1, 2. 1) ¿Mi lek xavaʼi snopel kʼusi chapas? 2) ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ta skoj li kʼusitik kʼotem ta nopel avuʼune?

 ¡TOJ ep kʼusitik ta jnop ta jpastik! Skotol kʼakʼal oy kʼusi ta jnopbetik skʼoplal. ¿Mi lek xavaʼi snopel? Jlom krixchanoetike jaʼ tskʼan tsnop stukik skotol li kʼusi skʼan pasele. Chalik ti jaʼ noʼox la tskʼan tsnop stukike, vaʼun toj chopol chaʼiik kʼalal oy buchʼu chal li kʼusi skʼan spasike. Pe jaʼuk li jlome, chiʼik-o kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal skʼan snopike. Jlome tsaʼik koltael ta livroetik, ta stojolal jchanubtasvanejetik, vaʼun ep tslajes stakʼinik sventa tstojik li koltaele.

² ¿Kʼu kelantik li voʼotike? Jnaʼojtik ti oy kʼusitik maʼuk ta jbatik snopele, mas to kʼalal jaʼ skʼoplal ti bu mu stakʼ jtikʼ jbatike; pe jnaʼojtik ti xuʼ jnop jtuktik li kʼusi ta jkʼupintik xchiʼuk li kʼusi mas lek chkiltike (Gál. 6:5). Pe jamal van chkaltik ti mu skotoluk lek li kʼusitik kʼotem ta nopel kuʼuntike.

3. 1) ¿Kʼusi tskoltautik sventa lek xkʼot ta nopel kuʼuntik li kʼusi ta jpastike? 2) ¿Kʼu yuʼun vokol ta nopel bakʼintik li kʼusi ta jpastike?

³ Li yajtunelutik Jeovae xijmuyubaj ti ep beiltasel yakʼojbutik Jeova ta sventa li kʼusi tsots skʼoplal ta jpas ta jkuxlejaltike. Mi la jchʼuntike, lek me chil li kʼusi ta jpastike xchiʼuk ta me jtabetik sbalil. Akʼo mi jech, oy me kʼusi skʼan jnopbetik skʼoplal ti muʼyuk jamal chal Vivliae. Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi ta jnaʼtik ti kʼusi skʼan jpastike? Jech kʼuchaʼal liʼe, jnaʼojtik ti mu lekuk li elekʼe (Efes. 4:28). Pe ¿kʼusi smakoj li elekʼe? ¿Mi jaʼ to van elekʼ chil li jun krixchano mi toyol stojole o ti chtun tajek yuʼune? ¿Kʼusi van ta jnoptik kʼalal oy buchʼu chal ti muʼyuk bu jamal chalbe skʼoplal Vivlia taje? ¿Kʼusi van tskoltautik?

4. ¿Kʼusi tojobtasel chij-albat kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike?

⁴ Kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal ta jnop ta jpastike, xuʼ van xalbutik jun ermano ti skʼan jnoptik leke. Toj lek li tojobtasel taje. Xi tspʼijubtasutik Vivlia ta sventa ti anil ta jnoptik li kʼusi ta jpastike: «Me vovil pasbil noʼox ta anile muʼyuc stu chcʼot» (Prov. 21:5). Pe ¿kʼusi skʼan xal ti xijtojobuk snopele? ¿Mi jaʼ noʼox van ti skʼan jchʼakbetik skʼakʼalil sventa jnopbetik lek skʼoplale xchiʼuk ti kʼusi smakoje? Jtunel onoʼox maʼ taje, pe maʼuk noʼox me skʼan jech jpastik, yuʼun oy to kʼusi smakoj kʼalal lek xijtojob ta snopele (Rom. 12:3; 1 Ped. 4:7).

5. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk buchʼu toj pʼij xa chvokʼ?

⁵ Skʼan me xkakʼtik venta ti muʼyuk buchʼu toj pʼij xa chvokʼe. Yuʼun muʼyuk jtukʼiltik, jaʼ yuʼun muʼyuk ti lek xa tajek li jbekʼtaltike xchiʼuk li jnopbentike (Sal. 51:5; Rom. 3:23). Jech xtok, smakoj toʼox jnopbentik li Satanase; yuʼun mu toʼox xkojtikintik Jeova xchiʼuk li stukʼil mantaltake (2 Cor. 4:4; Tito 3:3). Jaʼ yuʼun, mi jaʼ noʼox ta jpastik li kʼusi lek chkaʼi jtuktike, ta me jloʼla jbatik, akʼo mi lek xa tajek la jnoptik li kʼusi ta jpastike (Prov. 14:12).

6. ¿Kʼusi tskoltautik sventa xijtojobuk snopel?

⁶ Muʼyuk buchʼu ti lek xa tajek sbekʼtal xchiʼuk snopbene, pe jaʼuk li Jeovae, li Jtotik ta vinajele, tukʼ ta skotol (Deut. 32:4). Koliyal li Jeovae stukʼibtasoj xa jnopbentik xchiʼuk lek xa jnaʼtik snopel (kʼelo Efesios 4:23). Ta jkʼantik ti lekuk snopbenal kuʼuntike, ti lekuk xijrasonaje xchiʼuk ti oyuk jpʼijiltik ta sventa li kʼusi ta jpastike. Jaʼ yuʼun skʼan jtukʼibtas li jnopbentike, li kʼusi oy ta koʼontontike xchiʼuk ti jaʼ jchanbetik li stalelal Jeovae, li snopbene xchiʼuk li kʼusi oy ta yoʼontone.

7, 8. Albo junuk skʼelobil ti xuʼ lek xkʼot ta nopel kuʼuntik akʼo mi xkichʼtik sujel o xkil jvokoltik.

⁷ Kalbetik junuk skʼelobil. Oy jlom ti chbatik ta abtel ta namal lume tstak batel ta slumal stukik li yuni neneʼik ti jaʼ to vokʼ sventa chakʼbeik stsʼites li yutsʼ yalalike, yoʼ x-abtejik sventa spasik kanal mas takʼin. * Jaʼ jech kʼot ta stojolal jun ants ti vokʼ jun yuni kereme. Pe yakal xaʼox chchan Vivlia xchiʼuk lek chchʼi ta mantal. Laj yichʼik sujel yuʼun yamigotak xchiʼuk yutsʼ yalalik ti akʼo stak batel ta slumalik sventa te xchʼi xchiʼuk smukʼtot syaya li neneʼe. Pe li ants taje laj yaʼibe smelolal ta Vivlia ti akʼbil sbain yuʼun Dios ta stsʼitesel li yole (Sal. 127:3; Efes. 6:4). ¿Mi jaʼ van tspas li kʼusi lek chil li krixchanoetike? ¿O mi jaʼ van chchʼun li kʼusi chchan ta Vivliae, akʼo mi chil svokol ta takʼin xchiʼuk ti chlabanate? ¿Kʼusi van chapas ti voʼotuke?

⁸ Ta skoj ti sujbil laj yaʼi sba xchiʼuk ti chat yoʼonton li tsebal antse, laj yalbe Jeova li kʼusi oy ta yoʼontone xchiʼuk la skʼanbe ti akʼo xbeiltasate. Kʼalal laj yalbe li buchʼu chchanubtasvan ta Vivliae xchiʼuk li yan ermanoetik ta tsobobbaile, laj yaʼibe smelolal li kʼusi tsnop Jeovae. Jech noxtok, laj yakʼ venta ti xuʼ ep chil svokol li uni ololetik kʼalal bikʼit chichʼ chʼakel ta stojolal li stot smeʼe. Kʼalal la skʼel li kʼusi chal Vivlia ta sventa taje, laj yakʼ venta ti mu lekuk ti tstak batele. Laj yakʼ venta smalal ti kʼuyelan chkoltaatik yuʼun li tsobobbaile, ti xmuyubajik noʼox xchiʼuk ti kʼupil sba chchʼi tal li sneneʼike, la xchʼam chanubtasel ta Vivlia xchiʼuk bat xchiʼin ta tsobajel li yajnile.

9, 10. 1) ¿Kʼusi skʼan xal ti xijtojob ta snopele? 2) ¿Kʼuxi xuʼ mas xijtojob ta snopel?

 ⁹ Manchuk mi jun noʼox laj kalbetik skʼoplal, chakʼ ta ilel ti maʼuk ta jpastik li kʼusi ta jkʼan jtuktik o li kʼusi chal yantik kʼalal xijtojob snopele. Li jnopbentik xchiʼuk koʼontontik ti muʼyuk stukʼile xkoʼolaj kʼuchaʼal jun reloj ti chjelav o ti chkome. Mi chkakʼ sbeiltasutike, chakʼ tsots jvokoltik (Jer. 17:9). Jaʼ yuʼun skʼan jtukʼibtastik li ta beiltaseletik chakʼ Diose (kʼelo Isaías 55:8, 9).

¹⁰ Jaʼ yuʼun xi chal li Vivliae: «Pato avoʼnton ta stojol li Mucʼul Diose; mu me jaʼuc xapat avoʼnton yuʼun li abijil atuque. Acʼo sventain Mucʼul Dios scotol li cʼusi chapase, yuʼun jaʼ xuʼ chayicʼot batel ta tuqʼuil be» (Prov. 3:5, 6). Aʼio lek avaʼi, «mu me jaʼuc xapat avoʼnton yuʼun li abijil atuque», jaʼ lek «acʼo sventain Mucʼul Dios». Ta melel, jaʼ noʼox stuk Jeova ti lek xtojob snopele. Jaʼ yuʼun chaʼa, skʼan me jkʼeltik kʼusi chal Vivlia sventa jnaʼtik kʼusi tsnop Jeova ta sventa li kʼusi ta jkʼan ta jpastike. Kʼalal jaʼ ta jchanbetik li snopben Jeovae jaʼ me tskoltautik sventa xijtojob ta snopel.

11. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa lek xkʼot ta nopel kuʼuntik li kʼusi ta jpastike?

¹¹ Sventa jchantik snopel leke xchiʼuk ti jpastik li kʼusi la jnoptike, mu kʼunuk. Taje jaʼ me jech chkʼot ta stojolalik li buchʼu jaʼ to la xchʼamik li mantale o li buchʼutik jaʼ to chchʼiik ta mantale. Pe kʼuchaʼal chal Vivliae, li buchʼutik bikʼit to ta mantale, xuʼ me xchʼiik lek ta mantal. Jech kʼuchaʼal uni bikʼit olol kʼalal naka to chchan xanbale, skʼan kʼunkʼun xanav sventa mu xlom. Jaʼ me jech li buchʼu bikʼit to ta mantal eke, jaʼ to chchan snopel lek li kʼusi tspase. Xi laj yalbe skʼoplal jtakbol Pablo li buchʼutik yijik xae: «Jaʼ li bochʼotic xchanojic xa lec, ti cʼun xa ta tʼujel chaʼyic li cʼusi leque xchiʼuc li cʼusi chopole». Kʼalal «xchanojic xa lec» xchiʼuk ti «cʼun xa ta tʼujel chaʼyic», ti xie, jaʼ chakʼ ta ilel ti yakʼojbeik yipal ta xchanel leke; jaʼ li kʼusi skʼan spas li buchʼutik  achʼ to chchanik Vivliae (kʼelo Hebreos 5:13, 14).

12. ¿Kʼuxi xuʼ jchantik ti lekuk xkʼot ta nopel kuʼuntik li kʼusi ta jpastike?

¹² Jech kʼuchaʼal laj xa kaltike, skotol kʼakʼal oy onoʼox kʼusitik skʼan jnoptik, jlome tsotsik skʼoplal. Li buchʼutik chchanbeik skʼoplal li kʼusitik ta jnop ta jpastike, chalik ti oy la 40% ti mu yolbajuk ta jpastike, ti jaʼ noʼox la ta skoj ti jech nopem xkaʼitik spasele. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ van chanop jujun sob ti kʼuyelan akʼuʼ apokʼ chalape. Xuʼ van mu masuk tsots skʼoplal chavil, jaʼ yuʼun muʼyuk mas chanop, mas to mi sujomote. Pe skʼan me xanop mi chakʼ ta ilel ti jaʼot stestigo Jeova ti kʼuyelan chalap akʼuʼ apokʼe (2 Cor. 6:3, 4). Kʼalal chaman li akʼuʼ apokʼe, xuʼ van xanop ti kʼuyelan pasbil xchiʼuk ti kʼuyelan achʼ chlokʼanuk tale, pe ¿kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa ti kʼuyelan xvinaje xchiʼuk ti kʼuxi stojole? Kʼalal lek kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik ta sventa taje ta jchantik lek stʼujel, vaʼun jaʼ me tskoltautik sventa lek xbat ta nopel kuʼuntik li kʼusi mas tsots skʼoplale (Luc. 16:10; 1 Cor. 10:31).

13. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xkʼot ta pasel kuʼuntik li kʼusi jnopojtike?

¹³ Jnaʼoj jkotoltik ti mu xkoʼolaj ti naka noʼox ta jnoptik lek li kʼusi ta jpastike xchiʼuk ti xkʼot kuʼuntik ta pasele. Jech kʼuchaʼal liʼe, ep buchʼutik ti tsikʼolajike tskʼan chiktaik, pe mu xkom yuʼunik ta skoj ti mu jpʼeluk ta yoʼonton chiktaike. Toj tsots me skʼoplal ti jpʼeluk ta koʼontontik spasel li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike. Oy buchʼutik chalik ti xkoʼolaj la kʼuchaʼal kiptik li kʼusi jpʼel ta koʼontontike. Kʼalal mas chkakʼtik abtejuke mas tstsatsub. Mi bakʼintik noʼox chkakʼtik abtejuke, kʼajomal noʼox chkʼunib. ¿Kʼusi tskoltautik sventa x-ayan xchiʼuk ti jpʼeluk ta koʼontontik spasel li kʼusi kʼotem ta nopel kuʼuntike? Jaʼ ti jkʼanbetik koltael li Jeovae (kʼelo Filipenses 2:13).

14. ¿Kʼuxi pas yuʼun Pablo li kʼusi tskʼan tspase?

¹⁴ Jaʼ jech la snuptan li Pabloe. Xi chat yoʼonton laj yale: «Acʼo me oy ta coʼnton ta jpas li cʼusi leque, pero mu xuʼ cuʼun spasel». Snaʼoj lek ti kʼusi skʼan spase, pe oy kʼusi chmakat ta be bakʼintik. Xi jamal laj yale: «Ta yut coʼntone toj lec chcaʼay li smantaltac Diose. Pero oy yan mantal lec chaʼay ec li jbecʼtale. Jaʼ yuʼun jaʼ tscontrain sba xchiʼuc li yan mantal oy ta jol coʼntone. Li mantal lec chaʼay jbecʼtale jaʼ chacʼ ti acʼo smozoinun li mantal yuʼun li mulil liʼ sventainojbun jbecʼtale». ¿Mi jecheʼ xa van chakʼ yipal? Mu jecheʼuk, yuʼun xi laj yale: «Batsʼi coliyal Dios ti jaʼ la scoltaun ta sventa li Jesucristoe, jaʼ li Cajvaltique» (Rom. 7:18, 22-25). Xi laj yal ta yan skartae: «Acʼo vinajuc ti toj yan sba svuʼel stuc li Diose, ti muc ta jtsatsaluc jtuctic ti jech icʼot ta pasele» (2 Cor. 4:7).

15. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel mi xchibet noʼox koʼontontike, pe kʼusi chkʼot ta pasel xtok mi ta jpastik li kʼusi jnopojtike?

¹⁵ Jamal xvinaj ti skʼan jpʼeluk ta koʼontontik spasel li kʼusi jnopojtik sventa lek xilutik li Diose. Vuleso ta ajol kʼusi albatik yuʼun Elías li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Baale xchiʼuk li j-israeletik ta vits Carmelo ti svalopatinojik mantale: «¿Baqʼuin to chacomtsanic ti chib avoʼntonique? Me jaʼ cuxul Dios li Mucʼul Diose, jaʼ xavichʼic ta mucʼ. Yan me jaʼ cuxul li Baale, jaʼ xavichʼic ta mucʼ» (1 Rey. 18:21). Snaʼoj kʼusi skʼan spasik li xnichʼnab Israele, pe chib yoʼontonik, mu xnop yuʼunik ti kʼusi skʼan spasike. Yan li Josuee toj lek ta chanbel stalelal,  yuʼun xi onoʼox laj yalbe ta voʼne li j-israeletik ta skʼakʼalile: «Me mu xacʼan jaʼ xatunic yuʼun li Mucʼul Diose, tʼujic ta ora bochʼo chacʼan chatunic yuʼun. [...] Yan li vuʼun jchiʼuc cajnil jnichʼnabe jaʼ noʼox chituncutic o yuʼun li Mucʼul Diose» (Jos. 24:15). ¿Kʼusi la sta ta skoj ti tukʼ laj yakʼ sba li Josuee? Te naki ta Albil Balumil xchiʼuk li xchiʼiltake, jaʼ «ti bu ta xlocʼ ep yaʼlel xchuʼ vacax, xchiʼuc [pome]» (Jos. 5:6).

16, 17. Alo kʼuxi ta jtatik-o bendision kʼalal ta jtsakbetik ta mukʼ kʼusi tskʼan yoʼonton Dios kʼalal oy kʼusi ta jnop ta jpastike.

¹⁶ Jnopbetik skʼoplal jtos vokolil li avie. Oy jun ermano ti jaʼ to laj yichʼ voʼe, nupunem xchiʼuk oy oxvoʼ xnichʼnab ti bikʼitik toe. Albat yuʼun jun xchiʼil ta abtel ti akʼo la xbat abtejikuk ta jun empresa ti mas lek chtojvan xchiʼuk ti ep chkoltavane. La snop lek li kermanotike xchiʼuk la skʼanbe Jeova ti akʼo xbeiltasate. Melel onoʼox ti muʼyuk lek chtojat ti bu ch-abteje, pe lek chaʼi ta skoj ti xokol ta jujun sabado xchiʼuk domingo sventa xbat li ta tsobajele xchiʼuk ti xchiʼin ta cholmantal li yutsʼ yalale. La snop ti muʼyuk xa jech xokol mi la sjel li yabtele, akʼo mi oy noʼox van kʼuk sjalil. ¿Kʼusi van chapas ti voʼotuke?

¹⁷ La skʼel lek ti xuʼ sokesat ta mantal mi la xchʼam li abtelal ti mas lek chtojate, jaʼ yuʼun muʼyuk la xchʼam. ¿Mi chopol van laj yaʼi xanaʼ ti kʼusi kʼot ta nopel yuʼune? Muʼyuk. Yuʼun jaʼ toj ep sbalil chil li mantal xchiʼuk yutsʼ yalale, jaʼ mu sta li abtelal ti bu lek tojolile. Xmuyubaj tajek xchiʼuk yajnil kʼalal xi laj yal li xvixil tsebik ti lajuneb sjabilale: «Jkʼanojoxuk tajek, jkʼanoj tajek li ermanoetike xchiʼuk li Jeovae, jaʼ yuʼun chkakʼ jkuxlejal ta stojolal xchiʼuk chkichʼ voʼ». Ta melel, jaʼ kʼot ta yoʼonton li stalelal stote, yuʼun jaʼ baʼyel laj yakʼ ta xkuxlejal li kʼusitik ta sventa mantale.

18. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik jujun kʼakʼale?

¹⁸ Li Jesucristo, li Bankilal Moisese, oy xa ta sjayibal jabil ti tsbeiltas yajtuneltak Jeova li ta takixokol balumil yuʼun Satanase. Jaʼ Bankilal Josué xtok li Jesuse, yuʼun poʼot xa me xakʼbe slajeb li kʼusitik chopole, vaʼun tsbeiltas ochel ta tukʼil achʼ balumil li yajtsʼaklomtake (2 Ped. 3:13). Maʼuk xa me yorail ti jaʼ xlik jpastik li kʼusi la jnoptik ta voʼnee, li kʼusi nopem toʼox xkaʼitike, li jvoʼne talelaltike xchiʼuk li kʼusi la jkʼantike, jaʼ lek kakʼtik lek venta kʼusi tskʼan ti akʼo jpastik li Diose (Rom. 12:2; 2 Cor. 13:5). Jaʼ yuʼun, li kʼusitik ta jnop ta jpastik jujun kʼakʼale akʼo me yakʼ ta ilel ti jtatik-o ti chakʼbutik bendision ta sbatel osil li Jeovae (kʼelo Hebreos 10:38, 39).