1, 2. ¿Kʼusi xuʼ spas li yamigotak Jeovae?

 XI LAJ yal jun yajtsʼaklom Cristo ti Monika sbie: «Oy xa mas ta 35 jabil jnupunelkutik. Xkojtikin xa jbakutik lek xchiʼuk li jmalale, pe ep to kʼusitik chkojtikinbe jbakutik li avie, akʼo mi voʼne xa jnupunelkutik». Ta melel, jaʼ jech chkʼot ta stojolal ep utsʼ alaliletik xchiʼuk li buchʼutik yamigo sbaike.

² Toj lek chkaʼi ti xkojtikintik batel mas li buchʼutik jkʼanojtike. Pe li buchʼu mas toj tsots skʼoplal xuʼ xkojtikintik sventa chkamigointike, jaʼ li Jeovae. Pe mu me xkojtikinbetik skotol li kʼusitik oy ta yoʼontone (Rom. 11:33). Jaʼ yuʼun, xuʼ me xijmuyubaj noʼox xkojtikinbetik-o mas stalelal ta sbatel osil (Ecl. 3:11).

3. ¿Kʼusi ta jkʼelbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

³ Li xchanobil echʼe laj yakʼ kiltik ti oyuk mas sbalil xkiltik ti lek stakʼ kʼoponel li Jeovae xchiʼuk ti mu snaʼ xtʼujvane. Li avi une, ta jkʼelbetik skʼoplal chaʼtos stalelal ti toj kʼupil sbae: tskʼupin yakʼel xchiʼuk lek snaʼ xrasonaj. Vaʼun chkaʼibetik lek smelolal liʼe: «Li Mucʼul Diose toj lec yoʼnton ta stojol scotol; toj cʼux ta yoʼnton scotol li yabtele» (Sal. 145:9).

4. ¿Kʼusi skʼan xal ta melel kʼalal ta jkʼupintik yakʼel kʼusitike?

⁴ ¿Kʼusi skʼan xal ti ta jkʼupintik yakʼel kʼusitike? Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ toj echʼem xcuxet yoʼnton li bochʼo ta xaqʼue; jaʼ mu sta jech li bochʼo ta xichʼe» (Hech. 20:35). Akʼo mi jpʼel chaʼpʼel noʼox li kʼusi chal taje, chal kaʼitik kʼusi skʼan xal ta melel kʼalal ta jkʼupintik yakʼel kʼusitike. Ta sjunul me yoʼonton chakʼ skʼakʼal li buchʼu tskʼupin yakʼel kʼusitike, chakʼ yipal xchiʼuk chakʼ kʼusitik oy yuʼun sventa tskolta li yantike. Ta melel, jaʼ me te chvinaj kʼu to yepal ta jkʼupintik yakʼel li kʼusi tstij koʼontontike, maʼuk me ti kʼu to smukʼul li matanal chkakʼtike  (kʼelo 2 Corintios 9:7). Jaʼ noʼox me Jeova ti toj lek tskʼupin yakʼele, «li Dios ti echʼem slequile» (1 Tim. 1:11).

5. ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti tskʼupin yakʼel kʼusitike?

⁵ ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti tskʼupin yakʼel kʼusitike? Jaʼ ti chakʼbutik jkotoltik li kʼusitik chtun kuʼuntike, chakʼbe ek li buchʼutik muʼyuk chichʼik ta mukʼe. Kʼuchaʼal laj xa jkʼeltike, «li Mucʼul Diose toj lec yoʼnton ta stojol scotol» (voʼon la jpaskutik ta kursiva). Yuʼun «coʼol ta xacʼ qʼuepuc ta stojol li bochʼotic chopolique xchiʼuc li bochʼotic lequique. Coʼol chacʼbe voʼ li bochʼotic tucʼ yoʼntonique xchiʼuc li bochʼotic muc tucʼuc yoʼntonique» (Mat. 5:45). Jech oxal, li Pabloe xi laj yalbe krixchanoetik ti muʼyuk xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jeovae: «Oy cʼusi lec tspas. Jaʼ ta xacʼ tal voʼ. Ta xacʼ satinuc li cʼusitic chichʼ tsʼunele, yuʼun jech ta jta jveʼeltic, jech xcuxet noʼox coʼntontic» (Hech. 14:17). Ta melel, tskʼupin yakʼbel kʼusitik krixchanoetik li Jeovae (Luc. 6:35).

6, 7. 1) ¿Buchʼutik ta sjunul yoʼonton chakʼbe kʼusitik chtun yuʼun li Jeovae? 2) Albo junuk skʼelobil ti chakʼbe kʼusitik chtun yuʼun tukʼil yajtuneltak li Jeovae.

⁶ Pe mas to me oy ta yoʼonton Jeova chakʼbe kʼusitik chtun yuʼun li tukʼil yajtuneltake. Xi laj yal li ajvalil Davide: «Queremun toʼox, pero tana chimalub xa. Muʼyuc bu laj quil ti oy tscomtsanat stuc li bochʼo tucʼ yoʼntone; muʼyuc bu laj quil ti ch-ochic ta cʼan limosna li yalab xnichʼnabe» (Sal. 37:25). Ep tukʼil yajtsʼaklomtak Cristo yiloj chchabiatik ta melel yuʼun li Jeovae. Kalbetik batel junuk skʼelobil.

⁷ Leʼ xa kʼuk sjalile, la snuptan jtos vokolil jun prekursora ti Nancy sbie. Xi chale: «Chtun kuʼun 66 dolar sventa ta jtoj li jchʼom na ta yokʼomale, pe mi jaʼuk jnaʼ bu ta jta un. La jchapbe yaʼi Jeova li jvokole, vaʼun libat ta abtel. Chi-abtej ta mesera ta jun veʼebal xchiʼuk muʼyuk bu jpatoj koʼonton mi ep chi-akʼbat komel matanal takʼin li vaʼ akʼobale, yuʼun mu masuk snaʼ xvul krixchanoetik li vaʼ kʼakʼale. Jaʼ yuʼun toj labal sba laj kil ti toj ep kʼot krixchanoetike. Kʼalal laj koʼontone, la jchap ti kʼuyepal la jtae: jaʼ to kile 66 dolar». Batsʼi jpʼel ta yoʼonton Nancy ti ta slekil yoʼonton Jeova akʼbat ti kʼuyepal chtun yuʼune (Mat. 6:33).

8. ¿Kʼusi li matanal ti toj ep sbalil yakʼojbutik li Jeovae?

⁸ Xuʼ me jta jkotoltik li matanal yakʼoj Jeova ti toj ep sbalile. ¿Kʼusi jaʼ? Jaʼ ti laj yakʼ ta matanal Xnichʼon sventa tspojutike. Xi laj yal li Jesuse: «Toj ep la xcʼuxubin scotol cristianoetic ta banamil li Diose, jech laj yacʼ li jun noʼox Xnichʼon oye, yuʼun jech mu chʼayeluc chbat li bochʼotic ta xchʼunic ti jaʼ Jcoltavanej yuʼunique; jaʼ ta xcuxiic o sbatel osil» (Juan 3:16). Ta melel, ti buchʼu tskʼan chchʼam li matanal ti toj ep sbalil yakʼoj Jeovae, ta me stabe sbalil. Yuʼun li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jesuse tsta «xcuxlejal ti jaʼ batsʼi [kuxlejal] ta jʼechʼele», kuxlejal sbatel osil (Juan 10:10, Ch). ¿Mi oy to van yan sprevail ti toj lek skʼupin yakʼel kʼusitik li Jeovae?

9. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik ti tskʼupin yakʼel kʼusitik li Jeovae?

 ⁹ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik ti tskʼupin yakʼel kʼusitik li Jeovae? Li stuke «chiyacʼbutic scotol li cʼusitic ta xtun cuʼuntique, yuʼun jech xcuxet noʼox coʼntontic»; jaʼ jechukutik ek, oyuk me ta koʼonton jkʼelanbetik yantik li kʼusi oy kuʼuntike, vaʼun jaʼ jech xmuyubajik kuʼuntik ek (1 Tim. 6:17-19). Jaʼ jun muyubajel chkaʼitik ti ta jtunestik li kʼusitik oy kuʼuntik sventa jkʼelanbetik li buchʼu jkʼanojtike xchiʼuk ti jkoltatik li buchʼutik oy kʼusitik chtun yuʼunike (kʼelo Deuteronomio 15:7). ¿Kʼusi tsvules ta joltik ti skʼan jkʼupintik yakʼel kʼusitike? Jlom yajtsʼaklomtak Cristoe snopesoj sba tspasik liʼe: kʼalal ch-akʼbat smotonike, tskʼelik buchʼu xuʼ xakʼbeik smoton ek. Toj ep me jech kermanotaktik ta tsobobbail ti chakʼbeik yipal ta skʼupinel yakʼel kʼusitike, ¡taje jaʼ me jun bendision!

10. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ta jkʼupintik yakʼel kʼusitike?

¹⁰ Kakʼtik ta ilel ti ta jkʼupintik yakʼel kʼusitik ta jkʼopojeltik xchiʼuk ta kʼusitik ta jpastik. ¿Kʼuxi? Jaʼo kʼalal ta jtunes jkʼakʼaltik, kipaltik sventa ta jkoltatik xchiʼuk ta jpatbetik yoʼonton li jchiʼiltaktike (Gál. 6:10). Sventa jnaʼtik kʼu kelantike, skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Mi chil yantik ti oy ta koʼonton ta jchʼak jkʼakʼal sventa jchiʼinik ta loʼil xchiʼuk ti xkaʼibeik li kʼusi chat-o yoʼontonike? Mi oy buchʼu tskʼan ta jkolta ta spasel jtosuk abtel o ti tstakun ta spasel jtosuk kʼusie, ¿mi “lek”, xichi kʼalal xuʼ kuʼune? ¿Kʼusi ora ti ta sjunul koʼonton la jpatbe yoʼonton junuk kutsʼ kalal o junuk kermanoe?». Ta melel, jaʼ me chijnopaj-o ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li buchʼutik jkʼanojtik kʼalal ta jchʼuntik li mantal liʼe: «Acʼbeic smoton achiʼilic» (Luc. 6:38; Prov. 19:17).

11. ¿Kʼuxi xuʼ jkʼupintik yakʼbel kʼusitik li Jeovae?

 ¹¹ Xuʼ jkʼupintik yakʼbel kʼusitik li Jeova  eke. Xi chalbutik li Vivliae: «Ichʼo ta mucʼ Mucʼul Dios ta sventa li cʼusitic oy avuʼune» (Prov. 3:9). Li kʼusitik oy kuʼuntik ti toj ep sbalile, jaʼ li jkʼakʼaltike, li kipaltike xchiʼuk li kʼusitik oy kuʼuntik ti xuʼ jtunestik sventa jpasbetik-o li yabtele. Kʼalal ta ololetik xuʼ skʼupinik yakʼbel kʼusitik li Jeovae. Xi chal jun totil ti Jason sbie: «Kʼalal chkakʼ kuni takʼinkutik li ta Salon sventa Tsobobbaile, chkalbekutik ti jaʼ akʼo stikʼik takʼin li ololetik li ta xkaxail matanal takʼine. Xmuyubajik noʼox, yuʼun kʼalal jech tspasike oy kʼusi chakʼbe chaʼiik li Jeovae». Mi jech nopem xaʼiik yakʼbel smoton Jeova li ololetik kʼalal bikʼitik toe, mas me kʼun chaʼi tskʼupinik yakʼbel kʼusitik kʼalal mukʼtik xaʼoxe (Prov. 22:6).

12. ¿Kʼusi smakoj ti lek snaʼ xrasonaj li jun krixchanoe?

¹² Yan stalelal ti toj yan sba yutsil li Jeovae jaʼ ti lek snaʼ xrasonaje. ¿Kʼusi smakoj li talelalil taje? Li jun krixchano ti snaʼ xrasonaje oy ta yoʼonton tstsakbe ta mukʼ li kʼusi tsnop yantike (Sant. 3:17, Ch). Muʼyuk maʼ ti solel jaʼ xa jech tskʼan xichʼ pasel kʼuchaʼal chal junuk mantale, mi jaʼuk ti mu xa stakʼ sokbel li kʼusi chale, ti jpʼel xa xale o jaʼ ti kʼusi yale. Moʼoj, yuʼun chakʼ persa ti lekuk yoʼonton ta stojolal li yantike xchiʼuk tstsakbe ta venta ti kʼuyelan xkuxlejalike. Oy ta yoʼonton chaʼibe xtok li kʼusi chalike xchiʼuk kʼalal muʼyuk kʼusi chopol chile tspasbe li kʼusi oy ta yoʼontonike xchiʼuk tsjel li snopbene.

13, 14. 1) ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti lek snaʼ xrasonaje? 2) Ta sventa li talelal taje, ¿kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la spas Jeova ta stojolal Lote?

¹³ ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova li talelal taje? Jaʼ ti tstsak ta venta ti kʼuyelan chaʼi sba li yajtuneltake xchiʼuk ti oy bu jech la spas kʼuchaʼal tskʼanike. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal la snop tslajes li Sodoma xchiʼuk Gomorrae, lek jamal laj yalbe ti akʼo xjatav batel ta vitstikaltik li tukʼil Lote. Akʼo mi jech, mu jnaʼtik kʼu yuʼun la skʼanbe Jeova ti yan-o bu chjatav batel yaʼi li Lote. Jnoptik avaʼi, ¡laj yalbe Jeova ti akʼo sjel li smantale! (Kʼelo Génesis 19:17-20.)

¹⁴ Xuʼ me jnoptik ti maʼuk jchʼunej mantal xchiʼuk ti toj lek snaʼ xiʼ li Lote. Yuʼun chchabiat onoʼox yuʼun Jeova ti buuk batuke, jaʼ yuʼun muʼyuk srasonal ti jech chaʼi sba li moltotile. Akʼo mi jech, ta onoʼox xiʼ un. Yuʼun chiʼ ta melel li Lote, vaʼun li Jeovae la stsakbe ta mukʼ li kʼusi chale, jaʼ yuʼun laj yakʼ jatavuk batel ta jun lum ti bu snopoj xaʼox tslajese (kʼelo Génesis 19:21, 22). Kʼuchaʼal chkiltike, maʼuk maʼ ti mu xa stakʼ jelbel kʼusi chal li Jeovae, moʼoj, yuʼun xuʼ sjel li kʼusi snopoj tspase xchiʼuk lek snaʼ xrasonaj.

15, 16. ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Smantal Moisés ti lek snaʼ xrasonaj li Jeovae? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.)

¹⁵ Jkʼelbetik yan skʼelobil ta Smantal Moisés ti bu chakʼ ta ilel ti lek snaʼ xrasonaj li Jeovae. Mi toj abol sba li jun j-israele xchiʼuk ti muʼyuk jkotuk xchij o jkotuk stentsun sventa xakʼbe ta smoton li Jeovae, chchʼam chaʼkot paloma ti staoj xa xchʼiele o chaʼkot chʼiom paloma. ¿Kʼusi van xuʼ spasik mi toj abol sbaik ti mu jaʼuk x-akʼ yuʼunik taje? Albatik yuʼun Jeova ti xuʼ xakʼik uni jutebuk arinae. Jkʼeltik avil li kʼusi toj tsots skʼoplal liʼe: mu me kʼusiuk noʼox arinail un, skʼan jaʼ «ti bu ven leque», jaʼ li kʼusi chakʼbeik slajes yajvulaʼalik ti lek yichʼojik ta mukʼe (Gén. 18:6). ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal taje? (Kʼelo Levítico 5:7, 11.)

¹⁶ Jnoptik noʼox ti jaʼutik jun j-israel ti abol tajek jbatike. Kʼalal mi lijkʼot li ta chʼulna pasbil ta nukul ti te kichʼojtik batel uni arina sventa chkakʼtik ta matanale, te chkiltik jlom jkʼulej j-israeletik ti yichʼoj batel xchonbolomike. Xuʼ van te xa xijkʼexet ta skoj ti toj jutuk sbalil li kuni arinatike. Vaʼun te chvul ta joltik ti toj ep sbalil chil Jeova li uni matanal chkakʼtike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li kʼusi tskʼan Jeovae jaʼ ti toj ven lekuk li arinae. Xkoʼolaj xi chalbe yaʼeluk li j-israeletik ti toj  abol sbaike: «Xkaʼibe smelolal ti mu epuk x-akʼ avuʼunik matanal kʼuchaʼal yantike; pe jech xtok, jnaʼoj ti jaʼ chavakʼbeikun li kʼusi mas lek oy avuʼunike». Ta melel, chakʼ ta ilel ti toj lek snaʼ xrasonaj Jeova kʼalal tstsak ta venta ti kʼuyepal xuʼ yuʼun li yajtuneltake xchiʼuk ti kʼuyelan xkuxlejalike (Sal. 103:14).

17. ¿Kʼu yelan skʼan xijtun ta stojolal Jeova sventa lek xil?

 ¹⁷ Tspat tajek koʼontontik ti chchʼam Jeova kʼalal ta sjunul koʼonton ta jpasbetik yabtel ta skoj ti toj lek snaʼ xrasonaje (Col. 3:23). Jun ermana ti oy xa sjabilal ti Constance sbi ti likem ta Italiae, xi chale: «Li kʼusi mas ta jkʼupin ta jkuxlejale jaʼ ti chkakʼbe yojtikin jchiʼiltaktik li Jpasvanej kuʼune. Jaʼ yuʼun, jech-o ta jchol mantal xchiʼuk chkakʼ chanubtasel ta Vivlia. Bakʼintike chopol chkaʼi ti mu jaluk ta jchol mantal ta skoj ti ipune, pe jnaʼoj ti skʼanojun li Jeovae xchiʼuk ti ep sbalil chil ti kʼuyepal spas kuʼun ta skoj ti yiloj kʼuyepal xuʼ kuʼune».

18. Alo kʼuxi xuʼ xchanbeik stalelal Jeova li totil meʼiletike.

¹⁸ ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik ti toj lek snaʼ xrasonaj li Jeovae? Jnopbetik skʼoplal yan velta li kʼusi la spas ta stojolal li Lote. Akʼo mi jaʼ tspas mantal li Jeovae, ta slekil yoʼonton laj yaʼibe li kʼusi la skʼan Lote. Vaʼun la spasbe li kʼusi tskʼane. Mi totil meʼilutike, ¿kʼu yuʼun mu jchanbetik li stalelale, ti jchikintabetik li kʼusi tskʼan kalab jnichʼnabtike, xchiʼuk ti chkakʼtik akʼo spasik kʼalal muʼyuk kʼusi chopol tskʼan tspasike? Li ta revista Li Jkʼel osil ta toyole ta septiembre ta 2007, laj yal ti oy jlom totil meʼiletike tsjakʼbeik kʼuyelan chil yalab xnichʼnabik li mantal chakʼbeik ta snaike. Jech kʼuchaʼal liʼe, chalbeik ti jayib ora skʼan xvul ta snaik li yalab xnichʼnabike, taje oy srasonik ti jech chalike. Akʼo mi jech, skʼan me xaʼibeik yalab xnichʼnabik li kʼusi tsnopik ta sventa taje. Bakʼintike xuʼ me sjelbeik ti jayib ora yalojike, pe jaʼ to me mi muʼyuk kʼusi chopol chichʼ pasele. Mi jech tspas li totil meʼiletike, te chakʼik venta ti mas ta sjunul yoʼonton chaʼibeik smelolal ti kʼu yuʼun jech ch-albatik mantal xchiʼuk ti xchʼunik li ololetik kʼalal tstsakbeik ta venta li kʼusi tsnopike.

19. ¿Kʼuxi xuʼ xchanbeik ti lek snaʼ xrasonaj Jeova li moletik ta tsobobbaile?

¹⁹ Chakʼik persa ta xchanbel ti lek snaʼ xrasonaj Jeova li moletik ta tsobobbaile, jaʼ jech tspasik kʼalal tstsakik ta venta ti kʼuyelan xkuxlejal li yermanotakike. Jvules ta joltik ti oy sbalil laj yil Jeova ek li matanal chakʼ j-israeletik ti solel abol sbaike. Li ta jkʼakʼaliltik eke oy kermanotaktik ti mu xa jaluk chcholik mantal ta skoj ti oy xa sjabilalik o ti ipik noʼoxe. Mi chat yoʼontonik ta skoj taje, li moletik ta tsobobbaile xuʼ xalbeik ti kʼanbilik yuʼun Jeova ta melel ta skoj ti tspasbeik yabtel ti bu kʼalal xuʼ yuʼunike (Mar. 12:41-44).

20. ¿Mi xkoʼolaj ti lek jnaʼ xijrasonaj xchiʼuk ti te noʼox xijchʼajet ta spasbel yabtel Diose? Albo smelolal.

²⁰ Pe kʼalal lek jnaʼ xijrasonaje, maʼuk me skʼan xal ti te noʼox xijchʼajet ta spasbel yabtel Dios ta skoj noʼox ti ta jkʼan ta jkʼuxubin jbatik jutukuke (Mat. 16:22). Mu me jkʼantik ti muʼyuk mas chkakʼbetik yipale, vaʼun ti ta jpak jkʼoplaltik ta skoj ti lek jnaʼ xijrasonaje. Moʼoj, yuʼun skʼan xkakʼbetik yipal ta xcholel li lekil aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose (Luc. 13:24). Ta melel, skʼan teuk ta joltik li chaʼtos kʼusi liʼe: june jaʼ ti mu teuk noʼox xijchʼajet ta spasbel yabtel li Diose, ta yan xtoke skʼan jvules ta joltik ti snaʼoj kʼuyepal xuʼ kuʼuntik yakʼbel li Jeovae. Mu me xchibaj koʼontontik: xmuyubaj me Jeova kʼalal chkakʼtik persa ta yakʼbel ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. ¿Mi mu xijmuyubajuk chijtun ta stojolal Kajvaltik ti oy ta yoʼonton tstojbutik ta vokol xchiʼuk ti lek snaʼ xrasonaje? Li ta yan xchanobile te me chkalbetik skʼoplal chaʼtos stalelal Jeova ti yan sba yutsile (Sal. 73:28).