vunetik ti yakal to tskʼelik akʼo mi chʼabal xa chichʼ lokʼesel avi kʼakʼale. Li chaʼvoʼ ermanaetik taje, jutuk mu ta skotoluk naetik ti bu chcholik mantale lek chaʼiik, jaʼ yuʼun mu xa xlaj xcholik mantal li ta jteklum taje. Xi laj yal jun ants ti meʼel xae: «Mi yuʼun ivulik xa liʼ to li yajrextikotak Jeovae, ¡jaʼ chakʼ ta ilel ti poʼot xa li lajelale!». Koliyal li yabtelike, epal krixchanoetik li ta jteklume yakal xa chkʼotik ta tsobajeletik.

8, 9. 1) ¿Kʼusitik la stsak ta venta Pablo kʼalal laj yal ti oy sbalil stabe li buchʼu chʼabal to snup xchiʼile? 2) ¿Kʼusitik yan matanal xuʼ staik li buchʼutik chʼabal to snup xchiʼilike?

⁸ Ta melel, oy onoʼox kʼusi lek chkʼot ta pasel yuʼunik kʼalal chcholik mantal li buchʼu oy xa  snup xchiʼilike, akʼo mi toj tsots li bu chcholik mantale. Pe li prekursoretik ti chʼabal nupunemike xuʼ xchʼamik mas matanaletik, ti xuʼ jaʼ tsots chaʼiik li buchʼutik nupunemik o ti oy xa yalab xnichʼnabike. Kʼalal laj yal kʼusitik sbalil xuʼ staik li buchʼutik chʼabal to nupunemike, li Pabloe jaʼ la stsak ta venta ti ep to li abtelal skʼan pasele. Li kʼusi oy ta yoʼontone, jaʼ ti staik muyubajel skotolik jech kʼuchaʼal laj yaʼi kʼalal la xchol mantale.

⁹ Jun prekursora ti likem ta Estados Unidose, xi la stsʼibae: «Jlome chalik ti jaʼ to la xijmuyubaj mi li jnupune. Pe li voʼone kiloj jtuk ti maʼuk te chtal li melel muyubajele, ti bu xuʼ jtatike jaʼ ti mi lek chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Melel onoʼox ti toj vokol ti jtuk oyutike, pe mi jnaʼtik stunesel leke, jaʼ jun mukʼta matanal». Xi to laj yale: «Maʼuk ti mu xa xijmuyubaj yuʼune, xuʼ jaʼ mas xijmuyubaj. Li Jeovae skʼanojutik jkotoltik, manchuk mi nupunemutik o mi muʼyuk». Li ermana avie, yakal tskʼupin cholmantal ta jun jteklum ti bu jutuk jcholmantaletike. Skotol li buchʼu chʼabal nupunemike skʼan sjakʼbe sbaik: «¿Mi xuʼ van xkepajes mas li kabtel ta cholmantale?». Xuʼ van xkakʼtik venta ti buchʼu chʼabal snup xchiʼile jaʼ jun matanal yakʼoj Dios ti mu albajuk sbalile.

Li buchʼutik tskʼan chnupunike

10, 11. ¿Kʼusi koltael chakʼ Jeova ta stojolal li buchʼutik mu sta snup xchiʼilike?

¹⁰ Epal tukʼil yajtsʼaklomtak Cristoe oy xa ta yoʼontonik tskʼan chnupunik, akʼo mi jal muʼyuk jech la spasik. Snaʼojik ti skʼanik koltael yuʼun Jeovae, jaʼ yuʼun tskʼanbeik ti akʼo staik junuk snup xchiʼilike (kʼelo 1 Corintios 7:36).

¹¹ Jlome oy ta yoʼontonik tskʼan tstaik junuk snup xchiʼilik ti ta skotoluk yoʼontonik chtunik ta stojolal Jeovae. ¿Mi jech van oy ta avoʼonton ek? Mi jeche, pasilano orasion (Fili. 4:6, 7). Akʼo mi jal xa tajek amalaoj, mu xchibaj avoʼonton. Xuʼ xapat avoʼonton ti chaʼi kʼuyelan chavaʼi aba li Diose xchiʼuk ta slekil yoʼonton tskoltaot ta sventa li kʼusi oy ta avoʼonton yoʼ xkuch avuʼun li avokole (Heb. 13:6).

12. ¿Kʼu yuʼun skʼan jnoptik lek mi oy buchʼu laj yalbutik ti tskʼan chnupun xchiʼuk voʼotike?

¹² Jlom yajtsʼaklomtak Cristo ti tskʼan chnupunike, bakʼintike chkʼoponatik yuʼun ermanoetik ti muʼyuk tsotsik ta mantale o maʼuk yajrextikotak Jeova. Akʼo mi toj tsots ti jtuk oyutike, skʼan jvules ta joltik ti mi chopol ibat stʼujel kuʼuntike xuʼ ep jta jvokoltik xchiʼuk kʼux chkaʼitik. Mi lek chbat o mi muʼyuk, mi laj xa onoʼox yichʼ alel «tana, ta jkʼan» xie, mu xa me kʼusi stakʼ pasel (1 Cor. 7:27). Jaʼ yuʼun, mu me sujomuk xapas li kʼusi chakʼan chapase. Yuʼun li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune, xuʼ jaʼ to chopol chavaʼi ta tsʼakal (kʼelo 1 Corintios 7:39).

Kʼuxi xuʼ xachapan aba ta sventa li nupunele

13-15. ¿Kʼusitik xuʼ kak xchapanik kʼalal slekom toʼox sbaike?

¹³ Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, li Pabloe laj yal kʼusi sbalil xuʼ staik li buchʼutik muʼyuk nupunemike, pe muʼyuk chopol laj yil xtok ti oy yajtuneltak Dios ti la snop chnupunike. Li jtakbole oy ta yoʼonton tskʼan tskolta li buchʼutik nupunemike, jaʼ yuʼun la stsʼiba tojobtaseletik sventa tsnaʼik kʼusi vokolal xuʼ staik xchiʼuk kʼuxi jun yoʼontonik li nupultsʼakaletike.

¹⁴ Jlom nupultsʼakaletike, skʼan sjelik li kʼusi oy ox ta yoʼontonik tstaik li ta snupunelike. Kʼalal slekom toʼox sbaike, xuʼ van tsnopik ti stuk xa noʼox jech skʼanoj sbaike, ta skoj taje xuʼ tsnopik ti lek xa chbat xkuxlejalike. Kʼalal mi ikʼot skʼakʼalil li snupunelike, naka muyubajel xa noʼox chaʼiik ta xkuxlejalik, tsnopik ti mu xa kʼusi xchʼaybat-o li smuyubajelike. Ti snaʼikuk snopel leke, jechuke chaʼibeik smelolal ti persa onoʼox chlik kʼop li ta nupunele xchiʼuk akʼo mi solel skʼanoj sbaik tajek ta onoʼox tsta svokolik (kʼelo 1 Corintios 7:28). a

 ¹⁵ Jlom achʼ jnupuneletike chakʼik venta ti mu koʼoluk tsnopik ta sventa li kʼusitik tsotsik skʼoplale, vaʼun chchibaj-o yoʼontonik ta sventa takʼin, chʼayob oʼontonal, bu chnakiik o ta sventa li svulaʼanel yutsʼ yalalike. Kʼalal skʼan toʼox xnupunike xuʼ van muʼyuk toʼox toj tsots skʼoplal laj yilbe sbaik li xchopolalik xchiʼuk li spaltailike, li avi une mu xa xkuch yuʼunik xchiʼuk mu xa bu lek tskʼopon sbaik. Jaʼ yuʼun, li kʼusitik taje, jaʼ mas lek ti akʼo xchapanik kʼalal slekom toʼox sbaike.

16. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xchaʼvoʼalikuk akʼo skʼelik kʼuxi xuʼ chchapanik li svokolik ta nupunele?

¹⁶ Sventa lek xbat-o li snupunelike xchiʼuk ti xmuyubajikuk-oe, skʼan koʼol akʼo yakʼik persa sventa xchapanik li svokol tsnuptanike. Xchaʼvoʼalik skʼan jmoj snopik sventa li kʼuyelan chchanubtas li yalab xnichʼnabike xchiʼuk li skʼelel stot smeʼik ti mol meʼelik xae, xchiʼuk mu me xakʼik ti akʼo xchʼakatik li kʼopetik ta yutsʼ yalalike. Mi chakʼ sbaik ta beiltasel yuʼun li Vivliae, xuʼ xchapaj li svokolike o sventa xkuch batel yuʼunik, jech xtok, xuʼ jmoj oyik xchiʼuk xmuyubajik (1 Cor. 7:10, 11).

17. ¿Kʼusitik chat-o yoʼontonik ta skoj li «cʼusitic chtun yuʼun[ik] liʼ ta banamil» li buchʼutik nupunemike?

¹⁷ Li Pabloe chalbe to yan skʼoplal ta sventa li kʼusi chkʼot ta xkuxlejal jun nupultsʼakal ta 1 Corintios 7:32-34 (kʼelo). Xi chal Pablo ta sventa li vinik ti nupunem xae: «Jaʼ tsnopilan bu tsta cʼusitic chtun yuʼun liʼ ta banamil[e]», jaʼ xkaltik li sveʼelike, skʼuʼ spokʼik, snaik xchiʼuk li kʼusitik yantik chtun yuʼunike. ¿Kʼu yuʼun ti jech chat yoʼontonike? Yuʼun tskʼan chchabi li yajnile xchiʼuk ti xmuyubajuk noʼox yuʼune. Kʼalal chʼabal toʼox yajnile jaʼ toʼox xuʼ chakʼ ta yoʼonton li cholmantale, pe avi une jaʼ xa tskʼan chchʼakbe yorail xchiʼuk yipal li yajnile. Jaʼ noʼox jech tskʼan tspas li ajnilal eke. ¡Toj lek ti snaʼoj Jtotik ta vinajel li kʼusitik chtun kuʼuntike! Li Jeovae chaʼibe smelolal ti nupultsʼakaletike  tskʼan chchʼakbeik yorail xchiʼuk yipalik sventa tstsatsubtasik ti jmojuk oyikuke. Ti jaʼ toʼox tstunesik sventa li ta cholmantale.

18. ¿Kʼusi skʼan sjel ta xkuxlejalik li buchʼutik nupunemik xae?

¹⁸ Pe oy to kʼusi yan xuʼ jchantik. Mi mu xa masuk tspasbe yabtel Dios ta skoj ti jaʼ xa chchʼakbe yorail li yajnile, ¿mi jaʼ xa chlokʼ yorail yuʼun chchiʼin li yamigotake? Jnoptik ta sventa liʼe: ¿Kʼu van yelan chaʼi sba jun ajnilal ti mi nopolik noʼox chbatilan ta tajimol smalal xchiʼuk yamigotak jech kʼuchaʼal tspas onoʼox kʼalal stuk toʼoxe? ¿Xchiʼuk kʼu van yelan chaʼi sba jun malalil ti mi jaʼ noʼox ch-echʼ-o yuʼun kʼakʼal xchiʼuk yamigatak li yajnile? Ta melel, mu van jaluk chlik snop ti muʼyuk kʼanbil yuʼun li snup xchiʼile, stuk chaʼi sba xchiʼuk muʼyuk xa xmuyubaj. Mi koʼol chakʼbeik yipal sventa jmoj oyikuk noʼoxe, mu jechuk chkʼot ta pasel taje (Efe. 5:31).

Li Jeovae tskʼan ti sakuk li jtalelaltike

19, 20. 1) Li nupunele, ¿kʼu yuʼun maʼuk ti jaʼ xa chchabiutik sventa li mulivajele? 2) ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta stojolalik li nupultsʼakaletik kʼalal jal muʼyuk koʼol oyike?

¹⁹ Skotol li yajtuneltak Jeovae snaʼojik ti tskʼan xjatavik ta sventa li mulivajele. Jlome chnupunik sventa mu xpʼajik li ta mulivajele. Ta melel, li nupunele maʼuk ti jaʼ xa chchabiutik sventa li mulivajele. Li ta skʼakʼalil Vivliae, jaʼ noʼox chchabiatik li buchʼutik te tikʼil chkomik li ta smuroal o skoraltonal jteklume. Ti mi lokʼike xuʼ xlajik ta j-elekʼetik o xmilatik yuʼun chopol krixchanoetik. Jaʼ noʼox jech ek li buchʼutik nupunemike, xuʼ xpojatik ta mulivajel, pe jaʼ noʼox mi chchʼunik li kʼusi yaloj Jeova sventa li nupunele, ti jaʼ li buchʼu yakʼoje.

²⁰ ¿Kʼusi yaloj Jeova ta sventa li nupunele? Li Pabloe te chalbe skʼoplal li ta 1 Corintios 7:2-5. Li ajnilale jaʼ noʼox me xuʼ xchiʼin sbaik ta vayel xchiʼuk li smalale, jech me skʼan spas ek li malalile. Yuʼun skʼan «acʼo spas li cʼusi scʼoplal tspas» xchaʼvoʼalik ta sventa li chiʼinejbaile. Oy jlome, muʼyuk bu jech spasik taje. Yuʼun jal muʼyuk koʼol oyik, ta skoj li yabtelike o kʼalal chʼakal chbat ta svakasionike. ¡Vokol me tajek mi jech ikʼot ta pasel taje, yuʼun me jaʼ anil xuʼ stsʼujik-o li ta spetsʼ Pukuje, li mulivajele, «ta scoj ti mu xuʼ [yuʼunike]»!, jaʼ xkaltik ti jal muʼyuk chchiʼin sbaik ta vayele. Li joliletik ta utsʼ-alalil ti chakʼbeik yipal sventa chakʼbe li kʼusi chtun yuʼunik li yutsʼ yalalik xchiʼuk ti tskʼel li snupunelike, ch-akʼbatik bendision yuʼun Jeova (Sal. 37:25).

Sbaliltak kʼalal ta jchʼuntik li tojobtaseletik ta Vivliae

21. 1) ¿Kʼu yuʼun mu kʼunuk ta nopel mi chijnupun o mi moʼoj? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik li kapitulo 7 ta sbaʼyel karta sventa jcorintoetike?

²¹ Muʼyuk kʼun ta nopel mi chijnupun o mi muʼyuk. Yuʼun jkotoltik jsaʼmulilutik, jech oxal oy jkʼoptik xchiʼuk li yantike. Jaʼ yuʼun, akʼo mi akʼbilik bendision yuʼun li Jeovae tsnuptanik onoʼox svokolik, akʼo mi nupunemik o mi muʼyuk. Li yajtsʼaklomtak Cristo ti chakʼ ta xkuxlejalik li pʼijil tojobtaseletik ta kapitulo 7 ta sbaʼyel karta sventa jcorintoetike, xuʼ xjutukaj li svokolike, pe maʼuk noʼox taje yuʼun «toj lec» chil Dios li kʼusi tspasike, manchuk mi nupunemik o mi muʼyuk (kʼelo 1 Corintios 7:37, 38). Ta melel, li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ mi lek chilutik li Jeovae. Mi jeche xuʼ me xijkuxi ta sbatel osil ta achʼ balumil ti bu chʼabal xa tsnuptan svokolik li kʼuyelan chil sbaik li vinik xchiʼuk li jun antse.

[Tsʼib ta yok vun]

¿Mi xanabe li stakʼobile?

• ¿Kʼu yuʼun muʼyuk buchʼu stakʼ jsujtik sventa chnupun?

• ¿Kʼuxi xuʼ lek stunes skʼakʼal li yajtsʼaklom Cristo ti muʼyuk nupuneme?

• ¿Kʼuxi xuʼ xchapan sbaik kʼalal slekom toʼox sbaike?

• Li nupunele, ¿kʼu yuʼun maʼuk ti jaʼ xa chchabiutik sventa li mulivajele?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 14]

Li yajtsʼaklomtak Cristo ti chʼabal to nupunemike, mas xmuyubajik kʼalal chepajes yabtelik ta cholmantale

[Lokʼol ta pajina 16]

¿Kʼusi skʼan sjel ta xkuxlejalik li buchʼutik nupunemik xae?