KʼUSITIK KʼOT TA PASEL TA VOʼNE
¡Labal to laj yil li ajvalile!
TAJE kʼot ta pasel ta yuilal agosto ta 1936 te ta snail spasobmantal ta Suazilandia. Li Robert xchiʼuk George Nisbete laj yakʼik ta chikintael gravasionetik ti yichʼoj son xchiʼuk li mantal chetʼes li ermano Joseph F. Rutherford ta jkot karo ti oy stokadiskoal xchiʼuk svosinaile. Taje labal to laj yil li ajvalil Sobhuza II. Xi chal li Georgee: «Tsman xaʼox yaʼi li gramofonoe, li diskoetike xchiʼuk li tokadisko ta jtuneskutik ta cholmantale. ¡Likʼexavkutik, yuʼun mu xuʼ jchonbekutik li ajvalile!».
Li Roberte la skʼanbe perton ta skoj ti muʼyuk ta xchonike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun yan-o yajval. Xi la sjakʼ li ajvalile: «¿Buchʼu li yajvale?».
Xi la stakʼ li Roberte: «Jaʼ yuʼun yan Ajvalil». Vaʼun li Sobhuzae la sjakʼ buchʼu li Ajvalil taje. Xi laj yal xtok li Roberte: «Jaʼ Jesucristo, li Ajvalil ta Ajvalilal yuʼun Diose».
Xi laj yal ta sjunul yoʼonton li ajvalil Sobhuzae: «Jaʼ jun mukʼta Ajvalil maʼ taje. Mu jkʼan jpojbe li kʼusitik jaʼ yuʼune».
Xi la stsʼiba li Roberte: «Toj labal sba laj kilbe stalelal li jbabe ta jvokʼ jnaklejetik ti jaʼ li ajvalil Sobhuzae. Akʼo mi snaʼ lek xkʼopoj ta inglés, muʼyuk ta stoy-o sba xchiʼuk lek noʼox ta chiʼinel ta loʼil. Te van 45 minuto la jchiʼin ta loʼil ta spasobmantal, kʼalal jaʼo yakal chakʼ ta aʼiel son ta pana li Georgee».
Xi to laj yal li Roberte: «Li vaʼ kʼakʼale la jvulaʼankutik jun chanob vun ti mas tsots skʼoplal ta Suazilandiae, ti jaʼ li mas labal sba kʼusi kʼot ta pasel ta skotole. La jcholbekutik mantal li direktore, lek la xchikinta. Kʼalal laj kalbekutik ta sventa li jkot karo ti oy stokadiskoal xchiʼuk svosinaile xchiʼuk ti ta jkʼan chkakʼbekutik xchikinta gravasionetik skotol li jchanunetike, lek laj yaʼi li direktore, vaʼun la stsob jutuk mu sienuk jchanunetik ti te chotiik ta yaxaltik sventa chchikintaike. Laj yalbunkutik ti jaʼ jun chanob vun sventa preparatoriae, ti bu xuʼ chchanik tsʼunolajel, karpinteroal, stsʼunel nichim, svaʼanel naetik, inglés xchiʼuk aritmética; yan li tsebetike chchanik enfermerail, li kʼusitik skʼan pasel ta nae xchiʼuk yan kʼusitik ti toj jtunelike». Jaʼ la slikes chanob vun syaya li ajvalil taje.
Li ta 1933 li ajvalil Sobhuzae xmuyubaj la xchikintabe li prekursoretik kʼalal vulaʼanat ta snail spasobmantale. Jun veltae, la stsob sien yajsoltarotak ti jaʼ chchabiate, sventa
xchikintaik jun gravasion ta sventa li lekil aʼyeje. La stsak sbi sventa xichʼ li revistaetike xchiʼuk la xchʼam komel li vunetike. Ta mas tsʼakale, oy xaʼox yuʼun jutuk mu skotoluk li vunetik yuʼun steklumal Diose xchiʼuk la xchabi lek. Jaʼ yuʼun, li vunetik taje muʼyuk kʼusi la spas kʼalal laj yal ajvalil ta Gran Bretaña ti mu stakʼ oyuk yuʼunik kʼalal xyaket li Xchibal Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumile.Li ajvalil Sobhuza II jech-o la xchʼam li stestigotak Jeova ta sna te ta Lobambae xchiʼuk kʼalal ta paleetik laj yalbe ti akʼo xbat xchikintaik li mantaletik ta Vivliae. Kʼalal yakal chalbe smelolal Mateo kapitulo 23 li ermano Helvie Mashazi ti te noʼox nopol nakale, epal paleetik kapem xa sjolik vaʼiik xchiʼuk la sujik sventa xbat chotluk. Pe li ajvalile la spakbe skʼoplal li ermanoe xchiʼuk laj yalbe ti akʼo xal-o li mantale. Jech xtok, ¡laj yalbe mantal li buchʼutik te oyike, ti akʼo stsakik ta vun skotol li tekstoetik ta Vivliae!
Jun velta xtoke, la sjelubtas mantal jun prekursor, oy chanvoʼ paleetik te ti la snakʼ li kʼusi oy ta snukʼ skʼuʼik ti jaʼ sventa paleale, xchiʼuk xi laj yalike: «Maʼuk xa paleunkutik li avie, jaʼunkutik xa stestigo Jeova». Vaʼun la sjakʼbeik prekursor mi oy to yichʼoj tal jaylikuk livro jech kʼuchaʼal oy yuʼun li ajvalil Sobhuzae.
Ti lik onoʼox batel ta 1930 jaʼ to ti cham ta 1982 li ajvalile, laj yichʼ onoʼox ta mukʼ li stestigotak Jeovae xchiʼuk muʼyuk laj yakʼ ti xichʼik nutsel ta skoj ti muʼyuk tspasik li kʼusi nopem xaʼiik spasel li ta Suazilandiae. Jaʼ yuʼun, li stestigotak Jeovae oy lek srasonal yuʼunik ti tstojbeik ta vokole xchiʼuk ti chopol laj yaʼiik kʼalal chame.
Li ta slikebaltik 2013 oy xa mas ta 3,000 jcholmantaletik li ta Suazilandiae. Oy mas ta jun miyon jnaklejetik, jaʼ yuʼun oy jun jcholmantal li ta 384 jnaklejetike. Oy mas ta 260 prekursoretik xchiʼuk 90 tsobobbailetik xchiʼuk li ta Snaʼobil slajel Cristo ta 2012, ayik 7,496 krixchanoetik, jamal lek xvinaj ti yakal ch-epaje. Lek xvinaj ti oy kʼusi lek kʼot ta pasel kʼalal laj yichʼ vulaʼanel ta sba velta li Suazilandia ti lik ta sjabilal 1930. (Kʼusitik kʼot ta pasel ta voʼne ta Sudáfrica.)