Ta sjunul yoʼonton bat tunikuk ta Noruega
LEʼ XA ta jayibuk jabile, li Roald xchiʼuk Elsebeth, jaʼ jun nupultsʼakal ti te van 50 jabil yichʼojike, jun yoʼontonik ta skoj ti oy noʼox kʼusitik yuʼunik ti te nakalik ta Bergen, taje jaʼ xchibal jteklum ti mas mukʼ ta Noruegae. Te chtunik ta stsobobbailik xchiʼuk li yalab xnichʼnabik ti jaʼik Isabel xchiʼuk Fabiane. Li Roalde jaʼ mol ta tsobobbail, li yajnile chtun ta prekursora. Li Isabel xchiʼuk Fabiane jaʼik Ta sjunul yoʼonton bat tunikuk ta Noruegalekil jcholmantaletik ek.
Li utsʼ alalil taje la snop chbat xcholik mantal jun xemana ta jun namal lum. Jaʼ yuʼun li ta septiembre ta 2009, li Roald, Elsebeth xchiʼuk li skeremik ti Fabian ti yichʼoj 18 sjabilale, batik ta Nordkinn ti te xkom ta Finnmark, ta snorteal círculo polar ártico. Li ta Nordkinn ti bu batike, oy jun jteklum ti jaʼ sbi Kjøllefjord, te la xcholik mantal xchiʼuk yan ermanoetik ti te batemik ta cholmantal ek li ta namal lum taje. Xi chal li Roalde: «Li ta baʼyel kʼakʼaletike ximuyubaj tajek ti laj kakʼ kipkutik sventa jcholkutik mantal sjunul xemanae». Pe oy kʼusi kʼot ta pasel ti la svul-o yoʼontone. ¿Kʼusi jaʼ?
JUN SJAKʼOBIL TI MUʼYUK SMALAOJIKE
Li Roalde xi chale: «Jun prekursor ti te chtun ta Finnmark ti Mario sbie, chʼayal to kʼot koʼontonkutik ti kʼalal la sjakʼ mi xuʼ xibatkutik ta naklej ta Lakselv ti bu kʼajomal noʼox 23 jcholmantaletik ti solel tskʼanik tajek koltaele». Li Roalde solel mu xa snaʼ kʼusi chal kʼalal laj yaʼi taje. Xi chale: «Li Elsebeth xchiʼuk li voʼone, jnopojkutik xa onoʼox ti chbat tunkunkutik ti bu tskʼanik koltaele. Pe ta mas to tsʼakal ta jpaskutik, jaʼo kʼalal mi lokʼemik xaʼox batel ta jnakutik li kalab jnichʼnabkutike». Pe kʼalal oy xaʼox jayibuk kʼakʼal te chcholik mantal li ta lum taje, li Roalde laj yakʼ venta ti solel chvinajik ta mantal li krixchanoetike. Chtun xa noʼox koltael yuʼunik ta anil, maʼuk to ta mas tsʼakal. Xi chal li Roalde: «Li kʼusi laj yalbun Marioe la jnopilan tajek xchiʼuk muʼyuk x-och jvayel jayibuk akʼobal». Li Marioe laj yikʼ batel ta karo Roald xchiʼuk yutsʼ yalal te van 240 kilometro ta sural Kjøllefjord, yuʼun tskʼan ti xojtikinik li uni bikʼit tsobobbail ta Lakselve.
Li Andreas ti jaʼ jun mol te ta tsobobbaile, laj yakʼbe yil ti kʼuyelan li lum tee xchiʼuk li Salon sventa Tsobobbaile. Li ermanoetike solel toj lek la xchʼamik xchiʼuk laj yalbeik Roald xchiʼuk Elsebeth ti toj lek chaʼiik mi te batik ta naklej xchiʼuk yutsʼ yalal sventa chbat koltaatikuk ta cholmantale. Li Andrease stseʼet laj yal ti saʼoj be xa bu xuʼ x-abtej li Roald xchiʼuk Fabiane. ¿Kʼusi van tspasik li Roald xchiʼuk yutsʼ yalale?
¿KʼUSI LA SNOPIK?
Li kʼusi laj yal ta anil li Fabiane jaʼ liʼe: «Li voʼone mu jkʼan xinaki liʼe». Solel muʼyuk lek chaʼi ti chbat nakluk ta jun bikʼit jteklum xchiʼuk ti chikta yamigotak ti jmoj te chʼiemik li ta tsobobbaile. Jech noxtok, skʼan toʼox stsuts yuʼun xchanun ta sventa li smeltsanel luse. Pe jaʼuk li Isabel (ti 21 jabil yichʼoje), kʼalal la sjakʼbeik mi lek van chaʼi ti te xbatik ta nakleje, xi la stakʼ ta anile: «¡Taje jaʼ onoʼox li kʼusi ta jkʼane!». Akʼo mi jech, xi chale: «Kʼalal mas ta jnopbe skʼoplale, mas ta jnop mi lek van ti jech ta jpaskutike. ¿Mi ta van jnaʼ li kamigotake? ¿Mi jaʼ van lek ti te xikom li ta jtsobobbail ti oy noʼox kʼusi kuʼun xchiʼuk ti jun noʼox koʼontone?». Jaʼuk li Elsebethe xi chale: «Laj kaʼi ti jaʼ Jeova chakʼbunkutik li abtelal taje, pe jech noxtok la jnop ta sventa li jnakutike ti jaʼ to la jchaʼachʼubtaskutike xchiʼuk ta sventa li kʼusi jtsobojkutik talel leʼ xa ta 25 jabile».
Kʼalal tsuts xaʼox li jun xemana yuʼunik cholmantale, li Roald xchiʼuk li yutsʼ yalale sutik batel ta Bergen. Manchuk mi 2,100 kilometro snamal xilik li Lakselve, mu xchʼay ta sjolik li ermanoetik taje. Xi chal li Elsebethe: «La jpas tajek orasion xchiʼuk ta jkʼoponan-o batel li ermanoetik ti laj kojtikinkutike. Ta jtakbe jba jfotokutik xchiʼuk chkalkutik li kʼusitik chkʼot ta pasel ta jkuxlejalkutike». Xi to chal li Roalde: «Skʼan jnop lek mi chibatkutik ta naklej te. Jech noxtok skʼan jnop ta sventa ti kʼusi chi-abtejkutik-oe. La jpasilan orasion, la jchiʼinan ta loʼil li kutsʼ kalale xchiʼuk la jchiʼinan ta loʼil yan ermanoetik ti lek xa chanemike». Xi chal li Fabiane: «Kʼalal mas ta jnopbe skʼoplale, jaʼ te laj kakʼ venta ti muʼyuk srasonal kuʼun sventa chkal ti moʼoje. Solel ep la jpas orasion, vaʼun ayan mas ta koʼonton ti chibat ta nakleje». ¿Kʼusi la spas li Isabele? Och ta prekursora sventa chchapan sba sventa mi batik ta naklej li ta lum taje. Kʼalal echʼem xaʼox vakib u yochel ta prekursorae xchiʼuk ti laj yakʼ ta yoʼonton xchanel li Vivliae, lek xa chapal laj yaʼi sba sventa xbat ta naklej li ta lum taje.
LI KʼUSI LA SPASIK SVENTA TSTAIK LI KʼUSI TSKʼANIKE
Kʼalal mas ch-ayan ta yoʼontonik ti chbat koltavanikuk ti bu tskʼanik koltael ta cholmantale, li utsʼ alalil taje ta kʼunkʼun laj yakʼik batel persa ta stael li kʼusi tskʼan tstaike. Jech kʼuchaʼal liʼe, akʼo mi staoj jun abtel ti lek chtojat xchiʼuk ti toj lek tskʼupin li Roalde, la skʼan jun jabil permiso. Pe li yajval ta abtele oy kʼusi albat sventa mu xlokʼ li ta yabtele, albat ti xuʼ bakʼintik noʼox la ch-abteje, ta chabchab ue ch-abtej chib noʼox xemana. Xi chal li Roalde: «Toj echʼ noʼox jutukaj li jtojole, pe lek xilokʼkutik-o».
Xi to chal li Elsebethe: «Li jmalale laj yalbun ti akʼo jsaʼ bu xinakikutik li ta Lakselve xchiʼuk laj yalbun ti xuʼ jaʼ xkakʼkutik ta lokʼel li jnakutik ta Bergene. Toj echʼ noʼox jal laj yichʼ, pe pas onoʼox kuʼunkutik. Ta mas tsʼakale, li kalab jnichʼnabkutike la sta yabtelik ti junchib noʼox kʼakʼal ch-abtejike, vaʼun tskoltaunkutik ta stojel jveʼelkutik xchiʼuk ta jpasajekutik».
Li Isabele xi chale: «Ta skoj ti bikʼit li lum ti bu libatkutik ta nakleje, li kʼusi mas tsots laj kaʼie jaʼ ti jta
kabtel sventa jech-o xitun ta prekursorae. Bateltike mu spas kuʼun laj kaʼi». Manchuk mi jech, li Isabele laj onoʼox sta li kʼusi chtun yuʼune, yuʼun chchʼam kʼusuk abtelal ti jayib noʼox kʼalal ta xemanae, li ta baʼyel jabile baluneb to ta velta la sjel yabtel. ¿Kʼusi la spas li Fabiane? «Sventa chnel kuʼun li chanune, skʼan jsaʼ junuk abtel ti bu xuʼ xchanubtasikune, vaʼun te la jta jun li ta Lakselve. Lek lokʼ li j-eksamene xchiʼuk la jta kabtel ta smeltsanel lus ti jayib noʼox kʼakʼal chi-abtej ta xemanae.»LI KʼUSI SPASOJ YANTIKE
Li Marelius xchiʼuk yajnil ti Kesia sbie, oy ta yoʼonton chbat tunikuk ti bu chtun mas jcholmantaletike. Li Marelius ti yichʼoj 29 jabile xi chale: «Kʼalal chichʼ jakʼbel sloʼilik xchiʼuk li mantaletik ch-echʼ ta mukʼta tsobajel ta sventa li prekursoretike jaʼ la stijbun koʼonton sventa jkʼel mi xuʼ jchol mas mantal». Pe li Kesia ti yichʼoj 26 jabile toj tsots laj yaʼi ti chbat ta naklej ti chikta komel li yantik yutsʼ yalale. Xi chale: «Toj vokol chkaʼi tajek ti chkikta li buchʼutik jkʼanojane». Li kʼusi vokol chaʼi li Mareliuse jaʼ ti ch-abtej sjunul kʼakʼal sventa tstoj li snae. Xi chale: «La jpaskutik tajek orasion sventa xuʼ xibatkutik, koliyal li Jeovae kʼot onoʼox ta pasel». Li kʼusi baʼyel la spasike, la xchʼakbeik mas yorail ta xchanel li Vivliae. Ta tsʼakale, la xchon li snaike xchiʼuk laj yikta yabtelik, vaʼun li ta agosto ta 2011, batik ta naklej ta Alta ta snorteal Noruega ti bu chtunik ta prekursoretike. Sventa sta yuni takʼinike, li Mareliuse ch-abtej ta kontador, li Kesia eke jaʼ te ch-abtej ta jun mukʼta na ti bu chichʼ kʼejel kʼusitike.
Li Knut xchiʼuk Lisbeth ti jaʼik jun nupultsʼakal ti mas xa ta 30 sjabilale, kʼot ta yoʼontonik li kʼusitik chal Anuario ti te chalbe sloʼilal ermanoetik ti te chtunik ti bu mas chtun jcholmantaletike. Xi chvul ta sjol li Lisbethe: «Li sloʼil chal ermanoetike oy kʼusi laj yakʼ jnopkutik. ¿Mi xuʼ van kuʼunkutik sventa xibatkutik ta naklej ta yan lum? Li voʼone mu jnaʼ kʼusi ta jpas, yuʼun ta jnop ti mu spas kuʼun ta skoj ti mu noʼox xi tojob chkaʼi jbae». Manchuk mi jech, lik onoʼox xchapan sbaik. Xi chal li Knute: «La jchon li jnakutike, pe sventa jtsʼin li jtakʼinkutike li batkutik ta naklej ta sna jmeʼ. Sventa xkaʼikutik kʼuyelan mi libatkutik ta naklej ta yan lume, la jel jtsobobbailkutik ti bu chkʼopojik ta inglés ti jaʼ te ta Bergene, libatkutik jun jabil, vaʼun te likomkutik ta naklej ta sna smeʼ li Lisbethe». Echʼ kʼuk sjalile, li Knut xchiʼuk Lisbethe laj yaʼiik ti chapalik xa sventa spasik li kʼusi vokol tajek chaʼiike, jaʼ ti xbatik ta naklej ta África ta yosilal Uganda. ¿Kʼuxi tsta yuni takʼinik sventa xtunik-o ta prekursoretik? Skotol jabil tsutik bal ta Noruega, vaʼun ch-abtejik chib u.
«QʼUELAVILIC, PASIC PREVA AVAʼYIC, TOJ LEC LI MUCʼUL DIOSE»
¿Kʼusi yan sba yutsil kʼotem ta xkuxlejalik li jcholmantaletik taje? Xi jamal chal li Roalde: «Mas xa jmoj ch-echʼ kuʼunkutik kʼakʼal xchiʼuk li kutsʼ kalale, jaʼ mu toʼox sta li ta Bergene. Li avie mas xa tsobolunkutik xchiʼuk lek chkilkutik ti yakal chchʼiik ta mantal li kalab jnichʼnabkutike». Xi to chal xtoke: «Muʼyuk xa mas ta jvul koʼontonkutik yuʼun li takʼine, yuʼun laj kakʼkutik venta ti mu toj masuk tsots skʼoplale».
Li Elsebethe laj yakʼ venta ti skʼan xchan yan kʼope. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li bu chcholik mantal li tsobobbail ta Lakselve, oy jun jteklum ti jaʼ li Karasjok, ti jaʼ mero yosilal jsamietike. Li jsamietike te nakajtik ta snorteal Noruega, Suecia, Finlandia xchiʼuk ta Rusia. Sventa chcholanbe mantale, li Elsebethe la xchan li kʼop samie, li avie xloʼilaj xa jutuk li ta kʼop taje. ¿Kʼusi kʼotem ta pasel ti bu chchol mantale? Xmuyubaj xi chale: «Ta xkakʼ vakib chanubtaseletik ta Vivlia. ¡Toj lek chkaʼi ti liʼ oyune!».
Li Fabiane jaʼ xa prekursor xchiʼuk yajkoltaobba mol xa li avie. Li Fabian xchiʼuk li xvix Isabele, la skoltaik oxvoʼ chex kerem tsebetik ti tskʼanik tijbel yoʼontonik sventa xmuyubajik noʼox x-abtejik li ta tsobobbaile. Li kʼusi kʼotem ta pasel taje jaʼ ti yoxvoʼalike jaʼ xa mas batem ta yoʼontonik li cholmantale. Maʼuk noʼox taje yuʼun chaʼvoʼ to laj yichʼik voʼ xchiʼuk tunik ta prekursor auksiliar li ta marso ta 2012. Li oxvoʼ chex kerem tsebetik taje te oy jun tseb ti la stojbe ta vokol li Isabel xchiʼuk Fabian ta skoj ti ep koltaate. Li Fabiane xi laj yale: «Li kʼusi laj yale kʼot ta koʼonton. ¡Toj lek chkaʼi jbatik kʼalal ta jkoltatik li yantike!». Li Isabele xi chale: «Li bu ta jcholmantal avie jech kʼotem ta jkuxlejal li kʼusi chal ta Salmo 34:8. Kiloj xchiʼuk jpasoj preva ti toj lek yoʼonton li Jeovae. Jech xtok, jkʼupinoj tajek ti liʼ chitune».
Li Marelius xchiʼuk li Kesiae lek noʼox xkuxlejalik xchiʼuk jun yoʼontonik xtok, jech kʼuchaʼal liʼe, li ta tsobobbail te ta Alta ti bu batik ta nakleje, oy xa 41 jcholmantaletik. Li Mareliuse xi chale: «Kʼalal ta jvules ta jolkutike, jun tajek koʼonton chkaʼi jbakutik ta skoj ti jel tajek li jkuxlejalkutike. Ta jtojbekutik ta vokol Jeova ti chitunkutik ta prekursor li ta lum liʼe. Muʼyuk kʼusi yan xuʼ ximuyubajkutik-o». Xchiʼuk li Kesiae xi chale: «La jchan ti skʼan jpat lek koʼonton ta stojolal li Jeovae, xchiʼuk jaʼ xchabiojunkutik ta slekil yoʼonton. Jech xtok, laj kakʼ venta ti kʼalal nom oyun ta stojolal li kutsʼ kalale jaʼ tskoltaun ti oyuk sbalil chkil ti kʼalal jmoj oyunkutike. Muʼyuk bu chopol chkaʼi ti jech la jpaskutike».
¿Kʼusi yan sba yutsil kʼotem ta xkuxlejalik li Knut xchiʼuk Lisbeth ta Ugandae? Xi chal li Knute: «Jal jutuk echʼ sventa xnop xkaʼikutik li bu oyunkutike xchiʼuk li stalel xkuxlejal krixchanoetike. Bakʼintike ch-ipaj jchʼutkutik xchiʼuk chʼabal lek lus o voʼ, pe li kʼusi leke jaʼ ti chkakʼkutik chanubtasel ta Vivlia ti bu kʼalal xuʼ kuʼunkutike». Li Lisbethe xi chale: «Te van oʼlol ora xil ti bu nakalunkutike oy to bu muʼyuk yichʼoj cholel mantal. Kʼalal likʼotkutik tee, la jtakutik krixchanoetik ti tskʼelik li Vivliae xchiʼuk tskʼanik ti jchanubtaskutik ta Vivliae. Mu albajuk ti kʼuyelan ximuyubajkutik ti ta jchanubtaskutik krixchanoetik ti bikʼit yakʼoj sbaike».
Xuʼ jpat koʼontontik ti xmuyubaj tajek Jesucristo ti jaʼ jnitvanej kuʼuntik kʼalal chil ti ch-epaj xa tajek xcholel mantal ta buyuk noʼox ti jaʼ la slikes komele. Skotol li steklumal Diose xmuyubajik tajek kʼalal chchʼunik li mantal ti akʼo spasik ta «jchʼunolajel [...] li cristianoetic ta jujun banamile» (Mat. 28:19, 20).