1-3. 1) ¿Kʼu yuʼun jaʼ jun slekil kʼelobil kuʼuntik li Josué ti jaʼ la stʼuj li lekil bee? 2) ¿Kʼusi skʼan jvules ta joltik kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike?

 TI JNAʼTIK stʼujel li kʼusi ta jpastike toj tsots skʼoplal. Kʼalal oy buchʼu tsnop kʼusi tskʼan tspase xuʼ stʼuj stuk xchiʼuk jaʼ oy ta sba stʼujel ti kʼuyelan tskʼan chbat li xkuxlejale. Jnoptik noʼox ti oy jun vinik ti yakal chanav batel ta jun be ti chchʼak sba ta chib ta jelavele. ¿Bu van junukal tstʼuj sventa xkʼot ti bu tskʼan chbate? Li kʼusi xuʼ xkʼot ta pasele jaʼ ti xuʼ snopajesat-o li june, pe jaʼuk li june xuʼ jaʼ noʼox snamajesat-o batel.

² Li ta Vivliae ep skʼelobil ta jtatik ti jech kʼot ta stojolalike. Li Caine jaʼ jun skʼelobil, yuʼun la stʼuj li kʼusi tskʼan tspase: mi jaʼ chakʼ ti akʼo stsalat li skapemal sjole o tspajtsan sba (Gén. 4:​6, 7). Li Josué eke la stʼuj mi jaʼ chtun ta stojolal li Jeovae o ta stojolal li jecheʼ diosetike (Jos. 24:​15). Ta skoj ti jaʼ tskʼan te oy-o ta stojolal Jeova li Josuee, jaʼ la stʼuj li be ti bu chnopajesat-o batele. Pe jaʼuk li Caine maʼuk tskʼan ti te oy-o ta stojolal Jeovae, jaʼ yuʼun jaʼ la stam batel li be ti jaʼ noʼox namajesat-o batele.

³ Xuʼ van li voʼot eke oy bu jech chkʼot ta atojolal ti skʼan xanop lek ti bu beal chatam batele. Kʼalal jech chanuptane, vuleso ta ajol ti bu chakʼan chakʼote o li kʼusi chakʼan chatae: jaʼ ti chavichʼ ta mukʼ li Jeova ta skotol li kʼusi chapase xchiʼuk ti mu xavakʼ ti oyuk kʼusi snamajesot ta stojolal li Jeovae (kʼelo Hebreos 3:​12). Li ta xchanobil liʼe xchiʼuk li ta yan xchanobil chtale te chkalbetik skʼoplal vuktos kʼusitik ti skʼan mu xkakʼtik snamajesutik ta stojolal Jeovae.

4. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal li abtelale?

⁴ Li yajtsʼaklomtak Cristoe oy ta sba saʼel li kʼusi chtun yuʼun stuke xchiʼuk li kʼusi chtun yuʼun yutsʼ yalale.  Li Vivliae jamal chal ti buchʼu mu skʼan smakʼlin yutsʼ yalale, mas to xjelav xchopolil jech kʼuchaʼal li buchʼu muʼyuk xchʼunel yoʼontone (2 Tes. 3:​10; 1 Tim. 5:8). Jamal xvinaj ti tsots skʼoplal ti skʼan xij-abteje, pe mi muʼyuk la akʼel abae xuʼ me snamajesot ta stojolal li Jeovae. ¿Kʼuxi xa noʼox jech taje?

5. ¿Kʼusitik tsots skʼoplal skʼan jtsaktik ta venta kʼalal skʼan toʼox jchʼamtik junuk abtelale?

⁵ Jnoptik noʼox ti chasaʼ avabtele. Mi jaʼ te nakalot ta jun lum ti bu vokol ta tael abtele, xuʼ van xachʼam ta anil junuk abtelal ti xa-akʼbate, mu ventauk kʼusuk abtelal. Pe, ¿mi tskontrain junuk beiltasel ta Vivlia li abtelal taje? ¿Ti mi mu xakʼ yorail o mu masuk xakʼ xapas li kʼusitik ta sventa mantale o ti xuʼ snamajesot ta avutsʼ avalale? ¿Mi ta van xachʼam li abtelal taje ta skoj ti chanop ti jaʼ mas lek ti oy avabtele? Mu me xchʼay xavaʼi ti mi muʼyuk lek li kʼusi kʼot ta nopel avuʼune, xuʼ me snamajesot ta stojolal Jeova (Heb. 2:1). Vaʼun chaʼa, mi chasaʼ avabtel o mi chakʼan chajel avabtele, ¿kʼusi xuʼ skoltaot sventa lekuk xkʼot ta nopel avuʼun?

6, 7. 1) ¿Kʼusitik xuʼ oy ta yoʼonton stael li jun krixchano ti oy yabtele? 2) ¿Kʼusi skʼan oyuk ta avoʼonton sventa snopajesot ta stojolal Jeova, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁶ Jech kʼuchaʼal laj xa kiltike, skʼan me teuk ta joltik li kʼusi ta jkʼan ta jpas ta jkuxlejaltike. Xi xajakʼbe abae: «¿Bu to kʼalal ta jkʼan chikʼot yuʼun li kabtele o ti kʼuyepal chanunajemune?». Mi jaʼ noʼox jech chavil avabtel sventa chasaʼ li kʼusi chtun avuʼun xchiʼuk avutsʼ avalal sventa chatunik ta stojolal Jeovae, ta me xakʼbot sbendision (Mat. 6:​33). Li Jtotik ta vinajele maʼuk ti mu xa snaʼ kʼusi tspas kʼalal muʼyuk kabteltik o kʼalal chʼabal jtakʼintik chijkome (Is. 59:1). Li Vivliae jamal chal ti Jeovae «snaʼ cʼuxi chut tscolta ta svocol li bochʼo ta xʼichʼat ta mucʼ yuʼune» (2 Ped. 2:9).

⁷ Vaʼun chaʼa, pe ¿mi jaʼ noʼox oy ta avoʼonton spasel kanal epal takʼine? Xuʼ van xapas kanal, pe vuleso me ta ajol ti mi jaʼ bat ta avoʼontone xuʼ me ep kʼusitik chchʼay avuʼun (kʼelo 1 Timoteo 6:​9, 10). Mi jaʼ bat ­tajek ta koʼontontik li abtel xchiʼuk kʼulejale, jaʼ noʼox me chijnamaj ta stojolal li Jeovae.

8, 9. ¿Kʼusi skʼan stsakik ta venta li totil meʼiletik ti kʼuyelan chakʼ ta ilel stalelalik ta sventa li abtelale? Alo ti kʼu yuʼun jech chatakʼe.

⁸ Mi jaʼ totilot ta utsʼ alalile, nopo kʼusi yakal chavakʼbe xchan li avalab anichʼnabe. Kʼusi ti mas tsots skʼoplal chilik ta akuxlejale, ¿mi jaʼ li avabtele o mi jaʼ ti kʼuyelan lek chavil aba xchiʼuk Jeovae? Mi laj yakʼik venta ti jaʼ noʼox batem ta avoʼonton slekubtasel akuxlejal, ti lekuk ojtikinbilote o ti jaʼ batem ta avoʼonton saʼel li takʼine, ¿mi xuʼ van jech xchanik ek ti jaʼ noʼox ch-akʼbat-o svokolike? ¿Mi xuʼ van mu xa xichʼikot ta mukʼ ta skoj taje? Jun tseb ti jaʼ yajtsʼaklom Cristoe xi laj yale: «Ti bu kʼalal xvul ta jole, li jtote jaʼ noʼox batem ta yoʼonton li yabtele. Ta slikebale, jaʼ noʼox ch-abtej sventa oyuk noʼox kʼusi kuʼunkutik yileluk. Pe leʼtik xa tal ta jayibuk jabile oy kʼusi jelem xa talel. Jaʼ batem tajek ta yoʼonton li abtele, maʼuk xa noʼox tsman li kʼusi chtun kuʼunkutike, moʼoj, yuʼun jaʼ xa tsman li kʼusitik mu xa masuk tsots skʼoplale. Jaʼ yuʼun ojtikinbilunkutik kʼuchaʼal jkʼulej, maʼuk kʼuchaʼal jun utsʼ alalil ti tstijbe yoʼonton yantik ta stael li kʼusitik ta sventa mantale. Li kʼusi oy ta koʼontone jaʼ ti skoltaun ta mantal li jtote maʼuk ta jkʼan li takʼine».

⁹ Totil meʼiletik, mu me xanamajik ta stojolal Jeova ta skoj noʼox ti jaʼ batem tajek ta avoʼontonik li abtele o li kʼusi achanojbeik skʼoplale. Akʼbeik yil avalab anichʼnabik ti jaʼ tsots skʼoplal chavilik li kʼusitik sventa mantale maʼuk li kʼulejale (Mat. 5:3).

10. Kerem tsebetik, ¿kʼusi skʼan xatsak ta venta sventa xanop lek li kʼusi chakʼan chapas ta akuxlejale?

¹⁰ Mi kerem tsebot ti yakal chanop kʼusi chapas xchiʼuk li akuxlejale, ¿kʼuxi xuʼ  ­xanop lek li kʼusi chapase? Jech kʼuchaʼal laj xa kaltike, skʼan chanop lek ti bu chakʼan chabate. Yikʼaluk van oy ta avoʼonton chakʼan chachanunaj batel mas sventa chata avabtel. Pe, ¿mi ta van skoltaot li abtelal sventa xatun mas ta stojolal li Jeovae o mi mas van tsnamajesot? (2 Tim. 4:​10.) ¿Mi chakʼan jech akuxlejal jech kʼuchaʼal li buchʼutik jaʼ te tsta-o smuyubajelik li kʼuyepal skʼejoj stakʼinik ta vankoe o ti kʼuyelan xbat li spʼolmalike? ¿O mi jaʼ van jech chapat avoʼonton kʼuchaʼal li Davide? Yuʼun xi laj yale: «Queremun toʼox, pero tana chimalub xa. Muʼyuc bu laj quil ti oy tscomtsanat stuc li bochʼo tucʼ yoʼntone; muʼyuc bu laj quil ti ch-ochic ta cʼan limosna li yalab xnichʼnabe» (Sal. 37:​25). Vuleso ta ajol ti oy jun be ti tsnamajesot ta stojolal Jeovae, pe li june jaʼ chakʼ akʼupin lek li akuxlejale (kʼelo Proverbios 10:​22; Malaquías 3:​10). ¿Bu van junukal chatam batel? *

11. ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa li chʼayob oʼontonale, pe kʼusi skʼan jtsaktik ta venta?

¹¹ Li Vivliae muʼyuk chal mi chopol kʼalal ta jchʼay koʼontontike xchiʼuk ti maʼuk chʼay kʼakʼale. Li jtakbol Pabloe la stsʼibabe Timoteo ti «bochʼo ta snopes sbecʼtal ta jchopuc tajimole, lec ta xtun» (1 Tim. 4:8). Jech xtok li Vivliae jamal chal ti «oy yorail tseʼej», «oy yorail acʼot» xchiʼuk xtok chal ti skʼan lek jkux koʼontontike (Ecl. 3:4; 4:6). Pe mi muʼyuk laj jkʼel jbatike, li chʼayob oʼontonale xuʼ me snamajesutik ta stojolal Jeova. Sventa mu jechuk xkʼot ta jtojolaltike, oy chaʼtos kʼusi skʼan jtsaktik ta venta: kʼusi jaʼ li chʼayob oʼontonal ta jtʼujtike xchiʼuk ti kʼu sjalil ta jchʼay koʼontontike.

12. ¿Kʼusi skʼan teuk ta joltik kʼalal ta jtʼujtik kʼusi ta jchʼay-o koʼontontike?

¹² Kalbetik baʼyel skʼoplal kʼusi jtosukal li chʼayob oʼontonal ta jtʼujtike. Xuʼ jtatik chʼayob oʼontonal ti lekike. Akʼo mi jech, jaʼ ep li chʼayob oʼontonal ti bu chakʼ ta ilel li kʼusitik tspʼaj li Diose, jech kʼuchaʼal li majbaile, li kʼusi mu stakʼ nabel lek smelolale xchiʼuk li mulivajele. Jaʼ yuʼun chaʼa, jkʼeltik lek kʼusi chʼayob oʼontonal ta jtʼujtik. Xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼusi chakʼ kʼotuk ta jtojolal? ¿Mi jaʼ chakʼ jchan li majbaile, li tsalbaile o li skʼanel tajek jlumale? (Prov. 3:​31.) ¿Mi ep ta jlajes jtakʼin yuʼun? ¿Mi xuʼ van chopol chaʼi sba sjol yoʼonton kuʼun li yantike? (Rom. 14:​21.) ¿Kʼu van yelan stalelal li krixchanoetik ta jchiʼinan yuʼune? (Prov. 13:​20.) ¿Mi jaʼ van  chakʼ ayanuk ta koʼonton spasel li kʼusi chopole? (Sant. 1:​14, 15.)».

13, 14. ¿Kʼusi skʼan jtsaktik ta venta ti kʼu sjalil ta jchʼay koʼontontike?

¹³ Li avie, kalbetik skʼoplal li xchibale: ti kʼu sjalil ta jchʼay koʼontontike. ¿Mi jal tajek ta jchʼakbetik yorail li chʼayob oʼontonal ti jaʼ jutuk xa yorail chkom kuʼuntik ta spasel li kʼusitik ta sventa mantale? Mi jaʼ jeche, muʼyuk xa lek ta jkʼupintik li chʼayob oʼontonale. Ta melel, li buchʼu ta spʼisol noʼox chchʼay yoʼontonike, mas tskʼupinik. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun snaʼojik ti jaʼ baʼyel la spasik li kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ yuʼun muʼyuk chopol chaʼiik kʼalal chkux yoʼontonike (kʼelo Filipenses 1:​10, 11).

¹⁴ Melel onoʼox ti kʼupil yileluk ti jal tajek ta jchʼay koʼontontike, pe taje xuʼ van jaʼ noʼox tsnamajesutik ta stojolal Jeova. Jun ermana ti jtob sjabilal ti Kim sbie, jaʼ jech kʼot ta xkuxlejal. Xi chale: «Li ta viernes, sabado xchiʼuk domingoe, naka ta kʼinetik ch-echʼ kuʼun. Pe li avie jnaʼoj xa ti oy kʼusi mas tsots skʼoplal skʼan jpase. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta skoj ti prekursoraune, chilik ta vakib ora ta sob sventa xibat ta cholmantal, vaʼun mu stakʼ ti echʼem xa oʼlol akʼobal o ta chib to ora ta sob chisut tal ta skoj noʼox ti ta jchʼay koʼontone. Mu skotoluk chopol li kʼinetike, pe xuʼ jaʼ xbat-o tajek ta koʼontontik. Skʼan oyuk noʼox spʼisol skotol li kʼusi ta jpastike».

15. ¿Kʼusi xuʼ spasik li totil meʼiletik sventa lekuk skʼupinik chʼayob oʼontonal li yalab xnichʼnabike?

¹⁵ Li totil meʼiletike skʼan saʼ li kʼusi chtun yuʼun stukike xchiʼuk li kʼusitik chtun yuʼun li yalab xnichʼnabike, jech kʼuchaʼal ta sventa li mantale, li takʼine xchiʼuk ti lekuk noʼox xaʼi sbaik yuʼunike. Taje te smakojbe skʼoplal ti akʼo xchʼay yoʼontonike. Jaʼ yuʼun mi totilot ta jun utsʼ alalile mu me xanop ti naka chopol li chʼayob oʼontonale, pe skʼan onoʼox xakʼel mi oy kʼusi chopol (1 Cor. 5:⁠6). Mi lek la kʼelbe skʼoplale, xuʼ me xata lekil chʼayob oʼontonal ta sventa li avutsʼ avalale. * Mi jech chapas taje, li voʼot xchiʼuk li avalab anichʼnabe xuʼ me te chaxanavik li ta jun be ti bu xuʼ tsnopajesoxuk ta stojolal Jeovae.

16, 17. ¿Kʼusi tsatsal vokolil yakal tsnuptanik epal totil meʼiletik, xchiʼuk kʼuxi jnaʼtik ti xaʼibe smelolal li Jeovae?

¹⁶ Ti kʼuyelan skʼanoj sbaik xchiʼuk yalab xnichʼnab li totil meʼiletike, li Jeovae la stunes li skʼelobil taje sventa chakʼ ta ilel ti skʼanoj tajek li steklumal eke (Is. 49:​15). Jaʼ yuʼun kʼalal oy jun kutsʼ kalaltik ta xikta komel li Jeovae, stalel onoʼox me ti chopol tajek chkaʼi jbatike. Jun ermana ti laj yichʼ lokʼesel ta tsobobbail li stsebe, xi laj yale: «Toj echʼ noʼox lajem likom laj kaʼi. Ta jakʼilanbe jba ti kʼu yuʼun laj yikta komel li Jeovae. Solel chkal ti voʼon ta jmule».

¹⁷ Mi jaʼ jech kʼotem ta atojolale, li Jeovae snaʼoj ti kʼuyelan chavil avokole. Yuʼun li «Diose toj vocol laj yaʼay» ek kʼalal la stoy sba li baʼyel vinik ti jaʼ yutsʼ yalale xchiʼuk ti la stoy sbaik li yantik epal krixchanoetik kʼalal muʼyuk toʼox chtal li nojelal ta voʼe (Gén. 6:​5, 6). Li buchʼutik muʼyuk jech snuptanoj taje, xuʼ van mu xaʼibeik smelolal ti kʼu to xkʼuxule. Pe muʼyuk me chavakʼ ta ilel apʼijil mi tsnamajesot-o ta stojolal Jeova ta skoj noʼox ti laj yikta Jeova li avutsʼ avalale. ¿Kʼusi xuʼ tskoltaot sventa stsʼik batel avuʼun li xkʼuxul avoʼontone?

18. Mi oy jun alab nichʼnabil ti chikta li Jeovae, ¿kʼu yuʼun mu lekuk ti jaʼ xakʼbe sba ta smulik li totil meʼiletike?

¹⁸ Mu me xavakʼbe aba amulin li kʼusi kʼot ta pasele. Li Jeovae yakʼoj jnop jtuktik mi ta jkʼan chijtun ta stojolal o mi moʼoj, yuʼun «jujunutic jaʼ cuʼun jtuctic li cʼusi ta jpastique» mi kakʼoj xa jbatik xchiʼuk ti kichʼojtik xa voʼe (Gál. 6:5). Ta melel  li Jeovae muʼyuk chakʼ akuchinbe li smule, moʼoj, yuʼun jaʼ yuʼun stuk (Ezeq. 18:​20). Jech noxtok, mu me xatsʼuj li ta petsʼ ti chavakʼbe xkuchin li yantike. Li kʼusi noʼox xuʼ xapase jaʼ ti xatsak ta venta ti kʼuyelan xchapanoj Jeova sventa xakʼbe mantal li yajtuneltake. Jaʼ kontraino li Diabloe, maʼuk xa xakontrain li moletik ti chchabiik li tsobobbaile (1 Ped. 5:​8, 9).

19, 20. 1) ¿Kʼuxi xuʼ stsʼik batel yuʼun li xkʼuxul yoʼontonik li totil meʼiletik kʼalal chichʼik lokʼesel ta tsobobbail li yalab xnichʼnabike? 2) ¿Kʼusi xuʼ spat-o yoʼontonik li totil meʼiletik taje?

¹⁹ Pe mi la ilin ta stojolal li Jeovae, jaʼ me yakal chatsak batel li be ti jaʼ noʼox tsnamajesot ta stojolale. Li kʼusi skʼan xakʼ venta li akerem o atsebe, jaʼ ti xavakʼbe ta ilel ti jaʼ chapas li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose maʼuk li kʼusi tskʼan avutsʼ avalale. Jaʼ yuʼun sventa stsʼik batel avuʼun li kʼusi anuptanoje, skʼan me xakʼel aba li ta mantale xchiʼuk mu me xanamaj ta stojolal li tukʼil ermanoetik ta tsobobbaile (Prov. 18:1). Albo Jeova ti kʼuyelan chavaʼi abae (Sal. 62:​7, 8). Mu me xasaʼ ti kʼuxi xuʼ xapak-o akʼoplal sventa xachiʼin ta loʼil li buchʼu lokʼesbil ta tsobobbaile, jech kʼuchaʼal ti chakʼopon abaik ta koreoe (1 Cor. 5:​11). Jaʼ akʼo ta avoʼonton spasel li kʼusitik ta sventa mantale (1 Cor. 15:​58). Li ermana ti laj xa kalbetik skʼoplale xi laj yale: «Jnaʼoj ti skʼan jaʼ xbat ta koʼonton spasbel yabtel li Diose xchiʼuk ti tukʼ xkakʼ jba ta mantale. Mi jech ta jpas taje, xuʼ me jkolta li jtseb mi sut talel ta mantale».

²⁰ Li Vivliae chal ti kʼanelale snaʼ smala skotol (1 Cor. 13:​4, 7). Jaʼ yuʼun chaʼa, mu me chopoluk ti xapat avoʼonton ti tsut talel ta stojolal Jeova li avalab anichʼnabe. Yuʼun skotol jabil, ta sutik talel ta s-organisasion Jeova epal krixchanoetik ta skoj ti sutesoj xa yoʼontonike. Li Jeovae mu snaʼ skʼej skʼakʼal yoʼonton, moʼoj, li kʼusi noʼoxe «ta [xchʼay] ti mulil coloʼile» (Sal. 86:5, Ch).

21, 22. ¿Kʼuxi chatunes ti kolemot ta snopel atuk li kʼusi chakʼan chapase?

²¹ Li Jeovae kolemutik yuʼun sventa jnop jtuktik li kʼusi ta jkʼan ta jpastike (kʼelo Deuteronomio 30:​19, 20). Ti kolemutik taje, maʼuk skʼan xal ti muʼyuk xa kʼusi ta jbaintike. Li yajtsʼaklomutik Cristoe skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼusi beal yakal ta jtam batel? ¿Mi jaʼ kakʼoj tsnamajesun ta stojolal Jeova li kabtele, li chʼayob oʼontonale xchiʼuk ti kʼuyelan xkil jba xchiʼuk li kutsʼ kalale?».

²² Ti kʼuyelan skʼanojutik li Jtotik ta vinajele, mu snaʼ xlaj skʼoplal. Mi lijnamajutik ta stojolale, yuʼun jaʼ ta skoj ti muʼyuk lek ta jtʼujtik li bee (Rom. 8:​38, 39). Pe taje mu me persauk jech xkʼot ta pasel. Mu me xavakʼ ti oy kʼusi snamajesot ta stojolal li Jeovae. Li ta yan xchanobile te chkalbetik chantos kʼusitik ti bu xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik ti nopol oyutik ta stojolal Jeovae.