1, 2. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ti tskoʼoltas sba ta jchabichij li Jeovae?

 TSKOʼOLTAS sba ta jchabichij li Jeovae (Ezeq. 34:11-14). Taje tskoltautik sventa xkaʼibetik smelolal kʼu yelan li Jeovae. Li jun jkʼanvanej jchabichije oy ta sba chaʼi skʼelel li chijetike xchiʼuk ti mu xichʼ ilbajinele. Chikʼ batel ti bu oy lek kʼunil jobele xchiʼuk ti bu oy lek voʼe (Sal. 23:1, 2); chchabi ta kʼakʼal akʼobal (Luc. 2:8); chchabi sventa mu xlaj ta jtiʼvanej chonbolometik (1 Sam. 17:34, 35); ta spet li bu jaʼ to vokʼike (Is. 40:11); chbat saʼ tal li xchij ti chʼayeme xchiʼuk ta xpoxtabe li syayijemale (Ezeq. 34:16).

² Ta skoj ti jutuk mu skotolikuk ch-abtejik ta osiltik xchiʼuk ti jtsʼun chonbolometik li j-israeletik ta voʼnee, mu vokoluk chaʼibeik smelolal li skoʼoltasobil taje. Snaʼojik ti skʼanik kʼelel xchiʼuk chabiel li uni chijetik sventa lekuk xchʼiike. Jaʼ jech chkʼot ta stojolal ek li krixchanoetik ta sventa li mantale (Mar. 6:34). Chil svokol li krixchanoetik mi muʼyuk chichʼik kʼelel xchiʼuk mi muʼyuk chichʼik beiltasel ta mantale. Kʼunik ta loʼlael xchiʼuk chchʼay li slekil talelalike, jaʼ jech chkʼot ta pasel kʼuchaʼal li uni chijetik ti tspuk sbaik ta skoj ti «muʼyuc xchabiele» (1 Rey. 22:17). Pe ta slekil yoʼonton chakʼbe kʼusi chtun yuʼun yajtuneltak li Jeovae.

3. ¿Kʼusi ta jchanbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

³ Ti tskoʼoltas sba ta jchabichij li Jeovae, toj tsots me skʼoplal li avi eke. Ta skoj ti xkoʼolaj kʼuchaʼal uni chijetik li yajtuneltake te xchabioj-o li Jeovae. Jkʼeltik batel kʼuxi tsbeiltas, chakʼbe kʼusi chtun yuʼunik xchiʼuk ta jkʼeltik xtok kʼusi xuʼ spasik sventa chakʼik ta ilel ti chichʼik ta mukʼ ti chkʼuxubinatik yuʼun li Jeovae.

4. ¿Kʼusi abtelal akʼbil Jesús sventa chchabibe li xchijtak Jeovae?

⁴ Li Jeovae la sbiiltas ta Jolil yuʼun tsobobbail li Jesuse (Efes. 1:22, 23). Li Jesuse jaʼ li «lequil jchabichije», koʼol kʼusi oy ta yoʼontonik, koʼol kʼusi tskʼan tspasik xchiʼuk koʼol stalelalik xchiʼuk li Stote. Maʼuk noʼox taje, yuʼun «[laj yakʼ] sba ta milel ta scoj li xchijtaque» (Juan 10:11, 15). ¡Jaʼ jun mukʼta bendision ta sventa krixchanoetik ti laj yakʼ sba ta matanal li Jesuse! (Mat. 20:28.) Ta melel, li kʼusi tskʼan Jeovae jaʼ ti «mu chʼayeluc chbat li bochʼotic ta xchʼunic ti jaʼ Jcoltavanej yuʼunique [li Jesuse]; jaʼ ta xcuxiic o sbatel osil» (Juan 3:16).

5, 6. 1) ¿Buchʼutik sbiiltasoj Jesús sventa chchabibat li xchijtake? 2) ¿Kʼusi skʼan spasik li chijetik sventa stabeik sbalil ti sbiiltasoj jchabichijetik li Jesuse? 3) ¿Kʼusi srasonal mas tsots skʼoplal ti skʼan jchʼuntik kʼusi chalik li moletike?

⁵ ¿Kʼu yelan chaʼiik li chijetik kʼalal chkʼoponatik yuʼun li Lekil Jchabichij Jesucristoe? Xi laj yal stuke: «Li jchijtaque chaʼibicun li jcʼope xchiʼuc xcotquinan, jech chistsʼaclinicun batel» (Juan 10:27). Kʼalal ta jchikintabetik kʼusi chal li Lekil Jchabichije jaʼ skʼan xal ti ta jchʼuntik skotol li beiltaseletik chakʼe, ti te tsakal skʼoplal ti ta jchʼuntik li kʼusi chalik li jchabichijetik ta mantal ti sbiiltasoj stuke. Li abtelal ti la slikes Jesuse laj yal ti jaʼ tspasik batel li yajtakboltak xchiʼuk li yajtsʼaklomtake. Skʼan xchanubtas xchiʼuk smakʼlin li «bicʼtal chijeti[ke]» (Mat. 28:20; kʼelo Juan 21:15-17). Kʼalal puk batel li lekil aʼyejetike xchiʼuk epaj li yajtsʼaklomtake, li Jesuse la skʼel ti oyuk yajtsʼaklomtak ti yijik ta mantal sventa chchabiik li tsobobbailetike (Efes. 4:11, 12).

⁶ Kʼalal laj yalbe mantal li jkʼelvanejetik ta tsobobbail ta Éfeso ta baʼyel siglo li jtakbol Pabloe, laj yal ti laj yichʼik biiltasel ta chʼul espiritu «sventa [ch]chabiik li tsobobbail yuʼun Diose» (Hech. 20:28, TNM). Xuʼ jech xkaltik ta stojolalik ek li jkʼelvanejetik avie, yuʼun sventa chichʼik biiltasele skʼan spasik li kʼusi chal Vivlia ti laj yichʼ akʼel ta naʼel ta chʼul espiritue. Jaʼ yuʼun kʼalal ta jchʼunbetik smantalike, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti chkichʼtik ta mukʼ li Jeova xchiʼuk li Jesuse, ti jaʼik li chaʼvoʼ Bankilal Jchabichijetike (Luc. 10:16). Ta melel, taje jaʼ li srasonal ti mas tsots skʼoplal ti jchʼunbetik smantal li moletike. Pe maʼuk noʼox taje.

7. ¿Kʼu yelan tskoltaot li moletik sventa lekuk xavil aba xchiʼuk Jeovae?

⁷ Kʼalal tstsatsubtasbe yoʼontonik o kʼalal tsbeiltas yermanotakik li moletike, ta Vivlia onoʼox tslokʼes li kʼusi chalike. Li kʼusi oy ta yoʼontonik li moletik kʼalal chbeiltasvanike maʼuk ti chalbeik kʼu yelan skʼan xkuxiik li yermanotakike (2 Cor. 1:24). Li kʼusi tspasike jaʼ ti chalbeik kʼusi chal Vivlia sventa tskoltaik yoʼ lek kʼusi xkʼot ta nopel yuʼunik sventa lekuk chapal li kʼusitike xchiʼuk ti oyuk jun oʼontonale (1 Cor. 14:33, 40). ¿Kʼu yuʼun yakal chchabibe xkuxlejal yermanotakik li moletike? Yuʼun tskʼanik ti lekuk xil sbaik xchiʼuk li Jeovae. Jaʼ yuʼun chapalik sventa skoltaik mi oy buchʼu yakal tstsʼuj ta mulil chilike o «me oy bochʼo ichʼay ta bee» (Gál. 6:1, 2; Jud. 22). ¿Mi mu meleluk ti oy srasonal ti jchʼuntik li mantal liʼe: «Chʼunbeic me cʼusi chayalboxuc li bochʼotic sventainojoxuque»? (Kʼelo Hebreos 13:17.)

8. ¿Kʼuxi chchabibeik xchijtak Dios li moletike?

⁸ Li jtakbol Pablo ti jaʼ jun jchabichij ta mantale, xi la stsʼibabe batel li yermanotak ta Colosase: «Qʼuelo me abaic, mu me xasloʼlaoxuc li bochʼotic bij scuyoj sbaique, ti mu meleluc cʼusi chalique, ti stalel noʼox cristianoetique, ti sventa noʼox banamile, yuʼun mu jaʼuc ta sventa li Cristoe» (Col. 2:8). Taje jaʼ yan srasonal sventa jchikintatik li tojobtasel ta Vivlia ti chal moletike. Yuʼun jaʼ jech tspʼijubtas li yermanotakik  sventa mu xlajik ta loʼlaele. Li Pedroe pʼijubtasvan ti ta onoʼox xtal «jloʼlavanej jʼalcʼopetic» xchiʼuk «jloʼlavanej jchanubtasvanejetic» ti tspasik persa «xacʼbeic xchanic ec li bochʼotic muʼyuc to stsatsal yoʼntoni[k]» sventa tspasik li kʼusi chopole (2 Ped. 2:1, 14). Li moletik avie skʼan me jech chpʼijubtasvanik ek mi jech sta-o chilike. Ta skoj ti yijik ta mantal li moletike xojtikinik xa lek li kuxlejale. Jech noxtok, kʼalal skʼan toʼox xichʼik biiltasele, laj yakʼik ta ilel ti xaʼibeik lek smelolal li Vivliae xchiʼuk ti lek chapalik sventa xchanubtasvanik ta sventa li kʼusi melele (1 Tim. 3:2; Tito 1:9). Ta jaypʼeluk noʼox kʼope, ti yijik ta mantal, ti oy noʼox smelol kʼusi tspasik xchiʼuk ti oy spʼijilik ti xchanojik ta Vivliae jaʼ chkoltaatik sventa tsbeiltasik lek li chijetike.

9. ¿Kʼu yelan tsbeiltas xchiʼuk tsmakʼlin tsobobbail li Jesús avie?

⁹ Ta stojolal li s-organisasion Jeovae chakʼbe ep sveʼel ta mantal skotol li ermanoetik ta spʼejel Balumile. Li ta jvuntike te chichʼ akʼel epal tojobtaseletik ti lokʼem ta Vivliae. Jech xtok, bateltike chakʼ mantaletik ta stojolal moletik li organisasione, xuʼ van ta kartaetik o ta stojolal li jkʼelvanejetik ta sirkuito xchiʼuk distritoe. Jaʼ jech lek jamal chichʼ mantal li chijetike.

10. ¿Kʼusi oy ta sbaik li jchabichijetik ta mantal ta sventa li buchʼutik xchʼakoj sbaik ta stojolal li chijetike?

¹⁰ Li moletike jaʼ oy ta sbaik xchabiel xchiʼuk skʼelel sventa lekuk oy ta mantal li tsobobbaile, mas to li buchʼutik staoj  svokolik ta skoj ti oy kʼusi la spasike o ti ipik ta mantale (kʼelo Santiago 5:14, 15). Junantik chijetike xchʼakoj sbaik ta stojolal li yantike xchiʼuk yiktaoj sbaik ta spasel li kʼusitik sventa mantale. Kʼalal jeche, ¿mi mu tauk van xakʼbe yipal jun jkʼanvanej mol ta saʼel li buchʼutik chʼayemike xchiʼuk ti tstijbe yoʼontonik sventa sutik tal li ta korale, jaʼ xkaltik, li ta tsobobbaile? ¡Jech ta melel! Xi laj yal li Jesuse: «Li Jtotic te oy ta vinajele, mu scʼan me chchʼay junuc li ololetic liʼi» (Mat. 18:12-14).

11. ¿Kʼu van yuʼun xuʼ vokol chaʼiik xchʼunbel smantal moletik junantik ermanoetik?

¹¹ Jaʼik tukʼil jchabichijetik li Jeova xchiʼuk Jesuse, pe li buchʼutik sbainojik xchabiel li tsobobbailetike maʼuk tukʼil jchabichijetik. Jaʼ yuʼun junantik ermanoetike tsots van chaʼiik ta xchʼunbel li smantalike. Xuʼ van xi tsnopike: «Koʼol jmulavil krixchanounkutik chkile, ¿kʼu yuʼun chalbeikun ti kʼusi skʼan jpase?». Kʼuchaʼal laj xa kaltike, jmulavil krixchanoetik li moletike. Akʼo mi jech, skʼan me mu jaʼuk jkʼelbetik li spaltailike xchiʼuk li kʼusi mu xtojobik ta spasele.

12, 13. 1) ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta sventa spaltailik junantik viniketik ti akʼbat yabtelik yuʼun Jeovae? 2) ¿Kʼu yuʼun tsʼibabil kom ta Vivlia li spaltailik junantik viniketik ti biiltasbilik yuʼun Jeovae?

¹² Li Vivliae lek jamal chalbe skʼoplal spaltailik li buchʼutik la stunes Jeova sventa tsbeiltas li steklumal ta voʼnee. Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yichʼ tʼujel ta ajvalil li Davide xchiʼuk la sbeiltas li Israele. Akʼo mi jech, tsʼuj ta mulil, vaʼun mulivaj xchiʼuk milvan (2 Sam. 12:7-9). Jnoptik ta stojolal li jtakbol Pedro eke. Akʼo mi ep kʼusitik la sbain li ta tsobobbail ta baʼyel sigloe, laj onoʼox spas jaytosuk tsatsal mulil (Mat. 16:18, 19; Juan 13:38; 18:27; Gál. 2:11-14). Kʼalal chamik li Adán xchiʼuk Evae muʼyuk xa xkuxi yan tukʼil krixchano, jaʼ noʼox li Jesuse.

¹³ ¿Kʼu yuʼun laj yakʼ Jeova ti tsʼibabiluk xkom ta Vivlia li smul la spasik li buchʼutik la sbiiltase? Jun srasonale jaʼ ti chakʼ ta ilel ti tstunes jmulavil krixchanoetik sventa tsbeiltas li steklumale. Ta melel, jech onoʼox spasoj tal. Jech oxal chaʼa, mu me jtunesbetik li spaltailik sventa chopol chijkʼopoj ta stojolal li moletike o ti mu xkichʼtik ta mukʼ li yabtelike. Li Jeovae tskʼan ti xkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk ti jchʼunbetik smantal li moletike (kʼelo Éxodo 16:2, 8).

14, 15. ¿Kʼusi ta jchantik kʼalal ta jkʼelbetik skʼoplal li buchʼutik la stunes Jeova sventa chakʼbe mantal li steklumale?

¹⁴ Toj tsots me skʼoplal ti jchʼunbetik smantal li buchʼutik tsbeiltasutik avie. Jnopbetik skʼoplal li buchʼutik la stunes Jeova sventa chakʼbe mantal li steklumal kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal kʼot ta pasele. Kʼalal lokʼik ta Egipto li j-israeletike, akʼbatik mantal yuʼun Jeova ta stojolal Moisés xchiʼuk Aarón. Sventa kuxul xkomik kʼalal mi echʼ li slajunebal vokolile, skʼan spasik jun veʼlil ta bat kʼakʼal ti tsots skʼoplale xchiʼuk ti sbonbeik xchʼichʼel uni chij ta smarkoal stiʼ snaike. Muʼyuk buchʼu kʼoponatik tal ta vinajel ti albatik li kʼusi skʼan spasike. Moʼoj, persa jaʼ la xchikintaik li kʼusi albatik yuʼun li moletik ta Israele, ti jaʼ lek xchapet albatik yuʼun Moisés eke (Éx. 12:1-7, 21-23, 29). Kʼalal kʼot ta pasel taje tunik ta yajkʼopojel Dios li Moisés xchiʼuk li moletike. Jaʼ jech toj tsots skʼoplal yabtel tspas li moletik avi eke.

¹⁵ Ta melel, xuʼ van xtal ta joltik yan loʼiletik ta Vivlia ti bu chal ti la stak tal yaj-anjeltak li Diose o krixchanoetik ti bu lek jamal kʼusi laj yalik sventa chkolik li yajtuneltake. Ta skotol li kʼusitik kʼot ta pasel taje, li Diose lek laj yil ti chakʼbe jutuk sjuʼelike. Li buchʼutik la stunese kʼopojik ta  sbi xchiʼuk laj yalbeik jteklum li kʼusi skʼan spasik sventa mu xchamike. ¿Mi mu xuʼ jech spas Jeova kʼalal mi tal li Armagedone? Melel onoʼox, skotol li moletik avi ti akʼbil yabtelik sventa chkʼotik ta yajkʼopojel Jeova o ta stojolal li s-organisasione skʼan me skʼel sbaik lek sventa mu x-ilbajinvanik ta skoj ti tsots yabtel akʼbilike.

16. ¿Kʼusi jpʼelukal kʼop skʼan xkichʼtik ta mukʼ?

¹⁶ «Jun noʼox scoralil» kʼotem li steklumal Jeovae xchiʼuk «jun noʼox jchabivanej» yuʼunik, ti jaʼ li Jesucristoe (Juan 10:16). Li Jesuse laj yalbe ta melel ti te oy xchiʼuk yajtsʼaklomtak «scotol cʼacʼal cʼalal to ta slajebal cʼacʼal[e]» (Mat. 28:20). ¿Kʼu yelan yakal chkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi laj yale? Kʼuchaʼal Ajvalil ta vinajele, oy ta skʼob skotol li kʼusitik chkʼot ta pasel sventa xichʼ lajesel li sbalumil Satanase. Mi ta jkʼan te oyutik, ti jun koʼontontik xchiʼuk li xchijtak Jeovae, skʼan me jchʼuntik li mantal liʼe: «Chavaʼyic oy bochʼo chascʼopanoxuc ta apatic», taje jaʼ me sventa chalbutik bu beal skʼan jtamtik batel. Ti «chascʼopanoxuc», xie, te kapal skʼoplal li kʼusi chal chʼul espiritu ti te tsakal ta Vivliae xchiʼuk li kʼusi chalik Jeova xchiʼuk Jesús ta stojolal li jchabichijetik ti sbiiltasojike (kʼelo Isaías 30:21; Apocalipsis 3:22).

17, 18. 1) ¿Kʼusi xuʼ xil-o svokol li chijetike, pe kʼusi xuʼ jpat-o koʼontontik? 2) ¿Kʼusi ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan xchanobile?

¹⁷ Li Vivliae chal ti Satanase «jech chac cʼu chaʼal león ti xʼavet noʼox ta saʼel li bochʼo tscʼan tstiʼe» (1 Ped. 5:8). Jech kʼuchaʼal jkot jtiʼvanej chonbolom ti chviʼnaj tajek li Satanase, yuʼun te xkʼelet ta stojolal li chijetike, tsmala kʼusi ora chbat stsak li buchʼutik chʼayem yoʼontonike xchiʼuk li buchʼutik chʼayemike. Taje jaʼ yan srasonal tsots skʼoplal sventa nopol oyutik ta stojolal li yan chijetike xchiʼuk ta stojolal «li Jchabivaneje», jaʼ li «jchabichij [ti] xchabioj li [jkuxlejaltike]» (1 Ped. 2:25). Xi chal Apocalipsis 7:17 ta sventa li buchʼutik kuxul chkomik kʼalal mi echʼ li mukʼta tsatsal vokolile: «Jaʼ chabibilic o yuʼun li Chʼium Chij [Jesuse] [...]; jaʼ ch-icʼatic batel ta nioʼ sventa cuxlejal. Tscusbat yaʼlel satic yuʼun li Diose». ¿Mi oy to van yan kʼusi albil ti mas to leke?

¹⁸ Tana ti laj xa kiltik li yabtel tsots skʼoplal tspasik kʼuchaʼal jchabichijetik li moletike, toj lek ti xi chichʼ jakʼele: «¿Kʼuxi xuʼ xakʼik venta mi chkʼuxubinbeik xchijtak Jesús li moletike?». Ta jkʼelbetik stakʼobil li ta yan xchanobile.