Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

Pasbo abaik perton ta jujuntal

Pasbo abaik perton ta jujuntal

Pasbo abaik perton ta jujuntal

«Talbat xatsʼicbe abaic me oy cʼusi chcʼot ta pasel avuʼunique. Pasbo abaic perdón.» (COL. 3:13)

¿KʼUSI CHATAKʼ?

¿Kʼu yuʼun skʼan xij-akʼvan ta perton?

¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesús ti skʼan xij-akʼvan ta pertone?

¿Kʼusi bendisionetik ta jtatik mi chij-akʼvan ta pertone?

1, 2. ¿Kʼu yuʼun skʼan xakʼel mi oy ta avoʼonton chavakʼ perton?

LI Jeovae chalbutik ta Skʼop kʼuyelan chil li mulile xchiʼuk ti kʼuyelan chaʼi sba kʼalal ta jsaʼ jmultike. Li ta Skʼope ep kʼusi te chchanubtasutik ta sventa li pertone. Li ta xchanobil echʼe laj kiltik ti laj yakʼbe ta ilel xkʼuxul yoʼonton David xchiʼuk Manasés ta skoj li kʼusi la spasike. Li kʼusi kʼux laj yaʼiik ta melele jaʼ tijbat-o yoʼontonik sventa xal li smulike, la spʼajik li kʼusi chopol la spasike xchiʼuk la sutes yoʼontonik. Jaʼ yuʼun lek ilatik yan velta yuʼun li Diose.

2 Jkʼeltik kʼusi smakoj ti chkakʼtik pertone. ¿Kʼu van yelan laj avaʼi aba ti teuk oy junuk avutsʼ avalal ti laj yil svokol ta skoj li kʼusi la spas Manasese? ¿Mi laj van avakʼbe perton li ajvalil jechuke? Taje lek ti jech jakʼbe jbatik eke, yuʼun kuxulutik ta jun balumil ti oy choplejal, majbail xchiʼuk ti jaʼ noʼox tsaʼ kʼusi tskʼan stukik li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun skʼan xchan x-akʼvan ta perton li jun yajtsʼaklom Cristoe? Ti voʼotuk jech chavichʼ ilbajinele, ¿kʼusi tskoltaot sventa mu xa-ilin ta anil, ti lek noʼox xatakʼ kʼuchaʼal tskʼan Jeova xchiʼuk ti chavakʼ pertone?

TI KʼU YUʼUN SKʼAN XKAKʼTIK PERTONE

3-5. 1) ¿Kʼusi skoʼoltasobil la stunes Jesús sventa xaʼibeik smelolal ti toj tsots skʼoplal ti skʼan spasbe sbaik pertone? 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta Mateo 18:21-35?

3 Ti jnaʼ xkakʼbetik perton li buchʼu tsaʼ smul ta jtojolaltike, mi kermanotik o mi maʼuk, toj jtunel me sventa lekuk oyutik xchiʼuk kutsʼ kalaltik, kamigotik, jchiʼiltaktik xchiʼuk li Jeovae. Li Skʼop Diose chal ti jaʼ li kʼusi chichʼ kʼanbel yajtsʼaklom Cristoe. Mu ventauk jayibuk velta la spas smul ta jtojolaltik li yantike. Sventa xkaʼibetik smelolal kʼu yuʼun skʼan jech jpastik taje, li Jesuse laj yalbe skʼoplal jun lokʼolkʼop ta sventa jun mosoil ti oy yile.

4 Ti kʼuyepal yil li mosoil ta stojolal li yajvale, jaʼ jech yepal kʼuchaʼal 60 miyon kʼakʼal ta abtel, pe chʼaybat skotol li yile. Vaʼun li mosoil ti chʼaybat yile la sta yan mosoil ti oy yil yuʼune, ti kʼajomal noʼox 100 kʼakʼal ta abtele. Li xchiʼil ta mosoile la skʼan vokol ti akʼo xmalaate, pe li mosoil ti chʼaybat yil yuʼun li yajvale laj yal ti akʼo xichʼ tikʼel ta chukel li mosoile. Taje jaʼ kap-o sjol yuʼun li yajvale, xi la sjakʼbe li baʼyel mosoile: «¿Me mu xuʼ jech chacʼuxubin achiʼil ec jech chac cʼu chaʼal la jcʼuxubinote?». Xi to chal li loʼile: «Iʼilin li ajvalile, jech laj yacʼ ta scʼob li jʼutsʼintavanejetique; jaʼ to chcol cʼalal me la stoj scotol li yile» (Mat. 18:21-34).

5 ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop laj yal Jesuse? Xi la stsutses li sloʼile: «Jaʼ noʼox jech chaspasboxuc ec li Jtot te oy ta vinajele me mu scotoluc avoʼntonic jʼechʼel chapasbeic perdón smul li achiʼilique» (Mat. 18:35). Li kʼusi xuʼ jchantike lek jamal. Li muliletik jpasojtik ti kʼu xa sjalil kuxulutike chakʼ ta ilel ti mu xchʼun kuʼuntik li smantaltak Jeovae. Pe li stuke oy ta yoʼonton chakʼutik ta perton, xkaltik noʼoxe chchʼay ta sjol li jmultike. Jaʼ yuʼun, mi oy buchʼu tskʼan ti lek xil sbaik xchiʼuk li Jeovae skʼan xakʼ ta perton li xchiʼile. Jech kʼuchaʼal laj yal li ta Mantaletik ta Vits li Jesuse: «Yuʼun me chapasbeic perdón li bochʼo oy smul avuʼunique, jech chaspasboxuc perdón yuʼun amulic ec li Jtotic ta vinajele. Yan me mu xapasbeic perdón li bochʼo oy smul avuʼunique, jaʼ noʼox jech mu xaspasboxuc perdón ec li Jtotic te oy ta vinajele» (Mat. 6:14, 15).

6. ¿Kʼu yuʼun oy bakʼintik vokol chkaʼitik ti xij-akʼvan ta pertone?

6 «Li taje toj lek ta aʼyel —xuʼ van xachi— toj kʼun ta alel pe toj tsots ta pasel.» Taje jaʼ ta skoj ti kʼuyelan chkaʼi jbatik kʼalal oy buchʼu chopol kʼusi la spasbutike. Xuʼ van kapemutik, loʼlabil chkaʼi jbatik, ti lekuk xkichʼtik chapanele o xuʼ van ta jkʼan ta jpak jkʼoplaltik. Yuʼun oy buchʼu tsnopik ti mu xuʼ chaʼiik ti xakʼik ta perton li buchʼu saʼoj smulik ta stojolalike. Mi jech chavaʼi abae, ¿kʼuxi xuʼ xavut sventa xa-akʼvan ta perton ti jaʼ jech tskʼan Jeova ta stojolal li yajtuneltake?

KʼELO KʼU YUʼUN JECH CHAVAʼI ABA

7, 8. ¿Kʼusi tskoltaot sventa xavakʼ perton mi oy kʼusi chopol la spasbot jun krixchano ta skoj ti muʼyuk la snop leke?

7 Ti kʼuyelan ta jtakʼtik kʼalal oy buchʼu ch-ilin ta jtojolaltike —akʼo mi jech o mi muʼyuk— xuʼ me toj kʼux chkaʼitik. Kʼalal la xchanbeik skʼoplal ta sventa li ilinele, jun kerem laj yal ti kʼuyelan laj yaʼi sbae: «Jun veltae [...] solel lik jkʼopkutik ta jna, kʼalal lilokʼ batele laj kal ti muʼyuk xa chisut talele. Ta skoj ti lixanav ta osiltik ti bu tsʼijil noʼox xchiʼuk ti toj alakʼ sba li ta yorail kʼepelaltike, jaʼ la skoltaun sventa kʼunkʼun paj ti chi-ilin toʼoxe. Kʼalal echʼ xaʼox jayibuk orae jun xa koʼonton lisut batel ta jna xchiʼuk chopol tajek laj kaʼi jba». Jech kʼuchaʼal chakʼ ta ilel li skʼelobil liʼe kʼalal ta jchʼakbetik yorail sventa x-echʼ li skapemal joltike xchiʼuk ti jkʼeltik kʼusi xuʼ jchantike jaʼ me chakʼ ti mu kʼusi xkaltik ti toj chopol chkaʼitik ta tsʼakale (Sal. 4:4; Prov. 14:29; Sant. 1:19, 20).

8 Pe ¿mi mu x-echʼ tajek chavaʼi ti kʼusi laj avichʼ pasbele? Kʼelo kʼu yuʼun ti cha-iline. ¿Mi jaʼ van ta skoj ti chopol kʼusi laj avichʼ pasbele o ti muʼyuk lek laj avichʼ takʼbele? ¿O mi jaʼ van ta skoj ti chanop ti yolbaj jech la spasbote? ¿Mi toj tsots van tajek li kʼusi la spasbote? Kʼalal chavaʼibe skʼoplal o smelolal ti kʼu yuʼun kapemote, te chavakʼ venta kʼusi beiltaseletik ta Vivlia tskoltaot sventa oyuk noʼox smelolal xatakʼav (kʼelo Proverbios 15:28; 17:27). Ti jech ta jpastike jaʼ jech xuʼ chkakʼtik venta ti oy sbalile xchiʼuk ti jpʼel xa koʼontontik chkakʼtik pertone. Xuʼ van mu kʼunuk chkaʼitik spasel taje, pe mi jech la jpastike jaʼ jech chkakʼtik ti akʼo «snaʼ cʼusi oy ta coʼntontic, xchiʼuc cʼusitic ta jnoptic» li Skʼop Diose, vaʼun jech ta jchantik yakʼel perton jech kʼuchaʼal chakʼ perton li Jeovae (Heb. 4:12).

¿MI CHA-ILIN VAN TA ANIL?

9, 10. 1) ¿Kʼusi xuʼ xapas mi la-ilin ta anile? 2) ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta jkuxlejaltik mi muʼyuk chij-ilin ta anil xchiʼuk ti chijkʼuxubinvane?

9 Li ta jkʼakʼaltike ep kʼusitik chkʼotanuk ta pasel ti xuʼ xij-ilin yuʼun ta anile. Jnoptik noʼox ti chatsʼot batel akaroe, vaʼun oy jkot karo ti jutuk xa mu spas choke xchiʼuk li akaroe. ¿Kʼusi chapas? Ta melel oy van avabinoj ti oy buchʼu jech kʼotem ta stojolal ti ilin tajek ti bat stsak ta kʼop li jtsʼot karoe. Melel onoʼox li jun yajtsʼaklom Cristoe mu spas jech taje.

10 Li kʼusi skʼan spase jaʼ ti snop jlikeluk li kʼusitik kʼot ta pasele, maʼuk ti x-ilin ta anile. Xuʼ van voʼot amul ta skoj ti chʼay avoʼonton jutuke. Xuʼ van sokem jutuk skaro li buchʼu jech la spase. ¿Kʼusi chchanubtasutik taje? Li skʼelobil taje jaʼ tskoltautik ti kʼalal chkaʼibetik smelolal, ti jamaluk li jnopbentike xchiʼuk ti oyuk slekil koʼontontike, jaʼ chchʼay-o li skapemal joltike, ti mu jechuk kʼot ta pasel kʼuchaʼal ta jkʼantike xchiʼuk li kʼusitik chopol ta jnoptike. Li Eclesiastés 7:9 xi chtojobtasvane: «Mu me ta aniluc noʼox xaʼilin, yuʼun li ilinele jaʼ jech stalelic li bochʼotic bolique». Pe mu xakap ta anil yuʼun. Jutuk mu skotoluk velta kʼalal ta jnoptik ti yolbaj jech la spasbutike, jaʼ noʼox ta skoj ti jmulavil krixchanoetike o ti muʼyuk laj kaʼibetik smelolale. Mu xanop ta anil kʼusi chopol kʼalal oy kʼusi chopol chalboxuk o chavichʼ pasbele. Akʼo ta ilel ti akʼanoj li achiʼile xchiʼuk akʼo ta perton. Mi jech chapase mas me xamuyubaj (kʼelo 1 Pedro 4:8).

«TA SUT BATEL TA ATOJOLIC» LI JUN OʼONTONALE

11. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu xakap mi oy buchʼu muʼyuk lek la stakʼbot ta cholmantale?

11 ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu xakap mi oy buchʼu muʼyuk lek la stakʼbot ta cholmantale? Kʼalal la stak batel 70 * yajtsʼaklomtak li Jesuse, laj yalbe ti akʼo yalbeik ti junuk yoʼontonik ta snaik li krixchanoetike. Xchiʼuk xi to laj yale: «Li bochʼo lec chaʼye, tstaic li jun yoʼntonique. Me mu scʼanique, te ta sut batel ta atojolic» (Luc. 10:1, 5, 6). Xijmuyubaj kʼalal lek tstakʼbutik li ta cholmantale, yuʼun xuʼ stabeik sbalil li aʼyej kichʼojtik batele. Pe bakʼintike muʼyuk lek tstakʼbutik. ¿Kʼusi van chapas mi jech kʼot ta atojolale? Li Jesuse laj yal ti mu xkiktabetik komel jun oʼontonal li jun krixchanoe. Skʼan jun noʼox koʼontontik xijlokʼ batel ta sna, mu ventauk mi lek o mi mu lekuk la xchʼamutik li krixchanoetike. Pe mi la atakʼbe sutel li kʼusi laj yalboxuke, xuʼ me xchʼay li jun oʼontonale.

12. Jech kʼuchaʼal laj yal Pablo ta Efesios 4:31, 32, ¿kʼusi skʼan jpastik?

12 Skʼan me junuk koʼontontik ta skotoluk velta, maʼuk noʼox li ta cholmantale. Melel onoʼox ti kʼalal chkakʼtik pertone, maʼuk skʼan xal ti lek chkiltik o lek chkaʼitik li kʼusi chopol la spasbutike. Pe skʼan jchʼay ta joltik li kʼusi chopol la spasbutik li jun krixchanoe xchiʼuk junuk noʼox koʼontontik. Oy buchʼutik te noʼox xnopnunik ta sventa li kʼusitik chopol xchiʼuk li kʼusitik pasbatike, muʼyuk xa xmuyubajik ta skoj xchopol talel li jun krixchanoe. Mu xavakʼ ti jech xkʼot ta pasel ta skoj ti jech chanopilane. Naʼo ti muʼyuk chamuyubaj mi xkapet-o ajol ta stojolal li buchʼu chopol kʼusi la spasbote. Jaʼ yuʼun, skʼan xa-akʼvan ta perton (kʼelo Efesios 4:31, 32).

JECH XATAKʼ KʼUCHAʼAL TSKʼAN JEOVAE

13. 1) ¿Kʼuxi xuʼ «chlic qʼuexovuc» yuʼun yajkontra li yajtsʼaklom Cristoe? 2) Mi ch-ilin li jun krixchanoe, ¿kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi lek noʼox ta jtakʼtike?

13 Bakʼintike xuʼ xlik xchʼamik beiltaseletik ta Vivlia li buchʼu chopol kʼusi la spasbutike. Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «“Me chviʼnaj li avajcontrae, acʼbo sveʼel. Me taquin yoʼntone, acʼbo voʼ yuchʼ. Me jech chapase, te chlic qʼuexovuc avuʼun”, xi tsʼibabil. Mu me jaʼuc xastsaloxuc li cʼusi chopole. Jaʼ tsalic ta sventa cʼusi lec li cʼusi chopole» (Rom. 12:20, 21). Li slekil oʼontonale jaʼ me chakʼ lamajuk li chopol oʼontonale xchiʼuk jaʼ chakʼ ta ilel li slekil talelal jun krixchanoe. Mi chavaʼi kʼuyelan chaʼi sba li jun krixchanoe xchiʼuk ti lek avoʼonton ta stojolal li buchʼu la saʼ smul ta atojolale, xuʼ van xakolta sventa xlik xchan li kʼusitik melel ta Vivliae. Mi lek noʼox la jtakʼbetik li krixchanoe, xuʼ xakʼ venta ti kʼu yuʼun jelel li jtalelaltike (1 Ped. 2:12; 3:16).

14. Kʼusuk ti laj avichʼ pasbele, ¿kʼu yuʼun skʼan mu xa-ilin-o ta stojolal li jun krixchanoe?

14 Melel onoʼox ti oy buchʼutik mu stakʼ jchiʼintike. Taje jaʼ li buchʼutik teik toʼox ta tsobobbail ti tsots la saʼ smulike, ti muʼyuk la sutes yoʼontonik xchiʼuk ti laj yichʼik lokʼesel ta tsobobbaile. Mi oy kʼusi chopol la spasbot li buchʼu lokʼesbil ta tsobobbaile, xuʼ van tsots chavaʼi chavakʼbe perton mi la sutes yoʼonton ta tsʼakale, yuʼun vokol chchʼay xavaʼi li kʼusi la spasbote. Mi jaʼ jeche kʼanilanbo ta orasion Jeova ti akʼo skoltaot sventa xavakʼbe pertone. Yuʼun, ¿kʼuxi xanaʼ kʼusi oy ta yoʼonton li jun krixchano taje? Li Jeova snaʼoj, yuʼun jaʼ tskʼel li kʼusi oy ta yut koʼontontike xchiʼuk oy smalael yuʼun ta stojolal li jpasmuliletike (Sal. 7:9; Prov. 17:3). Jaʼ yuʼun xi laj yal li Vivliae: «Mu me chopoluc spacol xavacʼbeic li bochʼo chopol cʼusi chaspasboxuque. Aqʼuic persa spasel cʼusi lec ta stojol scotol cristianoetic. Li cʼusi oy ta aventaic ti me xuʼe, jaʼ ti acʼo avaqʼuic persa ti muʼyucuc cʼop avuʼunic achiʼuquic scotol cristianoetique. Voʼoxuc ti lec jcʼanojoxuque, mu me xapac acʼoplal atuquic. Jaʼ acʼbeic spac sutel stuc li Diose. Yuʼun jech tsʼibabil ta scʼop Dios: “Vuʼun oy ta jventa ta xcacʼbe spacol; vuʼun jtuc ta xcacʼbe stoj”, xi li Cajvaltic Diose» (Rom. 12:17-19). Li Jeovae lek xojtikin skotol li krixchanoetike, li Vivliae chal ti mu stakʼ jtikʼbetik smul li krixchanoetike (Mat. 7:1, 2). Pe jnaʼojtik lek ti tukʼ chchapanvan li Jeovae.

15. ¿Kʼusi skʼan jvules ta joltik kʼalal oy buchʼu ch-ilin ta jtojolaltike?

15 Mi tsots chavaʼi chavakʼ ta perton li buchʼu oy kʼusi chopol la spasbote, pe mi sutesoj xaʼox yoʼontone, skʼan jvules ta joltik ti chil svokol ek li buchʼu laj yakʼ avokol ta skoj li mulil jkuchojtik talele (Rom. 3:23). Li Jeovae kʼux ta yoʼonton skotol li jmulavil krixchanoetike. Jaʼ yuʼun tsots skʼoplal ti jpastik orasion ta stojolal li buchʼu la saʼ smul ta jtojolaltike. Mi la jpastik orasion ta stojolale mu xa sta-o ti chij-ilin ta stojolale. Li Jesuse laj yal ti mu stakʼ xij-ilin-o ta stojolal li buchʼu chilbajinutike, yuʼun xi laj yale: «Cʼuxubino avajcontraic; cʼopanbeic Dios ta stojol li bochʼotic chayutsʼintaoxuque» (Mat. 5:44).

16, 17. ¿Kʼu yelan skʼan xavil mi laj yalik moletik ti laj xa sutes yoʼonton li buchʼu la saʼ tsots smule, xchiʼuk kʼu yuʼun?

16 Jech kʼuchaʼal tskʼan li Diose, li moletik ta tsobobbaile jaʼ oy ta sbaik xchapanel li buchʼutik tsots tspas smulike. Li ermanoetik taje mu xilik ta melel skotol kʼuchaʼal li Jeovae, pe chakʼik persa ti kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike jaʼuk jech kʼuchaʼal chal li Skʼop Dios xchiʼuk li xchʼul espiritue. Jaʼ yuʼun, li kʼusi kʼot ta nopel yuʼunik kʼalal mi laj xaʼox spasik orasione jaʼ me chakʼ ta ilel kʼusi tsnop li Jeovae (Mat. 18:18).

17 Liʼe jaʼ te chkakʼtik ta ilel mi tukʼ chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. Kʼalal mi kʼot ta nopel yuʼun moletik ti laj xa sutes yoʼonton li jpasmulile, ¿mi ta van xavakʼbe perton xchiʼuk mi jech-o van akʼanoj? (2 Cor. 2:5-8.) Xuʼ van mu kʼunuk chavaʼi, mas to mi laj avil avokol o laj yil svokol yuʼun avutsʼ avalal ta skoj li kʼusi la spase. Pe mi la apat avoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk ti kʼuyelan chchapan li kʼopetik ta tsobobbaile, jaʼ me jech chavakʼ ta ilel apʼijil xchiʼuk chavakʼ ta ilel ti cha-akʼvan ta perton ta melele (Prov. 3:5, 6).

18. ¿Kʼusi sbalil chatabe mi laj avakʼ perton ta melele?

18 Mi chkakʼtik pertone ep me sbalil ta jtabetik. Muʼyuk chkat koʼontontik, muʼyuk chij-ipaj-o yuʼun ta skoj ti chopol chkaʼi jbatike, mas lek xkil jbatik xchiʼuk yantik xchiʼuk xijmuyubaj noʼox. Pe mi mu xkakʼtik pertone xuʼ me xij-ipajutik, mu xa lekuk xkil jbatik xchiʼuk yantik, sujomutik xa noʼox ta jkuxlejaltik xchiʼuk mu xa lekuk ta jkʼopontik yantik. Pe li buchʼu chakʼ pertone ch-akʼbat bendision ti mas to ep sbalile: ti lek chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae, li Jtotik ta vinajele (kʼelo Colosenses 3:12-14).

[Tsʼibetik ta yok vun]

^ par. 11 Jlom voʼneal tsʼibetik ta Vivliae chal 70 li yan xtoke 72.

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 26]

[Lokʼol ta pajina 27]

¿Kʼusi laj yakʼ jchantik li lokʼolkʼop laj yal Jesuse?

[Lokʼol ta pajina 30]

Li yajtsʼaklomtak Cristoe skʼan me x-akʼvanik ta perton