Li Vivliae xi tspʼijubtasutike: «Ta yut yoʼnton cristiano ta xlic tal li cʼusi chopol tsnope, li milvaneje, li mulivajele, li cʼopanejbaile, li eleqʼue, li epalcʼope, li xchopolcʼoptael yantique» (Mat. 15:19). Li koʼontontik chalbe skʼoplal Vivliae, ti jaʼ ti kʼu kelantike, xuʼ me jpak jkʼoplaltik yuʼun sventa jpastik jtosuk talelal ti chopol chil Diose. Yikʼal van mu xkakʼtik venta jaʼ to mi jpasojtik xaʼox li kʼusi chopole. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik li kʼusi tskʼan koʼontontik kʼalal muʼyuk to jpasojtik li kʼusi chopole?

Jkʼeltik jujun kʼakʼal li Vivliae xchiʼuk jnopbetik skʼoplal.

Jech kʼuchaʼal la stsʼiba li Pabloe, «li scʼop Diose cuxul, oy stsatsal, echʼem to jech chtuchʼ jelovel yuʼun jech chac cʼu chaʼal espada ti chaʼjot lec yee. Ch-och cʼalal to ta yut jol coʼntontic». Li mantal chal Dios ta Vivliae «snaʼ cʼusi oy ta coʼntontic, xchiʼuc cʼusitic ta jnoptic» (Heb. 4:12). Kʼalal ta jchantik li Vivliae skʼan jkʼeltik li kʼusi ta jnoptike xchiʼuk li kʼusi ta jpastike, mi jech ta jpastike jaʼ me tskoltautik sventa jnaʼtik li kʼusi oy ta koʼontontik ta melele. Jaʼ yuʼun chaʼa tsots skʼoplal ti akʼo jkʼeltik jujun kʼakʼal li Vivliae xchiʼuk ti jnopbetik lek skʼoplale, mi jech ta jpastike jech me chkiltik ti kʼuyelan chil Jeova li kʼusitike.

Kʼalal ta jchʼamtik xchiʼuk chkakʼ ta jkuxlejaltik li tojobtaseletik ta Vivliae chchanubtas li jol koʼontontike.  Mi jech la jpastike, li jol koʼontontike jaʼ me chalbutik mi oy kʼusi chopol jpasojtik xchiʼuk jaʼ tskoltautik sventa mu jpak jkʼoplaltik (Rom. 9:1). Li ta Vivliae te chal sloʼil xkuxlejal krixchanoetik ti tspʼijubtasutike (1 Cor. 10:11). Mi laj kaʼibetik smelolal li kʼusi chopol la spasike jaʼ tskoltautik sventa mu jechuk jpastik ek. Ta melel jaʼ li kʼusi xuʼ jpas jkotoltike.

Jkʼantik koltael ta orasion.

Li Jeovae xojtikin li kʼusi oy ta koʼontontike (1 Crón. 29:17). Yuʼun «li Diose yiloj cʼusi oy ta coʼntontic, snaʼoj scotol» (1 Juan 3:20). Jaʼ yuʼun chaʼa, mu stakʼ jloʼlatik. Mi chkalbetik ta jamal li kʼusi ta jvul-o koʼontontike, ti kʼuyelan chkaʼi jbatike xchiʼuk li kʼusi ta jkʼantike, li Diose tskoltautik ta skʼelel li kʼusi oy ta koʼontontike. Yuʼun xuʼ jkʼanbetik ti akʼo «sjelbutik li koʼontontike» (Sal. 51:10). Li orasione tsots skʼoplal, yuʼun jaʼ tskoltautik ta skʼelel mi oy kʼusi chopol ta koʼontontik.

Jtsʼetan me lek jchikintik li ta tsobajeletike.

Mi jech ta jpastike xuʼ me jkʼeltik lek li kʼusi oy ta koʼontontike. Manchuk mi muʼyuk kʼusi achʼ ta jchantik li ta tsobajeletike, pe lek me ti jtsʼetanbetik xchikinale. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li ta tsobajeletike tskoltautik sventa xkaʼibetik smelolal li beiltasel ta Vivliae, li tojobtaseletik te chkaʼitik xtoke jaʼ chakʼ jkʼel jbatik xchiʼuk ti jel li jkuxlejaltike. Li sloʼil chakʼ ermanoetike xuʼ me jtabetik sbalil xtok (Prov. 27:17). Pe mi muʼyuk chijbat ta tsobajel xchiʼuk li kermanotaktike, xuʼ jaʼ noʼox ta jvul-o tajek koʼontontik li kʼusi ta jnop ta jpastike xchiʼuk muʼyuk me lek kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik (Prov. 18:1). Jaʼ yuʼun lek ti xi jakʼbe jbatike: «¿Mi nopem xkaʼi chibat skotol velta li ta tsobajeletike xchiʼuk mi ta jtabe sbalil?» (Heb. 10:24, 25).

Li koʼontontik ti ven xloʼlavane xuʼ me ep kʼusi chopol xakʼ jpas ta jkuxlejaltik. Kalbetik chantos skʼoplal: li saʼel kʼulejale, li yuchʼel poxe, li buchʼu ta jchiʼintike xchiʼuk li kʼusi ta jchʼay-o koʼontontike.

Li saʼel kʼulejale.

Muʼyuk chopol ti chij-abtej sventa jsaʼtik li kʼusi chtun kuʼuntike. Pe li Jesuse pʼijubtasvan ti xibal sba mi jaʼ tsots tajek skʼoplal chkiltik li saʼel kʼulejale. Li Jesuse laj yal jun loʼil ti oy la jun jkʼulej vinik ti snojesoj ta snail li kʼusitik oy yuʼune xchiʼuk ti muʼyuk xa bu skʼej mi lokʼ yan velta li kʼusitik la stsʼune. Jaʼ yuʼun la snop ti tslomes li bikʼitik snail spasoje xchiʼuk tsvaʼan yan ti x-echʼ to smukʼtikile. Xi la snope: «Te ta xcacʼ scotol li cʼusitic oy cuʼune xchiʼuc li cʼusitic chlocʼ cuʼune. Xuʼ jech chlic cal ta coʼnton: Oy xa ep jveʼel ta sventa ep jabil, jech xuʼ ta jcux xa noʼox coʼnton. Chiveʼ, chcuchʼ xa noʼox voʼ caʼtic; ta jcʼupin caʼtic li cʼusi oy cuʼune». Pe muʼyuk la snop ti ta yakʼobalil noʼox xuʼ xchame (Luc. 12:16-20).

Kʼalal chijmalub xa batele, xuʼ van jvul koʼontontik ta stsobel ep jtakʼintik kʼalal mu xaʼox xuʼ xij-abteje. Li kʼusi chkʼot ta pasele, xuʼ van jpak jkʼoplaltik sventa xij-abtejutik kʼalal jaʼo yorail tsobajele, o xuʼ van muʼyuk xa lek ta jpastik li kʼusi jbainojtik ta tsobobbaile. Ta melel, toj xibal me sba mi nop xkaʼitik spasele. Xchiʼuk ¿kʼusi ta jpastik mi kerem tsebutik to xchiʼuk ti jnaʼojtik mi chijtun ta tsʼakal ora, jaʼ li kʼusi mas lek xuʼ jpas ta jkuxlejaltike? ¿Mi ta van jnoptik ti mas lek ti jaʼ to chij-och ta prekursor  ta skoj ti ta jkʼan chij-abtej baʼyel sventa jtsob jtakʼintike? ¿Mi mu van skʼanuk xkakʼbetik yipal avi sventa mas xijtun ta stojolal li Jeovae? Yuʼun mu jnaʼtik mi kuxul xijsakub ta yokʼomal.

Li yuchʼel poxe.

Li ta Proverbios 23:20 xi chtojobtasvane: «Mu me xachiʼin li jyacubeletique». Li buchʼu chuchʼ tajek yaʼi poxe xuʼ van nopolik noʼox chuchʼ xchiʼuk tspak skʼoplal ti muʼyuk la chyakube ti naka noʼox la sventa junuk yoʼontone. Mi chtun kuʼuntik chkaʼitik tajek li pox sventa junuk koʼontontike jaʼ me yorail jkʼeltik li kʼusi oy ta koʼontontike.

Li buchʼu ta jchiʼintike.

Persa ta jchiʼintik krixchanoetik ti mu jmojuk xchʼunel koʼontontike, jech kʼuchaʼal jchiʼiltik ta chanun, ta abtel o li buchʼutik ta jcholbetik mantale. Pe jelel me mi solel jaʼ xa ta jkʼan ta jchiʼintike o mi ta jkʼan chkamigointike. Mi jech taje, xuʼ van jpak jkʼoplaltik ti chkaltik ti jaʼik lekil krixchanoetike. Pe li pʼijubtasel chakʼ Vivliae jaʼ liʼe: «Mu me xalajic ta loʼlael. Muc loʼiluc ti oy jech chalique: “Me ta jchiʼintic li bochʼotic chopolique, chisoquesbutic li jlequil taleltique”» (1 Cor. 15:33). Jech kʼuchaʼal mi och jutebuk ikʼobal li ta lekil voʼe ta xikʼubtas skotol, jaʼ jech ek mi jaʼ ta jchiʼintik li buchʼutik mu tukʼuk chtunik ta stojolal Jeovae xuʼ me sokesutik ta mantal ek. Ta mas tsʼakale xuʼ van jchanbetik li kʼuyelan tsnope, ti kʼuyelan tslap skʼuʼ spokʼe, ti kʼuyelan chkʼopoje xchiʼuk ti kʼuyelan stalelale.

Li kʼusi ta jchʼay-o koʼontontike.

Li kʼusitik achʼ chlokʼanuk talele mu xa noʼox albajuk yepal kʼusitik chakʼbutik sventa jchʼay-o koʼontontik, xchiʼuk jutuk mu skotoluk chopol ta sventa li yajtsʼaklomtak Cristoe. Li jtakbol Pabloe laj yal ti mi jaʼuk stakʼ xkaltik li kʼusitik toj chopolike (Efes. 5:3). Pe, ¿mi solel jaʼ lek chaʼi koʼontontik li kʼusitik chopole? Yikʼal van xuʼ xkaltik ti skotol krixchanoetik skʼan xchʼay jlikeluk yoʼonton xchiʼuk ti jaʼ la yuʼun stuk ti kʼuyelan tspase. Pe li kʼusi leke jaʼ ti jtsaktik ta mukʼ li kʼusi laj yal Pabloe xchiʼuk ti mu jkʼeltik o jchikintatik li kʼusitik chopole.

Manchuk mi sloʼlaojutik li koʼontontike xchiʼuk ti nopem xkaʼitik ta jpak jkʼoplaltik kʼalal oy kʼusi chopol ta jpastike, xuʼ me jel li jtalelaltike (Efes. 4:22-24). Kalbetik batel chib skʼelobil.

Li Miguele * persa la sjel ti kʼu toʼox yelan chil li saʼel ep kʼusitik yuʼune. Xi chale: «Li kajnil xchiʼuk jnichʼone likemunkutik ta jun lum ti bu tsots skʼoplal chilik ti oyuk noʼox yuʼunik li kʼusitik lekike, li kʼusitik achʼ chlokʼanuke xchiʼuk ti oyuk noʼox kʼusitik yuʼunike. Bat ta koʼonton saʼel li kʼusi chakʼ li sba balumile, pe kaloj mi muʼyuk chbat ta koʼonton li saʼel kʼulejale. Ta tsʼakal jutuke laj kakʼ venta li saʼel kʼulejale xkoʼolaj kʼuchaʼal chijxanav ta mukʼta be ti mu xlaje. La jkʼanbe Jeova ti akʼo skoltaun sventa xjel ti kʼuyelan chkil li balumile xchiʼuk li kʼusi oy ta koʼontone, xchiʼuk laj kalbe Jeova ti ta jkʼan chitunkutik ti bu kʼalal xuʼ kuʼunkutike. La jnopkutik ti lek noʼox chkichʼ batel li jkuxlejalkutike xchiʼuk ti chibatkutik ta naklej ti bu chtun mas jcholmantaletike. Ta mas tsʼakale li ochkutik ta prekursor, vaʼun laj kakʼkutik venta ti mu persauk oy ep kʼusitik kuʼuntik sventa xijmuyubaj xchiʼuk ti junuk noʼox koʼontontike».

Li kʼusi kʼot ta stojolal Juane te chakʼ ta ilel ti toj tsots skʼoplal ti jkʼeltik kʼuyelan li koʼontontike. Li Juane jech la spas, vaʼun laj yikta li xchopol chiʼiltake. Xi chale: «Ta skoj li kabtele, skʼan jchiʼinan li buchʼutik chtal yiktaik ikatsil ti likemik talel ta yan lume. Akʼo mi jnaʼoj ti lek chuchʼik pox kʼalal tstsob sbaike, li voʼone toj lek chkaʼi ti te chibate. Ep ta velta jutuk xa mu li yakub, vaʼun chopol xa chkaʼi jba yuʼun. Laj kakʼ venta ti jaʼ xa yorail sventa jkʼel lek li kʼusi oy ta koʼontone. Li tojobtaseletik ta Vivliae xchiʼuk li mantaletik laj yakʼbeikun li moletik ta tsobobbaile, jaʼ la skoltaun sventa xkakʼ venta ti kʼu yuʼun oy jvokole: yuʼun jaʼ ta jsaʼ jchiʼinan li krixchanoetik ti muʼyuk skʼanojik Jeovae. Li kʼusi xa ta jpas avie, jaʼ ti naka xa noʼox ta telefono ta jchiʼinan ta loʼil li buchʼutik chtal yakʼik ikatsiletike xchiʼuk jutuk xa noʼox ta jchiʼinan ta loʼil».

Skʼan lek jkʼel jba jtuktik xchiʼuk jkʼeltik li kʼusi oy ta koʼontontike. Sventa spas kuʼuntike skʼan jkʼanbetik koltael li Jeovae, yuʼun snaʼoj li «cʼusi ta jnop ta yut coʼntoncuti[ke]» (Sal. 44:21). Jech xtok oy kuʼuntik li Skʼop Diose ti jaʼ tskoltautik sventa jkʼeltik ti kʼu kelantik ta melele (Sant. 1:22-25). Jech noxtok chkichʼtik lekil tojobtaseletik ta vunetik xchiʼuk ta tsobajeletik. Ta skoj ti laj xa kiltik li kʼusitik xuʼ skoltautike, xuʼ me jech jchabi li koʼontontike xchiʼuk jaʼ jpastik li kʼusi lek chil Jeovae.