1, 2. ¿Kʼu yelan skʼan jtalelaltik sventa lek xilutik li Jeovae?

 STALEL onoʼox ti ta jkʼan ta jnaʼtik kʼusi tsnopik ta jtojolaltike. Pe li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼitik li yajtsʼaklomutik Cristoe jaʼ ti kʼuyelan chilutik li Jeovae. Yuʼun jaʼ li Mukʼul Jpasmantal ta sjunul vinajelbalumile xchiʼuk jaʼ «li nioʼ sventa cuxlejale» (Sal. 36:9).

² Sventa chalbe skʼoplal Pedro ti kʼuyelan tskʼan jtalelaltik li Jeovae, xi chalbutik mantale: «Tscʼan [...] ti tucʼ chapas abaique. Tscʼan ti jʼechʼel chavichʼic o ta mucʼ li Diose» (kʼelo 2 Pedro 3:11). Sventa lekuk xilutik li Diose skʼan me chʼuluk li jtalelaltike, jaʼ xkaltik, skʼan me lekuk li jnopbentike, li kʼusitik ta jpas ta jkuxlejaltike xchiʼuk ti lekutikuk ta mantale. Maʼuk noʼox taje, skʼan «ti jʼechʼel [kichʼojtik-o] ta mucʼ li Diose», jaʼ xkaltik, ti xvinajuk ti ta sjunul koʼonton ta jkʼan chkichʼtik ta mukʼe xchiʼuk ti tukʼ koʼontontik ta stojolale. Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal ta jkʼantik ti lekuk xilutik li Diose, maʼuk noʼox me skʼan tukʼuk li jtalelaltike, yuʼun skʼan lekuk li kʼusi oy ta koʼontontike. Xi chal jun yajtunel li Jeovae: «Jnaʼoj lec ti xavotquin cʼusi oy ta coʼntoncutique» (1 Crón. 29:17). Jaʼ yuʼun, snaʼoj mi chʼul li jtalelaltike xchiʼuk mi ta sjunul koʼonton chijtun ta stojolal.

3. ¿Kʼusitik skʼan jakʼbe jbatik?

³ Li kajkontratik ti jaʼ li Diabloe, mu skʼan ti xkakʼtik persa sventa lekuk xilutik li Jeovae. Yuʼun yakʼojbe tajek yipal sventa xchʼakutik ta stojolal. Jech oxal, tstunes jutbil kʼopetik o tsmukul loʼlautik sventa xijtsʼuj xchiʼuk ti jchʼak jbatik ta stojolal li Diose (Juan 8:44; 2 Cor. 11:13-15). Jaʼ yuʼun skʼan me xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼuxi tsmukul loʼlaun li Satanase? ¿Kʼusi xuʼ jpas sventa lekuk-o xkil jba xchiʼuk li Jeovae?».

4. ¿Bu tstikʼ kʼusitik chopol li Satanase, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁴ Xi la stsʼiba li yajtsʼaklom Cristo ti Santiago sbie:  «Li jujunutique scoj yuʼun jech coʼnton ta jpastic li cʼusi chopole, jech chijyicʼutic, chisloʼlautic. Yuʼun cʼalal chcacʼtic ayinuc li xpichʼetel coʼntontique, ta xlic vocʼuc li mulile. Cʼalal me laj xa xchanbe yipale, chacʼ lajel» (Sant. 1:14, 15). Ta skoj ti solel oy tajek ta yoʼonton chchʼakutik ta stojolal Jeova li Satanase, jaʼ te tukʼ skʼeloj koʼontontik sventa tstikʼ kʼusitik chopol.

5, 6. 1) ¿Kʼuxi chilbajin koʼontontik li Diabloe? 2) ¿Kʼusitik tstunes sventa tsokes koʼontontik li Diabloe, xchiʼuk kʼu xa sjalil xchanoj talel stunesel?

⁵ ¿Kʼuxi chilbajin koʼontontik li Diabloe? Xi chal li Vivliae: «Oyic ta scʼob pucuj scotol li yan cristianoetic liʼ ta banamile» (1 Juan 5:19). Jech kʼuchaʼal chkiltike chaʼa, jaʼ jlom yabtejeb Satanás «li cʼusitic oy liʼ ta banamile» (kʼelo 1 Juan 2:15, 16). Oy xa ta sjaymilal jabil lik smeltsan tal li kʼusitik tstunes ta balumil li Diabloe. Ta skoj ti liʼ nakalutike skʼan me jkʼel jbatik li ta spetsʼtake, yuʼun toj manya ti kʼuyelan chloʼlavane (Juan 17:15).

⁶ Sventa tsokesutik li Satanase, jaʼ tstunes li kʼusi tskʼan koʼontontike. Chalbe skʼoplal oxtos li jtakbol Juane: 1) «li cʼusi chopol tscʼan jbecʼtaltique», 2) «li cʼusi tscʼupin jsatique» xchiʼuk 3) «li toybail ta sventa cʼulejalile». Taje jaʼ la stunes ta stojolal Jesús ta takixokol balumil li Diabloe. Ta skoj ti oy xa sjabilal jech tspas tale, toj lek xtojob ta stunesel li avie. Jech xtok, ta skoj ti snaʼoj li kʼusitik vokol chkaʼitik ta jujuntale, jaʼ jech tstunes ti kʼuyelan skʼan chile. Pe yoʼ to mu xlik jkʼelbetik batel skʼoplal sventa mu xijtsʼuj li ta spetsʼtake, jkʼelbetik skʼoplal baʼyel ti kʼuxi loʼlaj yuʼun li Evae xchiʼuk ti kʼuxi muʼyuk loʼlaj yuʼun li Xnichʼon Diose.

7. ¿Kʼuxi la stunes Satanás «li cʼusi chopol tscʼan jbecʼtalti[k]» sventa tsloʼla li Evae?

⁷ Oy kʼusi stalel onoʼox ta jkʼantik ti toj tsots skʼoplale: jaʼ ti skʼan xijveʼe. Jaʼ yuʼun, la spas Balumil li Jpasvanej kuʼuntik sventa xakʼ epal veʼlile. Pe li Satanase xuʼ stunes li kʼusi stalel onoʼox ta jkʼantik sventa xkikta jbatik ta spasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Jkʼeltik kʼuxi la stunes ta stojolal li Evae (kʼelo Génesis 3:1-6). Li Diabloe laj yalbe Eva ti xuʼ slobe sat li «jpets teʼ sventa chacʼ ta naʼel cʼusi lec xchiʼuc cʼusi chopol[e]» xchiʼuk ti muʼyuk la bu chcham mi la sloʼe. Maʼuk noʼox taje, yuʼun laj yal ti ta la xkoʼolaj xchiʼuk Dios mi la sloʼe (Gén. 2:9). Jaʼ te laj yakʼbe yaʼi Eva ti mu la persauk xchʼunbe smantal Jeova sventa xkuxie. ¡Batsʼi mu xa noʼox xkʼexav ti jech loʼlavane! ¿Kʼusi la spas li Evae? Oy chaʼtos ti kʼusi xuʼ spase: june jaʼ ti slokʼes ta yoʼontone, li yane jaʼ ti xlik snopilan mi ta van slajes li sat teʼe, vaʼun ti xlik ayanuk ta yoʼonton slajesele. Pe kʼux ta alel, maʼuk la snopilan ta sventa li yan sat teʼetik li Evae, yuʼun jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton snopel li kʼusi albat yuʼun Diablo ta sventa li jpets teʼ ti te oy ta oʼlol  nichimaltike. ¿Kʼusi kʼot ta pasel un? «Bat stul jbej li sat teʼe; la sloʼ.» Li Satanase la stikʼbe ta yoʼonton li kʼusi albil yuʼun Jpasvanej ti mu stakʼ slajese.

8. ¿Kʼuxi la stunes Satanás «li cʼusi [...] tscʼan jbecʼtalti[k]» sventa tsloʼla ox li Jesuse, pe kʼu yuʼun ti muʼyuk xchʼunbate?

⁸ Li Satanase jaʼ jech la sloʼla ox ta takixokol balumil li Jesuse. Ta skoj ti oy xa 40 kʼakʼal xchiʼuk 40 akʼobal ti muʼyuk xveʼ li Jesuse, albat yuʼun Satanás ti skʼan xveʼe. Xi albate: «Me ta melel voʼot xnichʼonot Diose, albo li ton liʼi acʼo cʼatajuc ta vaj» (Luc. 4:1-3). Oy chaʼtos ti kʼusi xuʼ spas li Jesuse: june jaʼ ti spas skʼelobil juʼelal sventa smakʼlin sbae, li yane jaʼ ti mu spas jeche. Li Jesuse snaʼoj ti mu stakʼ stunes sjuʼel sventa tspas li kʼusi tskʼan stuke. Akʼo mi chviʼnaj tajek, jaʼ mas tsots skʼoplal laj yil ti kʼuyelan xil sba xchiʼuk Jeovae. Jaʼ yuʼun xi la stakʼe: «Jech tsʼibabil ta scʼop Dios: “Muc ta vajuc noʼox ta xcuxi li cristianoe. Jaʼ ta xcuxi ta sventa scotol li scʼop chlocʼ ta ye Diose”» (Mat. 4:4).

9. ¿Kʼusi skʼan xal «li cʼusi tscʼupin jsatique», xchiʼuk kʼuxi la stunes Satanás sventa tsloʼla li Evae?

⁹ Laj yalbe skʼoplal yan petsʼ xtok li jtakbol Juane: jaʼ «li cʼusi tscʼupin jsatique». Taje jaʼ skʼan xal ti xuʼ xlik ayanuk ta koʼontontik kʼalal oy kʼusi chlik jkʼeltike. Kʼalal la sloʼla Eva li Satanase, laj yalbe skʼoplal li kʼusi tskʼupin jsatike, yuʼun xi laj yale: «Chjam asatic». Kʼalal te skʼeloj-o li sat teʼe, solel tsloʼ xa tajek yaʼi li kʼusi mu stakʼ sloʼe. Ta melel, «toj cʼupil sba [laj yil]» sat teʼ li Evae.

10. ¿Kʼuxi la stunes Satanás «li cʼusi tscʼupin jsati[k]» sventa tsloʼla ox li Jesuse, pe kʼu yelan laj yil?

¹⁰ ¿Kʼuxi la stunes Satanás ta stojolal Jesús «li cʼusi tscʼupin jsatique»? «Ta anil noʼox laj yacʼbe yil scotol li mucʼtic lumetic liʼ ta banamile. Jech laj yalbe: “Voʼot ta xcacʼbot scotol li svuʼelic, li slequilalic leʼ chaqʼuel batele[”].» (Luc. 4:5, 6.) Melel onoʼox chaʼa, muʼyuk laj yil ta sat ta melel li Jesuse, naka noʼox akʼbat yil yuʼun Satanás ta snopben; yuʼun la snop ti labal xa sba chil li slekilal ajvaliletike. Vaʼun xi muʼyuk xkʼexlal laj yale: «Voʼot avuʼun scotol me chaquejan aba ta jtojole, me chavichʼun ta muqʼue» (Luc. 4:7). Pe li Jesuse muʼyuk oy ta yoʼonton ta jyalel ti jechuk spas kʼuchaʼal tskʼan li Satanase. Jaʼ yuʼun xi la stakʼe: «Jech tsʼibabil ta scʼop Dios: “Jaʼ noʼox xavichʼic ta mucʼ stuc li Cajvaltique, jaʼ li Dios avuʼune, jaʼ noʼox xaquejan aba ta stojol”» (Luc. 4:8).

11. ¿Kʼuxi la sloʼla Eva li Satanase?

¹¹ Jtos ti kʼusi laj yal Juan ti lek xvinaj ti batem ta yoʼonton spasel li krixchanoetike, jaʼ «li toybail ta sventa cʼulejalile». Mu stakʼ ti stoy xa sbaik ta sat krixchanoetik ta sventa kʼusitik oy yuʼunik li Adán xchiʼuk  Evae, yuʼun stukik toʼox li ta Balumile. Akʼo mi jech, laj onoʼox yakʼik ta ilel ti tstoy sbaike. ¿Kʼuxi ti la stoy sbaike? Yuʼun kʼalal la skʼelbe yoʼonton Eva li Satanase, laj yakʼ ta aʼiel ti oy kʼusi muʼyuk ch-akʼbat tskʼupin yuʼun li Jeovae. Laj yalbe ti «chlic [s]naʼic cʼusi lec xchiʼuc cʼusi chopol[e]. [Ti ta la xkoʼolajik] jech chac cʼu chaʼal Dios» mi la slobeik sat li «jpets teʼ ti jaʼ sventa chacʼ ta naʼel cʼusi lec, xchiʼuc cʼusi chopole» (Gén. 2:17; 3:5). Taje jaʼ te laj yakʼ ta aʼiel ti xuʼ xchʼak sba ta stojolal Jeova li Evae. Ti kʼusi laj-o ta loʼlael yaʼeluke, jaʼ li stoybaile. Xchiʼuk la snop ti muʼyuk ta xchame, jaʼ yuʼun la sloʼ li sat teʼ ti mu stakʼ sloʼe. ¡Pe chʼayem tajek li Evae!

12. ¿Kʼuxi la sloʼla ox Jesús li Satanase, pe kʼu yelan laj yil?

¹² Pe mu xkoʼolaj xchiʼuk Eva li Jesuse, yuʼun toj lek ta chanbel ti bikʼit laj yakʼ sbae. Kʼelbat yoʼonton yuʼun Satanás yan velta li Jesuse, yuʼun tskʼan ox ti oy kʼusi spas ti labal chil li krixchanoetike xchiʼuk ti xakʼ ta preva li Jeovae. Pe mu jechuk la spas li Jesuse, yuʼun snaʼoj lek ti jaʼ svinajeb toybaile. Jaʼ yuʼun xi jamal laj yal ta anile: «Jech tsʼibabil noxtoc: “Mu me xaqʼuelbe yoʼnton li Cajvaltique, jaʼ li Dios avuʼune”» (kʼelo Lucas 4:9-12).

13, 14. ¿Kʼu yelan tsloʼlautik Satanás li avie?

¹³ Li kʼusitik la stunes Satanás ta stojolal li Eva xchiʼuk Jesuse, jaʼ jechtik tstunes li avi eke. Jaʼ tstunes «li cʼusi chopol tscʼan jbecʼtaltique», jech oxal jaʼ tspukbe skʼoplal li mulivajele, ti muʼyuk xa spʼisol chijveʼe xchiʼuk ti chij-uchʼbolaje. Jech xtok, tstij koʼontontik ta spasel «li cʼusi tscʼupin jsatique», jaʼ tstunes li pornografiae, pe jaʼ mas te chakʼ ta ilel li ta Internete, vaʼun jaʼ jech tsnitbe yoʼonton li buchʼu mu skʼel sbae. Jaʼ tskʼan maʼ ti xbat ta koʼontontik «li toybail ta sventa [kʼulejal]» xtoke, yuʼun tstikʼ ta jnopbentik ti ta jkʼan mukʼ jkʼoplaltike, ti xbat ta koʼontontik li takʼine xchiʼuk ti ta jkʼan lekuk ojtikinbilutike.

¹⁴ «Li cʼusitic oy liʼ ta banamile» xkoʼolaj me kʼuchaʼal li sloʼlaobil choy tstunes li jtsakchoye. Toj kʼupilik sba yilel, pe te nakʼal li kʼusi tsmilutike. Jaʼ tstunes Satanás li kʼusitik jtunel kuʼuntik jujun kʼakʼal sventa jaʼ jkʼantik li kʼusi muʼyuk lek chil li Diose. Taje mu xvinaj ta anil xchiʼuk jaʼ sventa xkʼupij koʼontontik yoʼ x-ayan ta koʼontontik li kʼusitik chopole, vaʼun jaʼ jech tsokesutik. Jaʼ jech chakʼ jchʼuntik ti jaʼ la mas lek ti jaʼ xbat ta koʼontontik li  kʼusi chtun kuʼuntike, ti jaʼ la mu masuk tsots skʼoplal ti jchʼunbetik smantal li Jeovae. ¿Mi ta van xijtsʼuj ta petsʼ kʼuchaʼal li choye?

15. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Jesús sventa jtsaltik li spetsʼtak Satanase?

¹⁵ Akʼo mi tsʼuj ta spetsʼ Satanás li Evae, li Jesuse tukʼ laj yakʼ sba. Xi onoʼox laj yalbe skʼoplal li Chʼul Tsʼibetike: «Jech tsʼibabil ta scʼop Dios» xchiʼuk «Jech tsʼibabil noxtoc». Mi baxbolutik ta xchanel li Vivliae xchiʼuk mi chkojtikintik leke, ta me xvul ta joltik tekstoetik sventa mu xijtsʼuj li ta petsʼetike (Sal. 1:1, 2). Jech noxtok, kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li tukʼil yajtuneltak Dios ta voʼnee, jaʼ me tstij koʼontontik ta xchanbel stalelalik (Rom. 15:4). Kʼalal ta xkichʼtik ta mukʼ ta sjunul koʼontontik li Jeovae, ti ta jkʼantik li kʼusitik skʼanoje xchiʼuk ti ta jpʼajtik li kʼusitik spʼajoje, jaʼ me chchabiutik ta melel (Sal. 97:10).

16, 17. Sventa lekuk li jtalelaltike, ¿kʼuxi tskoltautik ti «[xijtojob] ta snopele»?

¹⁶ Li jtakbol Pabloe tstij koʼontontik ti akʼo «[xijtojob] ta snopele», jaʼ xkaltik, ti xijtojobuk ta rasone; sventa jechuk jnopbentik kʼuchaʼal snopben li Diose, ti maʼukuk jech jnopbentik kʼuchaʼal krixchanoetike (Rom. 12:1, 2, TNM). Xi laj yal Pablo sventa chakʼ ta ilel ti skʼan x-och ta be kuʼuntik li kʼusi ta jnoptike: «Muʼyuc stu chcom o li cʼusi chapal yuʼunique xchiʼuc li stoyobbailic ti jaʼ tsmac ta be yotquinel li Diose. Jech xuʼ ta jlajesbecutic yip scotol li cʼusi tsnopique, yuʼun jech xuʼ chlic xchʼunic li Cristoe» (2 Cor. 10:5). Ta me xvinaj ta jtalelaltik li kʼusi ta jnoptike; jaʼ yuʼun «jaʼ noʼox me [jnoptik]» li kʼusitik leke (Filip. 4:8).

¹⁷ Mu me kʼusi bal-o ti chkakʼbetik yipal sventa chʼuluk jtalelaltik mi jaʼ ta jtikʼ ta joltik o ta jnoptik li kʼusitik chopole. Oy ta yoʼonton Jeova ti akʼo «lecuben xa coʼntontic» jkʼantike (1 Tim. 1:5). Pe solel toj lek snaʼ xloʼlavan li koʼontontike, jaʼ yuʼun xuʼ van mu xkakʼtik venta ti kʼuxi tsloʼlautik «li cʼusitic oy liʼ ta banamile» (Jer. 17:9). Jech oxal, skʼan jkʼel jba kʼu kelantik ta mantal kʼalal ta jchantik li Vivliae (2 Cor. 13:5).

18, 19. ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼtik persa ti jechuk jtalelaltik ti kʼuyelan tskʼan li Jeovae?

¹⁸ Li kʼusi yan tskoltautik sventa mu jpastik «li cʼusitic oy liʼ ta banamile», jaʼ me ti jnopbetik lek skʼoplal li kʼusi akʼbat snaʼ yuʼun Dios li Juane, ti xi chale: «Li banamile xchiʼuc li cʼusi chacʼ batuc coʼntontic yuʼune, ta onoʼox xlaj; yan li bochʼo jaʼ tspasilan cʼusi tscʼan yoʼnton Diose jaʼ ta xcuxi sbatel osil» (1 Juan 2:17). Li kʼusitik oy yuʼun Satanás ta balumile xuʼ van xakʼ ta ilel ti batsʼi melel yilele xchiʼuk ti muʼyuk chlaje, pe chkʼot yorail ti chlilije. Skotol li kʼusitik oy yuʼun ta balumile ta onoʼox xlaj. Jaʼ yuʼun, mi ta jvules ta joltik taje jaʼ me tskoltautik sventa mu xijtsʼuj ta spetsʼtak.

¹⁹ Li jtakbol Pedroe chalbutik ti skʼan jechuk jtalelaltik ti kʼuyelan lek chil li Diose xchiʼuk ti jchʼuntik ti xi chalbutike: «Jech jun avoʼnton chamalaic, jech chavaqʼuic taluc ta ora scʼacʼalil li Diose; [yuʼun] jaʼo yorail ta xcʼacʼ ta cʼocʼ li vinajele xchiʼuc ta xʼul ta cʼocʼ scotol li cʼusitic oye» (2 Ped. 3:12). Poʼot xa me xakʼbe slajeb skotol kʼusitik chopol ta balumil li Jeovae. Pe kʼalal yakal ta jmalatike, ta to me stunes Satanás «li cʼusitic oy liʼ ta [balumil]» sventa tsloʼlautike, jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li Eva xchiʼuk Jesuse. Mu me jpastik jech kʼuchaʼal la spas li Evae; ti jaʼ jpastik li kʼusi tskʼan koʼonton jtuktike. Yuʼun mi jech ta jpastike jaʼ skʼan xal ti jaʼ jdiostik li Satanase. Li kʼusi skʼan jpastike jaʼ ti jchanbetik stalelal li Jesuse xchiʼuk ti jpʼajtik skotol li kʼusitik tsloʼlautik-o li Diabloe, akʼo mi toj kʼupil sba yileluk. Kakʼtik me persa chaʼa, ti jechuk jtalelaltik ti kʼuyelan tskʼan li Jeovae.