LI Baʼyel Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumil ti lik ta 1914, te vinaj ti muʼyuk tstikʼ sbaik ta paskʼop li Jchanolajeletik ta Vivliae (Is. 2:2-4; Juan 18:36; Efes. 6:12). ¿Kʼusi la snuptan li yajtuneltak Dios ta Gran Bretañae?

Li Mantal sventa li Servisio Militar ta 1916 ti laj yal ti persa skʼan xbat ta paskʼop li tojol keremetik ti 18 kʼalal ta 40 sjabilalike, sba to velta jech la spasik li ta Gran Bretañae. Li mantal taje chal xtok ti mu persauk xbat ta paskʼop li buchʼutik oy srasonal yuʼunik ta melele, «ta skoj srelijionik o ta skoj ti mu xakʼ snopben jech tspasike». Jaʼ yuʼun, la svaʼan ep jchapanvanej li ajvalil sventa skʼelik buchʼutik xuʼ mu spasik li servisio militare xchiʼuk ti bu to kʼalal xuʼ mu spasike.

Akʼo mi jech, ta tsʼakale te van 40 ta voʼ Jchanolajeletik ta Vivlia laj yichʼ tikʼel ta chukel ta xchukinab soltaroetik xchiʼuk vaxakvoʼ takatik batel ti bu tspasik kʼop ta Franciae. Ta skoj li ilbajinel taje, li ermanoetik ta Gran Bretañae la stsʼibabeik batel jlik karta li Primer ministro (buchʼu tspas mantal) ti Herbert Asquith sbie, ti tskʼanik partee xchiʼuk ti oy kʼusi tskʼanik ti la spasik firmar 5,500 krixchanoetike.

Laj yaʼiik ta tsʼakal ti chmilatik li vaxakvoʼ ermanoetik ti te oyik bu tspasik kʼop ta Francia ta skoj ti mu skʼan spasik kʼope. Pe kʼalal te xa chololik sventa chmilatike, jelbat li stojobil smulike, albat ti chtikʼatik ta chukel ta xchukinab skotol krixchanoetik lajuneb jabil yoʼ spasik tsatsal abtel; jaʼ yuʼun ikʼatik sutel ta Inglaterra sventa stsʼaki yuʼunik taje.

Ta skoj ti jalij li paskʼope, takatik ta ikʼel ek li buchʼutik nupunemike. Jech xtok, te chapanvanik ta sba velta ta Manchester (Inglaterra), yuʼun te tikʼbat smul jun doktor ti Henry Hudson sbie, ti jaʼ jun Jchanolajel ta Vivlia eke. Jech oxal, ta 3 yuʼun agosto ta 1916, li nail chapanobbaile laj yal ti oy smule, la skʼanbe multa xchiʼuk laj yakʼ ta skʼob soltaroetik. Jaʼ jechtik laj yichʼ chapanel jun ermano ta Edimburgo (Escocia) ek ti James Frederick Scott sbi ti chʼabal smul tabate, jun colportor (ti jech toʼox ojtikinbilik li prekursoretike) ti 25 sjabilale. Li ajvalile la skʼan ti xchapanik yan veltae, pe te kechel kom ta skoj ti jaʼ och skʼelbe skʼoplal yan chapanel ta Londres sventa jun ermano ti Herbert Kipps sbie. Tabat smul, jaʼ yuʼun kʼanbat multa xchiʼuk akʼat ta skʼob soltaroetik.

Ta septiembre ta 1916 oy xa onoʼox mas ta 264 ermanoetik ti tskʼan mu xbat spasik li servisio militare. Ta skotolike, jaʼ noʼox voʼvoʼ kolem komik, 154 laj yichʼik takel batel «ta spasel tsatsal abtel ta sventa li mukʼta lume», 23 takatik batel ti bu tspasik kʼop ti muʼyuk tstikʼ sbaik ta paskʼope, 82 akʼatik ta skʼob soltaroetik, li jlome chapanatik, vaʼun tikʼatik ta chukel. Ep krixchanoetik muʼyuk lek laj yilik li kʼusi toj chopol  pasbatike, jaʼ yuʼun li ajvalile la slokʼes ta xchukinab soltaroetik yoʼ xtakatik batel ta spasel abtelaletik ta sventa skotol krixchanoetik.

Edgar Clay xchiʼuk li Pryce Hughes ti kʼot ta jkʼelvanej ta Betel ta Gran Bretaña ta tsʼakale, te abtejik ta jun presa ta Gales. Jech xtok, li Herbert Senior jun li ta xvaxakvoʼalik ti lokʼik tal ta Franciae, la stikʼik ta chukel ta Wakefield (Yorkshire, Inglaterra). Li yane te tsʼaki yuʼunik ti kʼu sjalil tstoj smulik ti toj abol sbaik ta spasel tsatsal abtel ta chukinab ta Dartmoor (Devon, Inglaterra). Li ta chukinab taje mas toj ep te och li buchʼutik mu skʼan spasik li servisio militare.

Li Frank Platt ti jaʼ jun Jchanolajel ta Vivlia ti la xchʼam ti xtakat batel ti bu muʼyuk tspasik kʼope, ilbajinat tajek ta skoj ti mu skʼan stikʼ sba ta paskʼope. Jech xtok, li Atkinson Padgett ti lik xchan Vivlia kʼalal mu toʼox jaluk yochel li ta servisio militare, ilbajinat tajek yuʼun li bankilal soltaroetik ta skoj ti mu skʼan stikʼ sba ta paskʼop eke.

Akʼo mi mu toʼox xaʼibeik lek smelolal ti bu to kʼalal smakoj ti mu stakʼ stikʼ sbaik ta paskʼop li yajtsʼaklom Cristoe, laj yakʼik persa smuyubtael li Jeovae. Li buchʼutik laj kalbetik sbi li ta aʼyej liʼe, lek ta chanbel stalelalik ti muʼyuk la stikʼ sbaik ta paskʼop kʼalal la «sta yorail ta xichʼ svocoli[ke]» (Apoc. 3:10, Ch). (Kʼusitik kʼot ta pasel ta voʼne ta Gran Bretaña.)