Jun ermana ti oy xa van mas ta 30 sjabilal ti Ángela sbie, * tsvul jutuk yoʼonton. Yakal tsmala li moletik ta stsobobbaile xchiʼuk tsjakʼbe sba kʼusi van ch-albat. Jech onoʼox ti oy bakʼintik muʼyuk chkʼot li ta tsobajele, pe yuʼun kʼalal tsut tal ta snae lubem tajek ta skoj ti abtej sjunul kʼakʼal ta xchabiel mol meʼeletike. Yuʼun maʼuk noʼox tsvul-o yoʼonton ti kʼuyelan ch-echʼ jujun kʼakʼale, yuʼun tsvul yoʼonton xtok ti ip li smeʼe.

Ti voʼotuk chbat avulaʼan li Angelae, ¿kʼuxi van chapatbe yoʼonton ti lubem chaʼi sbae? (Jer. 31:25.) ¿Kʼu van yelan chachapan aba sventa xpatet yoʼonton xkom avuʼun?

Jkotoltik chijlub bakʼintik, xuʼ van jaʼ ta skoj li kabteltike o ta skoj li kʼusitik jbainojtik ta sventa mantale. «Toj alubenun licom o» xi laj yal Daniel kʼalal oy kʼusi akʼbat yil yuʼun Dios ti muʼyuk xaʼibe smelolale (Dan. 8:27). Pe te tal li anjel Gabriel sventa chkoltaate. Albat smelolal li kʼusi akʼbat yile, albat ti laj yichʼ aʼibel li s-orasione xchiʼuk «toj lec cʼanbilot» x-utat (Dan. 9:21-23). Ta yan velta xtoke, patbat yoʼonton yuʼun yan anjel ti lubem xaʼox tajeke (Dan. 10:19).

Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal skʼan toʼox xabat ta spatbel yoʼonton junuk ermano ti lubem o ti tsvul yoʼontone, nopo baʼyuk ta sventa li svokole. ¿Kʼusi ti snuptanoje? ¿Kʼuxi van yakal tslubtsanat? ¿Kʼusi lekil talelaletik chakʼ ta ilel? Richard ti oy xa mas ta jtob jabil chtun ta mol ta tsobobbaile, xi chale: «Jaʼ ta jnopbe skʼoplal li kʼusi lek tspas li kermanotake.  Kakʼoj venta ti kʼalal skʼan toʼox xikʼot ta sna li buchʼu chbat jpatbe yoʼontone, jaʼ mas kʼun ta patbel yoʼonton kʼalal ta jkʼel lek baʼyuk kʼuyelan li xkuxlejale». Mi chbat xchiʼinot yan mol ta tsobobbaile, ¿kʼu yuʼun mu jmojuk xakʼelik ti kʼusi chat-o yoʼonton li ermanoe?

Xuʼ van avakʼoj venta ti mu toj lekuk chkaʼitik kʼalal chkalbe jba jkʼoplal jtuktike. Jaʼ yuʼun chaʼa, xuʼ van mu kʼunuk chaʼi kʼalal chal ta stojolal moletik ta tsobobbail ti kʼuyelan chaʼi sba li jun ermanoe. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xalbot ti kʼuyelan chaʼi sbae? Mi stseʼet asat chakʼopon xchiʼuk mi lek xa kʼusi chavalbe sventa chapatbe yoʼontone xuʼ me jaʼ xkoltavan. Li Michael ti oy xa mas ta 40 jabil chtun ta mol ta tsobobbaile, nopem xaʼi ti xi tslikes sloʼile: «Jtos yabtel ti toj lek tajek staojik li moletik ta tsobobbaile jaʼ ti chbat svulaʼan ta sna li ermanoetik sventa xojtikinan leke. Jaʼ yuʼun oy tajek ta koʼonton ti tal jvulaʼanoxuk li avie».

Xuʼ van jpastik junuk orasion ta sjunul koʼontontik kʼalal ta jlikes jloʼiltike. Kʼalal la spas orasion li jtakbol Pabloe, jaʼ laj yal li xchʼunel yoʼontonike, ti chkʼanvanike xchiʼuk ti oy stsatsal yoʼontonik li yermanotake (1 Tes. 1:2, 3). Kʼalal chlokʼ ta sjunul avoʼonton ti chaval ta aorasion li slekil talelaltak avermanoe, yakal me chachapan avoʼonton xchiʼuk yakal chachapanbe yoʼonton ek sventa lekuk xaloʼilajik. Jech noxtok, li kʼusitik chavale xuʼ me spat oʼontonal. Xi chal jun mol ta tsobobbail ti lek xa chanem ti Ray sbie: «Bakʼintike chchʼay ta joltik li kʼusitik lek chkʼot kuʼuntik ta pasel li ta cholmantale, jaʼ yuʼun tspat koʼontontik kʼalal oy to buchʼu tsvules ta joltike».

Jech kʼuchaʼal li Pabloe, li voʼot eke xuʼ xaval li kʼusi yakʼojbot anaʼ Diose, o xuʼ xatijbe yoʼonton avermanotak mi latunes junuk teksto ta Vivliae (Rom. 1:11). Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal chat yoʼonton junuk ermanoe xuʼ  van muʼyuk xa sbalil chaʼi sba. Xuʼ van xavalbe skʼoplal li jtsʼibajom yuʼun salmo ti la skoʼoltas sba «cʼu chaʼal [taki] nucul yavil yaʼlel tsʼusub ti cajal ta ba chʼayiltique», pe xi laj yale: «Muʼyuc jchʼayoj o ta coʼnton li amantaltaque» (Sal. 119:83, 176). Mi laj xaʼox avalbe jutuk skʼoplal li tekstoetik taje, xuʼ van xavalbe ti muʼyuk xchʼayoj ta yoʼonton smantaltak Jeova li ermanoe.

Sventa jtijbetik yoʼonton jun ermana ti muʼyuk xa mas ta yoʼonton chtun ta stojolal Dios o ti namajem ta tsobobbaile, xuʼ xkalbetik skʼoplal li lokʼolkʼop ta sventa li jun ants ti chʼay jpech sdrakmae (Luc. 15:8-10). Li drakma taje xuʼ van jaʼ stsʼak jun kʼupil sba natsʼil ti toj ep sbalil ti pasbil ta jaypech takʼin ta platae. Skʼan me xaʼibe smelolal avuʼun ti toj tsots skʼoplal ta tsobobbail li ermana kʼalal mi laj avalbe li lokʼolkʼop taje. Mi laje xuʼ xavalbe yaʼi ti toj ep sbalil ch-ilat yuʼun Jeovae, yuʼun jaʼ jech ch-ilat kʼuchaʼal jkot uni chij.

Ep ermanoetik ti toj lek chaʼiik yalbel skʼoplal li tekstoetike, jaʼ yuʼun mu me voʼotuk noʼox xaloʼilaj. Mi laj xaʼox akʼelik junuk teksto ti lek xkʼot-o ti kʼuyelan xkuxlejale, tʼujo li kʼusitik tsots skʼoplal sventa xajakʼbe li kʼusi tsnop ta sventa taje. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ xakʼelbe li kʼusi chal 2 Corintios 4:16, vaʼun xi xajakʼbee: «¿Mi oy avaʼioj junuk velta kʼuyelan yakʼojbot avipal Jeova sventa mu xavikta li mantale?». Vaʼun jaʼ «jech coʼol chijtsatsub» ta mantal (Rom. 1:12).

Jech noxtok xuʼ me xapatbe-o yoʼonton junuk ermano li loʼiletik ta Vivlia ti jaʼtik jech kʼuchaʼal yakal tsnuptane. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ van jaʼ jech chaʼi sba kʼuchaʼal li Ana o li Epafrodito ti oy bakʼintik ipajik ta at-oʼontone, akʼo mi jech, oy-o sbalil ilatik yuʼun li Diose (1 Sam. 1:9-11, 20; Filip. 2:25-30). Jaʼ yuʼun mi sta-o chavile, ¿kʼu yuʼun mu xakʼelik junuk loʼil ta Vivlia?

Jech me chavakʼ ta ilel ti oy ta avoʼonton ta melel li ermano kʼalal chajakʼbe ti kʼuyelan chaʼi sba kʼalal ayem xaʼox avulaʼane (Hech. 15:36). Li kʼusi xuʼ xapas kʼalal skʼan toʼox xalokʼ batel ta snae, xuʼ xachap akʼopik ti chakʼan chachiʼin ta cholmantale. Nopbo skʼoplal avaʼi li kʼusi nopem xaʼi spasel Bernard, jun mol ta tsobobbail ti lek xa chaneme. Kʼalal ta xchiʼin ta loʼil jun ermano ti muʼyuk to jal ayem svulaʼane, xi tsjakʼbe ta stuk ta sventa li mantal laj yalbe komele: «¿Kʼu yelan xabat ta sventa li kʼusi laj kalbetik skʼoplale?». Kʼalal oy ta avoʼonton li avermanotake te chavakʼ venta mi skʼanik to koltael.

Li avie solel mas tskʼanik ti chabibiluk xaʼi sbaik li kermanotaktike, ti xkaʼibetik smelolal li kʼusi tsnuptanike xchiʼuk ti kʼanbiluk xaʼi sbaike (1 Tes. 5:11). Jaʼ yuʼun kʼalal skʼan toʼox xbat avulaʼan ermanoetike, nopbo skʼoplal ti kʼusi yakal tsnuptanike. Kʼanbo koltael li Jeovae xchiʼuk tʼujo lek li tekstoetik chatunese. Jaʼ me jech chanaʼ ti kʼuxi xuʼ xapatbe yoʼonton li «bochʼotic lubenique».