1. ¿Kʼusi chtal ta sjol li krixchanoetik kʼalal «mosoil», xiike, pe kʼusi chal li Romanos 12:11?

 KʼALAL chlik tunkutik ta smoso Jeovae batsʼi mu xkoʼolaj kʼuchaʼal tsnop li krixchanoetike. Yuʼun kʼalal «mosoil» xiike, jaʼ chtal ta sjolik ti ilbaj ch-utatike. Pe li mosoiletik ti chalbe skʼoplal li Skʼop Diose lokʼem ta yoʼonton stukik ti chtunik ta mosoil ta skoj ti toj lek yoʼonton li Yajvalike. Kʼalal xi albatik yuʼun jtakbol Pablo li yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel sigloe: «Tunanik ta stojolal Jeova kʼuchaʼal mosoil», ti xie, jaʼ ti akʼo xtunik ta stojolal Jeova ta skoj ti skʼanojike (Rom. 12:11, TNM). ¿Kʼusi smakoj li mosoinel taje? ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu jaʼuk smosoinutik li Satanás xchiʼuk li sbalumile? ¿Kʼusi matanal tstaik li smosotak Jeova ti tukʼ chakʼ sbaik ta stojolale?

2. 1) ¿Kʼu van yuʼun mu skʼan xlokʼ ta mosoil li jun krixchanoe? 2) ¿Kʼusi skʼan xal ti chichʼ jombel xchikin li jun mosoile?

² Li Mantal laj yakʼbe steklumal Israel li Jeovae jaʼ tskoltautik ta yaʼibel smelolal kʼusi skʼan jpastik sventa xijtun ta smoso Jeova. Skʼan xichʼik koltael lokʼel li mosoil judioetik mi lokʼ vakib jabil ch-abtejike (Éx. 21:2). Pe mi lek skʼanoj yajval li mosoil xchiʼuk ti tskʼan te ch-abtej-o ta stojolale, te chal Mantal ti kʼusi skʼan pasel sventa te x-abtej-o li mosoile: skʼan snapʼanbe xchikin smoso li yajval abtelal ta smarkoal tiʼ na sventa tsjombe xchikin ta jichʼil takʼin (Éx. 21:5, 6). ¿Kʼu yuʼun tsjombeik li xchikine? Yuʼun kʼalal chalbeik skʼoplal xchʼunel mantal li ta hebreo kʼope jaʼ skʼan xal stsʼet chikintael o yaʼiel. Jaʼ yuʼun kʼalal tsjombeik xchikin li jun mosoile jaʼ skʼan xal ti tskʼan chchʼunbe smantal li yajvale xchiʼuk ti tskʼan te ch-abtej-o ta stojolale. Taje jaʼ tskoltautik ta yaʼibel smelolal kʼusi smakoj ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae: jaʼ ti ta sjunuluk koʼonton jchʼunbetik smantal ta skoj ti jkʼanojtike.

3. ¿Kʼu yuʼun chkakʼ jbatik ta stojolal li Diose?

³ Kʼalal skʼan toʼox xkichʼtik voʼe jnopojtik xa onoʼox  ti chijtun ta smoso Jeovae. Kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolale jaʼ skʼan xal ti ta jkʼan ta jchʼunbetik li smantale xchiʼuk ti ta jpasbetik li kʼusi tskʼan yoʼontone. Muʼyuk buchʼu la sujutik. Jaʼ jech kʼalal chakʼ sbaik ta stojolal Jeova li uni kerem tsebetik eke chlokʼ ta yoʼonton stukik, maʼuk noʼox ti tskʼan xmuyubaj yuʼunik li stot smeʼike. Jaʼ jech ta melel, kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolal li Kajvaltik ta vinajele, li Jeovae, jaʼ ta skoj ti jkʼanojtike. Xi laj yal li jtakbol Juane: «Me jcʼanojtic o li Diose, ta jchʼunbetic li smantaltaque» (1 Juan 5:3).

4. ¿Kʼuxi chijkʼot ta smoso «li cʼusitic tucʼ ta pasele»?

⁴ Ta jtojbetik tajek ta vokol Jeova ti yakʼoj xijtun ta smosoe. Ti oy xchʼunel koʼontontik ti laj yakʼ sba ta matanal li Jesuse jaʼ lijkol-o lokʼel ti smosoinojutik li mulile. Melel onoʼox ti jpasmulilutik toe, pe ta jkʼan ta jchʼunbetik smantal li Jeovae xchiʼuk li Jesuse. Xi jamal laj yal li Pabloe: «Li voʼoxuque tscʼan ti chamenoxuc o chavaʼyic ta sventa li mulile; tscʼan jaʼ cuxuloxuc ta stojol Dios ta sventa [...] li Cristo Jesuse». Vaʼun xi pʼijubtasvane: «Yuʼun xanaʼic, me chcacʼ jbatic ta mozoinel yuʼun jun cristianoe, jaʼ chispasutic o ta mantal. Jaʼ noʼox jech ec, me jaʼ chcacʼ spasutic ta mantal li mulil ti jaʼ chacʼ lajele, smozoutic chijcʼot o. Yan me jaʼ chcacʼ spasutic ta mantal li cʼusitic tuqʼue, smozoutic chijcʼot noxtoc. Pero coliyal li Diose, acʼo me smozooxuc toʼox li mulile, pero ta sventa ti laj achʼunic ta scotol avoʼntonic li scʼop Dios laʼalbatique, jech muc xa smozoucoxuc li mulile; jaʼ xa yajtuneloxuc o li cʼusitic tucʼ ta pasele» (Rom. 6:11, 16-18). Jkʼelbetik skʼoplal ti xi laj yal li Pabloe: «Laj achʼunic ta scotol avoʼntonic». Kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae jaʼ skʼan xal ti ta jkʼan ta jchʼunbetik smantal ta sjunul koʼontontike. Vaʼun chijkʼot ta smoso «li cʼusitic tucʼ ta pasele», yuʼun jaʼ Dios sventa tukʼilal.

5. ¿Kʼusi skʼan jtsal jkotoltik, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁵ Pe ep me kʼusitik tsmakutik ta be sventa xkʼot ta pasel li kʼusi laj kaltik kʼalal laj kakʼ jbatik ta stojolal li Diose. Melel, oy chaʼtos ti kʼusi skʼan jtsaltike. Baʼyuke jaʼ li kʼusi laj yil-o svokol li Pablo eke. Xi laj yale: «Ta yut coʼntone toj lec chcaʼay li smantaltac Diose. Pero oy yan mantal lec chaʼay ec li jbecʼtale. Jaʼ yuʼun jaʼ tscontrain sba xchiʼuc li yan mantal oy ta jol coʼntone. Li mantal lec chaʼay jbecʼtale jaʼ chacʼ ti acʼo smozoinun li mantal yuʼun li mulil liʼ sventainojbun jbecʼtale» (Rom. 7:22, 23). Jaʼ jech skʼan jtsaltik skotol kʼakʼal li kʼusi chopol tskʼan koʼontontik eke, yuʼun jkuchojtik li mulile. Jaʼ yuʼun xi chal li jtakbol Pedroe: «Aqʼuic ta ilel ti colemoxuc xae. Ti jech colemoxuque, mu me xanopic ti xuʼ xa chbat apasic cʼusitic chopole. Jaʼ tscʼan chacʼotic ta yajtunel [o ta smoso] Dios» (1 Ped. 2:16).

6, 7. ¿Kʼusi tspas Satanás sventa kʼupil sba yilel li kʼusi oy ta sbalumile?

⁶ Ta xchibale jaʼ ti skʼan jtsaltik li balumil ti jaʼ pasbil ta mantal yuʼun li pukujetike. Tukʼ skʼelojutik tal li ajvalil liʼ ta balumile, li Satanase, yuʼun tskʼan ti mu xa tukʼuk koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ta stojolal li Jesuse. Tskʼan tsmosoinutik, jaʼ yuʼun chakʼbutik prevaetik (kʼelo Efesios 6:11, 12). Jun ti kʼusi tspase jaʼ ti toj kʼupil xa noʼox sba yilel li kʼusi oy ta sbalumile. Xi pʼijubtasvan li jtakbol Juane: «Li bochʼo jaʼ batem yoʼnton ta sventa banamile, jaʼ muʼyuc scʼanoj o li Jtotic Diose. Yuʼun scotol li cʼusitic oy liʼ ta banamile, jaʼ li cʼusi chopol tscʼan jbecʼtaltique, li cʼusi tscʼupin jsatique, li toybail ta sventa cʼulejalile, leʼe maʼuc te liquem tal ta stojol li Jtotic Diose; jaʼ sventa noʼox banamil» (1 Juan 2:15, 16).

⁷ Batsʼi solel batem ta yoʼontonik saʼel skʼulejalik li krixchanoetik avie. Jaʼ yuʼun chakʼ ta chʼunel Satanás ti jaʼ la chakʼ muyubajel li takʼine. Buyuk xa noʼox tsvaʼanik mukʼtik pʼolmajebaletik. Li buchʼutik tspukbeik skʼoplal kʼusitike chalbutik ti skʼan la jaʼ xbat ta koʼontontik saʼel li kʼusitik kʼupilik sbae xchiʼuk li chʼayob oʼontonale. Li empresaetik  ti tspukbeik skʼoplal ti butik xuʼ xbat jkux koʼontontike chalbeik skʼoplal kʼupilik sba lumetik, pe jaʼtik ta jchiʼintik batel li krixchanoetik ti maʼuk stestigotak Jeovae. Buyuk batkutik, xi onoʼox chalik xkaltike: «Akʼbo me yipal». Pe ti vaʼ yelan «akʼbo me yipal» xiike, maʼuk jech kʼuchaʼal tsnop Jeovae.

8, 9. ¿Kʼusi xuʼ jnuptantik, xchiʼuk kʼu yuʼun toj xil sba?

⁸ Kʼalal laj yalbe skʼoplal Pedro li yajtsʼaklomtak Cristo ti jech xa tsnopik kʼuchaʼal li krixchanoetike, xi pʼijubtasvane: «Cʼupil noʼox sba ta pasel chaʼyic ta cʼacʼaltic li cʼusitic tscʼan sbecʼtalique. Jaʼ yuʼun toj qʼuexlal sba ti te chtal xchiʼinoxuc ta veʼel cʼalal yorail jmoj chaveʼic ta sventa Cajvaltique, yuʼun jaʼ noʼox ta soquesboxuc acʼoplalic ta scoj li xchopolilique». Vaʼun xi to laj yale: «Yuʼun tstoy sba xchiʼuquic li cʼusi chalic ti muʼyuc stue. Jaʼ jech ta sloʼlaic o ta sventa cʼusi chopol tscʼan sbecʼtalic li bochʼotic naca to tsvocʼ sbaic loqʼuel tal ta stojol li bochʼotic chʼayemic ta bee. Ta xalbeic ti colemique, pero li stuquique mozoinbilic o yuʼun li cʼusi chopol tscʼan sbecʼtalique. Yuʼun li bochʼo tstsalat yuʼun cʼusi tscʼan sbecʼtale, mozoinbil xa chcʼotic o yuʼun» (2 Ped. 2:13, 18, 19).

⁹ Kʼalal ta jpastik «li cʼusi tscʼupin jsatique» maʼuk chakʼ jkoleltik. Moʼoj, yuʼun kʼajomal tsmosoinutik li yajval balumil ti mu xkiltike, li Diabloe (1 Juan 5:19). Oy kʼusi xibal sba ta melel, jaʼ kʼalal tsmosoinutik li saʼel kʼulejal ti toj vokol chijkol lokʼel yuʼune.

10, 11. ¿Buchʼutik mas tskʼupin sloʼlael li Satanase, xchiʼuk kʼu yuʼun xuʼ jaʼ xtikʼatik-o ta kʼop li epal chanune?

¹⁰ Jaʼ tukʼ skʼeloj Satanás li buchʼutik mu masuk snaʼik jech kʼuchaʼal la spas ta nichimaltik Edene, jaʼ yuʼun jaʼ mas tskʼupin sloʼlael li kerem tsebetik avie. Solel mu skʼan ti xkʼot ta smoso Jeova li kerem tsebetike o buchʼuuk noʼox. Li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti mu tukʼuk koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti xkichʼtik ta mukʼe.

¹¹ Kalbetik skʼoplal yan velta li mosoil ti chakʼ ta jomel xchikine. Kʼux onoʼox chaʼi li ta slikebale, pe te ch-echʼ batel yuʼun, vaʼun jaʼ xa noʼox te jomol chkom li senyail ti jaʼ jun mosoile. Jaʼ jech toj vokol o kʼux chaʼi li kerem o li tsebe, yuʼun jaʼ ti mu jechuk tspas kʼuchaʼal li xchiʼiltake. Chakʼ ta chʼunel Satanás ti jaʼ to la xijmuyubaj mi ep chijchanunaj sventa jsaʼ lek kabteltike, pe li yajtsʼaklomutik Cristoe skʼan me jvules ta joltik ti yan-o bu chlik tal li jmuyubajeltike. Xi laj yal li Jesuse: «Xmuyubajik noʼox li buchʼutik oy ta sjol yoʼontonik ti chtun yuʼunik mantale» (Mat. 5:3, TNM). Li yajtsʼaklomtak Cristoe yakʼoj xkuxlejalik ta stojolal Dios, maʼuk ta  stojolal li Satanase. Skʼanojik li smantaltak Jeovae xchiʼuk tsnopilanbeik skʼoplal ta kʼakʼal akʼobal (kʼelo Salmo 1:1-3). Pe kʼalal chchanunajik tajek li kerem tsebetike muʼyuk xa xokolik sventa tsnopbeik skʼoplal li Vivliae xchiʼuk ti smakʼlin sbaik ta mantale.

12. ¿Kʼusi skʼan snopik lek li kerem tsebetike?

¹² Li ta sbaʼyel karta sventa jcorintoetike, xi laj yal li Pabloe: «Me chonbilot ta mozoil cʼalal laj yicʼot Diose, mu me xloʼilaj avoʼnton». Vaʼun xi tojobtasvane: «Me oy cʼuxi xuʼ avuʼun chacol loqʼuele, paso me» (1 Cor. 7:21). Li ta baʼyel sigloe oy yajval abteletik ti ilbaj chut li smoso ti jaʼ yajtsʼaklom Cristoe. Jaʼ yuʼun jaʼ mas lek ti skʼan skolele. Ta jlom lumetike oy spersail ti akʼo xchanunajik li kerem tsebetike. Vaʼun jaʼ to chkol mi tsuts yuʼunike, vaʼun xuʼ snop chtunik ta tsʼakal ora ta stojolal Jeova. Pe mi la snopik ti ep chchanunajik sventa saʼ lek yabtelike xuʼ stikʼ sbaik ta mosoinel (kʼelo 1 Corintios 7:23).

13. ¿Kʼusi jtosukal chanun tstabeik lek sbalil li yajtuneltak Jeovae?

¹³ Xi la stojobtas li yajtsʼaklomtak Cristo ta Colosas li Pabloe: «Qʼuelo me abaic, mu me xasloʼlaoxuc li bochʼotic bij scuyoj sbaique, ti mu meleluc cʼusi chalique, ti stalel noʼox cristianoetique, ti sventa noʼox banamile, yuʼun mu jaʼuc ta sventa li Cristoe» (Col. 2:8). Ep pʼijil krixchanoetik li avie jaʼ chakʼik ta chanel li kʼusi «mu melelu[ke], ti stalel noʼox cristianoetique». Li buchʼutik lek chchanunajike jaʼ chchanik li kʼusitik laj yalbe skʼoplal Pabloe, pe mu xtojobik lek kʼalal tstsuts yuʼunik li chanune xchiʼuk mi jaʼuk xtojobik ta stsalel li vokoliletik tsnuptanike. Yan li yajtuneltak Diose jaʼ tstsakik li chanun ti muʼyuk mas jale yoʼ xtojobik ta spasel kʼusitik, vaʼun lek noʼox sba li xkuxlejalike xchiʼuk jaʼ baʼyel chakʼ ta xkuxlejalik li spasbel yabtel Diose. Jaʼ stsakojik lek ta venta li tojobtasel akʼbat yuʼun Pablo li Timoteoe: «Ta melel jaʼ jcʼulejaltic cʼotem ti jchʼunojtique, ti jun coʼntontic yuʼun ti cʼu yepal cʼusitic oy cuʼuntique». Xchiʼuk xi to laj yale: «Me oy jveʼeltic xchiʼuc jcʼuʼ jpocʼtique, cuxetuc noʼox coʼntontic o» (1 Tim. 6:6, 8). Maʼuk tsaʼ sdiplomaik xchiʼuk muʼyuk bu tsaʼ svunik ti bu chal ti lek chanunajemik li yajtsʼaklomtak Cristoe, moʼoj; yuʼun solel jaʼ chakʼ ta yoʼontonik spasel ta yajtsʼaklom Cristo li krixchanoetike (kʼelo 2 Corintios 3:1-3).

14. Jech kʼuchaʼal chal Filipenses 3:8, ¿kʼu to yepal sbalil laj yil Pablo ti chtun ta smoso Dios xchiʼuk li Cristoe?

¹⁴ Jnopbetik skʼoplal avaʼi li jtakbol Pabloe. Laj yichʼ chanubtasel yuʼun Gamaliel, jun ojtikinbil jchanubtasvanej ta Mantal yuʼun judioetik. Ti kʼuyelan chanunaje xkoʼolaj kʼuchaʼal li chanun ta universidad avie. Pe  ¿kʼu van yelan laj yil Pablo kʼalal la skoʼoltas xchiʼuk ti chtun ta mosoil ta stojolal Dios xchiʼuk ta stojolal li Cristoe? Xi la stakʼ stuke: «Muʼyuc xa stu chquil o scotol cʼusitic yan ta sventa ti laj xa quil ti jaʼ toj echʼem slequil cʼalal laj cotquin li Cristo Jesuse». Vaʼun xi to laj yale: «Jech la jip o comel scotol li cʼusitic jchʼunoj toʼoxe. Jaʼ xa jech chquil jech chac cʼu chaʼal cʼaʼep, yuʼun jech jaʼ la jta li cʼusi jtunel cuʼune, jaʼ li Cristoe» (Filip. 3:8). Kʼalal jaʼ jech tsnopik li kerem tsebetik yajtsʼaklomtak Cristo xchiʼuk li stot smeʼike jaʼ me chkoltaatik sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel yuʼunik ta sventa li chanune (kʼelo li lokʼoletike).

15, 16. ¿Kʼusi chanubtasel chakʼbutik li s-organisasion Jeovae, xchiʼuk kʼu yuʼun chkichʼtik chanubtasel?

¹⁵ ¿Kʼu yelan stalelal li krixchanoetik ta jutuk mu skotoluk li universidade? ¿Mi mu jaʼuk te chlik tal jlom kʼopetik sventa tskontrainik ajvaliletik, li mulivajele xchiʼuk ti muʼyuk spajeb kʼusi tskʼanike? (Efes. 2:2.) Yan li s-organisasion Jeovae jaʼ chakʼbutik li lekil chanubtasele, te chkichʼtik chanubtasel ta stsobobbail yajtsʼaklom Cristo ti jun noʼox yoʼontonik xchiʼuk ti mu snaʼ saʼik kʼope. Chkichʼtik chanubtasel jujun xemana ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Dios. Jech xtok, oy yan chanun ti mas toj lekik ti jaʼ sventa li prekursoretik ti chʼabal yajnilike (Chanob vun ta Vivlia sventa Ermanoetik ti Chʼabal Yajnilike) xchiʼuk oy jun chanun ti jaʼ sventa li prekursoretik ti nupunemike (Chanob vun ta Vivlia sventa Yajtsʼaklomtak Cristo ti Nupunemike). Ti vaʼ yelan chkichʼtik chanubtasele yuʼun s-organisasion Jeovae jaʼ me tskoltautik sventa jchʼunbetik smantal li Kajvaltik ta vinajele, li Diose.

¹⁶ Jech xtok, skʼan jokʼtik lokʼel xkaltik li kʼulejal ta mantal kʼalal ta jsaʼtik mas aʼyej li ta Índice de las publicaciones Watch Tower xchiʼuk li ta CD-ROM yuʼun Watchtower Library. Kʼalal jech chkichʼtik chanubtasele jaʼ me sventa chkichʼtik lek ta mukʼ li Jeovae, vaʼun ta jchantik kʼuxi ta jkoltatik li krixchanoetik sventa lekuk xil sbaik xchiʼuk li Diose (2 Cor. 5:20). Te une, jaʼ xa chchanubtasik batel yan krixchanoetik ek (2 Tim. 2:2).

17. ¿Kʼu yuʼun jaʼ lekil chanubtasel chkiltik li chanubtasel chakʼ Diose?

¹⁷ Li ta lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li talentoe, kʼupil kʼoptaat yuʼun yajvalik ta abtel li chaʼvoʼ tukʼil mosoile, vaʼun ikʼatik ochel sventa junuk noʼox yoʼontonik xchiʼuk akʼbat mas tsots yabtelik (kʼelo Mateo 25:21, 23). Ta me jta jmuyubajeltik avi ek xchiʼuk ta me jtabetik lek sbalil mi jaʼ ta jtʼujtik li lekil chanubtasele. Jkʼelbetik avil skʼoplal li Michaele. Lekik tajek skalifikasion la slokʼes, jaʼ yuʼun chiʼinat ta loʼil yuʼun smaestrotak sventa xalbeik ti x-och ta universidade. Pe labal to sba laj yaʼiik ti jaʼ la stsak li chanun ti muʼyuk mas jale. Mu ta sjaliluke oy xa yabtel sventa tsmakʼlin sba xchiʼuk chtun ta prekursor. ¿Mi oy van kʼusi skʼan yuʼun chaʼi? Xi chale: «Batsʼi toj ep sbalil chkil li chanubtasel ti chitun ta prekursore xchiʼuk ti chitun ta mol ta tsobobbail avie. Li bendisionetik jtaoj xchiʼuk li kʼusitik jbainoje mi jaʼuk xkoʼolaj sbalil xchiʼuk li takʼin ti xuʼ ox ta jpas kanale. ¡Ximuyubaj tajek ti muʼyuk li-och ta universidade!».

18. ¿Kʼu yuʼun jaʼ mas lek xanaʼ ti jaʼ jtʼujtik li chanubtasel chakʼ Diose?

¹⁸ Jaʼ me mas toj lek li chanubtasel chakʼ Diose, yuʼun tskoltautik sventa xijtun ta smoso xchiʼuk chakʼ jnaʼtik li kʼusi oy ta yoʼontone. Xchiʼuk chkiltik chkʼot ta pasel liʼe: Ta «sta yorail chcolic loqʼuel ta svocolic [...] li cʼusitic spasoj Diose, jech mu xa xcʼaʼic [...], yuʼun coʼol tsta slequilal yutsilalic xchiʼuc li xnichʼnab Diose» (Rom. 8:21). Pe li kʼusi mas tsots skʼoplal chakʼ jchantike jaʼ ti chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik li Kajvaltik ta vinajele, li Jeovae (Éx. 21:5).