Paso li kʼusi tskʼan chʼul espiritue

«Muc xa jaʼuc ta jpastic li cʼusi tscʼan jbecʼtaltique. Jaʼ xa ta jpastic cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue.» (ROM. 8:4)

1, 2. 1) ¿Kʼusitik xibal sba xuʼ xkʼot ta pasel kʼalal chʼayal yoʼonton tstsʼot skaro jun krixchanoe? 2) ¿Kʼusi xibal sba chkʼot ta pasel kʼalal chchʼay koʼontontik ta mantale?

 LI SECRETARIO de Transporte ta Estados Unidos laj yal ti solel pukem xa li krixchanoetik ti chʼayal yoʼonton tstsʼot skaroike. «Mas xa ch-epaj jujun jabil», xi. Ti kʼusi mas chchʼay-o yoʼonton li jtsʼotkaroetike jaʼ li selularetike. Kʼalal laj yichʼik jakʼbel jlom krixchanoetike, ta jujun lajlajuneb oy laj yalik oxvoʼ ti jutuk xa mu laj yil svokolike o li jlome lajik ta netʼel o ta choke ta skoj ti chchʼay yoʼontonik ta selular li jtsʼotkaroetike. Jlom krixchanoetike lek chaʼiik spasel yan kʼusitik kʼalal jaʼo tstsʼot skaroike, pe toj echʼ noʼox chopol kʼusitik chkʼot ta pasel yuʼun.

² Jech kʼuchaʼal li jun vinik ti mu xilbe senyailtak kʼusitik xibal sba xuʼ xkʼot ta pasel ta be ta skoj ti chʼayal yoʼonton tstsʼot skaroe, li ta mantal eke xuʼ oy kʼusitik xchʼay-o koʼontontik ti xuʼ snamajesutik ta stojolal Diose, vaʼun xuʼ xkil-o jvokoltik. Mi oy kʼusi chkakʼ xchʼay-o koʼontontik li ta anilajel yuʼun yajtsʼaklom Cristo xchiʼuk li ta spasbel yabtel Diose, xuʼ xlaj-o li xchʼunel koʼontontike (1 Tim. 1:18, 19). Ta sventa taje, li jtakbol Pabloe la spʼijubtas li yajtsʼaklomtak Cristo ta Romae: «Li bochʼo jaʼ batem yoʼnton snopel li cʼusi tscʼan sbecʼtale jaʼ sventa lajel. Yan li bochʼo jaʼ chbat yoʼnton snopel cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue jaʼ sventa chcuxi, xchiʼuc sventa tspas ta jun yoʼnton», xi (Rom. 8:6). ¿Kʼusi la skʼan laj yal li Pabloe? ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu jaʼuk «[xbat ta koʼontontik] snopel li cʼusi tscʼan [jbekʼtaltike]»? ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa  jaʼuk «chbat [ta koʼontontik] snopel cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue»?

«Muʼyuc xa chba stoj smulic»

3, 4. 1) ¿Kʼusi vokol laj yaʼi li Pabloe? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼ ta koʼontontik li svokol Pabloe?

³ Li ta karta la stakbe jromaetike, li Pabloe laj yal kʼusi vokol chaʼi. Laj yal ti sbekʼtal stakopale tstsak sba ta kʼop xchiʼuk li sjol yoʼontone (kʼelo Romanos 7:21-23). Kʼalal jech laj yal li Pabloe maʼuk yuʼun yakal xa tspoj sba o ti ep xa tajek smul ti yuʼun mu xa kʼusi stakʼ pasel chaʼie. Moʼoj, yuʼun li stuke lek yij ta mantal xchiʼuk tʼujbil ta chʼul espiritu. Laj yichʼ tʼujel sventa xkʼot ta yajtakbol Dios ta stojol yanlum krixchanoetik (Rom. 1:1; 11:13). ¿Kʼu yuʼun laj yalbe skʼoplal li kʼusi vokol chaʼie?

⁴ Li Pabloe laj yakʼ venta ti mu xuʼ yuʼun spasel stuk li kʼusitik lek chil Dios jech kʼuchaʼal oy ta yoʼonton tspase. ¿Kʼu yuʼun? Xi tstakʼe: «Yuʼun scotol cristiano jpasmuliletic, batsʼi nom oy ta stojolic slequilal li Diose» (Rom. 3:23). Ta skoj ti jaʼ snitilul Adán li Pabloe jaʼ jpasmulil ek. Xuʼ van jech chkaʼi jbatik yuʼun jpasmulilutik ek xchiʼuk oy kʼusitik vokol chkaʼitik spasel jujun kʼakʼal. Jech xtok, ep kʼusitik xuʼ xchʼay koʼontontik sventa mu xa xkakʼbetik yipal li xanbal ta bikʼit be sventa «cuxlejale» (Mat. 7:14). Akʼo mi jech, li Pabloe muʼyuk laj yat-o yoʼonton, xuʼ jech jpastik ek.

5. ¿Bu la sta koltael li Pabloe?

⁵ Li Pabloe xi la stsʼibae: «¿Bochʼo chiscoltaun [...]? Batsʼi coliyal Dios ti jaʼ la scoltaun ta sventa li Jesucristoe, jaʼ li Cajvaltique» (Rom. 7:24, 25). Vaʼun xi laj yalanbe li buchʼutik «oyic xa ta stojol Cristo[e]», jaʼ xkaltik, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele (kʼelo Romanos 8:1, 2). Laj yalanbe ti ta xchʼul espiritu laj yichʼik tʼujel yuʼun Jeova sventa xkʼotik ta xnichʼnabe, yuʼun koʼol slekil yutsil tstaik xchiʼuk li Cristoe (Rom. 8:14-17). Ta skoj li xchʼul espiritu Diose xchiʼuk ti xchʼunojik ti laj yakʼ xkuxlejal sventa chpojvan li Cristoe «muʼyuc xa scʼoplal chbatic ta tojob mulil». Koltabilik xa lokʼel li ta «mantal yuʼun mulil xchiʼuc lajele».

6. ¿Kʼu yuʼun skʼan xkaʼibetik smelolal kʼusi laj yal Pablo li yajtunelutik Diose?

⁶ Li kʼusi laj yal Pabloe jaʼ noʼox sventa li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, pe li kʼusi laj yal ta sventa li xchʼul espiritu Diose xchiʼuk ta sventa ti laj yakʼ xkuxlejal sventa tspojutik li Cristoe jtunel kuʼuntik jkotoltik, akʼo mi ta vinajel o mi ta Balumil chijkuxi. Akʼo mi jaʼ laj yakʼ ta naʼel Dios li kʼusi la stsʼiba li jtakbol ta sventa li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, tsots skʼoplal ti xkaʼibetik smelolal li kʼusi la stsʼibae xchiʼuk ti xkakʼtik persa jtabetik sbalil li yajtunelutik Diose.

Li Diose «laj yacʼ batel ta lajel li mulile»

7, 8. 1) ¿Kʼusi ti «muc xvuʼ ta sventa li mantaleti[ke]»? 2) ¿Kʼusi kʼotem ta pasel yuʼun Dios ta skoj li chʼul espiritue xchiʼuk ti laj yakʼ xkuxlejal li Jesuse?

⁷ Li ta kapitulo 7 yuʼun Romanose, li Pabloe laj yal ti toj ep yip sventa tsujutik ta spasel kʼusi chopol li mulile. Li ta kapitulo 8 laj yalbe skʼoplal li yip xchʼul espiritu Diose. Laj yal xtok kʼuxi tskolta yajtsʼaklomtak Cristo chʼul espiritu sventa stsal yuʼunik li kʼusitik chopole, yuʼun jaʼ noʼox jech xuʼ xkuxiik jech kʼuchaʼal tskʼan li Jeovae xchiʼuk sventa lek x-ilatik-o. Jech xtok, laj yal ti koliyal li chʼul espiritue xchiʼuk ti laj yakʼ xkuxlejal sventa tspojutik li Xnichʼone, li Diose oy kʼusi ikʼot ta pasel yuʼun ti mu jechuk ipas yuʼun li Smantal Moisese.

⁸ Manchuk mi ep mantaletik yichʼoj li Smantal Moisese, jaʼ noʼox chakʼbe stoj smul li krixchanoetike. Kʼalal ta mero bankilal paleetik, ti jaʼ chalik li Mantaletike, jpasmuliletik ek xchiʼuk mu xuʼ xakʼik lekil chikʼbil matanal ta sventa li smulike. Jaʼ yuʼun li Diose «la stac tal Xnichʼon [...]. Laj yacʼbe yichʼ sbecʼtal jech chac cʼu chaʼal li jbecʼtaltic ti snainoj mulile, yuʼun jech acʼo scontrain li mulile». Jech oxal, kʼalal laj yakʼ xkuxlejal li Jesuse ipas yuʼun li kʼusi «muc xvuʼ ta sventa li mantaleti[ke]».  Ta skoj taje li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele muʼyuk xa smul ch-ilatik ta skoj li xchʼunel yoʼontonik ta sventa ti laj yakʼ xkuxlejal sventa tspojutik li Jesuse. I-albatik ti «muc xa jaʼuc [tspasik] li cʼusi tscʼan [sbekʼtalike]. [Ti jaʼuk xa tspasik] cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue» (kʼelo Romanos 8:3, 4). Jech skʼan tukʼ-o xakʼ sbaik jaʼ to mi itsuts yabtelik liʼ ta Balumile, yuʼun jaʼ noʼox jech tsta «[s]coronaic sventa cuxlejal sbatel osil» (Apo. 2:10).

9. ¿Kʼusi skʼan xal li jpʼel kʼop mantal xi ta Romanos 8:2?

⁹ Li Pabloe laj yalbe skʼoplal li Smantal Moisese, pe jech xtok laj yalbe skʼoplal «li mantal yuʼun Espíritu» xchiʼuk «li mantal yuʼun mulil xchiʼuc lajele» (Rom. 8:2). ¿Kʼusi jaʼ li mantaletik taje? Li jpʼelkʼop mantal xie, maʼuk skʼoplal mantaletik kʼuchaʼal li ta Smantaltak Moisese. Xi chal ta jun livroe: «Li ta griego kʼop ti chichʼ jelubtasel kʼuchaʼal mantal xiʼe, liʼe jaʼ skʼoplal li kʼuyelan tskʼan tspas mantal li joltike, manchuk mi lek o mi chopol, koʼol xa tspas kʼuchaʼal jun mantal». Chal xtok ti jaʼ skʼoplal «mantaletik ti chtun sventa xkuxlejal jun krixchanoe».

10. ¿Kʼuxi ti chukulutik ta smantal mulil xchiʼuk lajele?

¹⁰ Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Ta sventa jun vinic iʼoch li mulil liʼ ta banamile, xchiʼuc ti jaʼ ta sventa mulil iʼoch li lajele, jech scotol cristiano chchamic, yuʼun scotol cristiano jpasmulil icʼotic» (Rom. 5:12). Ta skoj ti jaʼ xnichʼnabutik li Adane, chukulutik ta smantal mulil xchiʼuk lajel. Ta skoj ti jmulavilutike jaʼ noʼox oy ta koʼontontik spasilanel li kʼusitik chopol chil Diose, pe bu cha ta jaʼ noʼox chakʼ jlajeltik. Li ta karta la stakbe batel jgalaciaetik li Pabloe, laj yal ti jlom kʼusitik ta jpastike jaʼ la «yabtel jbecʼtalti[k]». Xi laj yal xtoke: «Li bochʼotic jech tspasic chac leʼe, chcalboxuc avaʼyic jech chac cʼu chaʼal calojboxuc xa onoʼoxe, leʼe mu xuʼ chventainatic o yuʼun li Diose» (Gál. 5:19-21). Taje jaʼ li buchʼutik tspasik li kʼusi «tscʼan [sbekʼtalike]» (Rom. 8:4). Ti jaʼ tspasatik ta mantal yuʼun li sjolike xchiʼuk li kʼusitik chtun sventa xkuxlejalik ti jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik li kʼusi «tscʼan [sbekʼtalike]». Li buchʼutik tspasik kʼusi «tscʼan [sbekʼtalik]» xie, ¿mi jaʼ noʼox van skʼoplalik li buchʼutik chchiʼin sbaik ta vayel akʼo mi muʼyuk nupunemik, ti chichʼik ta mukʼ lokʼoletik o ti tspasik espiritismoe? Moʼoj, li ta «yabtel jbecʼtaltique» te tsakal skʼoplal ek jlom kʼusitik ti mu tsatsal muliluk chilik li krixchanoetike, jech kʼuchaʼal itʼix oʼonton, skapemal jolil, majbail xchiʼuk li skʼanel li kʼusi oy yuʼun yantike. Ta skoj taje, ¿buchʼu van xuʼ xal ti kolem ta spasel li «yabtel jbecʼtaltique»?

11, 12. ¿Kʼusi la spas Jeova sventa tskoltautik li ta smantal mulil xchiʼuk lajele, xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa lekuk tajek oyutik xchiʼuk li Diose?

 ¹¹ Ta skoj ti la skoltautik Jeova li ta smantal mulil xchiʼuk lajele, ep tajek srasonal kuʼuntik sventa xijmuyubaj. Xi li Jesuse: «Yuʼun toj ep la xcʼuxubin scotol cristianoetic ta banamil li Diose, jech laj yacʼ li jun noʼox Xnichʼon oye, yuʼun jech mu chʼayeluc chbat li bochʼotic ta xchʼunic ti jaʼ Jcoltavanej yuʼunique; jaʼ ta xcuxiic o sbatel osil». Ta melel, mi chkakʼ ta koʼontontik ti skʼanojutik li Diose xchiʼuk chkakʼ xchʼunel koʼontontik ta stojolal ti laj yakʼ xkuxlejal sventa tspojutik li Jesucristoe, jaʼ tspojutik sventa mu jtoj jmultik ta skoj ti jmulavilutike (Juan 3:16-18). Jaʼ yuʼun xuʼ jech xkaltik kʼuchaʼal li Pabloe: «Batsʼi coliyal Dios ti jaʼ la scoltaun ta sventa li Jesucristoe, jaʼ li Cajvaltique».

¹² Taje xkoʼolaj kʼalal stsakojutik junuk tsatsal chamele. Mi ta jkʼan chijkolutike skʼan jpastik li kʼusi chalbutik li doktore. Jech ek, akʼo mi tspojutik li ta smantal mulil xchiʼuk lajel kʼalal chkakʼ xchʼunel koʼontontik ti la spojutik li Jesucristoe, maʼuk skʼan xal ti mu xa jnaʼ jpas jmultik chijkome. Jech oxal, sventa lekuk tajek oyutik xchiʼuk li Diose xchiʼuk xakʼbutik li sbendisione, li Pabloe laj yal ti oy to kʼusi skʼan jpastike: jaʼ ti jpastik kʼusi chal li chʼul espiritue.

¿Kʼuxi xuʼ jpastik li kʼusi tskʼan chʼul espiritue?

13. ¿Kʼusi jaʼ skʼoplal ti skʼan jpastik li kʼusi tskʼan chʼul espiritue?

¹³ Ti ta jpastik li kʼusi tskʼan chʼul espiritue, jaʼ skʼoplal ti chkakʼtik persa chijnopaj ta stojolal Jeovae, maʼuk skʼan xal ti mu xa jnaʼ jpas jmultike (1 Tim. 4:15). Skotol kʼakʼal skʼan xkakʼtik persa bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa jpas ta jkuxlejaltik li kʼusi tskʼan chʼul espiritue. Yuʼun jaʼ noʼox jech xuʼ lek xilutik li Diose (Gál. 5:16).

14. ¿Kʼuxi chvinaj ti jaʼ chakʼ ta yoʼonton li buchʼu «ventainbil yuʼun sbecʼtale»?

¹⁴ Li ta karta la stak batel ta Roma li Pabloe, laj yalbe skʼoplal chaʼtos krixchanoetik ti jelel snopbenike (kʼelo Romanos 8:5). Kʼalal «sbecʼtal» xi laj yal li Pabloe, maʼuk laj yalbe skʼoplal sbekʼtal stakopal jun krixchano. Li ta Vivliae li jpʼelkʼop sbekʼtal xie, chichʼ tunesel bateltik sventa chichʼ alel ti jpasmulilutik onoʼoxe. Ta skoj ti jpasmulilutik onoʼoxe, tstsak sba ta kʼop li jbekʼtal jtakopaltik xchiʼuk li jol koʼontontik jech kʼuchaʼal laj yal Pabloe. Pe li buchʼu «ventainbil yuʼun sbecʼtale» mi jaʼuk tspasik persa ta stsalel. Maʼuk tspas li kʼusi lek chil Diose xchiʼuk ti chchʼam li koltael chakʼe, moʼoj, yuʼun «jaʼ te oy ta yoʼnton tspas li cʼusitic tscʼan sbecʼtale», jaʼ xkaltik ti tspas li kʼusi tskʼan stuke. Yan li buchʼu  «ventainbil yuʼun li Chʼul Espiritue» jaʼ noʼox chakʼ ta yoʼonton li «cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue», jaʼ xkaltik li matanaletik chakʼ Dios xchiʼuk li spasbel yabtele.

15, 16. 1) ¿Kʼuxi ta xjel-o jun krixchano ta skoj li kʼusi tsnope? 2) ¿Kʼusi jaʼ xa noʼox batem yoʼontonik snopel krixchanoetik li avie?

¹⁵ (Kʼelo Romanos 8:6.) Sventa jpastik junuk kʼusi lek o kʼusi chopole, ta onoʼox jnoptik baʼyel. Li buchʼu jaʼ noʼox ta snop ta sventa li yabtel jbekʼtal jtakopaltike, mu jaluk ch-echʼ sventa jaʼ xa noʼox chbat ta yoʼonton spasel. Jech, jaʼ xa noʼox tstsak ta venta kʼusi tskʼan sbekʼtal stakopal, yuʼun jech chaʼi sba stuk xchiʼuk li sjol yoʼontone.

¹⁶ ¿Kʼusi ti mas lek ta xaʼiik spasel jutuk mu skotoluk li krixchanoetike? Xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Scotol li cʼusitic oy liʼ ta banamile, jaʼ li cʼusi chopol tscʼan jbecʼtaltique, li cʼusi tscʼupin jsatique, li toybail ta sventa cʼulejalile, leʼe maʼuc te liquem tal ta stojol li jtotic Diose; jaʼ sventa noʼox banamil» (1 Juan 2:16). Li avie, li spasel mulivajel xchiʼuk buchʼuuk xa noʼox krixchanoale, ti tskʼanik mukʼ xa noʼox chaʼi sbaike xchiʼuk li saʼel kʼulejale buyuk xa noʼox chvinaj, oy ta livroetik, ta revista, ta periodiko, ta television, ta pelikula xchiʼuk ta Internet. Taje, jaʼ xa noʼox te batem yoʼontonik snopel li krixchanoetike. Pe «li bochʼo jaʼ batem yoʼnton snopel li cʼusi tscʼan sbecʼtale jaʼ sventa lajel», lajel ta mantal li avie xchiʼuk lajel ta melel li ta mas jelavele. ¿Kʼu yuʼun? «Yuʼun li bochʼo jaʼ noʼox chbat yoʼntonic snopel cʼusitic tscʼan sbecʼtalique, jaʼ tscontrainic li Diose. Yuʼun mu xchʼunic li smantaltac Diose, xchiʼuc mu xuʼ yuʼunic xchʼunel. Jaʼ yuʼun li bochʼotic jaʼ noʼox tspasic cʼusitic tscʼan sbecʼtalique, mu xuʼ lec ch-ilatic yuʼun Dios.» (Rom. 8:7, 8.)

17, 18. ¿Kʼuxi xuʼ jpastik sventa jaʼuk xbat ta koʼontontik snopel li kʼusi tskʼan li chʼul espiritue, xchiʼuk kʼusi lek xuʼ jtatik mi jech la jpastike?

¹⁷ «Yan li bochʼo jaʼ chbat yoʼnton snopel cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue jaʼ sventa chcuxi, xchiʼuc sventa tspas ta jun yoʼnton», jech, jaʼ sventa tsta xkuxlejal sbatel osil ta mas jelavel. Jech xtok, jaʼ sventa jun yoʼonton stuk xchiʼuk jun yoʼonton xchiʼuk Dios li avie. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jaʼuk xbat ta koʼontontik snopel li kʼusi tskʼan chʼul espiritue? Jaʼ mi ta jnopes jbatik sventa jnopbetik skʼoplal li kʼusitik sventa chʼul espiritue xchiʼuk mi chkakʼ sjel jtalelaltik xchiʼuk kʼusitik ta jnoptike. Mi jech ta jpastike, li jnopbentike «[ta xchʼun] li smantaltac Diose» xchiʼuk jaʼ chventainat yuʼun li kʼusitik lek chil Diose. Kʼalal mi ta jtatik junuk prevae, mu vokoluk chkaʼitik snopel kʼusi ta jpastik, yuʼun jaʼ ta jpastik li kʼusi leke, ti kʼusi lek chil li chʼul espiritue.

¹⁸ Jech oxal, jaʼ tsots skʼoplal ti jaʼ oyuk ta koʼontontik spasel li kʼusi tskʼan chʼul espiritue. Taje jech ta jpastik kʼalal ta jtojobtas jnopbentik yoʼ chapalukutik ta spasel ti kʼusi leke, jaʼ xkaltik, ti jtsatsubtas jkuxlejaltik kʼalal ta jchʼakbetik yorail li spasel orasione, ti jkʼeltik xchiʼuk jchan Jvivliatike, ti xijbat ta tsobajeletike xchiʼuk ti xijlokʼ ta cholmantale (1 Ped. 1:13). Jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik spasel li kʼusitik sventa chʼul espiritue, mu jaʼuk xkakʼ xchʼay koʼontontik li kʼusitik tskʼan jbekʼtaltike. Mi jech ta jpastike jaʼ ta jpastik-o li kʼusi tskʼan chʼul espiritue. Taje jaʼ chakʼbutik-o sbendision li Diose, yuʼun mi jaʼ chbat ta koʼontontik snopel li kʼusi tskʼan chʼul espiritue chijkuxi xchiʼuk tspas ta jun li koʼontontike (Gál. 6:7, 8).

¿Kʼusi ta jtakʼtik?

• ¿Kʼusi ti «muc xvuʼ ta sventa li mantaleti[ke]», xchiʼuk kʼusi la spas Dios sventa stsal yuʼun?

• ¿Kʼusi jaʼ «li mantal yuʼun mulil xchiʼuc lajele», xchiʼuk kʼuxi xuʼ xijkolutik ta stojolal?

• ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa «jaʼ chbat [ta koʼontontik] snopel cʼusi tscʼan li Chʼul Espiritue»?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 12]

¿Mi jaʼ sventainojutik li chʼul espiritue o mi jaʼ li jbekʼtal jtakopaltike?