La jchan chitunkutik ta chʼul abtelal yuʼun Dios
Sloʼil xkuxlejal
La jchan chitunkutik ta chʼul abtelal yuʼun Dios
Tsloʼilta Olivier Randriamora
«Jnaʼ cʼusi ta jpas cʼalal muʼyuc cʼusi oy cuʼun, xchiʼuc cʼalal oy ep cʼusi oy cuʼun. Jchanoj scotol cʼusiuc chtal ta jtojol. Me lec noj jchʼut, me chiviʼnaj, me oy ep cʼusi oy cuʼun, o me toj abul jba, jnaʼ cʼusi chcut scotol. Scotol xuʼ cuʼun [...], yuʼun jaʼ chiyacʼbun jtsatsal» (Fili. 4:12, 13).
LI KʼUSI laj yal Pabloe jaʼ skoltaojunkutik xchiʼuk li kajnil Oly ta sventa li cholmantal la jpaskutik ta Madagascar ti jaʼ jun lum ti kakal ta nabe. Jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li Pabloe, jchanojkutik li kʼusi xuʼ jpaskutik sventa ximuyubaj noʼox chitunkutik ta stojolal Jeova kʼusuk noʼox xkʼot ta jtojolalkutike, jaʼ ti jpat koʼontonkutik ta stojolale.
Lik xchan Vivlia xchiʼuk yajrextikotak Jeova li smeʼ Oly ta 1982. Taje jaʼo lik jchan ek, li Oly ti jmakoj xaʼox sventa chkikʼ jbakutike lik xchan Vivlia ta mas tsʼakal ek. Ta 1983 laj kikʼ jbakutik, li ta 1985 laj kichʼkutik voʼ, vaʼun li-ochkutik ta prekursor auksiliar. Li ta julio ta 1986 li-ochkutik ta prekursor regular.
Ta septiembre ta 1987 laj kichʼkutik biiltasel ta prekursor espesial, vaʼun laj kichʼkutik takel batel ta jun bikʼit jteklum ta snorteal Madagascar ti muʼyuk junuk tsobobbail tee. Li ta Madagascare oy van vaxaklajuneb jeltos tsʼunbaletik ti mas ojtikinbilike xchiʼuk yantik ti mu masuk ojtikinbilike, jaʼ yuʼun ep ta tos li kʼusitik nopem xaʼiik spasele. Li kʼusi mas chkʼopojik-o li ta lum taje jaʼ li malgachee, akʼo mi oy to yan sbatsʼi kʼopik. Kʼalal likʼotkutike lik jchankutik li sbatsʼi kʼopik tee, jaʼ yuʼun ta anil noʼox la xchʼamunkutik li krixchanoetike.
Ta slikebale, ta jelubtas jun mantal jujun domingo, kʼalal mi tsuts li mantal chkakʼe jaʼ chtʼax skʼob li kajnile. ¡Kʼajomal stuk kajnil te oy li ta tsobajele! Jech xtok, ta jchankutik skotol li kʼusi ch-echʼ ta tsobajel ta jujun xemana ta sventa li Chanobvun sventa Kabteltik yuʼun Diose, li Oly eke jaʼ ta xakʼ ta ilel li skʼelobiltak cholmantal ti oy xa buchʼu tskʼopon yilele. Li kʼusi lek kʼot ta pasele, kʼalal jaʼo la svulaʼanunkutik li jkʼelvanej ta sirkuitoe laj yalbunkutik ti xuʼ jelkutik ti kʼuyelan chketʼeskutik li tsobajeletike. ¡Toj lek laj kaʼi ti jech laj kichʼkutik albele!
Bakʼintike muʼyuk chkichʼkutik skotol u li jtakʼinkutike, yuʼun li bu chvul ta koreoe mu skotoluk velta chakʼbunkutik. Pe la jchankutik stunesel lek akʼo mi uni juteb jtakʼinkutik. Jun veltae, skʼan ox chixanavkutik 130 kilometro sventa chibatkutik ta mukʼta tsobajel ta chib kʼakʼal, pe chʼabal xaʼox jtakʼinkutik sventa jpasajekutik. Vaʼun vul ta jolkutik jun tojobtasel ti xi yalojbunkutik jun ermanoe: «Kʼalal chanuptanik vokolile albeik Jeova, yuʼun jaʼ yabtel li kʼusi chapasike». Jaʼ yuʼun la jpaskutik orasion xchiʼuk la jnop ti chibatkutik ta kokkutike. Pe kʼalal jutuk xaʼox skʼan xibatkutike, tal svulaʼanunkutik jun ermano, vaʼun laj yakʼbunkutik jutuk takʼin, taje jaʼ tsʼaki-o li jpasajekutike.
LITUNKUTIK TA JKʼELVANEJ TA SIRKUITO
Li ta fevrero ta sjabilal 1991 laj kichʼ biiltasel ta jkʼelvanej ta sirkuito. Li vaʼ ora taje, li grupoe oy xaʼox baluneb jcholmantaletik, li oxvoʼe yichʼojik xa voʼ, xchiʼuk te van 50 ta jtsob jbakutik. Kʼalal laj kichʼ chanubtasele, laj kichʼkutik takel batel ta jkʼelvanej ta sirkuito ta kapital ta Antananarivo. Ta 1993 litakatkutik batel ta jkʼelvanej ta sirkuito te xbat ta slokʼeb kʼakʼal li ta jteklume. Li tee toj jelel li kuxlejale, yuʼun mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li ta mukʼta lume.
Sventa chbat jvulaʼankutik li tsobobbailetik xchiʼuk li grupoetike chixanavkutik 145 kilometro ta kokkutik ti naka teʼtike. Juteb noʼox kikats chkichʼkutik batel, yuʼun kʼalal chkakʼ jun mantal sventa skotol krixchanoetike skʼan xkakʼ ta ilel jun pelikula ti yichʼoj fotoetike, ti jech toʼox chkʼot ta pasel bakʼintik li ta voʼnee. Jaʼ yuʼun, li kajnile jaʼ chkuch batel li proyectore, li voʼone ta jkuch batel jun sbateriail karo.
Sventa chibatkutik ta yan tsobobbaile chixanavkutik jutuk mu 40 kilometro ta jun kʼakʼal, te chi-echʼkutik ta vitstik, ta jtuchʼkutik ukʼumetik xchiʼuk ta achʼeltik. Bakʼintike te chivaykutik ta xokon be, pe mas ti ta jsaʼ jvayebkutik ta junuk jteklume. Oy bakʼintike la jkʼanbekutik krixchanoetik mi xuʼ te xkom vaykunkutik li ta snaike, akʼo mi mu xkojtikinkutik. Kʼalal mi laj xaʼox jtakutik bu xuʼ xikomkutike, chlik jmeltsan jveʼelkutik sventa bat kʼakʼal. Kʼalal ta xchʼamun jpʼej pʼin sventa chbat slup talel voʼ ta ukʼum o ta tsʼantsʼan voʼ li kajnile, li voʼon eke ta jsaʼ junuk ekʼel sventa chbat jsaʼ tal siʼ sventa jlakan jveʼelkutik. Taje chjalik uni jtuk. Bakʼintike ta jmankutik jkotuk alakʼ, ta jmilkutik xchiʼuk ta jmeltsankutik.
Mi laj xaʼox veʼkunkutike, chbat jsaʼ tal kaʼalkutik sventa xi-atinkutik, mi laje chivaykutik, bakʼintike jaʼ mas te chivaykutik li ta kusinae. Mi laj yakʼ voʼe, chotol chivaykutik ta yibel na sventa mu xkʼot ta jbakutik li tsʼujul ch-och ta yut nae.
Pe li kʼusi nopem xkaʼikutik spasele jaʼ ti ta jcholbekutik komel mantal li bu chikomkutike. Kʼalal mi likʼotkutik ti bu ta jkʼankutike, toj lek yoʼonton chchʼamunkutik li ermanoetike. Kʼalal chkilkutik ti tstojik ta vokol ti chkʼot jvulaʼankutike, chchʼay ta jolkutik li kʼusi la jnuptankutik ta bee.
Kʼalal te chikomkutik ta snaik li ermanoetike, toj lek chkaʼikutik skoltaelik li kʼusitik skʼan pasel ta snaike. Kʼalal jech ta jpaskutik taje, xuʼ chlokʼ xchiʼinunkutik mas ta cholmantal. Muʼyuk la jkʼankutik kʼusitik toj toyolik stojol o veʼliletik ti mu xtoj yuʼunik li buchʼutik chakʼbunkutike.
LA JVULAʼANKUTIK GRUPOETIK TI NOM OYIKE
Toj ximuybajkutik kʼalal ta jvulaʼankutik li grupoetike. Solel xmuyubaj tsmala xikʼotkutik li ermanoetike, yuʼun ep kʼusitik chchapanik ti kʼajomal xa chakʼ ora sventa jkuxkutike (Mar. 6:31). Li ta jun grupo taje, jun nupultsʼakal ti jaʼik yajrextiko Jeovae la sta ta ikʼel 40 buchʼutik chchanubtas ta Vivlia ta sna sventa jchiʼinkutik ta yakʼel li chanubtasel ta Vivliae. Li Oly xchiʼuk li ermanae te van jtobuk laj yakʼik chanubtasel ta Vivlia, li yantike voʼon laj kakʼkutik xchiʼuk li ermanoe. Kʼalal tstsuts kuʼunkutik june ta jlikeskutik yan. La jpajeskutik jlikeluk sventa xibatkutik ta tsobajel, kʼalal mi laj li tsobajele chkakʼkutik chanubtasel yan velta xtok. Solel ep kʼusitik la jpaskutik, ¡jaʼ to tsuts kuʼunkutik kʼalal echʼ xaʼox vaxakib ora akʼobale!
Kʼalal jaʼo ay jvulaʼankutik yan grupo ti nom oye, skotol li jcholmantalunkutike li-aykutik ta cholmantal ta jun bikʼit lum ti nopol noʼoxe. Te van ta vaxakib ora ta sob lilokʼkutik batel. Mol tajek ta jlap batel li jkʼuʼ jpokʼkutike, yuʼun nat chixanavkutik batel ta teʼtik. Ta oʼlol kʼakʼal likʼotkutik ti bu ta jcholkutik mantale, ta anil noʼox la jel jkʼuʼ jpokʼkutik, vaʼun lik jcholkutik mantal ta naetik. Ta skoj ti muʼyuk ep jnaklejetik li ta bikʼit lum taje, oʼlol noʼox ora la jcholkutik mantal yuʼun epunkutik. Kʼalal laj kuʼunkutike libatkutik ta yan bikʼit jteklum, kʼalal la jcholkutik mantal tee, lisutkutik batel. Ta melel, ta slikebale chibaj koʼontonkutik, yuʼun jal chixanavkutik sventa xikʼotkutik ti bu ta jcholkutik mantale, pe kʼajomal noʼox jun ora ta jcholkutik mantal. Pe li ermanoetike muʼyuk kʼusi chalik, solel xmuyubajik noʼox.
Li ta Taviranamboe oy jun grupo ti nopol yiloj jun vitse. Kʼalal likʼotkutike, te laj kilkutik jpʼej na ti jkʼol noʼox yute, taje te nakal jun utsʼ alalil ti jaʼik yajrextiko Jeovae. Li ta xokon li nae te oy uni jpʼej na xtok, taje jaʼ sventa tsobajeletik. Pe ta anil noʼox lik avanuk li yajval na ti bu likomkutike: «¡Kermanotak!». Ta jot vits xtok xi takʼav talele: «¿Kʼusi?». Xi to avan li yajval nae: «Vul xa li jkʼelvanej ta sirkuitoe». Xi takʼav tal li ta jot vitse: «¡Lek oy!». Yaʼeluke jaʼ sventa chalbeik batel li buchʼutik nom nakalike, vaʼun ta jlikel noʼoxe talik. Kʼalal chlik xaʼox li tsobajele oy xaʼox sien krixchanoetik te tsobajtik.
LAJ KIL JVOKOLKUTIK TA XANBAL
Ta 1996 laj kichʼkutik albel ti chibatkutik ta jkʼelvanej ta sirkuito ti nopol yiloj Antananarivoe, ti ep vokolil la jtakutik xtoke. Jun veltae jnopoj chbat jvulaʼankutik jun grupo ta Beankàna (Besakay), ti te van 240 kilometro yiloj Antananarivoe, pe chʼabal karoetik chlokʼ jujun kʼakʼal. Laj kaʼikutik ti chlokʼ jun karo ti te chbate, kʼalal laj kalbekutik mi xikʼunkutik batel li buchʼu tstsʼot karoe, limuykutik batel. Oy mas ta 30 pasajeroetik, yantike luchajtik xa ta sba o stsakoj yikobik ta spat karo.
Ta skoj ti ep ta velta sok li karoe, tupʼ ta oʼlol be. Libatkutik ta kokkutik jayibuk ora, jaʼ to kʼalal echʼ jkot mukʼta karoe. Li karoe solel noj tajek yajval xchiʼuk ta ikatsiletik, pe laj onoʼox yikʼunkutik batel akʼo mi vaʼal libatkutik. Laje likʼotkutik ta jun ukʼum ti yakal to tsmeltsanik li bakʼoe, jaʼ yuʼun li xanavkutik yan velta xtok. Laje li kʼotkutik ta jun uni bikʼit lum ti te nakalik jayvoʼ prekursor espesialetike. Akʼo mi maʼuk chbat jvulaʼankutik, te likom jcholkutik mantal xchiʼukik jaʼ to kʼalal meltsaj xaʼox li bakʼoe, vaʼun la jtakutik batel yan karo xtok.
Kʼalal echʼ xaʼox jun xemanae, jaʼ to libatkutik ta yan karo. Li bee solel lopajtik tajek, xchiʼuk nopajtik chlokʼ jxujkutik akʼo mi ta sjol kakankutik chkʼot li voʼe. ¡Ep ta velta lipʼajkutik! Ta sob tajek likʼotkutik ta jun uni bikʼit lum, vaʼun te liyalkutik. Sventa xikʼotkutike li-ochkutik batel ta yan bikʼit be ti bu tsʼunbil arose, ta jchukbenalkutik to chkʼot li voʼ ti ikʼ ta achʼele.
Ta skoj ti sba to velta te li-echʼkutike, la jcholbekutik mantal jlom jtsʼunolajeletik xchiʼuk la jakʼbekutik kʼuxi xuʼ xikʼotkutik ta snaʼik li yajrextikotak Jeovae. Pe li buchʼu la jakʼbekutike jaʼik li kermanokutike.
LA JTIJBEKUTIK YOʼONTON YOʼ X-OCHIK TA TSʼAKAL ORA
Skotol li jabiletik ti tunemunkutik talel ta stojolal Jeovae, li kʼusi yakʼoj jmuyubajelkutike jaʼo kʼalal chkilkutik ti lekik kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal ta jtijbekutik yoʼontonik sventa x-ochik ta tsʼakal ora li yantike. Ta jun tsobobbaile laj kalbekutik li baluneb prekursor regularetik ti akʼo stijbeik yoʼonton yan baluneb jchol mantaletik sventa x-ochik ta tsʼakal ora. Kʼalal lisutkutik ta svakibal yuale, 22 xaʼox li prekursoretike. Li chaʼvoʼ prekursoraetike la stijbeik yoʼonton stotik sventa x-ochik ta prekursor, taje jaʼ moletik ta tsobobbail. Li chaʼvoʼ moletik taje, la stijbeik yoʼonton yan mol ta tsobobbail. Ta jelavel jutuke, li mol taje laj yichʼ biiltasel ta prekursor espesial, ta tsʼakal jutuk xtoke takatik batel ta jkʼelvanej ta sirkuito xchiʼuk yajnil. Pe, ¿kʼusi kʼot ta stojolalik li chaʼvoʼ moletike? Li june jaʼ jkʼelvanej ta sirkuito, li jun xtoke ch-abtej ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbail.
Skotol kʼakʼal ta jtojbekutik ta vokol Jeova, yuʼun jnaʼojkutik ti jaʼ tskoltaunkutike, yuʼun ta jtukkutike mu xuʼ kuʼunkutik. Melel onoʼox ti bakʼintike solel lubemunkutik o ipunkutik, pe ximuyubajkutik noʼox kʼalal chkilkutik ti lek kʼusitik kʼotem ta pasel yuʼun li cholmantal la jpaskutike. Lek xvinaj ti jaʼ chakʼ chʼiuk Jeova li abtelale, xchiʼuk ximuyubajkutik ti ta jkolta jbakutike, li avie chitunkutik ta prekursor espesial. Ta melel, jchanojkutik ti sventa ximuyubajkutik li ta kʼusuk noʼox ta jnuptankutike jaʼ ti jpat koʼontontik ta stojolal Jeova, ti jaʼ chakʼ kiptike.
[Tsʼib ti mukʼtik sletraile ta pajina 6]
Jchanojkutik ti sventa ximuyubajkutik li ta kʼusuk noʼox ta jnuptankutike jaʼ ti jpat koʼontonkutik ta stojolal Jeovae
[Mapa ta pajina 4]
Oy oxib isla ti mas to mukʼtik kʼuchaʼal li Madagascare —ti ojtikinbil kʼuchaʼal Gran Isla Roja, yuʼun tsoj li lum tee— ep kʼusitik te chchʼi ti jaʼ noʼox te ta taele
[Lokʼol ta pajina 5]
Toj ep laj kil jvokolkutik ta xanbal
[Lokʼol ta pajina 5]
Toj lek xkaʼikutik yakʼel chanubtasel ta Vivlia